SSK 1043 SISTEM KOMPUTER SOKONGAN Topik 1 Pengenalan

SSK 1043 SISTEM KOMPUTER & SOKONGAN Topik 1 : Pengenalan Komputer

HASIL PEMBELAJARAN Di akhir kursus ini, pelajar boleh: 1. Melaksanakan prosedur keselamatan di kawasan kerja. 2. Mengenalpasti perkakasan dan fungsi setiap perkakasan dalam sistem komputer. 3. Membezakan antara jenis dan fungsi perisian dalam sistem komputer. 4. Melaksanakan pemasangan dan menaiktaraf sistem komputer.

KANDUNGAN KURSUS TOPIK 1. PENGENALAN KOMPUTER 2. KOMPONEN SISTEM KOMPUTER 3. PERKAKASAN KOMPUTER 4. PERISIAN KOMPUTER HASIL PEMBELAJARAN PENILAIAN BERTERUSAN (PB) 1 KUIZ DAN TUGASAN 2 PEMBENTANGAN DAN UJIAN 3 KUIZ , TUGASAN DAN AMALI 4 UJIAN DAN AMALI

PENGENALAN KOMPUTER TOPIK 1. 0

HASIL PEMBELAJARAN üMengenali Komputer dari aspek üOrganisasi dan senibina komputer üStruktur dan fungsi komputer üSejarah komputer üMemahami langkang-langkah keselamatan di dalam makmal komputer. üJenis-jenis kemalangan di dalam makmal. üPenyahcas Elektrostatik. üKaedah pencegahan Cas Elektrostatik. üPemasangan perkakasan komputer.

PENILAIAN • KUIZ 1 • TUGASAN 1

1. 1 PENGENALAN KOMPUTER

1. 1. 1 Organisasi & Sebinina Komputer Apa itu Komputer? • Komputer merupakan mesin boleh atur cara yang direka untuk membaca dan melaksanakan urutan sesebuah senarai arahan yang membuatkan ia melakukan operasi aritmetik dan logik berdasarkan angka binari • Dalam bahasa mudah, komputer adalah sebuah mesin yang boleh diprogramkan untuk menerima dan melaksanakan suatu arahan. • 4 operasi asas komputer: • • Masukan (input – I) Memproses (processing – P) Keluaran (output – O) Storan/simpanan (storage – S)

1. 1. 1 Organisasi & Sebinina Komputer Apa itu organisasi dan senibina komputer? • Seni bina komputer ialah reka bentuk konsep dan struktur pengendalian asas sesebuah sistem komputer. Seni bina ini merupakan rangka tindakan dan perihal fungsi keperluan dan pelaksanaan reka bentuk untuk setiap bahagian komputer, terutamanya cara unit pemprosesan pusat (CPU) berfungsi secara dalaman dan mencapai alamat dalam ingatan. • Seni bina komputer juga ditakrifkan sebagai sains dan kesenian pemilihan dan penyambungan komponen-komponen perkakas untuk menghasilkan komputer yang fungsinya memadai, prestasinya memuaskan dan kosnya berpatutan.

1. 1. 1 Organisasi & Sebinina Komputer Apa itu organisasi dan senibina komputer? Dalam bahasa mudah: • Organisasi komputer adalah komponen-komponen yang digunakan untuk menghasilkan komputer • Senibina komputer pula adalah sains (teknik) menggabungkan komponen-komponen ini untuk mencapai tahap fungsi dan prestasi komputer yang diinginkan.

1. 1. 2 Struktur & Fungsi Komputer Fungsi • Operasi setiap komponen Struktur • Cara bagaimana sesuatu dihubungkan komponen

1. 1. 2 Struktur & Fungsi Komputer Fungsi • 4 fungsi asas sistem komputer • • Pemprosesan data (data processing) Penyimpanan data (data storage) Pengaliran data (data movement) Kawalan (control) – mengawal ketiga-tiga fungsi di atas • Apabila data diproses, data akan disimpan secara sementara • Proses menghantar/mengambil (pengaliran) data antara komputer dan peranti luar (peripherals) yang bersambung dengannya digelar input-output. • Jika data dipindahkan dalam jarak jauh, ia digelar sebagai komunikasi data

