Spoecznoemocjonalny rozwj maego dziecka Rozwj spoeczny Naladownictwo wzbogacanie

Społeczno-emocjonalny rozwój małego dziecka

Rozwój społeczny. . . �Naśladownictwo, wzbogacanie słownictwa, planowanie wspólnych działań oraz przewidywanie ich skutków wpływają na rozwój poznawczy dzieci. �Przebywanie w towarzystwie innych powoduje powstanie różnych emocji: życzliwości, współczucia, radości, smutku, gniewu. . . �Doskonalenie umiejętności interpersonalnych: empatia, komunikowanie się, współpraca, rywalizacja, rozwiązywanie konfliktów. �Przekonanie o konsekwencjach własnych działań.

Kierunki zmian w kontaktach społecznych w wieku przedszkolnym: Pierwsze kontakty społeczne mają charakter przedmiotowy np. : powodem nawiązania kontaktu jest zabawka. U dzieci starszych kontakty nabierają charakteru emocjonalnego, np. : „bawię się z nim, bo go lubię, dokuczam mu , bo go nie lubię”. Dzieci w wieku przedszkolnym są zdolne do zachowań prospołecznych np. : dzielenia się, współpracy, czy też pomagania innym.

Wzrasta znaczenie i chęć nawiązywania kontaktów z rówieśnikami. Coraz większy udział porozumiewania się werbalnego. Pojawiają się konflikty. Im dziecko mniejsze tym mniejsza umiejętność ich rozwiązywania. Młodsze dzieci myślą, że inni widzą i wiedzą to co one.

Dziecko zaczyna stopniowo rozumieć znaczenie pełnienia jakiejś roli w grupie. Przedszkolaki, zwłaszcza młodsze, skłonne są do egocentryzmu. Zakładają że ich poglądy podzielają inni. W wieku przedszkolnym może pojawić się „wymyślony Przyjaciel”, Przyjaciel którego dziecko traktuje jak realnie żyjącą osobę, pomaga to dziecku podejmować nowe wyzwania.

W procesie uspołeczniania się ważnym elementem jest rozwój moralny. Trzeba zwrócić uwagę, że czymś innym jest znajomość zasad, czymś innym postępowanie moralne, a jeszcze czymś innym rozumienie zasad moralnych. W wieku przedszkolnym dziecko znajduje się w stadium heteronomii moralnej. Oznacza to, że przyjmuje zasady pochodzące od innych osób, mających autorytet i wykorzystuje je dla własnych korzyści.

Dojrzałość emocjonalna • • Prawidłowy rozwój tej sfery warunkuje: psychiczna więź z „osobami ważnymi”, istnienie jasnych i niezmiennych reguł postępowania, swoboda działań w ustalonych granicach, akceptacja dziecka i wykazywanej przez nie inicjatywy.

Stosowane przez dzieci negatywne sposoby rozładowywania napięcia emocjonalnego: -ssanie kciuka, obgryzanie paznokci, kołysanie się, płaczliwość, robienie min i grymasów, kręcenie włosów, potrząsanie głową. Obserwujemy czy reakcjom emocjonalnym towarzyszą reakcje somatyczne takie jak np. : wzmożona potliwość, drżenie ciała, nudności, częste oddawanie moczu, rozdrapywanie ranek na skórze.

Im dziecko starsze, tym jego reakcje powinny być: - mniej gwałtowne, - mniej labilne, - łatwiejsze do opanowania Zwiększa się też umiejętność kontrolowania emocji, nazywania ich, okazywania we właściwym miejscu, czasie i we właściwy sposób.

W analizie rozwoju emocjonalnego istotne jest ustalenie: • Czy dziecko ma poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego, co ewentualnie decyduje o niezaspokojeniu tej podstawowej potrzeby? • Czy pojawiają się nowe źródła emocji i uczuć? • Czy przybywa reakcji emocjonalnych i sposobów ich wyrażania? (pozytywne / negatywne) • Czy nastrój, jaki częściej towarzyszy dziecku, pozwala mu na aktywność, zaspokajanie właściwej dla tego etapu życia ciekawości poznawczej?

