Strategie en planning Uitbesteding en risicomanagement Inkoop in
Strategie en planning Uitbesteding en risicomanagement Inkoop in Strategisch Perspectief HOOFDSTUK 8 Hoofdstuk 8
Programma § § § Uitbesteding als bedrijfsconcept Definities en concepten Balanceren tussen plus en min Het uitbestedingsproces Risicoanalyse Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Uitbesteden als bedrijfsconcept § Oorzaken trend in uitbesteding § § § Behouden van concurrentievoordeel Bereiken van strategische doelen Beperking van kosten Verhogen van klanttevredenheid Verbeteringen in efficientie en effectiviteit § Voorheen hoofdzakelijk uitbesteding van activiteiten § Steeds meer worden hele bedrijfsfuncties uitbesteed § Hoe kan men succes daarin verzekeren? § Welke vormen kan men nastreven? Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Definities en concepten § Kenmerken: § Werkzaamheden die voorheen intern uitgevoerd werden, worden overgeheveld naar een externe partij. § Bedrijfsmiddelen, kennis en soms mensen gaan over naar de externe partij § Voor langere tijd een intensieve relatie tussen partijen § De inkoper krijgt te maken met een gewijzigd kostenen risicoprofiel § Vaak definitief karakter § Specialistische uitbesteding vs. capaciteitsuitbesteding § Belangrijkste dimmensies: § Beslissing tot uitbesteding § Overdracht van de functie of activiteit Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Typen van uitbestedingsdiensten Uitbesteding van arbeid Gemengde uitbesteding Integrale uitbesteding De aanbieder Een deel van alle: Een deel van of alle: § Arbeidskrachten levert. . . § Arbeidskrachten § Materialen § Processen en systemen § Technologie en apparatuur § Faciliteiten § Management / supervisie De uitbestedende § Arbeidskrachten Een deel van of alle: organisatie levert. . . § Materialen § Arbeidskrachten § Processen en systemen § Materialen § Technologie en apparatuur § Processen en systemen § Faciliteiten § Technologie en apparatuur § Management / supervisie § Faciliteiten § Programmamanagement § Management / supervisie Typen van uitbestedingsdiensten (Bron: Allen en Chandrashekar, 2000) Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Partiële en integrale uitbesteding Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Uitbesteding: balanceren tussen plus en min § Redenen voor uitbesteden § Varieren van tactisch tot strategisch § Algemeen doel: prestatie verbeteren en waardepropositie verhogen § Verkrijgen van capaciteit of expertise Voordelen Nadelen Vrijmaken van gelden: investeringen kunnen gericht worden op kernactiviteiten Toenemende afhankelijkhed van leveranciers Optimaal gebruik van kennis, apparatuur en ervaring van de externe partij Toegenomen flexibiliteit: schommelingen in de werklast zijn beter op te vangen Uitbesteding leidt tot soepeler en overzichtelijker primaire processen in de organisatie Input via het gezichtspunt van een onafhankelijke partij, waardoor het risico op bedrijfsblindheid in de organisatie afneemt Voortdurende bewaking en controle van de leveranciersrelatie is noodzakelijk Kans op communicatie- en organisatieproblemen bij het overdragen van werkzaamheden naar een externe partij Risico van het lekken van vertrouwelijke informatie Afhankelijk van de machtsbalans tussen de partijen: onvermogen om contractueel vastgelegde prestatietoeslagen en boestes af te dwingen Risico dat men essentiële strategische kennis kwijtraakt Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Uitbesteding: balanceren tussen plus en min § Kritische succesfactoren voor uitbesteding § § § § § Inzicht in bedrijfsdoelen Strategische visie en strategisch plan De juiste leverancier selecteren Een correct gestructureerd contract Open communicatie met de betrokken partijen Continu beheer van de relatie Ondersteuning en betrokkenheid senior management Zorgvuldige aadacht voor personeelskwesties Strategische positionering van onderneming t. o. v. de toekomstige aanbieder Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Het uitbestedingsproces § Drie verschillende fasen § Strategische fase (waarom, wat, wie? ) § Overgangsfase (hoe? ) § Operationele fase (hoe beheren? ) Het proces van uitbesteding (Momme et al. , 2002) Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Het uitbestedingsproces § Strategische fase 1. Doel van uitbesteding § In overeenstemming met strategie van de onderneming 2. Welke activiteiten komen in aanmerking? § Transactiekostenbenadering: laagst mogelijke kosten voor elke transactie (Arnold, 2000) § Transactiekosten: kosten die samenhangen met een ruil tussen twee partijen (Williamson, 1983, 1985) § Frequentie van transactie § Niveau van investeringen § Externe en interne onzekerheid § Kerncompetentiebenadering (Quinn en Hilmer, 1994) § Onderneming moet de middelen concentreren op kerncompetenties t. b. v. superioriteit § Kerncompetenties zorgen voor concurrentievoordeel op langere termijn Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Het uitbestedingsproces § Strategische fase 3. Kwalificaties van de leverancier § § Technische en bestuurscapaciteiten om prestatieniveau te kunnen leveren Selectieproces van Momme en Hvolby (2002): 1. 2. 3. 4. § Identificatie en beoordeling Doorlichting en goedkeuring Projectuitvoering Prestatiemanagement Wynstra (2002) noemt nog een aantal aspecten: § § Structuur van leveranciersmarkt Technische en organisatorische capaciteiten Strategische en culturele ‘fit’ Vermogen bij te dragen aan innovaties Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Vierfasenmodel voor strategische uitbesteding Momme en Hvolby (2002) Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Het uitbestedingsproces § Overgangsfase § Contractonderhandelingen § Contract heeft een sterke invloed op het succes § Het type contract hangt af van kenmerken en reikwijdte van het contract en de activiteiten die uitbesteed worden § Elementen van het contract: § § § § § Omvang van de dienstverlening Contracttermijn Service Level Agreement (SLA) Prijzen, tarieven en prestatiepremies Beëindigingsplan Conflictoplossing Communicatie Management en controle Overige (garantie, vertrouwelijkheid etc. ) Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Het uitbestedingsproces § Overgangsfase § Overdragen van de functie § § Wijze van integratie en afstemming met uitbesteder Definiëren van de interfaces Aanpassing van de organisatie van de uitbesteder Vanwege complexiteit vaak een beladen onderwerp § Transitiemanager voor een solide overgangsplan § Testfase Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Het uitbestedingsproces § Operationele fase § Relatiebeheer § Beheer van de relatie is cruciaal voor het slagen § Regelmatige beoordeling van de geleverde dienst § Opdrachtgever moet ruimte laten voor leverancier om te bepalen hoe resultaten te behalen § Periodieke evaluatie van het contract § Contractbeëindiging Kernwaarden Ondersteunende factoren Gemeenschappelijke doelen Goede persoonlijke verstandhouding Wederzijdse afhankelijkheid Wederzijds professioneel respect Open communicatielijnen Investering in de relatie door directie Aandacht voor de winstgevendheid van de ander Inzet voor continue resultaatverbetering Wederzijdse verplichting zich in te zetten voor klanttevredenheid Vertrouwen Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
Risicoanalyse § Bij weinig vertrouwen zullen partijen risico’s proberen te ondervangen via gedetailleerde afspraken: § § Technische risico’s Commerciële risico’s Contractuele risico’s Prestatie risico’s § Prioritering van risico’s in analyse naar 2 aspecten: § Negatieve effect op het resultaat van de samenwerking § Kans en waarschijnlijkheid waarmee risico’s zich kunnen voordoen § Kans op succesvolle relaties is vooral aanwezig wanneer partijen elkaar reeds langer kennen Inkoop in Strategisch Perspectief Hoofdstuk 8
- Slides: 16