SPOR ANTROPOLOJS Pro Dr Timur Gltekin SPOR ANTROPOLOJS

SPOR ANTROPOLOJİSİ Pro. Dr. Timur Gültekin

SPOR ANTROPOLOJİSİ “Birey”in sağlıklı ve zinde olması amacıyla yapılan etkinlikler olmasına rağmen günümüzde bu işlevinin çok ötesine geçmiştir. Bugün sportif etkinlikler toplumun hemen tüm kesimlerini ilgilendiren “toplumsal” bir olgu haline gelmiştir.

Spor ve Diğer Disiplinler Genel olarak bakıldığında, sporun interdisipliner bir alan olduğu görülür. Bir taraftan sosyoloji, antropolojiye ve psikoloji gibi sosyal bilimler, diğer yandan da anatomi, fizyoloji ve biyomekanik gibi fen bilimleri bu alan içerisinde faaliyet göstermektedirler.

Spor-Sosyal Antropoloji Sosyal antropoloji sporu toplumsal/kültürel bir öge olarak ele alarak, sporun oluşum mekanizmalarını, sporun kültürel anlamlarını ve toplumsal ilişkilerdeki rolünü araştırır. Bu anlamda sosyal antropologlar için spor toplumsal yapının bir yansıtıcılarından biridir. Çoğu sosyal antropolog için spor, insanları toplumsal yaşama hazırlayan bir “oyun”dur.

Spor –Biyolojik Antropoloji Biyolojik antropologlar vücut yapısıyla sporda başarı arasında bir ilişki olup olmadığını merak ederler. Buna ek olarak, farklı toplumlarda farklı vücut yapıları görülmesi nedeniyle bu farklılıkların başarıyı etkileyip etkilemediğini incelerler. Bu tip çalışmalar için son yıllarda “kinantropometri” terimi kullanılmaktadır.

Kinantropometri terimi “kineziyoloji” ve “antropometri” terimlerinin birleşmesinden oluşur. Kineziyoloji, hareket bilimi demektir. Hareketin niteliklerini biyomekanik kurallar çerçevesinde inceler. Antropometri ise insan vücudunun metric olarak ölçülmesidir. Bu durumda kinantropometri, insanın bedensel yapısı ile hareketleri arasındaki ilişkinin nicel yönden incelenmesi olarak tanımlanabilir.

TİPOLOJİ Görünür özellikler Fizyolojik yapı Psikolojik öğeler

Hastalıklar ve Vücut Tipleri Tüberküloz: ince uzun ve göğüs çevresi küçük olanlarda daha sık görülür. Kalp Damar Hastalıkları: Şişman kişilerde

Tarihçe İlk yapısal sınıflandırmalar Aristo’ya kadar gider. İnsan gruplar arasındaki sınıflandırmalar Grup içi Gruplar arası

Bedensel Tiplerle ilgili Sınıflandırılmaların Kullanıldığı alanlar Tıp Spor Psikoloji Adlitıp. .

Sınıflandırma çeşitleri Parmak izi (Bireysel) Kulak Boy Ayak Burun. . . .

SPORT IN ANATOLIAN CIVILIZATION ANADOLU UYGARLIKLARINDA SPOR PREHİSTORİK ÇAĞLAR Anadolu’da Sporun Taşa Yansıyan İzleri (Ersin Alok) Anadolu’da İlk Sürek Avı (Oktay Belli) HİTİTLER Hitit ve Urartularda Spor (Timur Gültekin, Seda Karagöz Arıkan, Ömür Dünya Baran)

YUNAN (HELENİSTİK ÇAĞ) Asia Minor'da Yunan-Roma Olimpiyat Ruhu (Çiğdem Dürüşken) DOĞU ROMA (BİZANS) Bizans'ta Atlı araba yarışları ve hipodromlar (Seza Sinanlar) ANADOLU SELÇUKLULARI Anadolu Selçukluları’nda Spor ve Spor Alanları

OSMANLILAR Osmanlı Dünyasında Spor - Resim Sanatından Spor Sahneleri (Gül İrepoğlu) Osmanlılarda Okçuluk: Teknoloji, Organizasyon, Performans (Y. Metin Aksoy; Metin Ateş, Murat Özveri) Osmanlılarda Atlı Okçuluk: Kabak Atış (İbrahim Yıldıran) Osmanlılarda At Kültürü (Kudret Emiroğlu) Osmanlılarda Atçılık ve Atlı Oyunlar (Ahmet Yüksel) Yağlı Güreş (Alper Yazoğlu) Osmanlının Haberci Koşucuları: Peykler ve Performansları (İbrahim Yıldıran) Anadolu’da Özgün Bir Kış Sporu: Kayık (Kızak) (İbrahim Yıldıran; Tolga Eski)