SOSYAL GVENLK KURUMU PANEL RUTN DII VEREN LEMLER

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU « PANEL » (RUTİN DIŞI İŞVEREN İŞLEMLERİ) Mustafa İTİŞKEN - İşverenler Prim Daire Bş. lığı Şube Müdürü 2015 /EKİM - KAYSERİ (SMMMO)

1) KENTSEL DÖNÜŞÜM KAPSAMINDA BELEDİYELERİN MÜLKİYETİNE GEÇEN GAYRİMENKULLER HACZEDİLEMEYECEK 6552 sayılı Kanunun 122. maddesi ile 5393 sayılı Kanunun 73. maddesinin 7. fıkrasına yeni bir cümle eklenerek; anlaşma sonucunda belediye mülkiyetine geçen gayrimenkullerin haczedilemeyeceğine ilişkin bir cümle eklenmiştir. Buna göre Belediyelerin kentsel dönüşüm ve gelişim projesi kapsamında sahipleri ile anlaşarak mülkiyetlerine geçirdikleri gayrimenkullerin haczedilmesi engellenmiştir. Bu durum, kurumun belediyelerden olan prim alacakları için de geçerli olmakla birlikte Tapu sicil müdürlüklerinden alınan takyidat belgelerinde bu yönde bir ifadenin bulunmaması halinde, ispat edici belge istenecektir. (İPDB. G. 10/12/2014 -31) //

2) FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMI BİLDİRİMİ YAPILABİLECEK İŞYERLERİ İŞKOLU VE PRİM BELGESİ BAZINDA BELİRLENDİ 5510 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesi kapsamında, fiili hizmet süresi zammı bildirimi yapılan işlerin tescil edildiği işkolu kodları ve belge türleri yeniden değerlendirilmiş olup, hangi işkolu kodunda tescil edilmiş işyerlerinin hangi sürelerde hangi belge türleri ile fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirim yapabilecekleri tespit edilmiş olup belirlenmeyen (kapsama alınmayan) işkolu kodlarının fiili hizmet süresi zammı bildirimi yapabilmeleri için ilgili belge türlerini seçebilmeleri engellenmiştir. Geçmişte, fiili hizmet süresi zammına hak kazanacak nitelikte çalıştırılan sigortalıları olduğu halde, hatalı uygulamalardan dolayı bu kapsamda bildirim yapamayan işyerlerince yapılacak müracaatları üzerine işkolu kodlarının değişiklik işlemleri 2014 -10 sayılı e-posta eki 20/1/20141081889 sayılı GY. da belirtilen usul ve esaslara uygun yapılarak gerçekleştirilecektir. İhale konusu işler ile özel bina inşaatlarında iş kolu kodlarının hatalı verilmiş olması halinde sözleşme veya ruhsatta yer alan bilgiler dikkate alınarak ünitelerce yapılacaktır. . /. .

İşyerinde, esas işe ilişkin olarak verilen işkolu kodundan bildirim yapmakla birlikte esas işin yanı sıra fiili hizmet süresi zammı verilmesi gereken işlerde çalışan sigortalıların da mevcut olması ve durumlarını ispatlamaları halinde; iş kolu kodları, fiili hizmet süresi zammı bildirimi yapılabilen belge türleri ile ilişkilendirilmeyen işyerlerinin de intradan gerekli tanımlamalar yapılarak (İntra-Kanun no, belge türü, seçeneği altındaki “Fiili Hizmet Süresi Zammı Belgeleri”) fiili hizmet süresi zammından yararlanmaları sağlanmaktadır. Bu yönde beyanda bulunmakla birlikte durumlarını ispatlayamayan işyerlerinin durumu, denetim elemanlarınca araştırılacak, denetim sonucuna göre, sonucun olumsuz olması halinde yapılan bildirimler iptal edilecektir. /düzeltilecektir. (İPDB. GY. 18/9/2015 -4823468) //

3)2015/AĞ. TEMMUZ VE AĞUSTOS AYLARINA İLİŞKİN APHB. NİN VERİLME SÜRESİ UZATILDI 3. 1 - 2015 TEMMUZ AYINA AİT APHB VE EK. 10 BELGELERİNİN VERİLME SÜRESİ UZATILMIŞTIR. SSİY nin 5 inci maddesinin Kuruma verdiği yetkiye dayanarak, Kurumun elektronik sisteminde meydana gelen sorun nedeniyle 2015 - Temmuz ayına ilişkin APHB verilme süresi ve buna bağlı olarak bu aya ait Ek 10. Eksik gün bildirim Formu ve eki belgelerin verilme süresi 28/8/2015 tarihine kadar uzatılmıştır. (İDB. GY. 28/8/2015 -4445033) 3. 2 - 2015/ AĞUSTOS AYI APHB VE EKSİK GÜN BELGESİ VERİLME SÜRESİ UZATILDI: Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlar bakımından, 2015/Ağustos ayının 21, 22 ve 23 ünün idari izin (23 ünün yarım gün olmak üzere) sayılması nedeniyle; 2015/Ağustos ayı APHB. ile eksik gün bildirim formu ve eki belgelerin, TİS tabi işyerlerinde 2015/Ağustos ayına ait ek APHB nin ve 2015 /Ağustos ayına ait çalışmadığına dair bildirimin 28/9/2015, 23. 59’a kadar uzatılması 18/9/2015/4814358 s. olur ile uygun görülmüştür. (İPDB. O. 18/9/2015/4814358) //

4) 6645 SK. İLE İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIĞINI SÜRESİ İÇİNDE BİLDİRMEYEN İŞVERENLER İLE SAĞLIK HİZMETİ SUNUCULARI ALEYHİNE UYGULANACAK İPC NA İLİŞKİN İŞLEMLER SİSTEME TANIMLANDI: 23/4/2015 tarihinden itibaren Kurumumuzca yürütülmeye başlanmış ve konuya ilişkin usul ve esaslar 2015 -22 sayılı G. de açıklanmış olup, intra menüsünde mevcut İPC ları menüsüne (65 - İşverenlerce İKMH nı süresinde bildirilmemesi ve 66 - Sağlık Hizmeti Sunucularının İKMH nı süresinde bildirilmemesi) gerekli ilaveler yapılmıştır. (İPDB GY. 10/9/2015 -4665654) //

5) 5. 1 -300 M 2 İNŞATTAN DÜŞÜK İNŞAATLAR İÇİN DENETİMSİZ ÖNDEĞERLENDİRME YAPILMASI SAĞLANDI: - Asgari işçilik uygulamaları ve ilişiksizlik belgesi verilmesine ilişkin iş ve işlemlerin düzenlendiği 2011 -13 s. G. nin; “ 7. 2 - Yapıldığı sonradan kurumca tespit edilen ticari, turistik, dinlenme amaçlı ve anahtar teslimi olmaksızın, defter tutma yükümlülüğü olmayan tescilsiz veya tescilli olmakla birlikte hiç işçilik bildiriminde bulunmayan, bittiği yılı takip eden yılbaşından itibaren bittiğinin tespiti; 2008 ve önceki yıllar için 5 yıllık süreyi, 2009 yılı için 6 yıllık süreyi, 2010 yılı için 7 yıllık süreyi, 2011 yılı için 8 yıllık süreyi, 2012 yılı için 9 yıllık süreyi, 2013 ve sonraki yıllar için ise 10 yıllık süreyi aşan ve 300 m 2 ye kadar olan inşaat işyerleri için, ünite tarafından yapılacak ön inceleme ve değerlendirme sonucunda bulunan işçilik matrahı son ayına mal edilerek tahsil edilir. İhbar, şikayet ve şüpheli durum olmaması halinde ilişiksizlik belgesi verilir. ” Bölümü, . /. .

