SPOR VE FZK ETKNLKLER DERS RETM PROGRAMI III

SPOR VE FİZİKİ ETKİNLİKLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI III. Kademe (9, 10, 11 ve 12. Sı

SPOR VE FİZİKİ ETKİNLİKLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI’NIN UYGULANMASI 1. SPOR VE FİZİKİ ETKİNLİKLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI’NIN ÖZEL AMAÇLARI Spor ve Fiziki Etkinlikler Dersi Öğretim Programı’nın amacı öğrencileri günlük yaşam aktiviteleri sırasın- da kullanacakları hareket yetkinliği, aktif ve sağlıklı hayat becerileri ile birlikte bireysel ve sosyal becerilerini de geliştirerek yetişkinlik dönemi yaşama hazırlanmalarını sağlamaktır. Bu amaç doğrultusunda, Spor ve Fiziki Etkinlikler dersini alan öğrencilerin aşağıdaki program çıktılarına ulaşmaları beklenmektedir: 1 Doğru duruş alışkanlığı geliştirir. Temel ve birleştirilmiş hareket becerilerini uygular. Çeşitli spor dallarına yönelik çalışmalara katılır. Ritim ve müzik eşliğinde çeşitli fiziksel etkinlikler yapar. Hareket becerileri ile ilgili kavramları fiziksel etkinlik, oyun ve spor alanlarında kullanır. Sağlığını korumak ve geliştirmek amacıyla fiziksel ve sportif etkinliklere düzenli olarak katılır. Bayram, kutlama ve törenlere çeşitli fiziksel etkinlikler ile katılır. Fiziksel ve sportif etkinlikler yoluyla bireysel becerilerini geliştirir. Fiziksel ve sportif etkinlikler yoluyla sosyal becerilerini geliştirir.

2 -SPOR VE FİZİKİ ETKİNLİKLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI’NIN ALANA ÖZGÜ BECERİLERİ Spor ve Fiziki Etkinlikler Dersi Öğretim Programı ile öğrencilere kazandırılması hedeflenen beceriler ve fiziksel uygunluk alanları aşağıda sunulmuştur. Denge Yer değiştirme Nesne kontrolü Kuvvet Dayanıklılık Esneklik Koordinasyon Hız Su içi beceriler Ritim Dans Spor Bireysel beceriler Sosyal beceriler

3 -SPOR VE FİZİKİ ETKİNLİKLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI’NIN UYGULANMASINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Spor ve Fiziki Etkinlikler Dersi Öğretim Programı uygulamasında öğretmenler aşağıda sunulan konuları dikkate almalıdırlar: Programın temel ilkeleri, orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencileri- nin motor ve hareket gelişim özellikleri ve okula özgü uyarlamalar dikkate alınmalıdır. Öğrenme-öğretme yaklaşımları ve etkinlikler belirlenirken diğer derslerle ve gündelik hayatla iliş- kilendirmeye özen gösterilmelidir. Paydaş rol ve sorumlulukları, yapılabilecek iş birlikleri dikkate alınmalıdır. Spor ve Fiziki Etkinlikler Dersi Öğretim Programı’nın dayandığı temel ilkeler çerçevesinde tüm öğ- renmeöğretme süreci yönlendirilmelidir. Bu ilkeler aşağıda sunulmuştur: Öğrencilerin gelişimi bir bütün olarak ele alınmıştır. Öğrencilerin sağlık durumlarını ve bireysel ihtiyaçları dikkate alınmıştır. Günlük yaşamda ihtiyaç duyulan hayat becerilerini destekleyici yapıdadır. Aktif ve sağlıklı hayat alışkanlığını geliştirir. Gelişimsel ve sarmal bir yapıdadır. Eklektik (öğretmen ve öğrenci merkezli) bir yapıdadır. Kaynaştırma/bütünleştirme felsefesine uyumludur.

Süreç ağırlıklı bir yapıdadır. Eğlenerek öğrenme ortamı sunar. Öğretmen-aile iş birliğini içerir. Katılımı arttırıcı öğrenme ortamı sağlar. Bireysel, eşli ve grupla çalışmalar arasında denge kurar. Değerlere vurgu yapar. Değerlendirme süreci sürekli ve çok yönlüdür. Aktif ve sağlıklı hayat alışkanlığı kazandırır. III. kademedeki orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerinin motor gelişim, hareket ve diğer gelişim özellikleri, Spor ve Fiziki Etkinlikler Dersi Öğretim Programı’na ait hedef ve davranışlarının hazırlanmasında temel yol göstericidir. Bu özellikler, öğrenme-öğretme süreçlerinde dikkate alınmalıdır. Gerek duyulduğunda rehberlik ve psikolojik danışmanlık alan öğ- retmenlerinden danışma desteği alınmalıdır.