Czy zauważamy lepsze dostosowanie reakcji do bodźców, mniejszą gwałtowność przeżyć? Czy dziecko radzi sobie z emocjami, nie poprzez ich tłumienie, tylko przez właściwe rozładowanie napięcia? Czy potrafi coraz lepiej kontrolować swoje własne reakcje, nazywać je, opanowywać, unikać sytuacji, które je powodują? Czy idzie za tym wzrost zachowań empatycznych, nastawionych na dostrzeganie przeżyć innych, zrozumienie ich i dostosowanie swojego zachowania do sytuacji?

Okazywanie uczuć jest uniwersalne! Nie ma znaczenia: wiek płeć rasa kultura itp…

Jak dziecko uczy się być dobre? Trzeba odpowiedzieć sobie na trzy pytania: üCzy dziecko wie, CO ma zrobić? üCzy wie, JAK to zrobić? üCzy wie, KIEDY ma to zrobić?

Sytuacje wywołujące trudne zachowania u dziecka, np. : ü dziecko jest zmęczone, głodne, ü w pośpiechu szykujemy się np. do wyjścia, ü jesteśmy w sklepie – wymuszanie, ü wizyta gości w domu – „popisywanie się”, ü zmiana codziennej rutyny, rytmu dnia bez uprzedzenia dziecka, ü uwaga jest skupiona na innym dziecku – zazdrość, ü konieczność czekania na swoją kolej. . .

Wiele problemów wynika z tego, że: ü „zasady rządzące domem” nie są jasne, zrozumiałe dla dziecka, ü są niekonsekwentnie egzekwowane, ü rodzice/opiekunowie nie zawsze uczą tych samych reguł postępowania, ü dziecko stara się „nastawiać” opiekunów przeciwko sobie, ü dziecko świadomie nie zwraca uwagi na to, co się do niego mówi, ü komunikaty rodziców nie są zbyt stanowcze.

„kary/konsekwencje” – brak pochwały / nagrody ü dwa rodzaje: - społeczne - konkretne ü różne dzieci odmiennie reagują na różne kary! „KARA” MA BYĆ ZA KONKRETNE ZACHOWANIE! DZIECKO MUSI TO ROZUMIEĆ!

NAGRODY (wzmocnienia pozytywne): ü dwa rodzaje: społeczne i konkretne ü nagrody społeczne są dla „dzieci” ważniejsze Różne „dzieci” lubią różne sposoby nagradzania!

NAGRODA - powinna pojawić się natychmiast po wystąpieniu zachowania, które chcemy wzmocnić u dziecka! WAŻNE, aby a pochwalić dziecko od razu, nie odraczać tego w czasie! „Bardzo dobrze, podoba mi się, że postąpiłeś/aś w ten sposób. ”

Z dzieckiem rozmawiamy dopiero jak „ochłonie” z emocji! Staramy się nie oceniać, nie podnosić głosu, unikać krzyków! Słuchamy dziecka, patrząc w oczy, można dziecko wesprzeć klepiąc po ramieniu, głaskając, dotykając.

A TERAZ ZOBACZMY JAKA JEST RÓŻNICA W OKAZYWANIU EMOCJI U DZIECI I DOROSŁYCH

WYBUCH ZŁOŚCI DZIECKA – METODA 3 KROKÓW DLA RODZICÓW Zazwyczaj wybuchy złości poprzedzają pewne sygnały ostrzegawcze. Pomocne są wtedy: • „rozbrojenie nastroju” dziecka tak, aby nabrało dystansu do czynności lub zwróciło się o pomoc: „Widzę, że trudno Ci dopasować klocki…”; • obrócenie sytuacji w żart: „Ach, te klocki chyba się zbuntowały!”(starsze dzieci) • naprowadzenie na rozwiązanie problemu: „Czasem klocki są zniekształcone. Co można zrobić w tej sytuacji? ” (szukanie rozwiązania, pomysłu)

Prawidłowa rozmowa Z DZIECKIEM: § powinna być przeprowadzona spokojnym tonem głosu, § ciepłe zachowania (milczące potakiwanie, skinięcie głową, lekki szept zachęcający do kontynuowania), są fizycznymi oznakami naszej uwagi, § pozwólmy dzieciom mówić na tyle, aby ich emocje wyładowywały się, bez próby ich powstrzymywania, § skuteczną techniką prowadzącą do rozwiązania problemów jest zaplanowana dyskusja - poważna i świadoma rozmowa, odbywająca się wtedy, kiedy wszyscy panują nad sobą i są skoncentrowani.

Dziękuję Państwu za uwagę Paulina Małolepsza Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Wieluniu