“ 7. 2 - İşverenler tarafından, fatura mukabilinde dışarıya yaptırılan işlerin varlığı nedeniyle inceleme talebinde bulunanlar ile inşaatın devamlı işyeri çalışanları ile yapıldığı yönünde beyanı olanlar hariç olmak üzere; Defter tutma yükümlülüğü olmayan işverenlere ait, tescilsiz veya tescilli olmakla birlikte hiç işçilik bildiriminde bulunulmamış 300 m 2 veya daha küçük (ticari, turistik, dinlenme amaçlı, anahtar teslimi usulünde yapılmamış) özel nitelikteki inşaatların, bittiği yıla bakılmaksızın, faaliyet döneminin gerek yazışma yapılmak suretiyle gerekse bu genelgenin 8. 1 maddesince tespitine müteakip ünitece öndeğerlendirme/araştırma işlemi yapılır. Öndeğerlendirme /araştırma işlemi sonucunda bulunan fark işçilik tutarı, faaliyetin son ayına mal edilerek tahsil edilir. İhbar, şikayet ve şüpheli durum olmaması halinde ilişiksizlik belgesi verilir. . /. .

Ancak, işverenlerce taahhütname verilmiş olmakla birlikte fark işçilik tutarının ödenmemesi halinde, 5510 sayılı kanunun 88 ve 89 uncu maddeleri gereğince tahsili yoluna gidilecektir. ” Şeklinde değiştirilmiştir. (AİDB. G. 2/6/2015 – 2015 -16 ) DÜZENLEMENİN ESASI / ÖZETi: Aynı nitelikte inşaatlar için, inşaatın 300 m 2 den az olması şartı korunarak ve sadece inşaatın bitiriliş yılına ilişkin sınırlamalar ortadan kaldırılarak ünitelerce ön değerlendirme yapılması sağlanmaktadır. . /. .

5. 2 - BİTEN BİNANIN BAĞIMSIZ BÖLÜMÜNÜ ALANLARA İLİŞİKSİZLİK BELGESİ VERENLER HAKKINDA İŞLEM YAPILMAYACAK 2011 -13 sayılı Genelgenin; “ 9. 19 -Biten Binanın Bağımsız Bölümlerinin Satın Alınması” başlıklı bölümün beşinci paragrafından sonra gelmek üzere; aşağıdaki paragraf eklenmiştir. “ 3194 sayılı İmar Kanunun 28 inci maddesinin 10 uncu fıkrası uyarınca, yapının müteahhidi olmayan yapı sahiplerinin talebi üzerine Kurumumuzdan “borcu yoktur” yazısı aranmaksızın iskan ruhsatı veren ilgililer hakkında, 5510 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinin beşinci fıkrası kapsamında işlem yapılmayacaktır. ” ÖZET; Genelgenin yürürlük tarihine kadar, (2/6/2015 tarihinden sonra) 5510/90. 5 inci fıkrası gereğince özel bina inşaatı işlerinde yapı müteahhidi olmayan yapı sahiplerinin biten binanın bağımsız bölümünden daire almaları ve müteahhitlerin de Kuruma borçlarının olması halinde, Kurum bu durumdaki inşaatla için yapı oturma izin belgesi almak amacıyla istenen BYY nı vermemekte ve buna rağmen yapı oturma izin belgesi veren ilgililer hakkında (90/5 uyarınca) genel hükümlere göre işlem yapılmak üzere konuyu gerek ilgili kuruluşlara ve gerekse de savcılıklara şikayet konusu yapıyordu. Uygulamaya konulan genelge ilgililer hakkında işlem yapılmaması sağlanmış olmaktadır. (AİDB. G. 2/6/2015 -16) =

6)KENDİ İŞYERLERİNDEN SİGORTALI BİLDİRİLENLERİN İŞÇİLİKLERİ ASGARİ İŞÇİLİK KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMEYECEK İhale konusu veya özel bina inşaatı işlerinde; ilişiksizlik belgesi verilmeden önce araştırma ve inceleme yapılan işyeri dosyasından, gerek gerçek kişi, gerekse de tüzel kişi işverenlerin ortaklarının kendilerini 4/1 a kapsamında sigortalı olarak bildirip bildirmediklerinin kontrolü 2013/11 sayılı genelge gereğince yapılacak, bu kişilerin 4/1 b veya 4/1 c kapsamında sigortalı olduklarının anlaşılması halinde; 4/1 a kapsamında geçen sigortalılık hizmetlerinin Ek/İptal Prim ve Hizmet Tahakkuk Belgesi düzenlenerek, geçersiz sigortalılık statüsünde bildirilen SPEK tutarlarının iptal edilmesinden sonra araştırma/ön değerlendirme yapılacaktır. (AİDB. G. 22/5/2015 -2015/15) //

8) YAPILANDIRMADA CARİ AY ÖDEMESİ TAKSİTE MAHSUP EDİLEREK İHLALDEN ÇIKILABİLİYOR 6552 sk. nun 81 inci md. ile 5510 sk. na eklenen G. 60 ıncı maddenin 6. ve 24. fıkralarında, yapılandırma kapsamına giren borçlarını taksitler halinde ödemek isteyenler için 3 taksitin veya cari ay primlerinin çok zor durum halinde olmadan 3 defa ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde yapılandırma sistemi bozulmaktaydı. Başka bir ifade ile işverenlerin hem taksitlerini hem de cari ay primlerini en fazla 2 defa ödememe veya eksik ödeme hakları bulunmaktaydı, 1/10/2015 tarihinden itibaren; aylık taksitlerini 2 den fazla ödemeyerek yapılandırması bozulmuş işverenlerin, yazılı talepte bulunmaları halinde; -Cari aylar ödenmesi yönünden 2 den fazla ihlal oluşturmamak , -2 den fazla ihlal oluşmasına rağmen çok zor durumda olduğunun belgelenmesi, koşulları dikkate alınarak ilk taksit ödeme süresinin başladığı 1/1/2015 tarihinden sonra yapılandırma kapsamında değerlendirilmeyen 2014/52014/Aralık ayına ilişkin yapılan ödemelerin, talep edilmesi halinde ödemenin yapıldığı tarihte ödeme vadesi geçmemiş aylık taksitlere mahsup edilmesi mümkün kılınmıştır.

Cari ay primlerinin aktarılması ile ortaya çıkan prim borçlarından dolayı, bu defa aktarma yapılan aydan sonraki dönemde borç oluşacağından teşviklerin bozulması gündeme gelmekte olup, yersiz yararlanılmış hale dönüşen teşvik tutarlarının diğer borçlarla birlikte ödeme vadesinin sona erdiği tarihten, tahsil tarihine kadar hesaplanacak GC. ve GZ ile tahsili gerekmektedir. Sonuç olarak yapılandırmayı aktif hale getirebilmek amacıyla mahsup işleminin yapılabilmesi için teşvikten yazılı olarak feragat etmek icap etmekte olup aksi taktirde aktarma işlemi yapılmayacaktır. Bu talepte bulunacak alt işverenlerin de teşviklerden feragat edildiğine ilişkin asıl işveren muvafakatini içeren yazı ile başvurmaları gerekmektedir. // (İDB. GY. 1/10/2015 -4935643)

9) İHALELERE KATILMAK AMACIYLA DÜZENLENEN BYY DA ÖNEMLİ HUSUSLAR 1 - İHALELERE KATILMAK AMACIYLA DÜZENLENECEK BYY DA ADİ ŞİRKETİ OLUŞTURAN ORTAKLARIN HER BİRİSİ ADİ ŞİRKETİN BORCUNUN TAMAMINDAN SORUMLUDUR. İş Ortaklıkları, adi şirket niteliğindedir. 4734/14 uyarınca; İş ortaklıkları üyelerinin her birinin hak ve sorumlulukları ile işin tümünü birlikte yapmak üzere ortaklık yaparlar. İhale aşamasında ortak girişimlerden aralarında iş ortaklığı yaptıklarına dair sözleşme istenir. İş ortaklığı anlaşma ve sözleşmesinde iş ortaklığını oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin taahhüdün yerine getirilmesinde müşterek ve müteselsil sorumlu oldukları hükme bağlanmıştır. 2007/75 s. G. de de BYY yazısı isteyen işverenlerin, gerçek veya tüzel kişilerle oluşturdukları iş ortaklıklarından dolayı da Türkiye genelinde sorgulanacakları, bu isteklilerin limit üstü borçlarının olması halinde Kesinleşmiş prim borcu olmadığına ilişkin BYY verilmeyeceği belirtilmektedir. . /. .