Program’daki hedef ve hedef davranışlara ulaşmak için öğretmenler, öğrencilerin bireysel özellikle- ri ile sosyal ve fiziksel çevrelerinin özellikleri doğrultusunda uyarlamalar yapmalıdırlar. Orta-ağır zi- hinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerin okul içi ve okul dışı zamanlarda spor ve fiziki etkinliklere katılımını teşvik ederek, hareket yetkinliklerini geliştirmek, aktif ve sağlıklı ha- yat alışkanlıkları kazandırmak ve bu yolla bireysel ve sosyal becerilerini desteklemek mümkündür. Bu hedeflere ulaşmak için öğretmenler bireysel (öğrencinin tercihleri, öğrenme özellikleri, hareket yeterlilikleri, motivasyonu vb. ), sosyal (ebeveyn desteği ve imkânları, kardeş desteği, akran etki- leşimi, okul desteği, belediye imkânları, dernek organizasyonları vb. ) ve fiziksel çevreye (okuldaki imkânlar, park ve havuz gibi yakın çevredeki olanaklar, eğitim teknolojileri vb. ) ilişkin bazı uyar- lamalar yapmalıdır. Bu amaçla eğitim-öğretim yılı başında öğretmenlere öğrencinin özelliklerini, sahip olunan sosyal ve fiziki çevreyi (okul ve yakın çevre) gözden geçirerek gerekli düzenlemeler yapmaları önerilmektedir.

Orta-ağır zihinsel engeli ve otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler, öğrenme sürecinde farklı yaklaşım, yöntem ve tekniklere gereksinim duymaktadır. Öğretmenlere spor ve fiziki etkinlikler dersindeki hedef davranışların öğretimine ilişkin çeşitli öğretim yöntemleri önerilmektedir. Öğret- men, bazı öğrenciler için aynı anda birden fazla öğretim yöntemi kullanmaya gereksinim duyabilir. Spor ve Fiziki Etkinlikler Dersi kapsamında öğretmenler belirlenen hedef ve davranışları kazandır- mada "anlatım yöntemi", "yanlışsız öğretim", "ayrık denemelerle öğretim", "model olma ile öğretim (gösterip yaptırma yöntemi)", "etkinlik çizelgeleri", "olumlu davranış desteği", "şekil verme" ve "ka- tılım yöntemi" kullanmalıdır. Spor ve Fiziki Etkinlikler Dersinin hedeflerine ulaşmak için kazandırılacak hedef davranışların diğer ders- lerle ve hayatla ilişkilendirilmesi önemlidir. Öğrencilerin diğer derslerden kazandığı akademik, sosyal ve iletişim becerilerinin bu ders kapsamında yer verilecek etkinliklere gömülmesi, öğrenilen bilgilerin farklı ortamlarda kullanılmasına olanak vererek genelleme sorununu çözmeye yardımcı olabilir. III. Kademe Spor ve Fiziki Etkinlikler Dersi Öğretim Programı 11 Örneğin; “Spor ve Fiziki Etkinlikler” dersi kapsamında hızlı tempoda yürüyüş ve bisiklet sürme gibi kalpsolunum ve dolaşım sisteminin dayanıklılığına yönelik etkinliklerin “Sağlık, Güvenlik ve Bes- lenme” dersindeki sağlığı koruyucu hedef davranışla ilişkisi kurulabilir. Bu hedef davranışa ilişkin öğretim sunulurken "Sağlık, Güvenlik ve Beslenme" dersi ile ilişkilendirilmesi

Beden eğitimi öğretmeni bu ders kapsamında hedef davranış için seçtiği etkinlikleri veya aynı amacı taşıyan benzerini okul dışı zamanlarda da uygulatmasını aileden isteyerek öğrencisinin sağ- lıklı hayat alışkanlığı kazanması ve sürdürmesine yardımcı olmalıdır. Bu nedenle öğretmenlerden ailelere, okul dışı zamanlarda çocuklarının fiziksel etkinliklerini sürdürmesi hususunda teşvik edici ve yönlendirici olması beklenmektedir. Bu yönlendirmede öğretmen, ailenin erişebileceği yakın çevresini ve mevcut imkânlarını göz önünde bulundurarak öneriler sunmalıdır. Ayrıca, ailenin öne- rilen etkinliği çocuğuna uygulatması için etkinlik işlevsel olmalı yani hayatla ilişkilendirilmelidir. Örneğin; kalp-solunum ve dolaşım sistemleri dayanıklılığını arttırıcı etkinlik olarak öğrencisinin ebeveynine evin yakın çevresindeki parkta hızlı tempoda yürüyüş öneren öğretmen, aileye bu etkinliğin öğrencisi için yararlarını açıklayarak öğrencinin hayatıyla ilişkilendirir. Öğretmen aileye bu etkinliğin yararlarını “hızlı tempoda yürüyüş çocuğunuzun nabızını ve solunum sıklığını arttıra- rak kalp-solunum ve dolaşım sistemlerinin güçlenmesine yardımcı olur” diye açıklar. Bu nedenle beden eğitimi öğretmeni öğrencilerinin okul dışı zamanlarında katılabilecekleri yakın çevresinde ulaşılabilir etkinlikler önererek, derste yapılan uygulamaların yaşamla ilişkilendirmesini yapabilir

