SRBIJA KROZ VEKOVE ISTORIJA SRBIJE Istorija Srbije u

SRBIJA KROZ VEKOVE

ISTORIJA SRBIJE Istorija Srbije u političko-istorijskom smislu obuhvata period od doseljavanja Srba na Balkan u VII veku do danas, a u geografsko-istorijskom smislu i celokupnu istoriju teritorije današnje Srbije pre doseljavanja Srba.

SRBIJA PRE DOSELJIVANJA SRBA Na teritoriji današnje Srbije pronađeni su ostaci nekoliko značajnih praistorijskih kultura kulture lepenskog vira, starčevačke kulture, vinčanske kulture, vatinske kulture, bosutske kulture, itd. U doba početaka pisane istorije, na teritoriji današnje Srbije je živelo nekoliko indoevropskih naroda ilirskog, tračko-dačkogi keltskog porekla. Prve države koje se pominju na ovom prostoru formirali su u periodu od 3. do 1. veka p. n. e. Keltski Skordisci, koji su u to vreme vladali Podunavljem i čiji je politički centar bio Singidunum (današnji Beograd), kao i ilirski Dardanci koji su vladali južnim delovima današnje Srbije, uključujući Kosovo i Metohiju. Kasnije se na ovo područje šire Rimsko carstvo i Dačka kraljevina, dok se sa severa doseljavaju iranski Sarmati (Jazigi). Pobedom nad Dačanima, Rimsko carstvo uključuje gotovo celo područje današnje Srbije, sa izuzetkom Bačke, kojom su vladali Sarmati. Tokom rimske vlasti, teritorija današnje Srbije je prvobitno bila podeljena između rimskih provincija Dalmacije, Mezije i Panonije, ali je podelom ovih provincija na manje upravne jedinice, stvaranjem novih provincija, kao i promenom njihovih granica, ova prvobitna podela nekoliko puta izmenjena - Panonija je podeljena najpre na dve, a potom na četiri provincije, dok je Mezija podeljena na dve, a stvaraju se i nove provincije - Dakija i Dardanija.

U 4. veku, rimsko carstvo se deli na četiri velike upravne jedinice - prefekture, a grad Sirmijum (današnja Sremska Mitrovica) na području današnje Srbije bio je upravno središte Prefekture Ilirik, koja je obuhvatala veći deo Balkanskog poluostrva i deo srednje Evrope.

Raspadom Rimskog carstva područjem današnje Srbije su zavladali Vizantinci, Huni, Ostrogoti, Gepidi, Langobardi i Avari. Gepidi su na severnom delu teritorije današnje Srbije formirali svoju kraljevinu, čije je središte bio Sirmijum. Zajedno sa Avarima, na područje današnje Srbije se doseljavaju i Sloveni, koji na ove prostore donose jezik iz kojeg će se vremenom razviti današnji srpski. Tokom vremena, Sloveni će mešati svoje gene saromanizovanim potomcima balkanskih starosedelaca, iz čega će nastati moderna srpska nacija.

DOSELJAVANJE SRBA NA BALKAN Pre seobe na Balkan, Sloveni su se naselili u. Panonsku niziju (uključujući severni deo današnje Srbije - Vojvodinu). Naseljavanje Slovena na Balkansko poluostrvo otpočelo je u 6. veku pljačkaškim upadima Slovenanaseljenih na levoj obali Dunava u Vizantiju, a okončalo se trajnjim naseljavanjem velikog broja Slovena na Balkansko poluostrvo, zaključno sa dolaskom Srba i Hrvata u prvoj polovini 7. veka. Proces pozicioniranja pojedinih plemena i slovenskih grupa unutar poluostrva trajao je još cela dva veka i okončan je krajem 8. i početkom 9. veka kada se javljaju i prve države kod Balkanskih Slovena. Smatra se da je naseljavanje Srba na Balkan otpočelo nakon propasti opsade Carigrada 626. godine i da se okončalo pre smrti vizantijskog cara Iraklija 641. godine. Prema navodima vizantijskog cara Konstantina Porfirogenita (913— 959) u spisu „O upravljanju Carstvom (lat. De administrando imperio), „Srbi vode poreklo od nekrštenih Srba, nazvanih i Beli, naseljenih sa one strane Turske (Ugarske), u kraju koji se kod njih naziva Bojki(Bojka), gde im je u susedstvu i Franačka, isto kao i velika Hrvatska Bela. Tamo su dakle ovi Srbi od davnine nastanjeni“.

i“. Car Porfirogenit takođe dodaje: „Pošto su dva brata nasledila od oca vlast nad. Srbijom, jedan od njih preuzevši polovinu naroda, prebegne Irakliju, caru Romeja“. Iako nije tačno utvrđeno gde se nalazila ova prapostojbina Srba poznata kao Bojka ili Bela Srbija, jedna od pretpostavki je smešta u zemlju Lužičkih Srba u današnjoj istočnoj. Nemačkoj, dok su „dva brata koja su nasledila od oca vlast nad Srbijom“ prema nekim mišljenjima bili sinovi kneza Dervana, koji je vladao zemljom Lužičkih Srba u 7. veku.

S obzirom da antički autori pominju narod pod imenom Srbi, koji je živeo u Sarmatiji(severni Kavkaz) u 1. veku nove ere, jedan broj istaživača porekla Srba smatra da su Srbi prvobitno bili iranski narod sa Kavkaza, koji se u vreme hunske najezde preselio na zapad, gde se vremenom stopio sa. Slovenima, kojima je dao svoje ime (videti članak: Iranska teorija o poreklu Srba). Protivnici ove teorije smatraju da je u pitanju samo slučajna podudarnost sa nekim nedefinisanim etnikom. Zanimljivo je da neki autori pominju Kavkaz i kao pradomovinu nekih drugih Balkanskih naroda Hrvata, Bugara i Albanaca Na Balkanu su Srbi i Hrvati okupili oko sebe ostale, ranije doseljene Slovene, i proširili na njih svoje plemensko ime, iz čega je usledilo da nacionalna imena današnjih Srba i Hrvata vode poreklo sa zapadnoslovenskih prostora, dok današnji srpski i hrvatski jezik (kao i svi ostali južnoslovenski jezici) vode poreklo sa istočnoslovenskih prostora.

SRBIJA U SREDNJEM VEKU Nakon doseljavanja Slovena na Balkanimamo situaciju da ovi ljudi nemaju svog vladara niti izgrađenu višu klasu, koja bi ih održavala na okupu. Prvi poznati vođa Južnih Slovena se javlja tek u VII veku i njega strani izvori nazivaju imenom Kuver. Međutim, njegov uticaj je bio veoma ograničen. Treba napomenuti da je u tom periodu među. Slovenima postojao organ koji je mogao da donosi neke političke odluke. To bismo mi danas nazvali skupštinom. Njihova organizacija je bila slična današnjim modernim demokratskim sistemima. Ipak, to nije bilo dovoljno da se sačuva homogenost naroda, tako da imamo situaciju da se već u. VIII veku javlja prvi poznati srpski vladar, knez Višeslav.

1350. Srbi su, kao i Hrvati, doneli svoje ime iz prapostojbine, ali su ih često nazivali po geografskim nazivima oblasti koje su naseljavali: Zahumlje, Duklja, Travunija, Paganija, Makedonija, Dalmacija i dr. Pored pomenutih srpskih zemalja, postojala je i glavna srpska država pod nazivom Srbija, koja je u 9. veku obuhvatala područja Raške i. Bosne. U 10. veku, primorske srpske oblasti su takođe bile u sastavu Srbije, da bi u 11. veku nad ostalim srpskim zemljama dominirala Duklja. U 12. veku, dolaskom na vlast Stefana Nemanje, počinje najveći uspon Srbije u srednjem veku. Njegovi naslednici su izgradili značajnu državu na Balkanu, koja je postala kraljevina 1217. godine, za vreme vladavine Nemanjinog srednjeg sina Stefana Prvovenčanog Nemanjića, a 1346. godine i carevina, za vreme vladavine Stefana Dušana Silnog, potomka Nemanjinog. Nemanja i njegovi potomci su vodili Srbiju u XII, XIII i XIV veku. Poslednji Nemanjin potomak na tronu Srbije bio je car Uroš Nejaki. Pored Srbije, od 12. veka je postojala i srpska država Bosna, a krajem 13. i početkom 14. veka, postojala je i samostalna Sremska kraljevina pod vlašću kralja Stefana Dragutina iz loze Nemanjića i njegovog sina Vladislava. Posle smrti cara Dušana, srpsko carstvo se deli na dve carevine - carstvo cara Uroša (koje je obuhvatalo etnički srpske zemlje nekadašnjeg Dušanovog carstva) i carstvo cara Simeona-Siniše Nemanjića i njegovog sina Jovana Uroša (koje je obuhvatalo delove današnje Grčke i Albanije). . .