Adi ortaklıkta, ortaklar ayrı bir hukuki süje/tüzel kişilik değildir. Şirket adına yapılan işlerden dolayı tüm ortaklar sorumluluk altına girerler. (BK. 638) Dolayısıyla sosyal güvenlik prim borçlarının olup olmadığı her ortak için ayrı sorgulanmaktadır. 2009/94 s. G. de de adi ortaklık veya adi ortaklığı oluşturan her bir gerçek veya tüzel kişi adına tescil edilmiş işyerleri ile ortağı, üst düzey yöneticisi işveren vekili veya alt işvereni olduğu işyerlerinin bulunup bulunmadığının araştırılmasından ve dahil edilmemiş ise dahil edilmesinden sonra aktivasyon işlemlerinin yapılması talimatlandırılmıştır. (İDB. 28/8/2015 -44339412 sy. ) //

2)İHALELERE KATILMAK AMACIYLA DÜZENLENEN BYY YAZILARINDA GERÇEK KİŞİNİN BORCU DA SORGULANIR. İhalelere katılmak amacıyla Kurumdan BYY temin edilmesine ilişkin işlemlerde, ihaleye katılacak olan isteklilerin ihale tarihi itibariyle 4/b bendi kapsamındaki kendi sigortalılığından kaynaklanan prim borçları da sorgulanmakta ve bu borçlar(muaccel prim, prime ilişkin GC. ve GZ dahil) SPE aylık kazancın 3 katından az olması halinde kendilerine BYY yazısı verilmektedir. 3 - İŞVERENLERİN İHALE TARİHİNDE YAPTIKLARI ÖDEME DİKKATE ALINIR İhalelere katılmak üzere BYY yazısı temin etmek isteyen işverenlerin, ihale tarihinde yaptıkları ödemeler dikkate alınmaktadır. (ihale saatinden önce/sonra hususu tartışmalıdır. ) (İDB. G. 2007 -75 – 2009 -13) //

10) KANTİN KİRALAMA İŞLERİ İÇİN ASG. İŞÇ. UYGULANMAZ, HAKEDİŞ VE TEMİNAT İADESİ İŞLEMLERİ UYGULANMAZ. 85 İNCİ MD. KAPSAMINDA İPC VERİLEMEZ. 2886 ve 4734 sk. larda kiralama işleri ile ilgili hüküm bulunmamakta olup, bu kanunlar kapsamında yapılan hizmet ve yapım işleri içinde de yer almamaktadır. Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 3. Kısım 3. Bölüm 67. Maddesinde Kira bedelleri, Merkezi yönetim bütçe kanunu ile belirlenen sınırın altında olanların açık teklif, aşanların ise kapalı teklifle yapılacağı, verilemeyenlerin tekrar kira ihalesine çıkartılacağı, bunların pazarlık ihalesine çıkartılamayacağı, kullanışlarının özelliği ve idareye yararlı olması nedeniyle açık/kapalı usulde ihale edilmesi uygun görülmeyenlerin (belli şartlarda)pazarlıkla verilebileceği, belirtilmektedir. Dolayısıyla, 5510 sk. 85 inci maddesi kapsamında araştırma işlemi yapılmaması icap etmekte olup bu kapsamda İPC da verilemez. Ayrıca, hak ediş ödenmesinde ve teminat iadesinde kurumdan BYY nın istenmesine gerek bulunmamakta olup işyerinin borcu yoksa BYY verilmelidir. (AİDB. 18/2/2015 -953854 sy. ) // 17

11)RÖDOVANS UYGULAMASI ASGARİ İŞÇİLİK KAPSAMI İÇİNDE TUTULDU Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu tarafından rödövans usulü ile verilen maden işletim işinin 5510/85 inci madde kapsamında; kamu idareleri, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar ile bankalar tarafından ihale mevzuatına göre yaptırılan işler kapsamında işlem yapılıp yapılamayacağı tartışıldı. 3213 s. lı Maden Kanunu gereğince alınan maden ruhsatlarının, ruhsat sahipleri tarafından maden sahalarının işletilmesi için üçüncü kişilere devredilmesi için yapılan sözleşmelere rödövans sözleşmesi denilmektedir. Rödövans sözleşmelerinde, ruhsat sahibi madenci, işletme iznini rödövansçıya devretmekte ve bunun karşılığında rödövansçıdan, rödövans bedeli denen bir pay almaktadır. Başka bir anlatımla, rödövans, maden ruhsat kârının hak sahibi tarafından bir başkasına süreli tahsis edilerek, ton başına elde edilen kira geliri olarak tanımlanmaktadır. . /. .

3213 sk. na 5995 sk. ile eklenen Ek 7. Madde uyarınca, ruhsat sahiplerinin ruhsat sahasının tamamının veya bir kısmının 3. kişilere devrine ilişkin olarak yaptıkları rödövans sözleşmelerinde bu alanda yapılacak madencilik faaliyetlerinden doğacak İş Kanunu, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile ilgili idari ve mali hukuki açılardan rödövansçı sorumlu tutulmuştur. Bununla birlikte ruhsat sahibinin Maden Kanuna karşı olan sorumluluğunun ortadan kaldırmayacağı da belirtilmektedir. İşçiler, SGK, ruhsat sahibi ve rödövansçı arasında oluşabilecek hukuki ihtilafların İş mahkemelerinde, İş Kanunu, Sosyal Güvenlik Mevzuatı ve Borçlar Kanunu hükümleri kapsamında çözümlenmesi gerektiği yönünde Yargıtay içtihatları mevcuttur. Kaldı ki, Türkiye Kömür İşletmeleri, rödövans sözleşmelerinde teminatın iadesi için ilişiksizlik belgesi getirilmesini sözleşme şartı olarak koymaktadır. . /. . 19

Rodövans sözleşmelerinin, ihale suretiyle kiralama olarak tanımlanması, TKİ nin kendi mevzuatında belirlediği ihale yöntemi ile ihaleyi kazanan şirket ile rodövans sözleşmesi yapması/imzalaması, Yargıtay içtihatları, sözleşme taraflarının ihtilaf halinde uyuşmazlığın BK. nun hasılat kirasına ilişkin 270 ve devamı maddeleri uyarınca çözülmesi gerektiği hususlarının rodövans sözleşmelerinin “ihale mevzuatına göre yaptırılan işler” kapsamından sayılmasına engel teşkil etmediği değerlendirilmekte olup, bu nitelikteki işler için 5510 sayılı Kanunun 85 inci maddesi uyarınca asgari işçilik işlemlerinin uygulanması gerekmektedir. (HM. 21/10/2014 -51431104) //

12)İŞVEREN VEKİLLİĞİ İŞTEN AYRILMA İLE SONA ERER 5510 sk nun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında işveren vekilinin işin veya görülen hizmetin bütününün yönetiminden sorumlu olduğu, 4857/2. Maddesinde işveren adına hareket eden işin ve işletmenin yönetiminde görev alan kimseler olarak tanımlanmaktadır. İş hukuku ve kanunu kapsamında işveren vekili işin ve işletmenin yönetiminde görev alması nedeniyle adeta işverenlikle bütünleşmektedir. Nitekim 4857/2. Md. de işveren için öngörülen her türlü sorumluluk ve zorunluluğun işveren vekili için de uygulanacağı öngörülmektedir. Bu sorumluluk ve zorunluluk işçiye ve SGK na karşıdır. İşveren vekili de diğer işçiler gibi işverene bağımlıdır. Başka bir ifade ile işveren vekili ile işveren arasındaki ilişki de işçi- işveren ilişkisidir. İşçinin, işveren vekilliği, işçi - işveren ilişkisinin doğal sonucu olarak işçinin işten ayrılması ile son bulur. . /. .