ORTA - AĞIR ZİHİNSEL ENGELİ VE OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÖĞRENCİLER İÇİN SPOR VE FİZİKİ ETKİNLİKLER DERSİ (3. Kademe) HAREKET YETKİNLİĞİ AKTİF VE SAĞLIKLI HAYAT Hareket Becerileri Hareket Kavramları Yer değiçtirme – Vücut farkındalığı Denge – Alan farkındalığı Nesne kontrolü gerektiren – Efor farkındalığı hareketler – İliçkiler farkındalığı Birleçtirilmiç hareket becerileri Spor Dalları İle İlgili Etkinlikler ve Oyunlar Bireysel sporlara hazırlayıcı etkinlikler ve oyunlar Takım sporlarına hazırlayıcı etkinlikler ve oyunlar File ve raket sporlarına hazırlayıcı etkinlikler ve oyunlar Su sporları ile ilgili etkinlikler ve oyunlar Doğa ve macera sporlarına hazırlayıcı etkinlikler ve oyunlar Aktif ve Sağlıklı Hayat Uygulamaları Kültürel Birikimimiz ve Değerlerimiz

Hareket Yetkinliği: Bu öğrenme alanının amacı basit ve birleştirilmiş hareket becerilerini sergilemede ve bunları oyun ve etkinlikler sırasında kullanmada zorluk yaşayan öğrencilere fiziksel aktivite ortamlarında bağımsız olmalarını ve katılımı sağlayacak düzeyde ilgili hareket becerileri kazandırmaktır. Hareket yetkinli- ği içerisinde ilk alt öğrenme alanı hareket becerileri olup öğrencinin bir noktadan başka bir noktaya yer de- ğiştirirken, hareket ederken veya olduğu yerde vücut dengesini sağlarken ve herhangi bir nesneyi kontrol ederken gerekli olan hareket becerilerini içermektedir. Bu becerilerin gelişimi, vücudun hareket potansiye- linin daha etkili kullanılmasını sağlamaktadır. Hareket yetkinliği içerisindeki ikinci alt öğrenme alanı hareket becerileri ile ilgili kavramlardır. Bu kavramların öğrenilmesi, öğrencinin vücudunun nasıl hareket ettiğini anlaması açısından önemlidir. Hareket yetkinliğinin üçüncü alt öğrenme alanı spor dalları ile ilgili etkinlikler ve oyunlardır. Bu alt öğrenme alanının amacı öğrencilere akranları gibi bireysel ve takım sporlarıyla ilgili hazırlayıcı etkinlikleri ve oyunları kazandırmaktır. III. Kademe Spor ve Fiziki Etkinlikler Dersi Öğretim Programı 13 Aktif ve Sağlıklı Hayat: Bu öğrenme alanında özellikle öğrencilerin sağlıklarını koruma ve geliştirme amacıyla fiziksel eğitim ve sporla ilgili beceriler kazanmaları hedeflenmektedir. Aktif ve Sağlıklı Hayat Uygu- lamaları alt öğrenme alanında öğrenciler sağlıklarını korumaları için gerekli olan ve en az günde bir saat sü- recek oyun, spor ve fiziki etkinliklere ilişkin beceriler sergilemeleri amaçlanmaktadır. Bununla birlikte, kültü- rel mirasımızın anlaşılmasında millî bayramların / belirli gün ve haftaların kutlanması öğrencilerin toplumsal

• HEDEFLERİN YAPISI Öğrenme Alanları Alt Öğrenme lanları • Bu bölümde orta-ağır zihinsel engeli ve A otizm spektrum bozukluğu olan. Hedef öğrenciler için. Hedef hazırlanan Spor ve Fiziki Etkinlikler D Sayıları Davranış Tablo 1. Öğretim Programının Öğrenme Alanları, Alt Öğrenme Alanları, Hedef ve Hedef Davranış Sayıları Hareket Becerileri 15 111 Hareket Kavramları 1 4 A. Hareket Yetkinliği Spor Dalları İle İlgili Etkinlikler ve 17 111 Oyunlar Aktif ve Sağlıklı Hayat Uygulamaları 6 31 B. Aktif ve Sağlıklı Hayat Kültürel Birikimimiz ve Değerlerimiz 1 3 Toplam 40 260

Tablo 2. Hedeflerin Öğrenme Alanlarına Göre Dağılımları Öğrenme alanları Alt Öğrenme Alanları Hareket Becerileri Hareket Kavramları Spor Dalları İle İlgili Etkinlikler ve Oyunlar Aktif ve Sağlıklı Hayat Uygulamaları Kültürel Birikimimiz ve Değerlerimiz A. Hareket Yetkinliği B. Aktif ve Sağlıklı Hayat Toplam Bilişsel 1 - Duyuşsal Psikomoto Topla r m 4 11 15 1 17 17 - 4 2 6 - - 1 1 1 8 31 40

