SREDNJA AMERIKA 1 OPTI PODACI Srednja ili Centralna

SREDNJA AMERIKA

1. OPŠTI PODACI • Srednja ili Centralna Amerika je region Severne Amerike koji se nalazi između južne granice Meksika i severozapadne Kolumbije, u Južnoj Americi. U širem smislu Srednja Amerika uključuje ceo Meksiko, Velike i Male Antile i Bahamska Ostrva. Neki geografi klasifikuju Srednju Ameriku kao veliki zemljouz, i u ovom pogledu ona ponekad uključuje deo Meksika istočno od zemljouza Tevantepek, tj. meksičke države Čijapas, Tabasko, Kampeče, Jukatan i Kintana Po.

DRŽAVE SREDNJE AMERIKE U UŽEM SMISLU

DRŽAVE SREDNJE AMERIKE U UŽEM SMISLU SU: -BELIZE; -GVATEMALA; -EL SALVADOR; -MEKSIKO; -NIKARAGVA; -KOSTARIKA; -PANAMA; -HONDURAS.

PODACI O DRŽAVAMA SREDNJE AMERIKE U UŽEM SMISLU SU PRIKAZANI U SLEDEĆOJ TABELI. . . zemlja površina Br. st. glavni grad službeni jezik gustina predsednik naseljenosti nezavisnost Veličina Belmopan engleski 14, 1 st/km 2 Elizabeta II(kraljica) Od UK 21. 9. 1981. 1. 6 puta veći 15. 806. 675 Gvatemala španski 145, 16 st/km 2 Džimi Morales od Španije 15. 9. 1821. 8 puta veća naspram CG Belize 22. 966 km 2 324. 528 Gvatemala 108. 890 km 2 El Salvador 21. 044 km 2 6. 377. 195 El Salvador španski 303, 4 st/km 2 Najib Bukele Od Španije 15. 9. 1821. 1. 5 puta veći Nikaragva 129. 494 km 2 Managva španski 46, 88 st/km 2 Danijel Ortega Od Španije 15. 9. 1821. 9 puta veća Kostarika 51. 100 km 2 4. 667. 096 San Hoze Španski 91, 33 st/km 2 Karlos Alvarado od Španije 15. 9. 1821. 4 puta veća Meksiko 1. 972. 550 km 2 Meksiko Siti Španski 63, 51 st/km 2 Andres Manuel od Španije 16. 9. 1810. 143 puta veći 6. 071. 045 125. 180. 000 Lopez Obrador Panama 75. 517 km 2 3. 405. 813 Panama španski 45, 1 st/km 2 Huan Karlos Varela od Kolumbije 3. 11. 1903. 5 puta veći Honduras 112. 492 km 2 Tegusigalpa španski 80. 35 st/km 2 Orlando Hernandez od Španije 1821. 8 puta veći 9. 038. 741

Belize je mala tropska država u Srednjoj Americi. Glavni grad je Belmopan sa 16. 451 stanovnika(2010. ), dok je najveći grad koji se nalazi na obali Karipskog mora-Belize, sa 57. 169 stanovnika. Belize se graniči sa Meksikom na severu i Gvatemalom na zapadu i jugu. Zauzima teritoriju od 22. 966 km 2 i ima 347. 369 stanovnika prema proceni iz 2015. godine.

ZASTAVA BELIZEA

Gvatemala (šp. Guatemala), ili zvanično Republika Gvatemala (šp. República de Guatemala) je država u srednjoj Americi, između Tihog okeana i Karipskog mora. Površina Gvatemale iznosi 108. 890 km². Graniči se sa Meksikom na severu, Belizeom na severoistoku i Hondurasom i El Salvadorom na jugoistoku. Ona je republika sa najvećom populacijom u regionu. Ona je treća najveća država u Srednjoj Americi. Grad Gvatemala je glavni i najveći grad zemlje. Ostali veći gradovi su Kezaltenango, Eskintla, Mazatenango, Puerto Barios i Antigva Gvatemala. 3. 186. 429 državljana Gvatemale govori neki od domorodačkih jezika kao maternji (42, 8 % od ukupnog stanovništva), a najrasprostranjeniji je kiče majanski (1. 000). Na teritoriji Gvatemale postojala je majanska civilizacija. Španci su osvojili Gvatemalu 1523. Gvatemala je nezavisnost od Španije proglasila 1821. Zajedno sa Salvadorom, Hondurasom, Nikaragvom i Kostarikom, Gvatemala se ujedinila u Ujedinjene provincije Centroamerike. Gvatemala će ponovo postati samostalna država 1839. kada je na njeno čelo došao prvi iz niza diktatora koji su vladali zemljom skoro ceo vek. Političke podele i mešanje SAD u politiku države dovele su do Gvatemalskog građanskog rata između vladinih snaga i levičarskih pobunjenika. Građanski rat je okončan 1996.

ZASTAVA GVATEMALE

Salvador, ponegde i El Salvador, zvanično Republika El Salvador (šp. República de El Salvador), najmanja je i najgušće naseljena država Srednje Amerike na obali Pacifika. Glavni i najveći grad je San Salvador. Zemljište je uglavnom planinsko sa aktivnim, ugašenim vulkanima. Najviši je Santa Ana 2. 381 м na planinskom vencu koji se duž države pruža u pravcu zapad-istok. Severno od njega je dolina reke Lempe a na jugu uzana primorska ravnica. Klima je tropska, prirodno vlažna, na visinama do 800 м veoma topla, na planinama umerena i sveža. Godišnja količina padavina je između 1. 500 – 2. 000 мм. Prirodna vegetacija je uglavnom zamenjena plantažama kafe. Salvador se graniči sa Gvatemalom na zapadu i Hondurasom na severu i istoku. Prema popisu iz 2009. u Salvadoru živi oko 5. 744. 113 stanovnika, uglavnom Mestika. Samo oko 20 ljudi govori jedini preživeli autohtoni domorodački jezik pipil, a nešto migranata iz Gvatemale govori pokvomam majanski. Kolon je bio državna valuta od 1892. do 2001. godine kada je uveden američki dolar.

ZASTAVA EL SALVADORA

Nikaragva (eng. Nicaragua), zvanično Republika Nikaragva (šp. República de Nicaragua), država je u srednjoj Americi. Smeštena je između 11. i 14. stepena SGŠ. Prema severu se graniči sa Hondurasom, a prema jugu sa Kostarikom. Izlazi na Tihi okean prema zapadu, dok prema istoku ima izlaz na Karipsko more. Prema fizičkogeografskim karakteristikama može se podeliti na tri veće oblasti: Pacifička nizija; središnje planine; i Karipska nizija. Na pacifičkoj obali Nikaragve nalaze se dva najveća jezera u Srednjoj Americi – Managva i Nikaragva. Ova jezera okružuju plodne ravnice koje se pružaju prema severozapadu duž rasedne doline zaliva Fonseka. Tamošnje zemljište je obogaćeno pepelom sa obližnjih vulkana. Nikaragva obiluje biološki veoma važnim i jedinstvenim ekosistemima čime doprinosi bogatstvu flore i faune u Srednjoj Americi. Glavni grad, Managva, treći je grad po broju stanovnika u Srednjoj Americi. Špansko carstvo pokorilo je ovu oblast u 16. veku. Nikaragva je nezavisnost od Španije stekla 1821. godine. Nakon nezavisnosti, Nikaragva je prošla kroz razdoblja političkih nemira, diktature, i finansijske krize – što su bili glavni uzroci Nikaragvanske revolucije tokom šezdesetih i sedamdesetih godina 20. veka.