Türk Borçlar Kanunun 514 maddesinde; vekilin, sözleşmesinin sona erdiğini öğrenmeden önce yaptığı işlerden vekalet veren veya mirasçılarının sözleşme devam ediyormuş gibi sorumlu olduğu belirtilmektedir. Kayden ve eylemli çalışması tespit edilemeyen işveren vekilin işveren vekilliği sıfatı, işten ayrılması ile kendiliğinden, Fiilen çalışmakla birlikte, Kuruma çalıştığı bildirilmeyen işveren vekilinin ise işveren vekilliği sıfatının Kurumda en son işlem yapılan tarih itibariyle sona ermektedir. İşveren vekiline verilen vekaletin azil ve istifa ile sonlandırılmamış olması işveren vekilliğinin devam ettiği anlamına gelmez. (HM. 18/9/2015 -4801478 sm) //

13) 2886, 4734 sk KAPSAMINDA YAPILAN PİYASADAN HAZIR HALDE ALINIP SATILAN İŞLER TEŞVİKTEN YARARLANAMAZ Bilindiği gibi, 1/3/2011 tarihinden itibaren, 5510 sayılı kanunun 81 inci maddesinin (ı) fıkrası kapsamında uygulanan işveren hissesi priminden 5 puanlık indirim uygulaması, 2886 ve 4734 sayılı kanunlar kapsamında yapılan ihale konusu işlerde çalışanların tespiti halinde; bu çalışanlar ile sınırlı tutulmak (bu kapsamda çalışmayanların yararlandırılması) ; bu kanunlar kapsamındaki ihale konusu işlerde çalışanların tespitinin yapılamaması durumunda ise işveren teşvik uygulamalarından bütünüyle yararlandırılmaması şeklinde uygulanmaktadır. Bu nitelikteki işler, 4734 sayılı kanun ile 2886 sayılı Kanun kapsamında ya da 4734 sayılı kanundan istisna olan ihale konusu iş kapsamında üstlenildiğinden, kanunun açık hükmü gereğince sigorta primi teşviklerinden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. (HM. 20/1/2015 -341511 sm. )

14) 2886 VE 4734 SK. KAPSAMINDA YAPILAN HİZMET ALIM İŞİ İHALESİNİ ALIP SİGORTALI ÇALIŞTIRMADAN DEVREDEN İŞVERENLER İLE BU İŞLERİ ALAN İŞVERENLER ARASINDA İŞVEREN- ALT İŞVEREN İLİŞKİSİ KURULAMAZ. ANCAK TEŞVİKTEN YARARLANDIRILMAZ. Bilindiği gibi, Kamu İhale Genel Tebliği hükümlerine göre hizmet alım ve yapım işlerinde ihalelere teklif verilirken % 5 eksik teklif verilmekte ve ihale konusu işler teşviklerin çoğundan yararlandırılmıyordu. Öte yandan, uygulamada, ihale konusu işi alıp, sigortalı çalıştırmadan işin tamamını veya belli bir bölümünü başka bir devamlı işverene devreden, ihale konusu işten dolayı ihale makamından hak edişlerini problemsiz alan, teminat iadesinde de sıkıntı yaşamayan işverenler tarafından ihale konusu işi devralanlar da teşvikten yararlanmaya devam etmekte idi. Bu şekilde yapılan uygulamalar ile bir anlamda hem % 5 eksik teklif verilmesi hem de teşviklerden yararlanılması gündeme geliyor ve kanun koyucunun amacı doğrultusunda işlem yapılması engellenmiş oluyordu.

Oysa, 5510/81(ı) fıkrasında; 2886, 4734 sk. kapsamında yapılan alım yapım işleri ile 4734 sk. dan istisna edilen işlerin teşvikten yararlanamayacakları belirtilmekteydi. Kurumun son yaklaşımı, İhale konusu işi alıp, kendisi sigortalı çalıştırmadan işin bir bölümünün veya tamamının devamlı işyeri işverenine devredilmesi halinde, ihale konusu işi alan üstlenici ile işi devir alan arasında üstlenicinin sigortalı çalıştırmaması nedeniyle, bir asıl işveren - alt işveren veya işveren - işveren vekili ilişkisinin kurulmasının mümkün bulunmadığı, bununla birlikte, burada işverenin niteliğinin değil, işin niteliğinin önemli olduğu, sonuç itibariyle bu kanunlar uyarınca yapılan işlerin (bu işlerde çalıştırılanları) 5 puanlık prim indiriminden ve bu kapsamdaki işlerden dolayı yararlanılamayacağı belirtilen diğer teşviklerden yararlandırılmaması yönündedir. (HM. 7/9/2015 -4592314 sm. ) //

15) SPEK’A DAHİL OLAN OLMAYAN ÖDEMELERDE YENİ YAKLAŞIMLAR 15. 1 - YAPMAKTA OLDUĞU İŞE İLAVETEN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KONUSUNDA DA GÖREVLENDİREN KENDİ ELMANINA BU İŞ İÇİN AYRICA ÖDENEN ÜCRET, SPEK DAHİL EDİLMELİDİR. 6331/8. 7 fıkrası uyarınca; Kamu kurum ve kuruluşlarında işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı olma yetkisine sahip personelin, asli görevlerinin yanı sıra çalışmakta oldukları kurumda veya ilgili personelin muvafakatı ve üst yönetimin onayıyla diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilmeleri mümkün bulunmaktadır. Bunlara belirlenen prensiplere görev yaptıkları her saat için bir ödeme yapılmakta olup, yapılan bu ödemeler, 5510 sayılı Kanunun 80/b bendinde prime esas kazanca dahil edilmeyecek ödemelerin ayrı sayılmış olması, bu belirtmelerin örnek verici değil, sayılı ve sınırlı olarak belirtilmesi, (c) bendinde de (b) bendinde sayılan ödemelerin dışında kalan ve her ne ad altında yapılırsa yapılsın tüm ödemelerin sigorta primine tabi tutulacağı belirtildiğinden, Bu kişilere yaptıkları ilave görevler için yapılan ilave ödemelerin sigorta primine tabi tutulması gerekmektedir. (HM. 14/8/2014 - 4230299 sm. ) //

15. 2 - İŞ - KURSİYERLERİNE YAPILAN İLAVE ÖDEMELER SPEK DAHİL DEĞİLDİR. İş Kur tarafından düzenlenen iş başı eğitim programları kapsamında, bazı işyerlerinde tatbiki uygulama yapmak üzere İş Kur tarafından yönlendirilen kursiyerlere, İş Kur tarafından masrafları karşılığında yapılan ödemelerin yanı sıra uygulama yaptıkları işyeri işverenlerince de çeşitli adlar altında bir takım ödemeler yapıldığı görülmekte olup, bu kursiyerlerin bu işverenler yanında yaptıkları çalışmaların serbest irade beyanına dayalı bir çalışma olmadığı, kendilerine ait melekeleri geliştirmek amacı ile o işi yaptıkları dikkate alındığında ayrıca 5510/5 c maddesi kapsamında bunların işverenlerinin İş Kur olması nedenleri ile bu kursiyerlere uygulama yaptıkları işyeri işverenlerince yapılan ödemelerin SPEK dahil edilmemesi gerekmektedir. (İDB. 4/6/2015 -6415819 sy. )

16)ASGARİ İŞÇİLİK UYGULAMALARINDA İŞİN BİTİM TARİHİ OLARAK NOKSANSIZ GEÇİCİ KABUL TARİHİ DİKKATE ALINIR. Uygulamada zaman ihale konusu işlerde işin bitim tarihi olarak, sigortalı çalıştırılmaya son verilen tarih ile noksansız geçici kabul tarihlerinden hangisinin dikkate alınacağı konusunda sık tereddüt yaşanmaktadır. SSİY nin 112/1. Fıkrası uyarınca noksansız geçici kabule kadar bildirilen işçilikler dikkate alınmakta olup işin başlangıç tarihinden önce, bitim tarihinden sonra bildirilen işçilikler araştırma işleminde dikkate alınmaz. Aksine bir tespit yoksa iptal de edilmez.