Öğren me Alan ı He def 1. 2. Rahat duruşu yapar. Hazır ol duruşu yapar. Düz cephe duruşu yapar. Ters cephe duruşu yapar. Yan cephe duruşu yapar. Çakı duruşu yapar. Kartal duruşu yapar. Planör duruşu yapar. Köprü duruşu yapar. H a r e k e t Y e t k i n l i ğ i 3. 1. 1. Temel jimnastik duruşları yapar. Önerilen Öğretim Yöntem ve Teknikleri Hedef Davranışlar 4. 5. 6. 7. 8. 9. Önerilen Ölçme ve Değerlendirme Yöntem ve Araçları Aşamalı Kontrol listesi yardım Performans Model olma kayıt formu Katılım yöntemi

1. 2. 3. 1. 2. Jimnastik araçları ile hareketler yapar. 4. 5. 6. 7. 8. Grupla jimnastik paraşütünü tutarak sağa doğru yürür. Grupla jimnastik paraşütünü tutarak sola doğru yürür. Grupla jimnastik paraşütünü tutarak farklı yönlere koşar. Aşamalı Grupla jimnastik yardım paraşütünü tutarak Model basit oyunlar oynar. Jimnastik sopası ile öne olma eğilir. Katılım Jimnastik sopası ile yöntemi yanlara eğilir. Jimnastik sopası ile gövdesini sağa-sola çevirir. Jimnastik sopasını yerden alarak baş üzerine kaldırır. Kontrol listesi Performans kayıt formu

H e d e f 1. 2. 3. 4. 3. 1. 3. Pilat es topu ile çalış mala r 5. Hede f Davr anışl ar Pilates topu üzerinde "oturarak zıplama" hareketi yapar. Pilates topu üzerinde "oturarak yürüme" hareketi yapar. Pilates topu üzerinde "oturarak 360 derece dönme" hareke- ti yapar. Pilates topu üzerinde "oturarak kayakçı" hareketi yapar. Pilates topu üzerinde "yüzükoyun pozisyonda elleri ile öne-geriye yürüme" hareketi yapar.

Öğrenme Alanı H a r e k e t Y e t k i n l i ğ i Hedef 3. 1. 5. Çeşitli şekillerde sıralanmalar yapar. H e d e f D a v r a n ı ş l a r 1. 2. 3. 4. Geniş kolda sıra olur. 1. 2. Çeşitli şekillerde yürüyüşler yapar. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Çeşitli şekillerde koşular yapar. Derin kolda sıra olur. Önerilen Öğretim Yöntem ve Teknikleri Önerilen Ölçme ve Değerlendirme Yöntem ve Araçları Aşamalı yardım Geniş kolda açılır. Kontrol listesi Performans Derin kolda açılır. kayıt formu Geniş ve derin kol komutlarında öğrencinin anlayacağı uygun ifadeler tercih edilmelidir (örneğin "Arka arkaya sıraya geç!", "Yan yana sıra ol!" vb. ). Öğrencilerin hazırbulunuşluluk seviyelerine uygun olarak açılma şekilleri çeşitlendirilebilir (örneğin çift kol açılma, dirsek teması açılma vb. ). 3. 1. 6. Yer değiştirme hareketlerini artan bir doğrulukta yapar. Yürüyüş bandında uygun tempoda, belirlenen süre kadar yürür. Olduğu yerde sıçrama yapar. Model olma Aşamalı yardım Çeşitli engeller üzerinden sıçrama yapar. Model olma Trambolinde sıçrama yapar. Katılım yöntemi Kayma hareketi yapar. Adım al sek hareketi yapar. Çeşitli şekillerde yuvarlanmalar yapar. Tırmanma çalışmaları yapar. Kontrol listesi Performans kayıt formu

Öğrenme Alanı H a r e k e t Y e t k i n l i ğ i Hedef 3. 1. 5. Çeşitli şekillerde sıralanmalar yapar. H e d e f D a v r a n ı ş l a r 1. 2. 3. 4. Geniş kolda sıra olur. 1. 2. Çeşitli şekillerde yürüyüşler yapar. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Çeşitli şekillerde koşular yapar. Derin kolda sıra olur. Önerilen Öğretim Yöntem ve Teknikleri Önerilen Ölçme ve Değerlendirme Yöntem ve Araçları Aşamalı yardım Geniş kolda açılır. Kontrol listesi Performans Derin kolda açılır. kayıt formu Geniş ve derin kol komutlarında öğrencinin anlayacağı uygun ifadeler tercih edilmelidir (örneğin "Arka arkaya sıraya geç!", "Yan yana sıra ol!" vb. ). Öğrencilerin hazırbulunuşluluk seviyelerine uygun olarak açılma şekilleri çeşitlendirilebilir (örneğin çift kol açılma, dirsek teması açılma vb. ). 3. 1. 6. Yer değiştirme hareketlerini artan bir doğrulukta yapar. Yürüyüş bandında uygun tempoda, belirlenen süre kadar yürür. Olduğu yerde sıçrama yapar. Model olma Aşamalı yardım Çeşitli engeller üzerinden sıçrama yapar. Model olma Trambolinde sıçrama yapar. Katılım yöntemi Kayma hareketi yapar. Adım al sek hareketi yapar. Çeşitli şekillerde yuvarlanmalar yapar. Tırmanma çalışmaları yapar. Kontrol listesi Performans kayıt formu

