Startbijeenkomst Medicatiebeoordeling in het verpleeghuis Sprekers dag maand

Startbijeenkomst Medicatiebeoordeling in het verpleeghuis Spreker(s) dag maand jaar

Programma 0. 00 uur Inleiding 0. 05 uur Achtergronden 0. 25 uur Plan van aanpak 0. 55 uur Afspraken 1. 15 uur Afsluiting Vul hier uw eigen tijdstippen in.

Doel van de bijeenkomst Informeren van alle betrokken zorgverleners over de implementatie en werkwijze van medicatiebeoordelingen in het verpleeghuis: • inzicht in problematiek bij polyfarmacie • wat een (goede) medicatiebeoordeling is • wat er moet gebeuren: maken van plan van aanpak

Doel van medicatiebeoordelingen in verpleeghuizen Het optimaliseren van het medicatiegebruik bij patiënten (met polyfarmacie) in verpleeghuizen.

Polyfarmacie = het chronisch gebruik van vijf of meer geneesmiddelen uit verschillende therapeutische subgroepen door een patiënt. • suggereert vaak overmatig gebruik van geneesmiddelen; dit hoeft echter niet zo te zijn • uitgangspunt van goede farmacotherapie is optimaal afstemmen op behoeften en wensen van patiënt met zo klein mogelijk risico op negatieve gevolgen • in verpleeghuis groot aantal patiënten met polyfarmacie

Polyfarmacie in verpleeghuizen Hoog geneesmiddelengebruik in verpleeghuizen: gemiddeld 7 geneesmiddelen per patiënt Laxantia: 56% van de patiënten Analgetica: 53% van de patiënten Antitrombotica: 52% van de patiënten Antibiotica: 50% van de patiënten Diuretica: 41% van de patiënten NSAID's: 37% van de patiënten Bron: Van Dijk. Pharmacotherapy in frail elderly: pharmacy data as a tool for improvement, 2002.

HARM-onderzoek • 6, 1% van alle ziekenhuisopnames bij 65 -plussers is geneesmiddelgerelateerd; grotere kans bij verpleeghuispatiënten • 51% van deze opnames is bij ouderen vermijdbaar • meest risicovolle geneesmiddelen zijn vitamine K-antagonisten (cumarinen) en NSAID's • andere risicovolle geneesmiddelen in verpleeghuis zijn bv. : ü antipsychotica ü antihypertensiva ü hypnotica en sedativa Bron: Leendertse et al. Frequency of and risk factors for preventable medication-related hospital admissions in the Netherlands. Arch Intern Med 2008.

Wat is een medicatiebeoordeling? • beoordeling van de farmacotherapie • door de patiënt, arts en apotheker • periodiek • gestructureerde kritische evaluatie • medische, farmaceutische en gebruiksinformatie Belangrijk: individuele behoeften van de patiënt Bron: Multidisciplinaire richtlijn Polyfarmacie bij ouderen (2012)

Wie komt in aanmerking? Ouderen met een groot risico op ongeschikte farmacotherapie: • ouderen vanaf 65 jaar • met polyfarmacie (≥ 5 geneesmiddelen) • én minimaal één van de volgende risicofactoren: o verminderde nierfunctie (e. GFR < 50 ml/min/1, 73 m 2) o verminderde cognitie o verhoogd valrisico (1 of meer keer een val in voorafgaande 12 maanden) o signalen van verminderde therapietrouw o niet zelfstandig wonend (verzorgings- of verpleeghuis) o niet geplande ziekenhuisopname

Stappenplan Een medicatiebeoordeling bestaat uit vijf stappen: 1. farmacotherapeutische anamnese 2. farmacotherapeutische analyse 3. overleg tussen arts, apotheker en verzorgende 4. terugkoppeling naar de patiënt 5. follow-up