17)YAPILANDIRMADA (6552 SK. ) ÖDEME PLANI TEBLİĞ EDİLEMEYENLER SİSTEME DAHİL EDİLDİ Yapılandırma için yasal süresinde müracaat eden ancak kendisine ödeme planı tebliğ edilemeyen veya edilmekle birlikte kapsama giren borçlarının bir kısmı yapılandırmaya dahil edilmeyen işverenler peşin ödeme talebinde bulunmuşlarsa 3/3/2015 tarihinden itibaren, Taksitle ödeme talebinde bulunmuş iseler, taksit tutarlarına ödeme vadesinin sona erme tarihinden, İtibaren, ödeme planının tebliğ edildiği tarihi takip eden ayın sonuna kadar, (6183/51 kapsamında) geç ödeme zammı ile birlikte ödenmesi halinde, geçmişteki ödemeler ihlal sayılmayacak ve sisteme dahil olabileceklerdir. (İDB. GY. 10/4/2015 -1964344) // 18) 2/6/2015 TARİHİNE KADAR TEBLİĞ EDİLEN İPC LARI KAPSAMA DAHİL EDİLDİ Kapsama giren İPC ları 2/6/2015 tarihine kadar tebliğ edilmesi suretiyle kapsama dahil edilecektir.

19)(4/b–Gerçek kişilerde) İHALELERE KATILMAK AMACIYLA DÜZENLENEN BYY DA KIRMIZI–SİYAH BAKİYELERİN MAHSUPLAŞTIRILMASINA SON VERİLECEK Uygulamada ihalelere katılmak üzere BYY düzenlenmesi sırasında, aktivasyona dahil edilen tüm işyerlerinin alacak (kırmızı) bakiyeleri dikkate alınmadan borç (siyah) bakiyesi dikkate alınmakta ve bulunan toplam sigorta primi ve işsizlik sigortası priminin asgari ücretin yarısından az olması halinde BYY düzenlenmekteydi. Son dönemlerde bu uygulama yerine, (4/b-gerçek kişilerde internetten alınan BYY da) kırmızı bakiyelerin siyah bakiyelerden çıkartıldığı, bulunan toplam tutarın, asgari ücretin yarısından az olması halinde BYY düzenlenmekte olduğu anlaşılmaktadır. Uygulamanın, aktivasyona dahil edilen tüm işyerlerinin alacak (kırmızı) bakiyeleri dikkate alınmadan borç (siyah) bakiyesi dikkate alınmak suretiyle ve bulunan toplam sigorta primi ve işsizlik sigortası priminin asgari ücretin yarısından az olması halinde BYY düzenlenmesi şeklinde sürdürülmesi için programın revize edilmesi talebinde bulunulmuştur. (İDB. …/…/ 2015 - …. sy. )

20) SGK DA OTOMATİK İCRA 2015/ARALIK AYINDA YAPILACAK SGK. uygulamalarında, 2015 yılından itibaren, otomatik icranın, sigorta primi, işsizlik sigortası primi her yılın Mart ve Eylül aylarında yılda 2 defa; DV. borçları yönünden de Mart ayında olmak üzere yılda 1 defa yapılmaktadır. Kurumda uygulanmakta olan yapılandırma işlemleri ve diğer zorunlu unsurlar dikkate alınarak, 2015 yılında Mart ayında otomatik icra programının çalıştırılmaması, sadece Eylül ayında uygulanmasına karar verilmişken daha sonra Eylül ayına ilişkin uygulamanın da Aralık ayında yapılması kararlaştırılmıştır. (İDB. Bş. lık O. 28/8/2015 -4452157) //

21) İŞYERİNİN KKÇ OLUP OLMADIĞININ KONTROLÜNDE YARAR VAR SSİY nin 34/3 fıkrası uyarınca; özel nitelikteki inşaat işyerleri ile ihale konusu işyerleri hariç olmak üzere; kapanma, terk veya tasfiye olmadığı sürece işyerinde en az 2 yıl süresince sigortalı çalıştırılmadığı işveren tarafından bildirilen veya Kurumca tespit edilen işyeri dosyaları, sigortalı çalıştırılmaya son verilen tarih itibariyle kanun kapsamından çıkartılması gerekmekte olup, 2008/Ağustos ayından itibaren bu uygulamanın sistem tarafından otomatik olarak ayda bir defa yapılması sağlanmıştır. Ayrıca, KKÇ işyerlerinin kuruma borcunun bulunmaması, ihbar, şüphe ve şikayetin olmaması halinde İz kartının da düzenlenmesi gerekmektedir. KKÇ olan işyeri dosyalarına işe giriş bildirgesi verildiğinin görülmesi böyle durumlarda işverenlerin İPC ları ile karşıya kalmamaları için 2 yıl süresince sigortalı bildiriminde bulunmayan işyerlerinin KKÇ olup olmadıklarının kontrolünden sonra işe giriş belgesi vermeleri kendi yararlarına olacaktır.

22) KKÇ OLMUŞ İŞYERİ DOSYASINA İŞE GİRİŞ VERİLEBİLMESİ, APHB VERİLEMEMESİ NEDENİYLE GÜNDEME GELEN İPC. LARI SSİY nin, «İşyeri dosyalarının işlemden kaldırılması» başlıklı 34 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uyarınca ; Özel nitelikteki inşaat işyerleri ile ihale konusu işyerleri hariç olmak üzere, kapanma, terk veya tasfiye olmadığı hâlde, işyerinde en az iki yıl süre ile sigortalı çalıştırılmadığı, işverenler tarafından bildirilen veya Kurumca tespit edilen işyeri dosyaları, sigortalı çalıştırılmaya son verilen tarih itibarıyla ünitece Kanun kapsamından çıkarılmaktadır. Bu nitelikteki işyerlerinin kanun kapsamından çıkarılması işlemleri otomatik olarak program vasıtası ile otomatik olarak yapılmakta olup, sistem KKÇ işyerini çoğunlukla uygulayıcıyı veya işvereni uyarmaktadır. Bununla birlikte KKÇ bir işyerine zaman işe giriş bildirgesinin verilmesi mümkün olabilmekte, buna karşılık APHB verilememekte, başka bir ifade ile yeni bir işyeri dosyasının tescili ve buna bağlı olarak da yasal sürede yapılamamış durumuna düşen işyeri tescili, işe giriş ve APHB den dolayı İPC ile karşıya kalınmakta bu durum hukuki sıkıntıları da beraberinde getirmektedir. Bu durumlarla karşılaşılmamasını teminen, sigortalı çalıştırılmaya son verilen tarihten itibaren 2 yılın geçmiş olması halinde, işyerinin KK çıkıp çıkmadığının kontrol edilerek işlem yapılması işverenlerin lehine olmaktadır.

23)KURUMUN TARAF OLMADIĞI ALACAK DAVALARINDAKİ UYGULAMA 23. 1 -ALACAK DAVASININ, İŞVERENİN SİGORTALI BİLDİRİMİNDE BULUNMAKLA BİRLİKTE, KAZANÇLARININ EKSİK BİLDİRİLDİĞİNE İLİŞKİN OLMASI HALİNDE ! Kararda hizmet kazandırılmasına değinilmeden, sadece alacak tutarı ile ilgili karar verilmiş ise; karar da sadece SPEK lar yönünden işleme alınmaktadır. Kararda, ödenen tutarın ay be ay dağılımı yapılmış ise buna göre, yapılmamış ise; öncelikle alacak tutarının nasıl dağıtılacağına ilişkin bilgiler mahkemeden istenmekte, temin edilememesi halinde; dava konusu yapılan dönemde sigortalılık bildirimini yapıldığı en son aya mal edilerek işlem yapılmaktadır. Bu bağlamda, ek APHB işverende 7201 sk. kapsamında yapılacak tebligat ile istenmekte verilmemesi halinde resen düzenlenmekte ve gerekli İPC ları da verilmektedir. 23. 2 -ALACAK DAVASINA İLİŞKİN DÖNEMDE SİGORTALILIK BİLDİRİMİ YOKSA ! Bu durumda Kurumca hiçbir işlem yapılmamakta, APHB istenmemekte re’ sen düzenlenmemektedir. (İDB. BŞ. lık O. 19/8/2014 -11717455 -2014 -79 s. e-P. )

24) İHALE KONUSU İŞLERDE TEŞVİK UYGULAMALARINA YENİ YAKLAŞIM. 4447/50. 5, G. 7, G. 10 maddeleri ayrıca 5746 gibi SGK tarafından uygulanmakta olan teşvik uygulamalarının önemli bir kısmında, -2886, 4734 sk. ile 4734 sk. dan istisna edilen işlerde çalıştırılan sigortalılardan dolayı teşvikten yararlanmak mümkün olmamaktadır. Genel Müdürlüğümüzde, 8/4/2015 tarihinde 2015 -12 sayılı G. ile yapılan düzenleme ile İHALE KONUSU İŞİN DEVAMLI İŞYERİ SİGORTALILARI İLE YAPILMASI HALİNDE 1) İhale konusu işte, ihale konusu iş süresince çalıştırılan sigortalılardan dolayı teşvikten yararlanılamayacak, sigortalıların bu süreler dışındaki çalışmalarından dolayı ve ihale konusu iş dışındaki işlerden dolayı teşvikten yararlanılabilecektir.