1. 2. 3. 1. 7. Denge hareketlerini artan bir doğrulukta yapar. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Eğilme hareketleri yapar. Esnetme hareketleri yapar. Dönme hareketleri yapar. Atlama-konma hareketleri yapar. Aşamalı yardım Başlama-durma hareketleri yapar. Model Dinamik-statik denge hareketleri olma yapar. Katılım İtme hareketleri yapar. yöntemi Çekme hareketleri yapar. Kontrol listesi Performans kayıt formu

3. 1. 9. Birleştirilmiş hareket becerilerini artan bir doğrulukta yapar. 1. 2. 3. Yer değiştirme hareketlerini birleştirerek yapar. 4. Yer değiştirme ve denge hareketlerini birleştirerek yapar. Aşamalı yardım 5. Yer değiştirme ve nesne kontrolü gerektiren hareketleri birleştirerek yapar. Katılım yöntemi 6. Denge ve nesne kontrolü gerektiren hareketleri birleştirerek yapar. 7. Yer değiştirme, denge ve nesne kontrolü gerektiren hareket- leri birleştirerek yapar. Denge hareketlerini birleştirerek yapar. Nesne kontrolü gerektiren hareketleri birleştirerek yapar. Model olma Kontrol listesi Performans kayıt formu

Sı Hedef davranış 1, 2 ve 3 ile ilgili çalışmaları düzenlerken önce 2 daha sonra 3, 4 ve daha fazla hareketlerin birleştirilerek yapılması istenmelidir. Başlangıçta öğretmenin desteği daha fazlayken, zamanla öğretmen desteği azaltılmalı ve öğrencilerin bağımsız çalışmalar sergilemeleri sağlanmalıdır. Hareketlerdeki doğruluğu artırmak için öğrenci düzeyine uygun parkur ve istasyon çalışmaları tercih edilebilir. Çalışmalar sırasında güvenlik tedbirlerine (fazla hareket becerisi içermeyen parkur ve istasyon çalışmaları oluşturma, çarpma ve düşmelerde sakatlanma riski oluşturmayan malzemeler kullanma vb. ) dikkat edilmelidir. Doğrudan öğretim 1. Spor dallarına hazırlayıcı Kontrol listesi Aşamalı oyunlara uygun düzen alır. yardım Performans kayıt 2. Oyunun gerektirdiği hareketleri Model olma formu yapar. Katılım yöntemi 3. Oyunu esnek kurallara göre oynar. Başlangıçta seçilen oyunlar öğrencinin seviyesine uygun bir-iki kurallı oyunlar şeklinde olmalıdır. Zamanla kural sayısı artırılabilir. Seçilen oyunların farklı spor dallarını (bireysel, takım, file-raket, macera / doğa ve su sporları) kapsayan oyunlar olmasına dikkat edilmelidir. Oyunlar öğrencilerin seviyelerine uygun olarak esnek kurallara göre uyarlanmalı ve sonuç odaklı olmamalıdır.

Verilen ritmi / müziği dinler. 2. Verilen ritme / müziğe uygun Aşamalı 3. 1. 11. Verilen basit ritmik vücut hareketleri Kontrol listesi ritme ve müziğe yardım yapar. uygun basit Performans Model 3. Vücut bölümlerini kullanarak vücut kayıt formu olma ritim çalışması yapar. hareketleri yapar. 4. Çeşitli materyaller kullanarak Katılım ritim çalışması yapar. yöntemi Ritim çalışmalarında el, ayak, diz vb. vücut bölümleri kullanılabilir. Nesne ile yapılan ritim çalışmalarında ise küçük sopalar, marakas, çıngırak, tef vb. malzemeler kullanılabilir. Ritim çalışmalarında kullanılan müziğin yavaş-orta hızda olmasına özen gösterilmelidir. İşitsel uyaranlara aşırı hassasiyet gösteren otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler için müziğin şiddetine dikkat edilmelidir. 1. Basit dans figürleri yapar. 2. Verilen müziği dinler. Aşamalı 3. 1. 12. Basit Kontrol listesi 3. Dans figürlerini müzik eşliğinde yardım şekilde dans eder. yapar. Performans Model olma 4. Küçük grupla basit dans kayıt formu Katılım koreografisi yapar. 5. Çeşitli nesneleri kullanarak müziğe yöntemi 1.