1. 1. 2 Struktur & Fungsi Komputer 4 Struktur utama komputer • Central processing unit (CPU) Kawal operasi komputer dan kendalikan fungsi pemprosesan data • Memori utama Simpan data untuk pemprosesan • Input/output (I/O) Penghantaran/terimaan data di antara komputer dan persekitaran luarannya • System interconnection Menyediakan hubungan di antara CPU, Memori utama, dan I/O

1. 1. 3 Sejarah Komputer Evolusi Komputer Pembangunan komputer boleh diterangkan dengan menggunakan generasi di bawah: • Generasi Pertama - Teknologi Tiub Vakum • Generasi Kedua - Teknologi Transistor • Generasi Ketiga - Teknologi Litar Bersepadu • Generasi Keempat - Teknologi Pemproses Mikro

Evolusi Komputer TK 2123 Generasi Tahun Teknologi Kelajuan operasi/saat 1 1946 -1957 Tiub vakum 40, 000 2 1958 -1964 transistor 200, 000 3 1965 -1971 Litar bersepadu skala kecilmedium 1, 000 4 1972 -1977 Litar bersepadu skala besar 10, 000 5 1978 – yyyy Litar bersepadu skala terbesar & mikropemproses 100, 000 15

Generasi Pertama (1940 an hingga awal 1950 an) + John Mauchly dan John Presper Eckert dari University Pennyslvania telah mencipta 9/18/2021 – ENIAC pada tahun 1946 – komputer digital pertama – dibina untuk kemudahan tentera – memerlukan ruang yg luas (15, 000 kaki persegi) untuk 18, 000 tiub vakum yg menggunakan 140 kilowatts – susah untuk diprogramkan; memerlukan pendawaian semula MMD 16

+ IAS dicipta oleh Von Neumann • wujud akibat daripada masalah yg dihadapi oleh ENIAC. • Menyelesaikan masalah ini dengan menyimpan program dalam memori (stored program concept) • senibina ini digunakan di kebanyakan komputer. 9/18/2021 MMD 17

The first generation of computers used vacuum tubes. Vacuum tubes failed frequently so first generation computers did not work most of the time. 9/18/2021 MMD 18

ENIAC, created by Dr. John Mauchly & J. Presper Eckert, for use in the war but was not completed in time. It was mainly used to solve math problems 9/18/2021 MMD 19

Eckert and Mauchly delivered the first UNIVAC to the U. S. Census Bureau in 1951. UNIVAC gained fame when it predicted Eisenhower as the winner of the 1952 U. S. presidential election. 9/18/2021 MMD 20

Dr. John W. Mauchly 1. 18, 000 tiub vakum, terbakar setiap 17 minit. Perlu > 15 minit untuk cari dan ganti. 2. Jana haba, terlalu kuat, masalah kawalan suhu. 3. Kerja perkomputeran amat sukar! Mengira bancian US Bureau of Census Komputer pertama Aplikasi perniagaan Ingatan - Teras magnetik Cincin berbentuk donat J. Presper Eckert, Jr. Bahasa Pengaturcaraan Universal Automatic Computer (UNIVAC), 14 Jun 1951 Bahasa Mesin - Nombor sahaja Diperkenalkan dalam tahun 1957 Lebih cepat dan padat Kad Tebuk 9/18/2021 MMD 21

Generasi Kedua (akhir 50 an hingga awal 60 an) + menggunakan transistor sebagai pengganti tiub vakum + kebaikan – lebih kecil dan murah – menggunakan sumber kuasa yg rendah dari tiub vakum – Solid-State Device kerana ia diperbuat daripada silikon 9/18/2021 MMD 22

The transistor heralded the second generation of computers 9/18/2021 MMD 23

Lebih Kecil Transistor Kurang Tenaga Lebih Cepat Bell-J. Bardeen, H. W. Brattain, W. Shockley Kos operasi lebih murah Honeywell 400, 1969 Syarikat perniagaan, universiti dan organisasi kerajaan contoh Bahasa Pengaturcaraan Bahasa Paras Tinggi Cakera boleh alih - Bahasa Perhimpunan (Bahasa Simbolik) FORTRAN (1954) COBOL (1959) L (LOAD) Guna pendekatan ala-Inggeris dipasarkan (1962) Ruang storan yang lebih besar dan capaian data yang lebih cepat 9/18/2021 MMD 24