2)İdarece ihale konusu işte çalışanların isimleri ve kimlik bilgileri bildirilmiş ise; İhale konusu işin sözleşmesinde veya şartnamesinde kişi gün sayısı belirtilmiş olsa dahi, ihale makamı tarafından bildirilen bu sigortalıların dışındaki sigortalılardan dolayı teşvikten yararlanılacaktır. 3) İhale konusu işte, çalışanların kimlik bilgileri bildirilmemekle birlikte kişi/gün sayısı biliniyor ise; Kişi/gün sayısı kadar kanun numarası seçilmeden (teşviksiz bildirilen) bildirimde bulunulmuş ise teşvikten usulüne uygun yararlanılmış kabul edilecek, teşvikli bildirimler (kanun numarası seçilerek yapılan bildirimler) iptal edilmeyecektir. İdare tarafından bildirilen kişi/gün sayısı ile sözleşmede veya şartnamede belirtilen kişi/gün sayısı arasında fark varsa, durum idareye teyiden bir kez daha sorulacak ve idare tarafından bildirilen kişi gün sayısı esas alınarak işlem yapılacaktır.

4) Hem kişi sayısı hem de kimlik bilgileri bilinmiyorsa; Hem şartnamede hem de sözleşmede kişi/gün sayısı belirtilmemiş, hem de çalışan sigortalıların kimlik bilgileri bildirilmemiş ise; bu durumda ihale konusu işe ilişkin olarak, işverene ödenmesi gereken (KDV hariç, malzeme fiyat farkı ile akreditif dahil) toplam istihkak tutarına yapılan işin asgari işçilik oranı uygulanarak bulunacak tutar ile ihale konusu iş süresince teşviksiz olarak/kanun numarası seçilmeden bildirilen SPEK lar toplamı karşılaştırılacak, bildirilen SPEK toplamı, oran uygulanarak bulunan (bildirilmesi gereken) SPEK tutarından fazla ise teşvikten usulüne uygun yararlanıldığı kabul edilecektir. Bildirilen SPEK tutarının oran uygulanarak bulunan bildirilmesi gereken SPEK tutarından az ise; teşvikli bildirimlerin son ayından başlanarak (işverenden, iptal, ek/asıl APHB istenmeden) fark tutar kadar re'sen iptal yapılacaktır. İptali yapılan teşvik tutarlarının yersiz yararlanmış olacağından bu tutarların GC. ve GZ ile birlikte tahsili işlemlerine başlanılacaktır. Sigortalıların aynı ayda birden fazla teşvikten yararlanmış olmaları halinde, iptallere öncelikle ve sırasıyla 5510, 24447, 46486, 56486, 66486, 15921, 05746, 15746, 06111 sk numaralı teşviklerden başlanılacaktır. 14857, 25510, 16322, 26322, 55225, 25225, sk. lar hariç tutulacaktır. Teşviksiz bildirilen SPEK. lardan iptaller yapılırken, işin bitimi ayın ortasına denk gelirse kıst hesaplanacaktır. 37

5)İhale makamınca çalışanların kimlik bilgileri bildirilmemiş, sözleşmede kişi/gün sayısı belirtilmemiş ve ihale konusu işe ait oran bilinmiyor veya tespit edilememiş ise; Kurumun inceleme yapma yetkisi saklı kalmak kaydıyla, işverenden işin yapıldığı dönemde işverene yapılan KDV hariç hasılat tutarını gösterir, SMMM veya YMM lar tarafından tasdikli belge istenecek, toplam istihkak tutarı/hasılat tutarı formülü ile bulunan oran toplam istihkak tutarına (KDV. dahil, akreditif hariç) uygulanacak ve diğer işlemler oran mevcutken yapılan işlemler gibi yapılacaktır. (İTDB. G. 8/4/2015 -12)

25) İŞYERİ BİLDİRGESİNİN e-SİGORTA KANALIYLA GÖNDERİLMESİ İşyeri bildirgesinin Türkiye genelinde e-sigorta kanalı ile alınması uygulamasına 2014/Eylül ayından itibaren başlanmış bulunmaktadır. İşyeri bildirgesinin e-sigorta kanalı ile gönderilmesinin ardından, işyeri bildirgesi ile (SSİY/29) eki belgelerin 7 gün içinde üniteye verilmesi gerekmekte olup 7 günden sonra verilirse de İPC uygulanmaz. İşyeri bildirgesinin e- sigorta ile kuruma bildirildiği tarih, kuruma verilme tarihi olarak kabul edilmektedir. Sistem referans numarası verdiğinden, ünitece ayrıca tarih sayı verilmesine gerek bulunmamaktadır. İşyeri bildirgesinin e- sigorta kanalı ile gönderilmesinden sonra, işyeri tescil işlemi yapılmamış olmak şartıyla, bildirgenin verilmesi gereken yasal süre sonuna kadar düzenleyenler tarafından girilen hatalı bilgilerin ve seçilen hatalı SGM lerin düzeltilmesi mümkün bulunmaktadır. Bildirge verme süresinden sonra, ilgili SGM nin hatalı seçildiği anlaşılırsa, ilgili SGM dosya transferi yapacaktır. İşyerinin NACE kodu, ortak ve üst düzey yöneticilik ve diğer bilgileri kontrol edilecektir. (İDB. GY. 10/9/2014 -12660994) 39

işyeri bildirgesinin e- sigorta kanalı ile verilmesinden sonra, bildirge eki belgelerin verilmemesi, e-Sigorta kullanıcı kodu ve şifresi almak üzere müracaat edilmemesi ve APHB nin verilmemesi durumunda; Hatalı ve mükerrer düzenlendiği anlaşılanların iptali yapılacak, Hatalı ve mükerrer düzenlendiğine ilişkin kanaat oluşmayan işyerleri kayıt dışı sigortalı çalıştırmalarının engellenebilmesi için denetime gönderilecektir. (İDB. GY. 13/4/2015 -1986430)

26) E-SİGORTA MÜRACAATLARINDA YETKİ VERİLENİN YANI SIRA İŞVERENDEN İMZA İSTENMESİ KALDIRILDI Gerçek kişi işverenlerin, e-sigorta kullanıcı kodu ve şifresi almak üzere yetki verdikleri kişilerin müracaatlarında, bazı ünitelerce, yetki verilen kişi tarafından kendisine verilen yetkiye ilişkin vekaletnamenin aslının veya noter onaylı suretinin ibraz edilmesinden sonra e- sigorta sözleşmesine işverenin imzasının istenmemesine rağmen aynı uygulamanın tüzel kişi işverenlere yapılmadığına dair intikal eden bilgiler üzerine, tüzel kişiler tarafından yetkilendirilen kişilerin müracaatlarında da, kendisine verilen yetkiye ilişkin vekaletnamenin aslının veya noter onaylı suretinin ibraz edilmesinden sonra e- sigorta sözleşmesine işverenin imzasının istenmemesi sağlanmıştır. (İPD. GY. 22/5/2015 -2708715) 41