1. 2. 3. 4. 3. 1. 15. Jimnastik ile ilgili çalışmalar yapar. 5. 6. 7. 8. 9. Öne takla atar. Step tahtasında hareketler yapar. Çemberle hareketler yapar. Kurdele ile hareketler yapar. Aşamalı İple hareketler yapar. yardım Jimnastik sırası üzerinde çeşitli Model şekilde yürüyüşler yapar. Jimnastik sırası üzerinde çeşitli olma şekilde dönüşler yapar. Katılım Jimnastik barında tutuş yöntemi çalışmaları yapar. Jimnastik barında öne-geriye sallanır. Kontrol listesi Performans kayıt formu

3. 1. 16. Bovling ile ilgili hareket becerilerini artan bir doğrulukta sergiler. 1. 2. 3. Atış yapacağı topu alır. 4. Gövdeyi hafif öne eğerek atış kolunu geriden öne getirir. Öne doğru adımlama yapar. Adımlama yaparken bel seviyesinin altında atış kolunu geriye açar. Aşamalı yardım Kontrol listesi Model olma Performans kayıt formu Katılım yöntemi 5. Topu yere en yakın pozisyonda, çizginin gerisinden hedefe doğru yuvarlar. Çalışmalarda öğrencilerin hazır bulunuşluk durumlarına göre gerekli uyarlamalar (mesafe, lobut sayısı ve büyüklüğü, topun büyüklüğü ve ağırlığı vb. ) yapılmalıdır. Yapılan çalış- malarda sakatlanma riskini azaltmak amacıyla yeterli fiziksel alan verilmelidir. Çalışmalarda aşırı teknik ayrıntıya girmekten kaçınılmalıdır. 3. 1. 17. Bocce ilgili hareket becerilerini artan bir doğrulukta sergiler. 1. 2. 3. Atış çizgisinde durur. Sahadaki küçük Aşama miskete (pallinoya) lı bakar. Elindeki topu küçük yardım miskete yakın olacak Model şekilde atar. olma Kontrol Listesi Performans Kayıt Formu

1. 2. 3. 4. 5. 3. 1. 21. Yüzme ilgili çalışmalar yapar. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Su içi etkinliklere uygun giyinir. Havuza girmeden önce duş alır. Suya uyum becerileri sergiler. Suda bireysel / grup oyunlarına katılır. Su üzerinde kalabilme becerisi geliştirir. Suda kollarını ve bacaklarını hareket ettirir. Nefes çalışmaları yapar. Ayak vurma çalışmaları yapar. Kol çalışmaları yapar. Suda ilerleme çalışmaları yapar. Çeşitli stillerde yüzer. Havuzdan çıktıktan sonra duş alır. Günlük kıyafetlerini giyer. Aşamalı yardım Kontrol listesi Model Performans olma Şekil kayıt formu verme

1. 3. 1. 22. Bisiklet sürme ilgili hareket becerilerini artan bir doğrulukta sergiler. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Bisiklet kaskı, eldiven, dirsek ve diz koruması takar. Direksiyondan (gidon) tutup yürüyerek bisikleti hareket ettirir. Aşamalı Bisiklete binerek sürüş pozisyonu yardım alır. Model İleriye bakarak pedal çevirir. Dengesini koruyarak mesafe kat olma Şekil eder. verme Bisiklet sürerken hızını ayarlar. Bisikleti durdurur. Bisiklet sürerken yön değiştirir. Engeller arasından bisiklet sürer. Kontrol listesi Performans kayıt formu

1. 3. 1. 25. Voleybol ile ilgili çalışmalar yapar. 2. 3. 4. 5. Parmak pas yapar. Manşet pas yapar. Gelen topu karşılar. Servis yapar. Filede ikili / üçlü oyunlar oynar. Model Kontrol listesi olma Performans Aşamalı kayıt formu yardım Şekil verme

1. 2. 3. 1. 26. Hentbol ile ilgili çalışmalar yapar. 3. 4. 5. 6. Yürüyerek top sürer. Koşarak top sürer. Model Temel pas yapar. olma Yerden pas yapar. Kaleye çeşitli şekillerde atış yapar. Aşamalı Birebir / İkili / üçlü oyunlar yardım oynar. Şekil Kontrol listesi Performans kayıt formu verme Çalışmalarda aşırı teknik ayrıntıya girmekten kaçınılmalıdır. Hedef davranış 6 için kuralları uyarlanmış oyunlar tercih edilmelidir. 1. Yürüyerek top sürer. 2. Ayak içi pas yapar. Model 3. 1. 27. Futbol Kontrol listesi 3. Çeşitli şekillerde top durdurur. olma ile ilgili Performans 4. Ayak içi şut atar. Aşamalı çalışmalar 5. Birebir / İkili oyunlar oynar. kayıt formu yapar. yardım

1. 3. 1. 28. Fiziksel ve sportif etkinlik ortamlarında güvenli davranışlar sergiler. 2. 3. 4. Fiziksel ve sportif etkinlik ortamlarını izinsiz terk etmez. Fiziksel ve sportif etkinlik ortamlarında oluşabilecek tehli - kelerden kaçınır. Fiziksel ve sportif etkinlik ortamlarında arkadaşlarını oluşa- bilecek tehlikeler hakkında uyarır. Fiziksel ve sportif etkinlik ortamlarındaki güvenlik uyarıları- na uygun davranır. Doğrudan Kontrol öğretim Olumlu listesi davranışsal Olay destek kaydı