Stap 1: Farmacotherapeutische anamnese Gesprek met de patiënt over de medicatie. Doel: verzamelen informatie daadwerkelijk gebruik, ervaringen en beleving van de medicatie door de patiënt -> zo nodig vertegenwoordiger/familie Nodig: informatie van de patiënt over zijn medicatie Wie zorgt hiervoor? Verzorging -> checklist patiëntgebonden medicatieproblemen

Checklist patiëntgebonden medicatieproblemen Voeg hier een link in naar het pdf-bestand van de checklist

Stap 2: Farmacotherapeutische analyse Beoordeling van de voorgeschreven medicatie door de specialist ouderengeneeskunde en apotheker. Doel: identificatie van (potentiële) farmacotherapiegerelateerde problemen (FTP's). Voorbereiding op het overleg tussen de arts en de apotheker. Nodig: farmacotherapeutische anamnese, overzicht van aandoeningen, actueel medicatieoverzicht, medicatiehistorie, laboratoriumuitslagen. Wie zorgt hiervoor? Arts en apotheker

Stap 3: Overleg arts, apotheker en verzorgende Doel: gezamenlijk bereiken overeenstemming over de behandeldoelen en hoe deze voor de patiënt bereikt kunnen worden -> opstellen farmacotherapeutisch behandelplan (FBP) Nodig: de relevante FTP's uit stap 1 en 2. Duidelijke afspraken wanneer de overleggen plaatsvinden en de beschikbare tijd per patiënt. Wie zorgt hiervoor? Afdelingscoördinator, arts, apotheker en EVV'er Elektronisch patiëntendossier/mutatieformulier -> arts en apotheker

Stap 4: Terugkoppeling naar de patiënt Doel: de patiënt participeert in zijn of haar farmacotherapie en begrijpt de interventies in het FBP. De participatie is afgestemd op de mogelijkheden van de patiënt -> vertegenwoordiger Nodig: overzicht van de wijzigingsvoorstellen (patiëntendossier of mutatieformulier) Wie zorgt hiervoor? Arts, EVV'er

Stap 5: Follow-up Doel: het uitvoeren en evalueren van de voorgenomen interventies Nodig: vastleggen tussentijdse wijzigingen in patiëntendossier of op mutatieformulier; planning voor volgende medicatiebeoordelingen (herhalingen) Wie zorgt ervoor? Arts, verzorging, afdelingscoördinator

Concept plan van aanpak Voeg hier een link in naar het Word-bestand met uw concept plan van aanpak

Planning nascholing: <datum> medicatiebeoordelingsgesprekken: <datum>-<datum> eerste evaluatiebijeenkomst: <datum> Haalbaar? Vul hier uw eigen data in.

Afspraken

Materialen Werkboek Medicatiebeoordeling in verpleeghuizen: • handleiding voor opzet, uitvoering en verantwoordelijkheden bij invoeren van medicatiebeoordelingen in de organisatie • hulpmiddelen: ü voorbeeld checklist patiëntgebonden medicatieproblemen ü voorbeeld mutatieformulier ü agenda’s voor start- en evaluatiebijeenkomsten ü Start-/Stop-criteria voor inhoudelijke beoordeling van medicatie

Bedankt voor uw aandacht!

Disclaimer U kunt naar eigen inzicht wijzigingen aanbrengen of dia's toevoegen. Het IVM is echter niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor deze wijzigingen. Alle dia's met de IVM-achtergrond die u ingrijpend wijzigt of toevoegt, dient u te voorzien van de tekst 'het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze dia'. U kunt ook zelf dia's toevoegen met een andere achtergrond. Het IVM heeft de grootst mogelijke zorg besteed aan de totstandkoming van deze presentatie. Aan de inhoud hiervan kunnen geen rechten ontleend worden. Wij zijn niet aansprakelijk voor directe of indirecte schade die het gevolg is van het gebruik van de informatie door middel van deze presentatie is verkregen. Wij hopen dat de presentatie aan uw wensen voldoet. Suggesties voor verbetering van de presentatie kunt u doorgeven via helpdeskfto@medicijngebruik. nl.