STANDARTLAR Bir makine konstrksiyonunda benzer ilevi yerine getirecek

STANDARTLAR Bir makine konstrüksiyonunda benzer işlevi yerine getirecek elemanlar her seferinde yeni baştan boyutlandırılmazlar.

STANDARTLAR TS : Türk standartları DIN : Alman standartları EN : Avrupa standartları ISO : Uluslar arası standartlar

STANDARTLAR - Norm- standart belirlemenin amacı bilimsel, teknik, ekonomik ve idari alanlarda tanım, ürün, kural ve yöntem birliği sağlamaktır. - Standartlaşma sayesinde benzer ürünler aynı boyutta, çok sayıda üretileceği için üretimde ucuzluk, konstrüksiyonun her Aşamasında da kolaylık sağlanır

STANDARTLAR Hangi marka elektrik ampulü alırsak alalım, ampulün vidalı kısmı lambadaki yuvaya uyacaktır.

TOLERANSLAR - GEÇMELER - Parçanın işlevi açısından herhangi bir sakınca doğurmayan en büyük boyuta ÜST LİMİT, en küçük boyuta ALT LİMİT denir. - Limitler arası farka TOLERANS denir.

TOLERANS KALİTESİ - ISO tolerans sisteminde 18 kalite kademesi vardır. IT 1 -4 : Mastarlar ve özel ölçü aletleri. IT 12 -18 : Kaba imalat işlemlerinde Kalite KKK(k) IT 1 -4 - IT 12 160 IT 5 7 IT 13 250 IT 6 10 IT 14 400 IT 7 16 IT 15 640 IT 8 25 IT 16 1000 IT 9 40 IT 17 1600 IT 10 64 IT 18 2500 IT 11 100 Kalite Kademe Katsayısı (KKK)

TOLERANS KALİTESİ - Her kaliteye ait tolerans, kalite kademesine bağlı bir kat sayı (k) ile tolerans birimi (i) çarpımından elde edilir. T=i. k Tolerans birimi (i) = 0, 45. 3√D + 0, 001. D i : (µm) , D : (mm) D : Nominal çapın alt ve üstündeki çap kademe sınırlarının geometrik ortalamasıdır. D = √ D 1. D 2 1 3 6 10 14 18 24 30 40 50 65 80 100 120 140 160 180 200 225 250 280 315 355 400 450 500 Çap kademeleri

TOLERANS International standart Organization /ISO), toleransların ifade şeklini uluslararası alanda herkes için geçerli olmak üzere belirleyerek bir sistem ortaya koymuştur. Ülkemizde de uyguladığımız bu sisteme göre tolerans bir harf ve bir sayı ile gösterilir.

TOLERANS Tolerans ifadesindeki harf; sıfır çizgisine olan uzaklığı, sayı ise tolerans bölgesinin genişliğini gösterir. Delik toleranslarında büyük harfler (A, B, C…, Z), mil toleranslarında ise küçük harfler (a, b, c, …, z) kullanılır.

TOLERANS

GEÇMELER Bir mil ile delik arasında gerçekleştirilecek montajın çeşitli şekilleri olabilir; • Pres geçme • Ara geçme • Boşluklu geçme

GEÇMELER ‘’Normal mil’’ ve ‘’Normal delik’’ olmak üzere iki tür geçme sistemi mevcuttur. Bunların daha çok kullanılan diğer isimleri ise ‘’birim delik’’ ve ‘’birim mil’’ sistemleridir

MİLLER İÇİN TOLERANS BÖLGESİNİN ÜST VE ALT SAPMALARI

DELİKLER İÇİN TOLERANS BÖLGESİNİN ÜST VE ALT SAPMALARI

MEKİNE ELEMANLARINDA MUKAVEMET HESABI Makine elemanlarında mukavemet hesaplarının iki amacı vardır; 1)- Bir konstrüksiyonda öngörülen elemanın taşıması, iletmesi gereken kuvveti veya momenti, istenen süre boyunca emniyetli bir şekilde taşıyabilmesi için hangi malzemeden ve hangi boyutlarda imal edilmesi gerektiğinin belirlenmesi. 2)- İmal edilmiş bir elemanın düşünülen işletme şartları altında hangi kuvvet veya momenti emniyet sınırlarını aşmadan, ne kadar süre taşıyabileceğinin belirlenmesidir.

GERİLME TÜRLERİ 1 - ÇEKİ GERİLMESİ 2 - BASI GERİLMESİ 3 - EĞİLME GERİLMESİ 4 - BURULMA GERİLMESİ 5 - KESME GERİLMESİ