H e d e f 1. 2. 3. 1. 29. Fiziksel ve sportif etkinlikler ile ilgili öz bakım becerileri geliştirir. Fiziksel ve sportif etkinliklere uygun spor kıyafeti giyer. Fiziksel ve sportif etkinliklere uygun spor ayakkabısı giyer. 4. Fiziksel ve sportif etkinliklerde kişisel görünümüne dikkat eder. 5. Fiziksel ve sportif etkinlikler sırasında havlu ile terini kurular. 6. Fiziksel ve sportif etkinliklerden sonra elini, yüzünü yıkar / ku- rular. 7. Fiziksel ve sportif etkinliklerden sonra kıyafetini değiştirir. 8. Fiziksel ve sportif etkinliklerden sonra spor ayakkabısını değiş- tirir. Önerilen Ölçme ve Değerlendirme Yöntem ve Araçları Model Kontrol listesi olma Performans Aşamalı kayıt formu yardım Öğrencilerin fiziksel ve sportif etkinliklere katılabilmeleri için derse uygun kıyafet giyme / çıkarma becerilerini geliştirmeleri istenmektedir. Bu nedenle öğretmen dersin başlangı- cında öğrencilere kıyafet değiştirme ilgili çalışmaları deneyimlemeleri için fırsat sağlamalıdır. Bu becerilerin geliştirilebilmesi için aile ve diğer öğretmenler ile iş birliği içerisinde olunmalıdır. Derste aşırı terleyen öğrencilerin havlu ile terini kontrol altına alma davranışları desteklenmelidir. Öğrencilerin ders ile ilgili kıyafet değiştirmeleri için farklı cinsiyete ait soyunma odalarının oluşturulması ve kullanılması konusunda ortam sağlanmalıdır. 3. Önerilen Öğretim Yöntem ve Teknikleri He de f Da vr an ışl ar Fiziksel ve sportif etkinliklerde cinsiyetine uygun soyunma odası / tuvalet kullanır. 3. 1. 30. Fiziksel ve sportif etkinliklerde kendini yönetme becerileri sergiler. 1. Fiziksel ve sportif etkinlikler sırasında içsel uyaranlara uy- gun tepkiler verir. 2. Fiziksel ve sportif etkinlikler sırasında görsel uyaranlara uy- gun davranır. 3. Fiziksel ve sportif etkinlikler sırasında işitsel uyaranlara uy- gun davranır. Aşamalı Kontrol listesi yardım Performans Verilen etkinlik çizelgesine uygun fiziksel ve sportif etkinlik- ler yapar. Etkinlik kayıt formu 4. 5. Ders süresince fiziksel ve sportif etkinlikler ile meşgul olur. çizelgesi

1. 3. 1. 31. Fiziksel ve sportif etkinliklerde aldığı so- rumlulukları yerine getirir. Fiziksel ve sportif etkinliklere uygun kıyafetlerini getirir / götürür. 2. Fiziksel ve sportif etkinlikler ile ilgili araç gereçleri derse ge- tirir / götürür. 3. Fiziksel ve sportif etkinliklerde kendisine verilen görevleri yerine getirir. olma 4. Bireyselleştirilmiş fiziksel ve sportif etkinlik programını uy- gular. yöntemi Model Kontrol listesi Performans kayıt Katılım formu Etkinlik çizelgesi Öğrencinin kıyafet ve araç gereçleri getirmesi sorumluluğu öğretilirken hatırlatıcı çizelgeler (görsel ve / veya yazılı) kullanılabilir. Bireyselleştirilmiş eğitim programını takip edebil- mek için aile iş birliği yapılmalıdır. 3. 1. 32. Fiziksel ve sportif etkinliklerde kullandığı araç gereçlere özen gösterir. 3. 1. 33. Vücut, alan, efor ve hareket ilişkileri farkındalığı ile ilgili temel kavramları çeşitli etkinliklerde gösterir. 1. Fiziksel ve sportif etkinliklerde araç gereçleri amacına uy- gun kullanır. 2. Fiziksel ve sportif etkinliklerde kullandığı araç gereçlere za- rar vermekten kaçınır. 3. Kullandığı araç gereci yerine koyar. 1. Vücut farkındalığı ile ilgili temel kavramları çeşitli etkinlik- lerde gösterir. 2. Alan farkındalığı ile ilgili temel kavramları çeşitli etkinlikler- de gösterir. 3. Efor farkındalığı ile ilgili temel kavramları çeşitli etkinlikler- de gösterir. 4. Hareket ilişkileri farkındalığı ile ilgili temel kavramları çeşitli etkinliklerde gösterir. Model olma Kontrol listesi Katılım Performans kayıt yöntemi formu Aşamalı yardım Model olma Katılım yöntemi Aşamalı yardım Kontrol listesi Performans kayıt formu