ZASTAVA NIKARAGVE

Kostarika (eng. Costa Rica), zvanično Republika Kostarika (šp. República de Costa Rica), država je u Srednjoj Americi. Prema severu se graniči sa Nikaragvom, prema jugoistoku sa Panamom, prema istoku izlazi na Karipsko more a prema zapadu na Tihi okean. Kostarika je zemlja koja od 1949. nema vojsku, što je definisano i njenim ustavom. Jedina je latinoamerička zemlja koja ima demokratsku vlast od 1950. ili ranije. Kostarika je konstantno među vodećim zemljama Latinske Amerike po Indeksu humanog razvoja, dok je u svetskim okvirima na 62. mestu, prema podacima za 2012. godinu. Po Indeksu zaštite životne sredine (engl. Environmental Performance Index) na petom je mestu u svetu i na prvom u Americi. Vlada Kostarike je 2007. obznanila plan da do 2021. Kostarika postane prva zemlja na svetu sa nultom emisijom ugljenika. Kostarika se nalazi na srednjeameričkoj prevlaci, između 8 i 12 stepeni SGŠ i 82 i 86 stepeni ZGD. Prema istoku izlazi na Karipsko more u dužini id 212 km, prema zapadu izlazi na Tihi okean u dužini od 1016 km, prema severu se u dužini od 309 km graniči sa Nikaragvom, prema jugoistoku se graniči sa Panamom, sa kojom ima granicu u dužini od 639 km. Površina Kostarike je 51. 100 km² uz 589 km² teritorijalnih vodâ.

ZASTAVA KOSTARIKE

Panama (šp. Panamá), ili zvanično Republika Panama (šp. República de Panamá), je najjužnija država Srednje Amerike. Smeštena je na prevlaci koja spaja Severnu i Južnu Ameriku, graniči se sa Kostarikom prema zapadu, Kolumbijom prema jugoistoku, prema severu izlazi na Karipsko more a prema jugu na Tihi okean. Glavni grad je Panama. Španci su istražili i nastanili Panamu u 16. veku, od Španije se otcepila 1821. godine i zajedno sa Vicekraljevstvom Nova Granada, Ekvadorom i Venecuelom formirala je Veliku Kolumbiju. Nakon raspada Velike Kolumbije 1831. godine, Panama se našla u sastavu Nove Granade, koja je kasnije preimenovana u Kolumbiju. Uz podršku SAD, Panama se 1903. godine otcepila od Kolumbije, nakon čega su Amerikanci na njenoj teritoriji izgradili Panamski kanal. Godine 1977. potpisan je sporazum kojim je definisan prenos vlasništva nad Panamskim kanalom sa SAD na Panamu do kraja 20. veka. Prihodi od taksi koje se naplaćuju za prolazak kroz Panamski kanal predstavljaju značajan deo BDP-a Paname. Prema indeksu humanog razvoja za 2010. godinu Panama je na četvrtom mestu u Latinskoj Americi, i na 54. mestu u svetu. Od 2010. privreda Paname je druga po konkurentnosti u Latinskoj Americi.

ZASTAVA PANAME

Honduras, zvanično Republika Honduras (šp. República de Honduras), država je u Srednjoj Americi sa 7, 2 miliona stanovnika (2005) i glavnim gradom Tegusigalpa. Na zapadu se graniči sa Gvatemalom, na jugu sa Salvadorom, na jugoistoku sa Nikaragvom, a severno od Hondurasa, preko puta Honduraskog zaliva nalazi se Belize. Pre dolaska belaca područje Hondurasa je deo područja srednjoameričkih indijanskih kultura. U zaoadnom delu razvijala se kultura Maja. Kristifor Kolumbo se iskrcao na obalu zemlje 1502. i dao joj ime Honduras, što na španskom jeziku znači dubine, prema dubokoj vodi uz obalu. Španski osvajači pod vođstvom Korteza dolaze 1524. Od tada do 1821. Honduras pripada Španiji. Kratko vreme je u sastavu Sjedinjenih država Srednje Amerike. Raspadom te unije 1840. postaje samostalna država. Tokom druge polovine 20. veka, Honduras je često bio pod vlašću vojnih hunti, do slobodnih izbora 1982. Godine 1998. Honduras je pogodio uragan Mič, koji je odneo 5. 600 ljudskih života i napravio materijalnu štetu od skoro milijardu američkih dolara. Honduras se nalazi na najširem delu srednjeameričkog zemljouza. Na severu je obala Karipskog mora (644 km). Ovde se prostire obalsko područje reka, laguna i močvara koje ide do 70 km u dubinu kopna.

ZASTAVA HONDURASA