27)SİGORTALI SAYISINA BAĞLI TEŞVİKLERDE 4/b Lİ TESPİTİ TEŞVİKİ ETKİLEMİYOR. En az sigortalı çalıştırılma sayısına bağlı olarak uygulanan teşviklerde bazı durumlarda, çalıştırılması öngörülen sigortalı sayısı içinde 4/b kapsamında olduğu sonradan anlaşılan sigortalıların olduğu anlaşılmaktadır. Örneğin, en az 10 sigortalı çalıştırılması şartı ile işe alınan her bir sigortalıdan dolayı teşvikten yararlanmanın söz konusu olduğu teşvikte, 10 sigortalı içinde olduğu değerlendirilen bazı sigortalıların daha sonradan 4/b li sigortalı olduklarının tespit edildiği durumlarla karşılaşılmakta olup, çalıştırılan 4/a lı sigortalı sayısının 10 sigortalı çalıştırma şartından aşağıya düşmesi nedeniyle teşvikten de yararlanılıp yararlanılamayacağı tereddüt konu olmaktaydı. Bu konuda durum netleştirilmiş olup, teşvik olumsuz etkilenmemektedir. (HM. 8/4/2013 -1292113 sm. )

28) İKİ ORTAKLI ADİ ORTAKLIKLARDA, ORTAĞIN BİRİNİN AYRILMASI HALİNDE DEVİR BİLDİRGESİ VERİLMELİDİR. Anonim ve limited şirketlerde tek kişilik ortaklık mümkün iken adi şirketlerde tek kişilik ortaklık oluşumuna ilişkin diğer şartların yanı sıra en az iki kişinin bir araya gelmesi gerekmektedir. BK. nun 633. md. adi ortaklıklarda bir ortağın ortaklıktan ayrılması halinde, kalan kişi ile ortaklığı devam edileceğine dair sözleşme hükmünün düzenlenmesi gerekmektedir. Düzenlenen sözleşmede böyle bir hükmün bulunmaması durumunda ortaklığın tasfiye sürecine girmesi icap etmektedir. Adi ortaklıklarda, ortaklıktan ayrı bir hukuki süje/tüzel kişilik olmadığından şirket adına yapılan işlemlerden dolayı tüm ortaklar yükümlülük altına girmektedir. BK. 638 -III uyarınca adi ortaklıklar, bağımsız işletme birimi olarak görülür. Dolayısıyla iki kişilik bir adi ortaklıkta ortaklardan birinin ortaklıktan ayrılması adi ortaklığın sona ermesi sonucunu doğurmakta, adi ortaklığın müstakil yapısı sona ermektedir. Bu durumun devir mahiyetinde olduğu değerlendirilmiş olup, ortaklığın kalan tek kişinin adına tescili gerekir. Yeni işveren de gerçek kişi olacağından kalan ortağın devir bildirgesi vermesi icap etmektedir. (HM. 9/4/2013 -1313349 sm. ) 43

29) İŞVEREN TARAFINDAN DOĞRUDAN SİGORTALIYA YAPILMAYAN KREŞ YARDIMI PRİME TABİ DEĞİLDİR. İşveren tarafından sigortalının kendisine doğrudan yapılmayan, çocuklarının bakıldığı kreşe fatura karşılığında yapılan kreş ücreti ödemleri sigorta primine tabi tutulmamaktadır. (HM. 23/7/2013 - T. li m. ) 30)FARKLI SİGORTA KOLLARI İÇİN FARKLI BELGE TÜRÜ, AYRI İPC GEREKİR İş yerinde farklı sigorta kollarına tabi olan ve farklı belge türleri ile bildirilen sigortalıların tek belge ile bildirilmesi mümkün olmadığından ayrıca, 5510/102/C 4 bendi gereğince her bir fiil için idari para cezasının verilmesi öngörüldüğünden her belge türü için de ayrı İPC düzenlenmesi gerekmektedir. (HM. 4/7/2014 -3458570 sm. )

31)MAYIS AYI PRİMLERİNİN KDV DEN MAHSUP SURETİYLE ÖDENMESİNDE ÖZEL DURUM Bilindiği gibi, 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinin 13 üncü fıkrasında; primlerini KDV iade alacaklarından mahsup ettirmek suretiyle ödeyen işverenler için diğer işverenlere tanınan yasal süreye ilaveten 20 günlük bir ilave süre daha öngörülmektedir. Bu durumda, Mayıs ayına ait sigorta primlerinin yasal ödenme süresi Temmuz ayının 20 sine denk gelmekte olup, 20 Temmuz da 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunda öngörülen mali tatil süresinin son gününe denk gelmektedir. Mali tatilin uygulanmasına ilişkin tebliğ uyarınca tebliğde belirtilen mükellefiyetler için ilgili kanunlarında öngörülen yasal süreler, 7 gün uzamaktadır. Bu bağlamda, öngörülen mükellefiyetler içinde mevcut olan primim kurum hesaplarına aktarımının mali tatil süresi içinde gerçekleşmemesi hainde 27 Temmuza kadar aktarılması halinde yasal sürede ödenmiş sayılmaktadır. (HM. 4/9/2014 -72044944 sm. ) 45

32)SPEK’IN EKSİK ÖDENDİĞİNE İLİŞKİN AYNI DÖNEMLER İÇİN VERİLEN FARKLI TARİHLERDEKİ MAHKEME KARARLARI UYARINCA AYNI NİTELİKTEKİ SİGORTALILAR İÇİN TEK APHB VERİLEBİLİR. Uygulamada, sigortalıların SPEK. nın işverenlerince eksik ödendiği ileri sürülerek işverenleri aleyhine dava açıldığına rastlanılmaktadır. Ayrıca bu şekilde dava açan sigortalıların bazen tek bazen de gruplar halinde dava açtıkları görülmektedir. Sonuç olarak farklı mahkemeler tarafından, farklı tarihlerde, aynı işveren aleyhine aynı dönemlere denk gelen kararların verildiğine bu durumda nasıl işlem yapılacağına ilişkin tereddütler intikal etmektedir. 5510/86. 1 fıkrasında APHB nin ne zaman ve nasıl kuruma verileceği, 102/1. Fıkrasında belgenin asıl, ek veya re’ sen düzenlenmesi durumlarına göre tahakkuk ettirilecek İPC. , (c 4) alt bendinde ise tespitin mahkeme veya denetim elemanlarınca (vb. ) yapılması halinde uygulanacak İPC düzenlenmiş bulunmaktadır.

İŞUT’ un 2. 2/h bendinde kamu kurum ve kuruluşlarınca mahkeme kararları veya idarece verilen kararlar uyarınca belgelerin verilmesi süresi düzenlenmiştir. Özel sektör işverenlerinin de böyle durumlar ile karşılaşmaları halinde; kamu için verilen bir mütalaaya kıyasen; birden fazla sigortalıya ait, aynı döneme ilişkin fark tutarların (her bir belge için gereken İPC sı ile GC. ve GZ. ile birlikte, sigortalılık niteliklerine uygun belge türü bazında, tek APHB ile bildirilmesinin mümkün olabileceğinin ileri sürülebileceği değerlendirilmektedir. (HM. 17/10/2014 -5091932 sm. ) 47

33) İNTİKALLERİN SÜRESİNDE BİLDİRİLMEMESİ HALİNDE VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİNE DEĞİL MİRASÇILARA/İŞVERENE İPC VERİLİR. 5510 sayılı Kanunun 11. md. nin 5. fıkrasında sigortalı çalıştırılan işin veya işyerinin başka bir işverene miras yoluyla intikal etmesi halinde mirasçıların ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde Kuruma işyeri bildirgesi vermekle yükümlü bulundukları, belirtilmekte olup, aynı hükme SSİY. nin 27/1. fıkrasında da yer verilmiş bulunmaktadır. İŞUT’ un 8. 1. 1 bendinde de devir ve intikallerde yeni işyeri dosyası açılmayacağı, işlemlerin eski işyeri dosyasından devam ettirilebilmesi için devir ve intikallerin tescil kütüklerine kaydedileceği açıklanmaktadır. 48

