STRATEGIA ROZWOJU GMINY CHRZANW NA LATA 2016 2023

STRATEGIA ROZWOJU GMINY CHRZANÓW NA LATA 2016 -2023

Program spotkania • Rozpoczęcie spotkania, przywitanie uczestników. Prezentacja programu oraz zakładanych rezultatów prac. • Przesłanki do aktualizacji Strategii Rozwoju oraz założenia dotyczące procesu opracowania i treści dokumentu Strategii. • Prezentacja najważniejszych wniosków z diagnozy społeczno-gospodarczej Gminy Chrzanów. • Prezentacja wyników sondażu społecznego wśród mieszkańców Gminy Chrzanów z zakresu preferencji i potrzeb rozwojowych. • Przeprowadzenie analizy zasobów własnych oraz otoczenia Gminy Chrzanów (analiza strategiczna SWOT). • Definicja misji i wizji rozwoju Gminy Chrzanów. • Podsumowanie.

Przesłanki do aktualizacji Strategii Rozwoju • Zmieniająca się sytuacja gospodarcza i społeczna wewnątrz gminy, jak i w jej otoczeniu – reagowanie na nowe warunki rozwojowe; • Nowy paradygmat polityki regionalnej; • Nowe i zaktualizowane dokumenty strategiczne szczebla wspólnotowego, krajowego i regionalnego – spójność z ich priorytetami; • Oparcie systemu realizacji polityki regionalnej o zasadę wieloszczeblowego zarządzania procesami rozwojowymi – strategia wspólnoty lokalnej; • Nowy okres programowania funduszy Unii Europejskiej na lata 2014 -2020; • Stworzenie podstaw dla endogenicznego rozwoju w nowym wymiarze polityki spójności UE po 2020 roku.

Nowy paradygmat rozwoju regionalnego • • Zróżnicowane podejście do różnych typów regionów – wykorzystywanie specjalizacji regionalnych i subregionalnych oraz reagowanie na specyficzne bariery rozwojowe. Wykorzystywanie zasobów endogenicznych regionów (uniezależnianie się od transferów zewnętrznych). Wykorzystanie potencjałów i wzmacnianie konkurencyjności, a nie okresowa kompensacja w regionach zacofanych. Przeorientowanie zasady redystrybucji środków europejskich z funkcji wyrównawczej na wzmacnianie konkurencyjności obszarów silnych i lepsze wykorzystanie istniejących potencjałów rozwojowych. Zmiana jednostek interwencji z jednostek administracyjnych na funkcjonalne obszary społeczno-gospodarcze. Wieloszczeblowe zarządzanie polityką rozwoju – zaangażowanie wielu partnerów, tworzenie i utrwalanie szerokich partnerstw między instytucjami publicznymi i społeczeństwa obywatelskiego tak, by zapewnić skuteczny i wielopoziomowy system zarządzania polityką rozwoju.

Metropolie, ośrodki regionalne i subregionalne w Polsce – Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010 -2020. Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie

Aktualne i potencjalne bieguny wzrostu oddziałujące na rozwój Małopolski – Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011 -2020.

Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011 -2020 – „Małopolska 2020” • Strategia rozwoju województwa jest podstawowym i najważniejszym dokumentem samorządu województwa, określającym obszary, cele i kierunki interwencji polityki rozwoju, prowadzonej w przestrzeni regionalnej. Strategia „Małopolska 2020” mówi o tym, co, jako społeczność regionalna, możemy i chcemy osiągnąć w perspektywie najbliższych dziesięciu lat – wobec naszej obecnej pozycji rozwojowej oraz dzięki naszym oczekiwaniom i aspiracjom na przyszłość. • Cel główny: Efektywne wykorzystanie potencjałów regionalnej szansy dla rozwoju gospodarczego oraz wzrost spójności społecznej i przestrzennej Małopolski w wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim.

Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011 -2020 – „Małopolska 2020” Obszary polityki rozwoju województwa: 1. Gospodarka wiedzy i aktywności. 2. Dziedzictwo i przemysły czasu wolnego. 3. Infrastruktura dla dostępności komunikacyjnej. 4. Krakowski obszar metropolitalny i inne subregiony. 5. Rozwój miast i terenów wiejskich. 6. Bezpieczeństwo ekologiczne, zdrowotne i społeczne. 7. Zarządzanie rozwojem województwa.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego • Na realizację RPO Województwa Małopolskiego przeznaczono 2, 87 mld euro z funduszy europejskich (kwota niemal o 1 mld euro większa niż ta w ramach perspektywy 2007 -2013). • Program składa się z 13 jednofunduszowych osi priorytetowych – spośród których największe środki zaplanowano na politykę energetyczną i infrastrukturę transportową. • W ramach RPO przewiduje się zastosowanie trzech typów instrumentów rozwoju terytorialnego: zintegrowanej inwestycji terytorialnej, subregionalnego programu rozwoju, programów rewitalizacji miast i obszarów wiejskich.

Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego 1. Gospodarka wiedzy (badania naukowe, komercjalizacja badań i prac rozwojowych, transfer technologii, rozwój technologiczny, rozwój infrastruktury dla działalności badawczo-rozwojowej w przedsiębiorstwach, rozwój nowych produktów i usług, innowacje, sieciowanie). 2. Cyfrowa Małopolska (wykorzystania technologii informacyjnokomunikacyjnych w procesie udostępniania zasobów i realizacji zadań publicznych, e-administracja, e-usługi). 3. Przedsiębiorcza Małopolska (tworzeniem nowych i rozbudowa istniejących stref aktywności gospodarczej, promocja przedsiębiorczości, kreowanie postaw przedsiębiorczych, wsparcie dla MŚP we wczesnej fazie rozwoju, w tym w ekspansji na rynki zewnętrzne). 4. Regionalna polityka energetyczna (OZE, kompleksowa modernizacja energetyczna budynków, likwidacja nieekologicznych źródeł ciepła, transport zrównoważony).

Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego 5. Ochrona środowiska (przeciwdziałanie występowaniu i minimalizowanie skutków negatywnych zjawisk atmosferycznych i geodynamicznych, w tym retencja, odpowiednie zagospodarowanie terenów, doskonalenia systemu bezpieczeństwa publicznego, w tym doposażenia służb, gospodarka odpadami, w tym PSZOK, kanalizacja, oczyszczalnie ścieków). 6. Dziedzictwo regionalne (ochrona i opieka nad zabytkami, szalki kulturowe, prezentacja i promocja dziedzictwa, w tym niematerialnego, wydarzenia kulturalne, artystyczne i interdyscyplinarne, modernizacja infrastruktury kultury, upowszechnianie dziedzictwa niematerialnego, szlaki turystyczne i rekreacyjne oraz infrastruktura towarzysząca, trasy rowe, ochrona różnorodności biologicznej, infrastruktura turystyczna, zagospodarowanie zbiorników wodnych). 7. Infrastruktura transportowa (transport zrównoważony, układ drogowy szlaków komunikacyjnych regionu, sieciowanie, budowa obwodnic, systemy zarządzania ruchem, rozwój transportu kolejowego zintegrowany z innymi systemami).

Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego 8. Rynek pracy (zwiększenie poziomu zatrudnienia osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy – podejście indywidualne, pośrednictwo pracy, poradnictwo zawodowe, szkolenia i doradztwo, zmiany kwalifikacji, staże, praktyki, wolontariat, dotacje na doposażenie i wyposażenie stanowiska pracy, zwiększenie liczby nowych i trwałych mikroprzedsiębiorstw – szkolenia, doradztwo, dotacje, wsparcie pożyczkowe, podnoszenie kompetencji kadr sektora MŚP, adaptacja osób zwolnionych i zagrożonych zwolnieniem z pracy, zwiększenie poziomu zatrudnienia osób, które pełnią funkcje opiekuńcze nad dziećmi, np. żłobki, wsparcie dojrzałych pracowników, programy zdrowotne). 9. Region spójny społecznie (programy aktywizacji społecznej/zawodowej dla osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, ich rodzin oraz innych osób z ich otoczenia - usługi asystenckie, zatrudnienie wspierane, wspomagane oraz inne usługi ułatwiające adaptację pracownika, poradnictwo, pośrednictwo, staże i praktyki, subsydiowane zatrudnienie, doradztwo i szkolenia, podniesienie i zmiana kwalifikacji, usługi społeczne – wsparcie dzienne, ośrodki interwencji kryzysowej, miejsca pobytu czasowego, placówki dziennej opieki, usługi zdrowotne – wyspecjalizowane zespoły, programy zdrowotne, rozwój usług opieki długoterminowej, inicjatywy na rzecz rozwoju ekonomii społecznej - usługi animacji, rozwoju i wsparcia).

Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego 10. Wiedza i kompetencje (edukacja i wychowanie przedszkolne, rozwijanie kompetencji kluczowych, wykorzystanie nowoczesnych narzędzi i technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz cyfrowych w nauczaniu – doposażenie placówek, poradnictwo i doradztwo edukacyjno-zawodowe, wsparcia talentów, a także osób ze specjalnymi potrzebami, doskonalenie kadr, rozwijanie kompetencji i umiejętności osób dorosłych – szkolenia, kursy, studia, poradnictwo, potwierdzanie kwalifikacji, szkolnictwo zawodowe – CKZ, programy współpracy szkół z pracodawcami oraz uczelniami, doradztwo zawodowe i orientacja zawodowa). 11. Rewitalizacja przestrzeni regionalnej (kompleksowa rewitalizacja społeczna, fizyczna, gospodarcza i przestrzenna w oparciu o programy rewitalizacji, działania inwestycyjne mają służyć rozwiązywaniu zdiagnozowanych problemów społecznych). 12. Infrastruktura społeczna (rozwój infrastruktury ochrony zdrowia oraz infrastruktury edukacyjnej).

Strategia Rozwoju • Opracowanie Strategii Rozwoju jest odpowiedzią na dynamikę zmian społeczno-gospodarczych, zachodzących w obrębie gminy, jak i w jej otoczeniu, a także wynika z nurtu przesłanek formalno-prawnych, uzasadniających potrzebę weryfikacji dokumentów strategicznych wszystkich JST w kraju (konieczność przeglądu i weryfikacji Strategii w kontekście dostosowania założeń do wytycznych i rekomendacji, które płyną z dokumentów o charakterze nadrzędnym). • Posiadanie aktualnej Strategii jest jednym z warunków ubiegania się o fundusze w ramach nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014 -2020.

Strategia Rozwoju • Strategia jest dokumentem planistycznym o perspektywie długofalowej, wyznaczającym najważniejsze obszary, cele, kierunki rozwoju i zadania, a także metody weryfikacji osiąganych rezultatów polityki rozwoju, prowadzonej w przestrzeni gminy. • Strategia stanowi narzędzie wspierania pozytywnych zmian społecznogospodarczych oraz niwelowania barier rozwojowych w całej przestrzeni gminy. • Strategia powinna być wyrazem polityki rozwoju, przyjętej w drodze uzgodnień i debaty publicznej, w którą zaangażowani zostali przedstawiciele sektora publicznego, społecznego i biznesowego. Zgodnie z czym, przyjęto partycypacyjno-ekspercki model prac nad Strategią Rozwoju Gminy Chrzanów na lata 2016 -2023.

Strategia Rozwoju • Zapisy, wypracowane we współpracy różnych środowisk, mają w perspektywie prowadzić do podejmowania (przez władze samorządowe, a także partnerów gospodarczych i społecznych) wspólnych decyzji koncepcyjnych, organizacyjnych i finansowych, zmierzających do kompleksowego wykorzystywania zasobów endogenicznych i możliwości rozwojowych gminy oraz neutralizowania barier (efekt synergii). • Tworzenie partnerstw na etapie wdrażania zapisów Strategii będzie miało kluczowe znaczenie dla pozyskiwania zewnętrznych zasobów finansowych na realizację poszczególnych przedsięwzięć.

Strategia Rozwoju • Strategie rozwoju powinny się cechować kompleksowością podejścia i wieloaspektowością tematyczną oraz wielopoziomowością zaangażowania wszystkich podmiotów, partycypujących w kreowaniu rozwoju lub będących jego odbiorcami. • W szczególności strategie powinny: • opisywać mocne i słabe strony danego obszaru, • określać spójne cele rozwoju, • tworzyć wizję rozwoju, • koordynować różne terytorialne, sektorowe i techniczne plany oraz dokumenty strategiczne, • wskazywać kierunki interwencji strategicznej, • koordynować i skupiać pod względem przestrzennym wykorzystanie funduszy.

Proces opracowania Strategii 1. Diagnoza społeczno-gospodarcza Gminy Chrzanów – analiza sytuacji i trendów. 2. Przeprowadzenie sondażu społecznego wśród mieszkańców Gminy Chrzanów z zakresu preferencji i potrzeb rozwojowych. 3. Ewaluacja Strategii Rozwoju Gminy Chrzanów na lata 2004 -2015. 4. Powołanie Konwentu Strategicznego przez władze samorządowe Gminy Chrzanów oraz przeprowadzenie z jego członkami procesu konsultacji społecznych założeń Strategii – w formie sesji strategicznych. 5. Analiza proponowanych kierunków rozwoju Gminy Chrzanów pod kątem zgodności z priorytetami dokumentów szczebla krajowego i regionalnego. 6. Przygotowanie systemu monitorowania i ewaluacji realizacji Strategii, w tym identyfikacja mierników realizacji celów Strategii. 7. Opracowanie systemu wdrażania i finansowania Strategii. 8. Konsultacje społeczne i opracowanie ostatecznej wersji dokumentu.

Analiza SWOT Czynniki wspierające rozwój Czynniki hamujące rozwój Czynniki wewnętrzne SILNE STRONY SŁABE STRONY Czynniki zewnętrzne SZANSE ZAGROŻENIA

OTOCZENIE ZEWNĘTRZNE ORGANIZACJE POZARZĄDOWE • POLITYCZNOPRAWNE • EKONOMICZNE • SOCJOKULTUROWE • TECHNOLOGICZNE PPRACODAWCY/ PRZEDSIĘBIORCY INWESTORZY GMINA • EKOLOGICZNE • DEMOGRAFIA MIESZKAŃCY TURYŚCI, GOŚCIE

Analiza SWOT – kluczowe elementy zasobów • POŁOŻENIE I DOSTĘPNOŚĆ KOMUNIKACYJNA • INFRASTRUKTURA TECHNICZNA • ŚRODOWISKO NATURALNE I DZIEDZICTWO KULTUROWE • GOSPODARKA LOKALNA, PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ I RYNEK PRACY • DOSTĘPNOŚĆ I JAKOŚĆ USŁUG (EDUKACJA, SPORT I REKREACJA, KULTURA, POLITYKA SPOŁECZNA, OCHRONA ZDROWIA, BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE) • DEMOGRAFIA • ZARZĄDZANIE PUBLICZNE, I MIĘDZYSEKTOROWA • ROZWÓJ OBSZARÓW WIEJSKICH WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA

Dziękujemy za uwagę Wojciech Odzimek odzimek@mistia. org. pl Dawid Hoinkis dawid. hoinkis@mistia. org. pl Maria Piątkowska Krzysztof Malczyk FRDL Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji ul. Szlak 73 a, 31 -153 Kraków