STRATEJK PLAN ETM Prof Dr Enver AYDOAN Gazi

STRATEJİK PLAN EĞİTİMİ Prof. Dr. Enver AYDOĞAN Gazi Üniversitesi 21/06/2019 Antalya 1

Stratejik Plan TKY Projeler STRATEJİK PLAN TKY Projeler 2

Kurumlarda Stratejik Planlamanın Bağlayıcılığı Kurumlar stratejik plan hazırlamakla yükümlü tutulmuştur. 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 3

“kamu idarelerinin orta ve uzun vadeli amaçlarını, temel ilke ve politikalarını, hedef ve önceliklerini, performans ölçütlerini, bunlara ulaşmak için izlenecek yöntemler ile kaynak dağılımlarını içeren plan” 4

KURUMDA STRATEJİK PLANLAMA Stratejik planlama, bir örgütün ne olduğu, ne yaptığı, gelecekle ilgili planlarını şekillendirmek ve buna rehberlik etmek için temel kararlar üretmeye yönelik disiplinli bir çalışma olarak tanımlanabilir. 5

Belediyelerde Stratejik Planlamanın Önemi Kamu yönetimi ve kamu mali yönetimi reformları çerçevesinde belediyelerde uygulanmakta olan stratejik yönetim süreci; belediyelerin orta ve uzun vadede odaklanmak istediği önceliklerin belirlenmesi, bütçe hazırlama ve uygulama sürecinde mali disiplinin sağlanması, kaynakların stratejik önceliklere göre dağıtılması ve etkin kullanılıp kullanılmadığının izlenmesi ile bunun üzerine kurulu bir hesap verme sorumluluğunun geliştirilmesine temel teşkil etmektedir. 6

Belediyelerde stratejik planlama; Şehir halkının yaşam kalitesini etkileyen ve etkilemesi muhtemel koşulların anlaşılması Şehrin gelecekte ulaşmak istediği konum konusunda ortak bir anlayış ve mümkün olduğunca geniş bir uzlaşma sağlanması Bu konuma ulaşmak için belediyenin kaynaklarını etkin bir şekilde kullanma yollarını arayarak ne yapması ve nasıl bir kurum olması gerektiğini tanımlayan sistematik bir süreçtir. 7

Belediyeler şehrin geleceğini yönlendirebilmek üzere iki temel araç kullanır: 1) Şehirdeki konut, sanayi, turizm, ulaşım yeşil alan ve dinlence gibi çeşitli işlevlerin mekân üzerindeki dağılımını ve yerleştirilmesini sağlayan imar planlaması 2) Belediye kurumunun yetki, görev ve sorumlulukları çerçevesinde kaynak kullanım önceliklerini belirleyen stratejik planlama. 8

Belediyelere stratejik plan hazırlık ve uygulama ile izleme ve değerlendirme aşamalarında aşağıdaki konularda yardımcı olmayı amaçlamaktadır: Stratejik planların, stratejik yönetimin diğer temel bileşenleriyle bağlantısının daha güçlü kurulmasını sağlamak Kaynakların kullanımı ile amaç ve hedeflerin önceliklendirilmesinde etkinliği artırmak Performans değerlendirmesinin daha iyi yapılarak kanıta dayalı karar alınmasını sağlamak Daha kaliteli bir raporlama yapılmasına temel oluşturarak kamu yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirlik anlayışının yerleşmesine katkı sağlamak. 9

Stratejik Planlama Bulunduğumuz nokta ile ulaşmayı arzu ettiğimiz durum arasındaki yoldur. 2024 2023 2022 2021 2020 10

Stratejik Planlama Yapılırken Şu Sorulara Yanıt Aranacaktır: Nerdeyiz? Nereye Ulaşmak İstiyoruz? Nasıl Ulaşırız? Başarımızı Nasıl Takip Ederiz ve Değerlendiririz? 11

Kurum stratejik özellikleri planının ayırt edici 1. Uzun dönemli olmalı 2. Bütünleştirilmiş bir anlayışla kurumun geleceğinin tasarlamalı 3. Kurumun dışındaki dünyayı, paydaşları ve gelecekteki eğilimleri dikkate almalı 4. Kurumun var olan ve gelecekte olabilecek kaynaklarını dikkate almalı 12

Stratejik Planlama Süreci Planın sahiplenilmesi Planlama sürecinin organizasyonu Hazırlık program STRATEJİK PLAN HAZIRLIK SÜRECİ PLANLAMA SÜRECİNİN PLANLANMASI DURUM ANALİZİ NEREDEYİZ Kurumsal tarihçe Uygulanmakta olan stratejik planın değerlendirilmesi Mevzuat analizi Üst politika belgeleri analizi Faaliyet alanları ile ürün ve hizmetlerin belirlenmesi Paydaş analizi Kuruluş içi analiz PESTLE analizi GZFT analizi Misyon Vizyon GELECEĞE BAKIŞ Temel değerler NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? Amaçlar Hedefler STRATEJİ GELİŞTİRME Performans göstergeleri 13

Stratejik Planlama Süreci Performans hedefleri Performans göstergeleri Faaliyetler Projeler PERFORMANS PROGRAMI GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ İZLEME VE DEĞERLENDİRME BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER VE DEĞERLENDİRİRİZ Maliyetlendirme Bütçeleme Stratejik plan izleme toplantısı Stratejik plan değerlendirme toplantısı Faaliyet raporu İç denetim 14

KURUM STRATEJİK PLAN TEMALARI TEMA AMAÇ 1 AMAÇ 3 AMAÇ 2 STRATEJİLER STRATEJİK HEDEF 1. 1 PERFORMANS HEDEFİ FAALİYET/PROJELER PERFORMANS GÖSTERGELERİ STRATEJİK HEDEF 1. 2 STRATEJİK HEDEF 1. 3 15 STRATEJİK HEDEF 1. 4

Misyon için cevaplanması gereken sorular NE yapmamız gerekiyor/bekleniyor? Bunları KİM için yapıyoruz? Hangi yöntem, yaklaşım ve değerler ile NASIL üretiyoruz? Nasıl çalışıyoruz? Bunları NEDEN yapıyoruz? Neden varız? 16

Antalya Büyükşehir Belediyesi Misyon ifadesi Antalya halkının ve ziyaretçilerinin yaşamını kolaylaştıran ve değerli kılan en kaliteli yerel hizmeti vererek; huzurlu, güvenli, gelişmiş, estetik bir şehirde yaşama imkanı sunmak. 17

Burdur Belediyesi Misyon ifadesi Halkından aldığımız yetki ve güçle; sağlıklı, huzurlu, barışçıl, kaliteli yaşanabilir bir kent olma düşüncesi ışığında geleceği bugünden görmek. 18

VİZYON Vizyon kuruluşun geleceğini simgeler Kuruluşun gelecekte neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır. Vizyon bir kuruluşun farklı birimleri arasında birleştirici bir unsurdur. 19

Vizyon Ulaşılmak istenen zirve İdealist, özgün, çekici, heyecan verici İddialı / gerçekçi 20

Kepez Belediyesi Vizyon ifadesi Kepezi; tüm sorunlarını çözmüş, sadece Antalya’nın değil, Türkiye’nin takip edilen örnek ilçesi haline getirmek. 21

Isparta Belediyesi Vizyon ifadesi Kentli haklarını koruyup kollayarak, Sosyal, kültürel, tarihi ve fizik imkanları koruyup geliştirerek, içinde: barınmayı, yaşamayı, ziyaret etmeyi, çalışmayı ve / veya ticaret etmeyi tercih ettirerek, Kentte yaşayanların; eğitim, bilim, kültür, sağlık, ulaşım, huzurlu ve güvenli bir kent taleplerine en üst düzeyde cevap vererek, bir çok faktör ve aktiviteyi ( huzurlu yaşam, huzurlu trafik kalitesi, tatil ve dinlence imkanları, ucuz ve kaliteli bir yaşamı ) bir arada bulundurarak, kendi çevre, iklim, doğa ve coğrafyası içinde: HEDEFLENEBİLİR İDEAL KENT‟İ KURMAYI 22 AMAÇLAYAN “ÖRNEK BİR BELEDİYE” OLMAK

Misyon - Vizyon Misyon Vizyon Bugünü yansıtır Yarını gösterir Müşterileri belirler İlham vericidir Temel süreçleri belirlemeye yarar Kurumun gitmek istediği yönü belirler Performans ölçütlerini belirlemeye yarar Stratejik karar ölçütlerini belirlemeye yarar 23

Temalar Tema; Hizmetlerin ana başlıklar altında verilmesidir. Tema başlığı mümkün olduğu kadar kısa olur. (1 -2 -3 kelime) 24

Örnek Tema Başlıkları İMAR ve ŞEHİRCİLİK KÜLTÜR ve TANITIM 25 Paydaş İlişkileri İnsan Kaynakları Sektörel İşbirliği Fiziki Durum Disiplin Mali Kaynaklar …. .

Stratejik Amaçlar Sonuca yönelik Tutarlı (vizyon, misyon ve ilkelere uygun) Kavramsal Yön belirlerler 26

Stratejik Amaçlar. . mek, …mak (mastar eki) ile biter. Cümlenin açık anlaşılır, net olması gerekir. Stratejik amaç, görev tanımı değildir. 27

Stratejik Amaç Örnek: Kenti güvenli kılmak görev iken, Kentsel güvenlik risklerini göz önünde tutarak bütüncül bir afet yönetimi uygulanması ve güvenli, düzenli, huzurlu bir kent oluşturulması (oluşturmak) stratejik amaçtır. Stratejik amaç ifadelerinin görev tanımı ifadelerinden ayrılabilmesi için: daha etkili, verimli, daha kısa zamanda, daha düşük maliyetle, daha geniş kitlelerle, yeniliklere açık, çağa uygun gelişmelerle güncelleyerek gibi kelimeler stratejik amaç cümlelerine eklenmelidir. 28

Hedefler Amaçları gerçekleştirecek somut ifadeler Miktar, maliyet, kalite, yer ve zaman Rakamsal Kısa vadeli Sonuca odaklı 29

HEDEFLERİN BELİRLENMESİ Her stratejik amaç için 5 yıllık Hedef belirlenir. 2020’de nereye varacağız? Ona göre düşünülür. …mek, …mak şeklinde mastar kipiyle yazılır Hedeflerle faaliyetler karıştırılmamalıdır. 30

Hedeflerin Niteliği S-Spesifik (özgün daraltılmış, sınırları belirgin) S-Somut Ö-Önemli Ö-Ölçülebilir G-Gerçekleştirilebilir Z-Zaman ilişkili 31

Açık olmayan hedefler Örnek Hedef: Ulaşım imkanlarını artırmak. Neden Yanlış: Zaman sınırlaması ve nitelik bulunmamaktadır. Ölçülebilir değil 32

Açık olmayan hedefler Örnek Hedef: Karar verme sürecini yönetmek. Neden Yanlış: Karar verme süreci hakkında yeterince bilgi verilmemektedir. Hedef yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda değildir. 33

İyi belirlenmiş hedefler Hedef: Çevre ve halk sağlığını gözeten etkin bir çevre politikası uygulamak ve katı atık yönetimini sağlamak. Neden doğru: belirli bir hedef belirli bir etkinlik çerçevesi içinde ele alınmaktadır. Hedefe ulaşılması mümkün görülmektedir. 34

İyi belirlenmiş hedefler Hedef: Afetlere karşı hazırlık çalışmaları yapmak, afet, yangın ve trafik kazalarına zamanında ve etkin müdahale etmek. Neden doğru: Hedefler ölçülebilir, kendi içinde olaylara göre karşılaştırma yapılabilir, iyileştirmeler izlenebilir ve değerlendirebilir. 35

Amaç- Hedef-Faaliyet AMAÇ 13: Şehrin gelecekte sahip olacağı nüfus yoğunluğunu dikkate alarak, planlı, akıcı, kaliteli, güvenli, düzenli ve raylı sistemle entegre toplu ulaşım hizmeti sunmak Hedef 13. 6 – Ulaşım altyapısını ve akıllı ulaşım sistemlerini güçlendirmek Faaliyet – YOK 36

Performans Göstergeleri Stratejik hedefler eğer sınırları belirgin, ölçülebilir, zaman ilişkili olarak yazılmamışsa bu tür stratejik hedef için performans göstergesi belirlenir. Performans göstergesi sayısı birden fazla olabilir. 37

Performans Gösterge Tablosu S. Amaç: S. Hedef: Performans Göstergesi Mevcut Durum 2020 2021 2022 2023 2024 Dönem Sonu PG-1 E-belediye hizmetlerinden memnuniyet oranı %92 %95 %97 %98 %99 PG-2 Kültürel etkinlikler katılımcı sayısı 100. 000 110. 000 120. 000 130. 000 PG-3 Planlı yerleşim 80 alanlarının oranı …. ………… 82 83 38 84 150. 000 88 90

Faaliyet/Projeler Neyi başaracağız? Amaç ve Hedefler Nasıl başaracağız? Faaliyet ve projeler 39

Kurum için Faaliyet/Projeler Faaliyetler (Stratejiler) Projeler 1. Plansız alanların imar planları yapılacaktır 2. Nazım imar planlarının yapımı sağlanacaktır 3. Bilgi ve karar destek sistemleri geliştirilecektir 4. Şehrin otopark ihtiyacı karşılanacaktır 5. Arama ve kurtarma çalışmaları etkinleştirilecek trafik kazalarına zamanında müdahalede bulunulacaktır. 40 1. 2. 3. 4. 5. 6. İmar projeleri yapmak Teknoloji Kullanım (TUBİTAK) Yazılım geliştirme projesi Sağlık taraması Toplum hizmeti projesi …………………

Maliyetlendirme Kurumlar yıl içerisinde yapılacak olan faaliyetlerin maliyetlendirilmesini yıllık eylem planları hazırlayarak yapacaklardır 41

Eylem Planı 42 2014 2013 2012 2011 ARALIK EKİM KASIM EYLÜL TEMMUZ AĞUSTOS MAYIS KAYNAKL AR HAZİRAN SORUMLU KİŞİLER / KURUMLAR MART PERFORMANS GÖSTERGELE Rİ NİSAN STATEJİK HEDEFTE MEVCUT DURUM OCAK STRATEJİK HEDEFLER ŞUBAT STRATEJİK AMAÇLAR HEDEFLERE ULAŞMADA YAPILACAK FAALİYETLER VEYA PROJELER BÜTÇE Amaç No ZAMANLAMA (FAALİYET-PROJELERİN BAŞLAYIŞBİTİŞYILI)

İzleme Değerlendirme Ne Yaptık? Başardığımızı Nasıl Anlarız? Uygulama Ne Kadar Etkili Oluyor? Neler Değiştirilmelidir? Gözden Kaçanlar Nelerdir? Sorularının cevapları aranmalıdır. 43

İzleme ve Değerlendirme Formu STRATEJİK AMAÇ 1 : HEDEF 1. 1: İZLEME FAALİYET 1. 1. 1 Faaliyetin Başlama ve Bitiş Tarihi Ölçme Yöntemi ve Faaliyetten Süresi Sorumlu (Haftalık/ Kurum/birim Aylık/ /kişi 3 Aylık Yıllık) PERFORMANS GÖSTERGELERİ Yapılan Çalışmalar ÖNERİLER Karşılan Sorunlar HEDEF GERÇEKLEŞEN STRATEJİK AMAÇ 1 : HEDEF 1. 2: İZLEME FAALİYET 1. 1. 2 Faaliyetin Başlama ve Bitiş Tarihi Ölçme Yöntemi ve Faaliyetten Süresi Sorumlu (Haftalık/ Kurum/birim Aylık/ /kişi 3 Aylık/ Yıllık) PERFORMANS GÖSTERGELERİ Yapılan Çalışmalar Karşılan Sorunlar HEDEF 44 GERÇEKLEŞEN ÖNERİLER

TEŞEKKÜR EDERİM 45