Generasi Ketiga (1965 - 1970) + pakej – beribu-ribu transistor dikumpulkan ke dalam satu cip – pencantuman transistor-transistor menjadi lebih solid + Kelebihan – berkelajuan tinggi – kos, saiz dan kuasa adalah lebih rendah 9/18/2021 MMD 25

saiz < 1/8 inci persegi Litar Bersepadu Beribu-ribu komponen elektronik Ambil alih transistor - 1965 Litar elektronik yang lengkap dalam cip silikon Diperolehi Silikon Tanah liat atau pasir Harga lebih murah Cip (Mikro Cip) Bahan separa konduktor Memasukkan beribu-ribu litar elektronik (atau transistor) ke dalam silikon Siri Keluarga Sistem IBM 360, 1954 Kegunaan Perniagaan dan saintifik Kejayaan besar Perniagaan saiz kecil dan sederhana PDP-8 Minicomputer, 1963 Perisian 9/18/2021 Beberapa aturcara boleh dilarikan serentak MMD atau Berkongsi sumber komputer 26

Generasi Keempat (Sejak awal 1970 an) + Menggunakan teknologi yang dikenali sbg Very Large Scale Integration (VLSI) + Iaitu beribu-ribu transistor ditempatkan dalam satu chip sahaja + Teknologi VLSI ini membolehkan pemproses dibina menggunakan satu chip, dan kaedah ini dikenali sbg pemproses mikro (microprocessor) + PC IBM pertama dilancarkan pada 1981. Intel menyediakan cip mikro pemproses & Microsoft Corporation menyediakan operating system (OS) 9/18/2021 MMD 27

Lanjutan teknologi generasi ketiga Lebih laju Komputer Peribadi IBM, 1981 Kebolehpercayaan meningkat Muatan storan meningkat Macintosh, 1984 Perantaramuka Pengguna Grafik Penciptaan cip untuk ingatan dan logik komputer 1971 Mikropemprosesan secara komersil Pemprosesan tujuan umum dalam satu cip Mikropemproses Tetingkap, ikon, tetikus, peranti tunjuk (Window, icon, mouse, pointing device (WIMP)) 100 kali lebih kecil digunakan ENIAC 9/18/2021 MMD 28

Generasi Kelima? + Teknologi terkini yang sudah mendapat perhatian ramai + Menuju ke arah Artificial Intelligence (AI), di mana komputer mempunyai ciri-ciri kepandaian manusia + Tugasan Pertama: Huraikan lebih terperinci tentang ciri-ciri komputer generasi kelima, kelebihan serta kekurangan yang ada. Berikan contoh yang bersesuaian serta huraikan aplikasi yang ada dalam kehidupan harian. + Tarikh serahan : 9/18/2021 MMD 29

Generasi Kelima: Komputer Cerdas B i d a n g Sistem Pakar Bahasa Tabii Kecerdasan Buatan Fokus Utama P e n g g u n a a n B e r k a i t a n Menjelang 1990 an Pakar Jepun Usaha industri K o m p u t e r H u b u n g k a n Membenarkan dengan Apa itu lebuh raya maklumat? M A K L U M A T 9/18/2021 Kita boleh gunakan komputer cerdas dalam kerja kita. K o m p u t e r Saya boleh dapatkan banyak maklumat daripada lebuh raya maklumat. T A M U Lebuh raya maklumat L K A M MMD 30

Perkembangan Awal Komputer o Tamadun China & Mesir – Abakus o 1617 - Napier’s Bone o 1642 – Mesin Pascal o 1671 – kalkulator Leibnitz o 1812 – Difference Engine (Charles Babbage) o 1835 – Analytical Engine (Charles Babbage) o 1890 – Mesin Hollerith o 1910 – Mesin Powers o 1938 – Computer Relay (Bell Lab) o 1944 – Mark 1 TK 2123 31

Abakus o. Untuk operasi tambah, tolak, darab, dan bahagi. TK 2123 32

Napier’s Bone (1617) o Jphn Napier Seorang ahli matematik berbangsa Scotland o Pengasas logaritma • penghitungan darab dan bahagi menjadi mudah, cepat, & tepat. • Menggunakan asas log ini, Napier mencipta satu alat mengira – Napier’s Bone. • Alat ini menggunakan rods atau bones untuk membentuk jadual data. • Ini menjadi titik permulaan penggunaan teknik mekanikal untuk perhitungan. TK 2123 33

