St Srclnda Genetik Islah Veteriner Hekim Tahir Yavuz

Süt Sığırcılığında Genetik Islah Veteriner Hekim Tahir Yavuz

üHayvansal protein üretimi üSağlıklı nesiller üEkonomik yararlar

Genetik Islah Neden Yapılır?

İnek başına ortalama yıllık SÜT ÜRETİMİ üTÜRKİYE >> 3. 250 üBAZI AB ÜLKELERİ ORT. >> 7. 102 (Hollanda, Almanya, Danimarka) üABD >> 11. 000

Genetik ıslahın amacı sadece süt miktarı mıdır?

1 Süt yağı, süt proteini, peynir indeksi

2 üMeme yapısı üAyak yapısı üKalça yapısı üSütçü tip özellikleri üUzun ömürlülük

Genetik ıslah yöntemleri

üSuni tohumlama üEmbriyo transferi üHayvan ithalatı

1 Suni tohumlama; kızgınlıktaki ineğin döl yoluna boğa tohumunun özel bir aletle bırakılmasıdır.

Üstün verim ve tip özelliklerine sahip boğa tohumu + Sistemli uygulama = Genetik ilerleme

2 Embriyo Transferi

EMBRİYO TAŞIYICI ANNELER

Genetik ıslahın en hızlı yolu = embriyo transferi Çekirdek Sürüler

3 Düve ithalatı ile sağlığı ve genetiği bilinen çekirdek sürüler kurmak

Halen genetik ıslahın yıldızı Suni Tohumlama’dır.

Genetik Islah’ta Başarı İçin Önemli Noktalar

üGüvenilir bir kayıt sistemi üProgeny test (döl kontrolü) üYayım ve eğitim üSürü hastalıklarıyla etkin mücadele (Bruselloz, Tuberküloz)

Yıllık progeny teste alınan genç boğa sayısı = ırk ıslahında ilerleme

Genetik Islahın Geleceği

Çalışmalar gereksinimler doğrultusunda sürdürülmektedir. Gereksinimler; üSütçü sürüler için dişi materyal üDöl tutma oranı yüksek sperma üSürünün eksikliklerinin düzeltilmesi üDöl tutma oranını düşüren etkenlerle mücadele üProgeny test süresini kısaltabilecek veya masraflarını azaltabilecek buluş ya da uygulamalar

1 Dişi Sperma X Y

Dişi Sperma

%90 – 92 oranında dişi buzağı

X Y Yöntemin Sorunları: üDüvelere öneriliyor üDöl tutma oranı normale göre %20 daha düşük üToplam spermanın %18 -20’si kullanılabildiği için, daha pahalı

2

Motilite (%) Affirm™ Performansı

3 (%) Dişi yönünden zenginleştirilmiş sperma

ü Dişi oranında sadece %10 oranında artış sağlıyor. Ancak; döl tutma oranında düşüklük söz konusu değil.

4

= DNA teknolojisi Boğaların aktarabildikleri genler; üVerimlilik ömrü üSütçülük formu üSüt verimi üSüt yağı üSüt proteini übeta, cappa casein übeta lactoglobulin

Kırmızı geni var mı? CVM , BLAD , DUMPS gibi resesif genler var mı? CVM Complex Vertebral Malformation BLAD Bovine Leukocyte Adhesion Deficiency DUMPS Deficiency of Uridine Monophosphat Synthase

Acaba yıllar sonra “progeny “IGENITY” alabilir mi? test” in yerini

5 Health Mark (marker)

Health Mark; Igenity (DNA) teknolojisinin sağlık yönünden uyarlanmış halidir.

BAZI MARKERLAR BELİRLENİYOR; Mastitise yatkınlıkla ilgili üSCS (Somatik Hücre Sayısı) Döl tutma ile ilgili üDPR (kızlarından elde edilen gebelik oranı) Beslenme, yağlanma ve döl tutma ile ilgili üLeptin geni

6 Bilgisayarlı eşleştirme (MS) (Mating Service) üSürünün eksikliğini tamamlama üKan yakınlığını önleme

MS Sürünün eksikliğini tamamlama üCüsse üSütçülük özellikleri üMeme başı uzunluğu üMeme sarkıklığı üAyakların basışı üKalça genişliği

MS Kan yakınlığı dolayısıyla resesif genlerin biraraya gelmesinin önlenmesi v CVM v BLAD v DUMPS

Brown Swiss Irkında; üWeaver – Zikzak hastalığı üSMA – Spinal Muscular Atrofi Jersey Irkında; üÇarpık ayaklılık üRekto-vaginal daralma

CVM = Omurga bozukluğu BLAD = Sığırlarda Lökosit bağlanma eksikliği DUMPS = Üridin Monofosfat sentezi eksikliği Dwarfism = Cücelik Mule Foot = Katır tırnaklılık = syndactyly

Bilgisayarlı eşleştirme MS üSürü yönetimi üKoruyucu hekimlik

7 Kızgınlık kontrolü İyi gözlem! İyi kayıt!

Suni Tohumlama Zamanlaması

KAZI – KAZAN >>

8 Döl tutma problemlerine profesyonel yaklaşım üRasyon üYem Katkı Maddeleri üBarınak üStresle Mücadele

Genetik ıslahın getireceği problemler üDöl tutma sorunları - Enerji eksikliği - Kızgınlık kontrolü üBarınakların dizaynı - Konfor - Sıcaklık stresi

Düzeltilmesi gerekenler ü Döl tutma sorunlarının aşılması - Kızgınlık kontrolünün önemi ve yardımcı gereçler - Enerji eksikliğini önlemeye yönelik çabalar (uygun rasyon + profesyonel yardım) ü Barınak koşullarının düzetilmesi - Doğal havalandırma - Mekanik havalandırma - Serinletme - Yatak yerlerinin ve gezinme alanlarının kuru-temiz-konforlu olması ü Koruyucu Hekimlik - Bulaşıcı veya Metabolik hastalıklar - Güç doğum - Sonun atılamaması - Metritis (rahim iltihabı)

www. atafen. com. tr info@atafen. com. tr TEŞEKKÜR EDERİZ…