DRUŠTVENE, KULTURNE I EKONOMSKE PRILIKE Srbija je doživela procvat za vreme dinastije Nemanjića. Razvila se vojno, politički, ekonomski, proširila se teritorijalno i razvila je svoj pravni sistem. Može se reći da je Srbija u to doba bila jedna od najrazvijenijih država u. Evropi. Srbija je prva u Evropi donela pravni akt kojim je uredila sve oblasti društvenog života ustav. Zakonopravilo svetog Save iz 1219. godine je bilo prvi srpski ustav. [traži se izvor od 12. 2015. ] Zakonopravilo[1] je uređivalo veliku oblast društvenih odnosa, kako crkvenih tako i građanskih[2] Deo Zakonopravila koji se odnosio na crkveno pravo sačinjavali su: Sinopsis Stefana Efeskog, Nomokanon Jovana Sholastika, Nomokanon u 14 naslova, Pravila svetih apostola, Pravila svetih otaca, Odluke. Vaseljenskih i Pomesnih sabora i Mojsijevozakonodavstvo (3. i 5. knjiga Mojsijeva). Deo koji se odnosio na Građansko pravosačinjavali su: Izvodi iz Novela Justinijanovih (oko 550), pravni zbornik koji je sastavio Jovan Sholastik, Collectio tripartita, zbirka zakona iz Justinijanovog zakonodavstva[3][4] i Prohiron (Zakon gradski) iz 879. godine, zbornik vizantijskog građanskog, krivičnog i procesnog prava. Presađivanjem (recepcijom) rimsko-vizantijskog prava Srbija je postala sastavni deo evropske i hrišćanske civilizacije.

Dušanov Zakonik. [5] iz 1349. i 1354. godine je urađen na temeljima Zakonopravila. U nekim članovima Dušan direktno upućuje na Zakonopravilo (članovi 6, 8, 11, 109 i 196). Jedna trećina Zakonika je urađena po ugledu na odgovarajuće propise vizantijskog prava[traži se izvor od 12. 2015. ] Velika je sličnost članova 171 i 172 Zakonika (koji propisuju nezavisnost sudstva) sa delovima iz vizantijskog zbornika Vasilike (knjiga VII, 1, 16 -17), koje su bile vizantijska prerada Justinijanovog zbornika. Srbija je preko Zakonopravila već 130 godina primenjivala rimsko-vizantijsko pravo, a Dušanov zakonik je predstavljao potpuno ujedinjenje srpskog i vizantijskog pravnog poretka u čitavoj državi. Car Dušan je želeo da sa jedne strane Zakonikom ojača centralnu vlast i učvrsti državu, a sa druge strane da obuzda zahteve srpske velike vlastele, koja se u doba njegovih osvajanja prekomerno osilila i svojim decentralizmom slabila državnu vlast. Detaljno su uređena prava i obaveze pojedinih staleža, kao i odnosi među staležima, da bi se na taj način uveo red u državi.

Pored toga, Zakonik je sadržao i propise bračnog prava, građanskopravne i krivičnopravne propise, kao i pravila sudskog postupka. S obzirom na širinu oblasti društvenih odnosa koje je uređivao, Zakonik se može smatrati za ustav srednjovekovne. Srbija je tokom srednjeg veka u potpunosti preuzela rimsko-vizantijsku civilizaciju, kulturu i pravo. Srpski grad Novo Brdo, kod današnje Prištine, je u 14. veku imao 50. 000 stanovnika (tada je London imao 10. 000 stanovnika). U to vreme su 99% stanovnika na Kosovu bili Srbi. Rudnik srebra i zlata kod Novog Brda je tada snabdevao 20% evropskih potreba za plemenitim metalima, a posle pripajanja Srebrenice taj udeo je porastao na 35%[6]. Beograd je u 15. veku imao 100. 000 stanovnika, bio je najveći grad u Evropi i kulturni centar Srbije. Smederevo, grad blizu. Beograda, je bio glavni grad Srbije pre pada pod Osmansko carstvo. Danas je u Smederevu najveća očuvana tvrđava u Evropi.

KRAJ!!! TEODORA STEFANOVIĆ VIII/4