Napier’s Bone (1617) TK 2123 34

Mesin Pascal (1642) • Blaise Pascal – seorang ahli matematik Perancis • Mesin Pascal – mesin penghitung digital yang mulanya digunakan untuk menyediakan akaun perniagaan bapanya. • Mesin ini berupaya mencampur nombor 2 angka dengan cepat. • Mesin ini hanya berupaya melakukan operasi tambah dan tolak sahaja. • Ia mengandungi roda bernombor dan bersaiz sebesar kotak kasut. TK 2123 35

Mesin Pascal • Melalui mesin ini, Pascal mengemukakan 3 prinsip penting: 1. Dalam sebarang penghitungan spt campur dan darab, “bawa ke hadapan” boleh disempurnakan secara otomatik. 2. Penghitungan tolak boleh dijalankan dengan menyongsangkan pusingan roda tersebut. 3. Perhitungan darab boleh dijalankan dengan melakukan campuran secara berulang. TK 2123 36

Mesin Pascal (1642) TK 2123 37

Kalkulator Leibnitz • G. W. Leibnitz – seorang ahli matematik berbangsa Jerman. • Mesin ini menggunakan roda-roda bergigi yang berlainan saiz yang mewakili digit-digit yang berlainan. • Mesin ini boleh mencampur, mendarab, membahagi serta menghitung punca kuasa dua. • Sumbangan Leibnitz kepada bidang sains komputer ialah beliau berjaya membuktikan bahawa penggunaan sistem binari lebih baik dari sistem perpuluhan untuk alat-alat hitung mekanikal. TK 2123 38

Kalkulator Leibnitz (1671) TK 2123 39

Difference Engine • Dibina oleh Charles Babbage – profesor matematik dari Univ Cambridge (1792 -1871) • Merupakan mesin mekanikal yang pertama • Tujuan dibina – untuk ilmu pelayaran • utk penyediaan jadual trigonometri dan logarithma • Boleh lakukan operasi tambah & tolak • kejituan hingga 20 digit • boleh keluarkan output cetakan • gunakan teknologi yg terkehadapan diwaktu itu. • kesukaran memperolehi bahan-bahan membuatkan beliau hilang minat utk meneruskannya. TK 2123 40

Enjin Pembeza (1812) TK 2123 41

Enjin Analitikal (1835) • Senibinanya spt komputer moden, mempunyai unit kawalan, unit arithmetik, unit storan ingatan, & peranti output. TK 2123 42

1. 2 JENIS KEMALANGAN DI DALAM MAKMAL

1. 2. 1 JENIS–JENIS KEMALANGAN KEJUTAN ELEKTRIK • Renjatan elektrik berlaku apabila seseorang tersentuh/terdedah kepada punca elektrik. • Arus elektrik yang melalui tubuh badan (badan manusia adalah pengalir elektrik) berpotensi menyebabkan individu itu mengalami kecederaan pada bahagian yang tersentuh (thermal burns), berlakunya kecederaan dalaman pada otot atau organ dan gangguan pada degupan jantung yang boleh mengakibatkan renjatan (cardiogenic shock).

1. 2. 1 JENIS–JENIS KEMALANGAN LANGKAH KESELAMATAN • Jangan sesekali pegang wayar hidup dengan tangan. • Buang wayar hidup(tutup) apabila membantu pesakit yang terkena kejutan elektrik. • Gunakan kasut getah. • Tidak memasukkan sebarang bahan logam ke dalam palam suis.

1. 2. 1 JENIS–JENIS KEMALANGAN LANGKAH KESELAMATAN • Memastikan soket suis selamat sebelum di gunakan. • Pisahkan peralatan lain yang bersambung dengan peralatan yang sedang dibaiki. • Putuskan punca bekalan tenaga elektrik sebelum melakukan pemeriksaan kecuali terpaksa.

1. 2. 1 JENIS–JENIS KEMALANGAN KEBAKARAN ELEKTRIK • Litar pintas akibat dari retakan penebat kabel. • Lebihan beban aliran kuasa • Pemanasan setempat pada terminal disebabkan sambungan yang longgar. • Pemasangan yang salah iaitu dari segi penggunaan saiz wayar dan fius. • Kebocoran arus elektrik disebabkan oleh kerosakan kabel atau penebat.

1. 2. 1 JENIS–JENIS KEMALANGAN LANGKAH KESELAMATAN • Alat/bahan mudah terbakar tidak dibawa ke makmal. • Amal matikan suis elektrik apabila selesai menggunakannya. • Tidak menyalahgunakan alat pemadam kebakaran. • Laporkan kepada pihak bertanggungjawab jika ada kerosakan pada alatan elektrik/disalahgunakan.

1. 2. 1 JENIS–JENIS KEMALANGAN PERHATIAN! • Pelajar hanya dibenarkan masuk ke dalam makmal dengan mendapat keizinan atau pengetahuan daripada pensyarah. • Pelajar tidak dibenarkan membawa masuk ‘pendrive’ persendirian tanpa mendapat kebenaran pensyarah. • Jika berlaku sebarang masalah dengan komputer, laporkan segera kepada guru.

1. 2. 1 JENIS–JENIS KEMALANGAN KECEDERAAN DISEBABKAN PERALATAN • Jaga kebersihan makmal dan gunakan terminal yang telah ditetapkan. • Pastikan semua suiz telah dimatikan sebelum keluar dari makmal komputer • Sentiasa periksa peralatan sebelum memulakan kerja dan simpan di tempat yang selamat selepas digunakan. • Sentiasa menggunakan peralatan dengan cara yang betul dan selamat.

1. 2. 1 JENIS–JENIS KEMALANGAN KECEDERAAN DISEBABKAN PERALATAN • Pastikan kawasan kerja anda bersih, kemas dan tersusun. • Laporkan tentang bahaya, kerosakan atau kemalangan dengan segera kepada pembantu makmal atau pensyarah. • Jangan melibatkan diri dengan gurauan kasar dan salah laku dalam apa jua bentuk.

1. 2. 2 PENYAHCAS ELEKTROSTATIK

1. 2. 2 PENYAHCAS ELEKTROSTATIK (ESD) ELEKTROSTATIK • Terhasil oleh cas elektrik yang terperangkap di dalam penebat. • Cas-cas ini mempunyai voltan yang tinggi tetapi arus yang rendah. • Kesan elektrostatik ini akan menyebabkan kejutan dan boleh mnyebabkan kerosakan pada komponen elektronik.

1. 2. 2 PENYAHCAS ELEKTROSTATIK (ESD) PENYAHCAS ELEKTROSTATIK • ESD adalah satu daripada beberapa perkara individu yang boleh menyebabkan berlakunya kerosakkan atau memusnahkan perkakasan atau komponen komputer. • ESD boleh berlaku semasa menggunakan komputer anda dan boleh menyebabkan komponen komputer yang anda sentuh tidak dapat berfungsi dengan baik. • ESD boleh berlaku tanpa pengguna rasa kejutan dan hanya berlaku semasa bekerja di bahagian dalam komputer atau mengendalikan kad pengembangan.

1. 2. 3 KAEDAH PENCEGAHAN ELEKTROSTATIK DISCHARGE

1. 2. 3 KAEDAH PENCEGAHAN ESD • Kaedah terbaik untuk mencegah ESD adalah dengan menggunakan ESD tali pergelangan tangan , pembumian tikar , atau pembumian meja kerja. Contoh lain seperti beg antistatik, penyembur antistatik dan lantai antistatik.

1. 2. 3 KAEDAH PENCEGAHAN ESD TALI PERGELANGAN TANGAN • Juga di sebut tali antistatic, ia adalah gelang yang dipakai dipergelangan tangan yang mempunyai wayar yang bersambung antara gelang dan klip untuk dikepilkan pada computer. • ia memastikan pengguna sentiasa dibumikan bagi mengelakkan cas elektrostatik yang ada terkena pada peranti yang sensitif dan boleh merosakkan peranti terbabit.

1. 2. 3 KAEDAH PENCEGAHAN ESD PEMBUMIAN TIKAR/MAT • Juga dikenali sebagai tikar antistatic, tikar meja atau tikar lantai berfungsi mengurangkan risiko terkena renjatan cas elektrostatik semasa bekerja pada computer atau peranti yang sensitif dengan cas elektrostatik.

1. 2. 3 KAEDAH PENCEGAHAN ESD BEG ANTISTATIK • Antistatik beg merupakan sejenis beg khas yang dihasilkan bagi mengelakkan kehadiran cas elektrostatik didalamnya. • Digunakan untuk meletakkan peranti yang sensitif dan mudah rosak akibat kewujudan cas elektrostatik.

1. 2. 3 KAEDAH PENCEGAHAN ESD SEMBURAN ANTISTATIK • Penyembur antistatic adalah sejenis penyembur cecair yang digunakan untuk menghilangkan cas elektrostatik dan menghalang dari cas tersebut terhasil. • Hanya sebahagian perkakasan sahaja yang boleh digunakan.

KUIZ 1 • Apakah peralatan kecemasan yang diperlukan sekiranya berlaku kemalangan di dalam makmal? • Terangkan langkah-langkah untuk mencegah dari berlakunya litar pintas di dalam makmal. • Bagaimanakah cas elektrostatik terhasil? • Terangkan apakah yang berlaku pada perkakasan elektronik sekiranya terdapat cas elektrostatik semasa kita melakukan kerja-kerja selenggaraan. • Senaraikan peralatan-peralatan yang diperlukan untuk kerja-kerja pemasangan sistem komputer.

1. 2. 4 PEMASANGAN PERKAKASAN KOMPUTER

1. 2. 4 PEMASANGAN PERKAKASAN KOMPUTER PERALATAN • • • PEMUTAR SKRU DAN BOLT PENGIKAT KABEL PLAYAR MUNCUNG TIRUS PENYEPIT BUKU MANUAL/RUJUKAN

1. 2. 4 PEMASANGAN PERKAKASAN KOMPUTER PEMUTAR SKRU • Peralatan utama dalam proses memasang dan meleraikan perkakasan komputer. • Bagi komputer peribadi, pemutar skru yang digunakan bersaiz sederhana dan jenis (+). • Pemutar skru saiz kecil dan jenis (+) sesuai digunakan bagi pemasangan komputer riba (laptop). Ini kerana skru yang digunakan adalah kecil dan berkedudukan yang sukar serta sempit.

1. 2. 4 PEMASANGAN PERKAKASAN KOMPUTER SKRU DAN BOLT • Skru dan bolt diperlukan bagi mengikat kedudukan perkakasan pada kekisi komputer. • Skru tambahan diperlukan bagi menggantikan skru yang hilang. • Skru khas digunakan bagi mengikat papan induk pada kekisi.

1. 2. 4 PEMASANGAN PERKAKASAN KOMPUTER PLAYAR MUNCUNG TIRUS • Digunakan bagi mencapai kabel atau skru pada kedudukan yang sukar dicapai. • Bentuk muncung yang runcing memudahkan ia mencapai pada celahan dalam komputer dan laptop. • Juga boleh digunakan bagi mengikat kabel atau menanggalkan perkakasan yang sukar dilakukan dengan tangan.

1. 2. 4 PEMASANGAN PERKAKASAN KOMPUTER PENYEPIT • Digunakan bagi menanggalkan ‘jumper’ pada papan induk dan cakeras. • Mencapai komponen yang kecil dalam komputer. • Mengelakkan komponen rosak akibat dari tangan pengguna yang basah.

1. 2. 4 PEMASANGAN PERKAKASAN KOMPUTER PENGIKAT KABEL • Mengikat kabel lebihan dalam komputer untuk tujuan kekemasan.

1. 2. 4 PEMASANGAN PERKAKASAN KOMPUTER BUKU MANUAL / RUJUKAN • Sebagai rujukan dan panduan dalam pemasangan komponen komputer. • Mengandungi maklumat lengkap komputer atau laptop.

RUJUKAN

BAHAN RUJUKAN • http: //www. slideshare. net/zuridashoheh/dokumentasikeselamatan# • Rosenthal, Morris (2008), Computer Repair With Diagnostic Flowcharts: Troubleshooting PC Hardware Problems from Boot Failure to Poor Performance, USA : Lightning Source Inc(ISBN-10: 0972380116). • Iskandar(2009), Memasang Sendiri Komputer Peribadi, Malaysia: Venton Publishing (M) Sdn. Bhd (ISBN 978 -967 -5065 -61 -3)

RUMUSAN

KESIMPULAN • Aspek keselamatan merupakan faktor yang paling penting ditekankan semasa melakukan kerja-kerja amali. • Mudah berlaku kemalangan yang mengakibatkan kecederaan sekiranya aspek keselamatan tidak diambil berat. • Memastikan semua peralatan diselenggara dengan baik bagi mengelakkan penyalahgunaan dan mudah untuk digunakan. • Penting untuk mengetahui kaedah penggunaan peralatan dengan betul.

TUGASAN 1 • LANGKAH-LANGKAH KESELAMATAN DIDALAM MAKMAL KOMPUTER