STRUKTURA MEUNARODNE ORGANIZACIJE KLASIFIKACIJA ORGANA NAJVII zakonodavni plenarni

STRUKTURA MEĐUNARODNE ORGANIZACIJE

KLASIFIKACIJA ORGANA • NAJVIŠI, zakonodavni, plenarni • IZVRŠNI • POMOĆNI ORGANI • ADMINISTRATIVNI • ORGANI ZA RJEŠAVANJE SPOROVA

NAJVIŠI ORGANI • SASTAV – predstavnici svih država članica – Sloboda izbora predstavnika – Izuzeci: • Uz konsultacije sa nekim drugim organom države (UNESCO) • Stručnost predstavnika (WHO, WMO) • Kombinacija predstavničkih i stručnih organa (ITU, UPU)-kongres i administrativne konferencije • Struktura delegacije (ILO)

NAJVIŠI ORGANI • SASTAV regionalnih organizacija • Ostavljeno državama članicama (OAS) • Pluralitet državnih parlamenata(SE) • Šefovi država ili vlada (AU) • Ministri (vojno-blokovski savezi)

NAJVIŠI ORGANI • NADLEŽNOST – najšira • Način na koji je uređena: – Klauzula opšte nadležnosti (OUN)-„Generalna skupština može raspravljati o svakom pitanju u okviru ove Povelje. . . ” (član 10) – Klauzula o delegaciji (finansijske organizacije)odbor guvernera može delegirati izvršnom organu sva prava izuzev statutom rezervisanih

NAJVIŠI ORGANI • TIPIČNA OVLAŠĆENJA: – – – Vanredna zasijedanja; Biranje časnika; Usvajanje poslovnika; Formiranje pomoćnih tijela; Izbor članova ostalih organa (ne i opoziv); Upućivanje na razmatranje drugim organima; Prijem, razmatranje i usvajanje izvještaja (redovnih i za konkretna pitanja) Usvajanje budžeta, završnog računa, raspodjele sredstava Prijem, suspenzija i isključenje članica; Zaključivanje međunarodnih ugovora; Izmjene i dopune statuta (nekad saziva konferenciju)

• Sličnosti sa zakonodavnim organima: -predstavljaju članstvo organizacije -imaju ovlašćenja u odnosu na izvršne organe -usvajaju odluke glasanjem (kao parlamenti zakone)

• Ipak, sličnost je prividna jer: -striktne instrukcije predstavnika država -biraju članove izv. organa ali nemaju dalja ovlašćenja u odnosu na njih -odluke zaostaju po pravnoj snazi za zakonima

IZVRŠNI ORGANI • Izvršni odbor, izvršni komitet, upravni odbor, savjet. . . • Dva razloga: -tehnički -politički

IZVRŠNI ORGANI • Bez ograničenja najvišem organu pri izboru: OUN – ECOSOC; FAO • Ograničenja najvišem organu pri izboru: – Mjerila utvrđena statutom (OUN, Međ. pom. org; finansijske, ILO, IAEA); – Gipkiji sistemi (Međ. org. civ. vazd, UNESCO, ITU) – Stručnost (UNESCO, WHO, ITU, UPU, WMO)

IZVRŠNI ORGANI • NADLEŽNOST – ODNOS PREMA NAJVIŠIM ORGANIMA • Nije podređen (Savjet bezbjednosti) • Rukovodi organizacijom između dva zasijedanja (finansijske institucije) • Precizno razgraničenje nadležnosti (IAEA, Međ. org. civil. vazd) • Izričito izvršni karakter (WHO, WMO) • Odgovornost najvišem (UNESCO)

IZVRŠNI ORGANI • TIPIČNA OVLAŠĆENJA: • • • • Biranje časnika; Usvajanje poslovnika; Osnivanje pomoćnih tijela; Zahtjev drugima da razmotre određena pitanja; Prima izvještaje administrativnih organa, podnosi izvještaj najvišem; Pripremanje budžeta i trošenje budžetskih sredstava; Učešće u izboru drugih – izuzetno (OUN, finansijske); Učešće u postupku prijema, suspenzije i isključenja – izuzetno; Donošenje izvršnih odluka; Koordiniranje rada pomoćnih tijela; Nadzor nad radom administracije; Staranje o sprovođenju politike organizacije; Pripremanje narednog zasijedanja najvišeg organa.

POMOĆNI ORGANI • OSNIVANJE: – Na bazi statuta (ICAO, Svjet. banka, OAS) – Statut ovlašćuje najviše i/ili izvršne organe (OUN, FAO, IAEA, WHO) – Bez statutarnih ovlašćenja (vojnoblokovske organizacije) • NAZIV: komisija, komitet, radna grupa, pom. tijelo. . . • KARAKTERISTIKE: – Pod okriljem ili od strane najvišeg/izvršnog organa; – Najviši/izvršni bira članstvo i definiše ovlašćenja; – Delegiranje ovlašćenja (u okviru nadležnosti)

Pomoćni organi • Vrste – Regionalnog karaktera (ek. komisije UN. . . ) – Autonomni organizmi(UNDP-sopstveni organi ali ne i statut) – Drugi pomoćni organi (izvršenje određenog zadatka, stalno praćenje problematike, mirno rješavanje sporova, neposredna pomoć najvišem/izvršnom organu) • Sastav – Sve države ili neke – Predstavnici država ili u ličnom svojstvu – Posebni kriterijumi

AUTONOMNI ORGANIZMI • • UNCTAD (Konferencija UN o trgovini i razvoju) Članice ne moraju biti istovjetne članicama OUN Ima svoj stalni uži organ (Odbor za trgovinu i razvoj) Ima posebnog generalnog sekretara ALI: Generalnog sekretara postavlja gen. sek. OUN Troškove UNCTAD-a podmiruje budžet OUN Ne osniva se međunarodnim ugovorom već odlukom organa međunarodne organizacije • M. o. može prestati da postoji samo voljom svojih članica i na osnovu statuta, dok a. o. može da se ukine odlukom organa koji ga je osnovao.

ADMINISTRATIVNI ORGANI • SASTAV: – – Šef admistracije i službenici; Izbor vrši najviši, i izuzetno, izvršni organ Statuti: stručnost i široka geografska osnova Kriterijumi raspodjele mjesta u sekr. UN: • • Članstvo; Stanovništvo; Geografska ravnoteža regiona svijeta; Doprinos budžetu.

ADMINISTRATIVNI ORGAN • FUNKCIJE: – Administrativne funkcije u užem smislu (prepiska, arhiva. . . ); – Koordinacione funkcije(u m. o. &između više m. o. ) – Tehničke funkcije(izrada elaborata, odabir stručnjaka); – Finansijske funkcije(predlaganje budž. stavki, trošenje sredstava, vođenje knjiga); – Reprezentativne funkcije(sporazumi. . . ); – Političke funkcije (OUN, UNESCO, FAO, WHO)

Administrativni organ • Član 99 Povelje: – Generalni sekretar može skrenuti pažnju Savjeta bezbjednosti na svako pitanje, koje po njegovom mišljenju može da ugrozi održanje međunarodnog mira i bezbjednosti.