ST SOLUNUM YOLU OBSTRKSYONU VE TRAKEOTOM l Do
ÜST SOLUNUM YOLU OBSTRÜKSİYONU VE TRAKEOTOMİ l Doç. Dr. Ö. Faruk ÜNAL
l Üst solunum yolu - Burun ve oral kavite - Farinks (nazofarinks, orofarinks, hipofarinks) - Larinks
Burun: Konjenital -koana atrezisi -ensefalosel -nazal atrezi l Enfeksiyon -enfeksiyöz rinit -rinosinüzit -allerjik rinit -granülomatöz lezyonlar l
Burun: l Tümör -malign (SCC, adeno ca, vs. . ) -benign (papilloma, glandüler tm. , ) l Diğer -travma (nazal fraktür, septal hematom) -nazal polipozis -yabancı cisim
Nazofarinks: l Konjenital -Thornwald kisti -ensefalosel l Enfeksiyon -nazofarenjit -adenoidit -granülomatöz lezyonlar
Nazofarinks: l Tümöral -nazofarinks ca. -Juvenil nazofaringeal anjiofibrom -lenfoma l Adenoid vejetasyon
Oral kavite ve orofarinks: l Konjenital -makroglossi -mikrognati l İnfeksiyon -Ludwig anjini -Peritonsiller abse -Retrofaringeal abse
Oral kavite ve orofarinks: l Tümör l Hipertrofik tonsil l Travma -mandibula kırığı -dilve ağız tabanı hematomu -kanama
Larinks ve hipofarinks Konjenital -laringomalazi -larinks atrezisi -laringeal kleft -vokal kord paralizisi -trakeoözofageal fistül -laringeal veb -subglottik stenoz -sakküler kistler (laringosel vs. . ) l
Larinks ve hipofarinks İnfeksiyon -epiglotit -larenjit -laringotrakeobronşit -granülomatöz infeksiyonlar l Tümör -larinks ca -benign tümörler -laringeal papilloma l
Larinks ve hipofarinks l Travma -hematom -fraktür -vokal kord paralizisi -yanık -edinsel stenoz
l Trakeotominin tarihçesi m. ö. 2. yy’a dayanır. l 1800’lerde en sık endikasyon larengeal difteriydi. l Enfeksiyon nedeniyle açılan trakeotomiler azalırken konjenital malformasyonlar nedeniyle açılanlar artmıştır.
1966 Karakoçan, Elazığ
1966 Karakoçan, Elazığ
Trakeotomi endikasyonları l Üst solunum yolu obstrüksiyonları l Pulmoner bakım l Uzun süreli ventilasyon
Üst solunum yolu obstrüksiyonları l Konjenital - kraniyofasiyal anomaliler - konj. larengeal anomaliler - bilateral vokal kord paralizisi - konj. trakea anomalileri - lenfatik anomaliler
Üst solunum yolu obstrüksiyonları l Edinsel - travma entübasyon, eksternal travma, koroziv maddeler, yanıklar, yabancı cisim - enfeksiyon krup, trakeit, epiglotit, difteri, derin boyun enfeksiyonu - tümör papillomatozis, hemanjiyoma - obstrüktif uyku apnesi sendromu
Pulmoner bakım l Aspirasyon l l (IX veya X paralizisi, diskoordinasyon) Larengeal kleft Trakeo-özofageal fistül Yetersiz öksürük (hipotoni, CP) Kronik enfeksiyon
Uzun süreli ventilasyon l l l l Respiratuvar distres sendromu Reaktif havayolu hastalığı Konj. santral hipoventilasyon send. Adale zayıflığı Konj. kalp hastalığı Toraks travması Santral solunum yetmezliği (zehirlenme, ilaç vs. . )
Kontrendikasyon ? l Kesin kontrendikasyon yoktur. l Nadiren boyunda trakeaya ulaşmayı engelleyen vasküler dev kitleler, veya stabil olmayan servikal vertebralar trakeotomiye engel olabilir.
teknik l Elektif trakeotominin acil trakeotomiye göre komplikasyonları çok azdır. l Acil trakeotomi mümkünse entübasyonla elektife döndürülmelidir. l Genel anestezi ve ameliyathane koşulları şarttır.
teknik l Hastanın omuz altına destek koyarak boyun ekstansiyona getirilir
teknik l Uygun traketomi kanülü hazırlanmalıdır. l Kanülün balonu kontrol edilmelidir. l Uygun trakeotomi seti, aspirasyon için sonda ve diğer malzemeler mutlaka hazır olmalıdır.
teknik l Orta hatta vertikal insizyon ( krikoid ve manubrium bir parmak üzeri arası) l Horizontal insizyon l Cilt altı yağ dokusu kısmen eksize edilebilir l Orta hatta kalmak çok önemlidir! l Gerekirse tiroid isthmus kesilip bağlanır.
teknik l Trakea ortaya konur ve üstte krikoid palpe edilerek halkalar sayılır. l Dördüncü trakea halkasından iki taraflı traksiyon sütürleri geçilir.
teknik l 3 -4 -5. trakeal halkalara orta hatta vertikal kesi yapılır.
teknik l İstenirse abzorbe olabilen sütürlerle trakea cilde ağızlaştırılır. l Traksiyon sütürleri boyuna yapıştırılır (daha sonra kazayla çıkma durumunda pasajı ortaya koymak için)
teknik l Kanül yerleştirildikten sonra içinden geçen sondayla pasajdan emin olmak gerekir. l Kanül üzerinden kesinlikle el kaldırılmadan ekartörler çıkarılır. l Kanül balonu şişirilir. l Kanül ekstraforlar geçirilerek boyun etrafından dolaştırılıp bağlanır. (Çok sıkı olmamalıdır)
teknik l Kanül bakımı çok önemlidir. Sık aspirasyonla tıkanması engellenmeli, 1 -2 saatte 15 dak. balonu indirilmelidir. Buhar verilmelidir. l İlk kanül değişimi için 3 gün beklenir. İlk değişimde trakeotomi açılıyor gibi dikkat edilir.
teknik l Trakeotomi bakımı aileye çok iyi öğretilmelidir. l Gümüş kanül varsa iç kanül sık temizlenmelidir.
Trakeotomi komplikasyonları l Değişik serilerde % 2 -% 36 arasında bildirilmiştir. l Acil trakeotomide elektif trakeotominin 2 -5 katı fazla komplikasyon olur.
Trakeotomi komplikasyonları l Erken komplikasyonlar: - kanama - pnömotoraks - pnömomediasten - cilt altı amfizem
Trakeotomi komplikasyonları l Geç komplikasyonlar: - suprastomal kollaps - trakea stenozu - suprastomal granulasyon - trakeal granuloma - trakeoözofageal fistül - trakea-innominate fistül - subglottik stenoz
Trakeotomi komplikasyonları l Herzaman görülebilecek komplikasyonlar: - istemsiz tüp çıkması - tüp tıkanması - infeksiyon
- Slides: 37