3. 2. 1. Sağlıkla ilişkili fiziksel uygunluğun u destekleyici fiziksel ve sportif etkinliklere katılır. 1. 2. 3. 4. Kalp-dolaşım ve Aşa solunum sistemini geliştirici çalışmalar malı yapar. yard Kas kuvveti ve ım dayanıklılığını geliştirici çalışmalar Mod el yapar. Esnekliğini geliştirici olma çalışmalar yapar. Katı Vücut lım kompozisyonunu geliştirici çalışmalar yönt yapar. emi Kontrol listesi Perfor mans kayıt formu Öğrencilerden sağlık durumunu gösteren rapor istenmelidir. Öğrencilere uygulanan tedaviler, kullanılan ilaçlar ve yan etkileri hakkında detaylı bilgi sahibi olunmalıdır. Down sendromlu çocuklarda omurga çevresi ile ilgili esneklik geliştirici çalışmalar kontrollü yapılmalıdır. Down sendromlu olmayan zihinsel engelli veya otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilerin maksimal kalp atım hızı (KAHmaks. ) hesaplanması için aşağıdaki formül kullanılmalıdır:

1. 3. 2. 4. Fiziksel ve sportif etkinliklerde sosyal etkileşim becerileri geliştirir. 2. 3. 4. 5. Adına tepki verir. Fiziksel ve sportif etkinliklerde öğretmeni / arkadaşı ile göz teması kurar. Fiziksel ve sportif etkinliklerde beden dilini kullanır. Fiziksel ve sportif etkinliklerde iletişim başlatır. Fiziksel ve sportif etkinliklerde başlatılan iletişimi sürdürür. Model olma Katılım yöntemi Fırsat öğretimi Kontrol listesi Olay kaydı formu "Adına tepki verme" becerisinin öğretimi, öğrencinin karşısından, yanından, arkasından, uzaktan seslenildiğinde adına tepki verme sırası ile öğretilmelidir. Öğretim sürecinde yönergelerin etkili bir şekilde sunulabilmesi için göz teması kurulması önemlidir. Öğrencilerin birbirleri iletişim becerilerini geliştirmek için öğretmen ders boyunca çeşitli fırsatlar sunmalıdır. Ders ortamına giren yeni kişiler, öğrencilerin selamlaşma, kendini tanıtma vb. becerilerini geliştirmek için fırsata dönüştürülmelidir. Arkadaşlık kurmada problemlere sahip olan öğrenciler için bireysel çalışmaların

BÖLÜM-1 Dersin Adı : Spor ve Fiziki Etkinlikler Kademe : 3 ÖRNEK ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜRECİ Öğrenme Alanı / Alt Öğrenme Alanı: Hareket Yetkinliği / Hareket Becerileri DERS PLANI ÖRNEĞİ - I Konu: Atletizm ile ilgili etkinlikler ve oyunlar Süre: 40 dk. BÖLÜM-2 3. 1. 14. Atletizm ile ilgili çalışmalar yapar. 14. 2. Belirlenen kulvarda koşar. 14. 5. Eşit aralıklarla dizilmiş engellerin üzerinden geçerek koşar. Engele doğru Hedef / kendi kulvarında koşar. Hedef Davranışlar Engele yaklaşarak engel geçiş ayağını kaldırır. Engel ayağını engelin üzerinden geçirip engelin ilerisine koyar. Destek ayağını engelin üzerinden geçirerek yere koyar. Temposunu bozmadan koşmaya devam eder. 3. 2. 4. Fiziksel ve sportif etkinliklerde sosyal etkileşim becerileri geliştirir. 4. 3. Fiziksel ve sportif etkinliklerde beden dilini kullanır.

Öğretim etkinlikleri, mevsime ve şartlara göre spor Ortam salonunda, okul bahçesinde ya da okul koridorunda Düzenlemele gerçekleştirilecektir. Öğretimde kullanılacak araçri gereçler ders öncesinde hazırlanır. Koşulacak alan çizgi çekilerek belirlenir. BÖLÜM-3 -Öğretmen yoklamayı alır. Her öğrencinin adı söylenerek, konuşabiliyorsa "buradayım" demesi, ko- nuşma becerileri sınırlıysa parmak kaldırması beklenir. -Öğretmen ders için gerekli malzemeler olan huniler, Dikkati engeller ve trambolini öğrenciler ile birlikte etkinlik Çekme alanına getirir. -Huniler ve engeller çalışma alanına yerleştirilir. Engeller ve koşu alanı öğrencilere tanıtılır. -Öğrencilere yolda yürürken önüne çıkan taşa takılıp düşen adam hikayesi dramatize edilerek an- latılır. Yürürken ve koşarken önüne çıkan engelleri fark edip üzerinden atlamanın önemi anlatılır. -Öğrencilere Dünya Atletizm Şampiyonası 200 metrede altın madalya alan "Ramil Guliyev" videosu izlettirilir. -Belirlenen kulvarda koşma çalışması yapılacağı, engellerin üzerinden atlayarak koşu yapılacağı söylenir.

HAZIRLAYAN DURSUN KARADUMAN ÇUKUROVA REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZ ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENİ