Stimulerend Snoezelen Joke Coenen Carmen Mercelis Patricia t

Stimulerend Snoezelen Joke Coenen, Carmen Mercelis, Patricia ‘t Jampens, Ruben Vrachten Stimulerend Snoezelen

Stimulerend Snoezelen 2

Overzicht • Probleem- en doelstelling • Methodologie • Doelgroep • Methode Basale Stimulatie • Snoezelen • Praktijk • Product: – Sfeerbeelden voorstelling – Sfeerbeelden knutselen Stimulerend Snoezelen 3

Probleem- en doelstelling • De ‘Sprankel’ – Kleuters type 2 – Nieuwe doelgroep – Startvraag: • Stimulerende materialen • Info rond aangepaste basishouding – Aandachtspunten: duurzaam, compact en verplaatsbaar Stimulerend Snoezelen 4

Methodologie • Basiswerk: Fröhlich • Literatuurstudie (Timmers-Huigens, snoezelen, wetenschappelijke artikels, …) • Bezoek ‘Blijdorp’ Stimulerend Snoezelen 5

Doelgroep • Algemeen • Onze doelgroep • Ontwikkelingspsychologie – Piaget – Timmers - Huigens • Normale ontwikkeling • Gedragsproblemen bij de doelgroep Stimulerend Snoezelen 6

Algemene doelgroep • Personen met een ernstige mentale handicap – Beperkte belevings- en uitingsmogelijkheden – Individuele benaderingswijze Stimulerend Snoezelen 7

Onze doelgroep • Buitengewoon onderwijs • Type 2 – Kalenderleeftijd: 2, 5 tot 5 jaar – Ontwikkelingsleeftijd: 12 tot 18 maanden • Vergelijking ernstige met matige mentale handicap Stimulerend Snoezelen 8

Ontwikkelingspsychologie • Piaget – Sensori motorische fase (0 - 24 maanden) • Motoriek en sensoriek • Ervaringen • Trial-and-error • Timmers-Huigens – Lichaamsgebonden ervaringsfase • Contact nemen • Snoezelen en Basale Stimulatie Stimulerend Snoezelen 9

De normale ontwikkeling • Schema kalenderleeftijd (vanaf pagina 16) • Ongelijk ontwikkelingsprofiel Stimulerend Snoezelen 10

Gedragsproblemen bij de doelgroep • Stereotypieën als autostimulatie • Verwerkingsproblematiek van prikkels Stimulerend Snoezelen 11

Methode Basale Stimulatie • Definitie • Twee aspecten van B. S. • Zintuiglijke waarneming – Nabije zintuigen – Verte zintuigen – Waarneming en beweging – Waarneming en communicatie • Andere auteurs en praktijkwerkers Stimulerend Snoezelen 12

Methode Basale Stimulatie Definitie: « Basale Stimulatie is een benaderingsmethode waarbij de begeleider somatische, vibratorische en vestibulaire prikkels uitlokt bij mensen, die dit zelf niet of nauwelijks kunnen. Deze lichaamsgebonden ervaringen doen de bewoner zijn lichaam voelen, gewaarworden als vertrekpunt (basis) om mogelijks ook met de ruimere omgeving in contact te komen. » (Fröhlich, 1995) Stimulerend Snoezelen 13

Twee aspecten van B. S. • Stimuleringsmethode • Basishouding Stimulerend Snoezelen 14

Zintuiglijke waarneming • Waarneming – Ontvangen van prikkels – Leggen van zinvolle verbanden – Betekenisverlening uitwisselingsproces: info zoeken/ opnemen/ verwerken Stimulerend Snoezelen 15

Nabije zintuigen • Vibratorische waarneming – Trillingen • Somatische waarneming – Huid, spieren en gewrichten – Kanalen: proprioceptie/ beweging/ tactiele waarneming • Vestibulaire waarneming – Zwaartekracht – Beweging in ruimte Stimulerend Snoezelen 16

Verte zintuigen • Orale stimulatie – Reuk en smaak – Mondgeluiden • Auditieve stimulatie – Vibratorische ervaringen – Gehoororgaan • Tactiele stimulatie • Visuele stimulatie – Sterk contrasterende materialen Stimulerend Snoezelen 17

Waarneming en beweging • Nauw verbonden – Voorbeeld: oog-handcoördinatie • Grenzen aan de waarneming Stimulerend Snoezelen 18

Waarneming en communicatie « Leven en communicatieve bekwaamheid vallen nagenoeg samen. » (Fröhlich, 1995) • Lichaam als belangrijkste communicatieorgaan • Lichaamscontact • Communicatieproblemen Stimulerend Snoezelen 19

Andere auteurs en praktijkwerkers • Winfried Mall – ‘Basale Communicatie’ • • Philip Vanmaekelbergh Luk Bekaert Christel Bienstein Nakker – ‘Individuele ontwikkelingsondersteuning’ Stimulerend Snoezelen 20

Snoezelen • Wat? – Snuffelen en doezelen – Individueel • Link Basale Stimulatie – Overeenkomsten – Verschil • Belang sfeerbepalende middelen – Vormen, materiaal, verlichting, klimaat, muziek, kleuren Stimulerend Snoezelen 21

SFEER OMGEVING Verlichting Kleuren Materiaal Klimaat Muziek Geur. . . MENSENLIJK GEDRAG Omgangs- en bejegeningvormen STEMMING Stimulerend Snoezelen 22

Belang van kleuren • Kleurensymboliek – Rood - groen – Geel - blauw – Oranje - turkoois – Geelgroen - violet • Kritiek Stimulerend Snoezelen 23

Praktijk • Verzorgingsmomenten – Vrije momenten • Basishouding van Basale Stimulatie • Bewegingspedagogiek van Veronica Sherborne Stimulerend Snoezelen 24

Verzorgingssituaties • • Hulp Tijd Bewuste houding? Structuur? • Zindelijkheidstraining, eten en drinken, beweging, activiteiten en therapie, en vrije momenten Stimulerend Snoezelen 25

Vrije momenten • • • Ervaring Rust Beweging = verandering Aanraking Duidelijke overgang: vrij moment - begeleide activiteit Stimulerend Snoezelen 26

Basishouding van B. S. • Afwisseling van actieve momenten en rustmomenten – Bewust en intens spelen – Ongestoord rusten – Ritualiseren Stimulerend Snoezelen 27

Basishouding van B. S. • Inrichting van de leerruimte – Sfeer en structuur – Kleine omhullende ruimtes • Nissen (Affolter, 1987) • Snoezelkamertjes (Nielsen) • Draaifauteuil – Lichtinval, akoestiek, klimaat, vorm, … Stimulerend Snoezelen 28

Basishouding van B. S. • Interactieaanbod – Relatieopbouw – Aangepaste communicatievorm • Deelname aan dagdagelijkse activiteiten Stimulerend Snoezelen 29

Bewegingspedagogiek van Veronica Sherborne • Bewegingservaring • Essentiële thema’s • Basisprincipes – Lichaamsbewustzijn – Relaties – Ruimtebewustzijn Stimulerend Snoezelen 30

Product • • Kastje Draaifauteuil Leidraad Activiteitenmap Stimulerend Snoezelen 31