4721 s. lı Türk Medeni Kanunun 550. Maddesinde; Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisinin atanmasına, 552 inci maddesinde görev ve yetkilerine, 556. maddesinde de vasiyeti yerine getirme görevlisinin ilgililere karşı bir vekil gibi sorumlu olduğuna ilişkin hükümler düzenlenmiştir. 5510/11. maddesinde işyerinin miras yoluyla intikalinde mirasçıların ölüm tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde işyeri bildirgesi vermelerinin gerektiği belirtilmekte olup, madde metnindeki ifadeden de anlaşılacağı üzere işyeri bildirgesinin verilmesi yükümlülüğü Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisine değil mirasçılara ait bulunmaktadır. Dolayısıyla teknik olarak da borcun tahakkuk ettirileceği kişiler de mirasçılar olduğundan idari para cezasının da Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisine değil mirasçılar adına verilmesi icap etmektedir. Medeni kanuna göre tereke alacaklarını tahsile ve borçlarını ödemekle görevli olan vasiyeti yerine getirme görevlisi en fazla mirasçılar adına kesilen idari para cezasını ödemekle veya itiraz etmekle ve usule ilişkin benzeri işlemleri yapabilmektedir. (HM. 12/3/2015 - 1376795 sm. ) 49

34) HUKUKİ SÜİSTİMAL AMAÇLI ÖDENEN PRİMLER İADE EDİLMEZ 5510 sk. nun 89/3. fıkrası, BK. nun 65 inci maddesi saklı olmak kaydıyla, yanlış ve yersiz tahsil edilen primlerin 10 yıl geçmediği sürece hisseleri oranında kanuni faizi ile birlikte geri verileceği öngörülmektedir. 818 sayılı BK nun 65 inci maddesinin karşılığı, 6098 sayılı BK nun 81 inci maddesidir. Söz konusu maddede, hukuka ve ahlaka aykırı bir sonucu elde etmek amacıyla ödenen primlerin iade edilmeyeceği belirtilmektedir. 6098/81 inci maddesi ile 818/65 inci maddesi arasındaki fark; hukuka ve ahlaka aykırı sonucu elde etmek amacıyla verilen şeyin geri istenememesine ilave olarak, hakimin bu talebi reddedebileceği gibi dava konusu şeyin davacıda bırakılmasını uygun görmemesi halinde bu şeyin Devlete mal edilmesini de isteyebileceğine ilişkin ilave hükümdür. Sonuç itibariyle, kurum tarafından, hukuka ve ahlaka aykırı bir sonucu elde etmek amacıyla ödenen primlerin, hakimin Devlete mal edilmesine ilişkin inisiyatifi saklı olmak kaydıyla öncelikle iade edilmeyerek kuruma irad kaydedilmesi uygulamasına başlanmıştır. (HM. 24/6/2015 -3340638 sm. )

35) NOTERLERDEN SÜREKLİ BİLGİ VERMELERİ İSTENEMEZ, BUNUN İÇİN İPC VERİLEMEZ. Danıştay 10 uncu Hukuk Dairesi nezdinde; 506 sk 8 inci maddesinin 7. fıkrasının 23 üncü maddesinin (5510 sayılı Kanundaki karşılığı 100. Maddedir. ) iptali talebiyle açılan davada; Gerçek kişi olan noterlerden 5510 sk. nun 100 üncü maddesi (birinci fıkrası) kapsamında münferit olarak bilgi ve belge istenebileceği, gerçek kişi olan noterlerin kamu kurum ve kuruluşları kapsamında olmadıklarından yaptıkları işlemin tarafları ile ilgili sürekli bilgi verme yükümlülükleri bulunmadığı, Kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşunun özelliği gereğince, klasik anlamda bir kamu kuruluşu olmamakla birlikte kamu kurumlarının faaliyet konularına göre yapılacak sınıflamada hizmet bakımından yerinden yönetim esasına dayalı kamu kurumu niteliğini haiz oldukları, bu anlamda kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşu olan Türkiye Noterler Birliğinin 5510/100 üncü madde kapsamında olmasının, bu birliğin tabii üyesi durumundaki gerçek kişi noterlerin de bu madde kapsamında oldukları değerlendirilerek işlem yaptıkları kişilerin sigortalılık bakımından tescilli olup olmadıklarını kontrol etmek ve sigortalı olmadığını tespit ettikleri kişileri sürekli olarak Kuruma bildirmekle yükümlü kılınması sonucunu doğurmaz. (Danıştay İDD Kur. 8/12/2014 -2012/1617 E. - 2014/4788 K. )

36 -İHALE KONUSU İŞLERDE SÖZLEŞMEDE YOKSA ALT İŞVEREN DOSYASI TESCİL ETTİRİLMEMESİ SSİY/29. 2 fıkrası uyarınca, işverenden iş alan alt işverenler tarafından, asıl işveren ile yaptıkları sözleşmenin bir örneğinin ibraz edilmesi gerekmekte olup işlemleri ise asıl işverene ait işyeri sicil numarasına ilave edilerek oluşturulan numara ile asıl işverene ait işyeri dosyasından yürütülmektedir. Uygulamada, özellikle ihale konusu işlerde asıl işveren ile ihale makamı arasında yapılan sözleşmelerdeki hükümlerin atlanılarak alt işveren dosyalarının açtırıldığı, bu dosyalardan yapılan bildirimlerin aylarca/yıllarca kabul edildiği, işin bitiminde asgari işçilik işlemleri kapsamında yapılan yazışma veya sözleşmenin yeniden incelenmesinden alt işveren çalıştırılamayacağının anlaşılması sonucunda alt işveren dosyasından yapılan işçilik bildirimlerinin, bildirilen işçilikler içinde kabul edilmediği ve ciddi sorunların yaşandığı görülmektedir. Ayrıca sisteme alt işveren çalıştırılıp, çalıştırılmayacağına dair. Seçenek te ilave edilmiştir. Bu ve buna benzer durumlarla karşılaşmamak için sözleşmeye alt işveren çalıştırılabileceğine dair hükmün konulmasının veya alt işveren çalıştırılmasının ihale makamının iznine bağlı olduğu durumlarda gerekli izin 52 belgesinin de ibraz edilmesi gerekmektedir.

37) YERSİZ TAHSİL EDİLEN DAMGA VERGİLERİNİN İADESİNE İLİŞKİN DÜZENLEME SONUÇLANMAK ÜZERE ! Kuruma intikal eden vakalardan DV. den muaf olduklarına dair belgelerini zamanında ibraz etmemeleri nedeniyle DV. ne ilişkin muafiyetleri sisteme işlenmeyen, başka bir ifade ile muafiyetlerine ilişkin belgenin ibraz edilmemesi nedeniyle sisteme DV. mükellefi olarak işlenen dolayısıyla DV. na maruz kalan, DV. mükellefi olarak sisteme işlenmesinden sonra DV. den muaf olduklarına ilişkin belgelerini ibraz eden kuruluşlar, DV olarak tahsil edilen paraların ayın 23 üne kadar Maliye Bakanlığına intikal ettirilmesi nedeniyle, yersiz olarak ödedikleri bu DV. nin iadesine ilişkin belgenin Kurumdan alınmasından sonra ilgili vergi dairesinden bu tutarları talep edebilecek ve vergi dairesinden alabileceklerdir. Gerek muaf olan ve gerekse de sahte işyeri dosyası tescil ettirilmesi nedeniyle DV. maruz kalan tahakkuk ettirilmekle birlikte ödenmeyen DV. nin de terkini cihetine gidilecek olup, DV nin terkin yetkisi Maliye Bakanlığında bulunduğundan, bu DV nin terkini Kurumun Maliye Bakanlığı ile yazışmasından sonra yapılacaktır.

38) İŞ AKDİNİN FESHİNİN İPTALİ DAVASININ SONUÇLARI 4857/21. Md. de İş Kanunun uygulandığı 30 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde en az 6 ay kıdemi bulunan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesinin geçerli sebep gösterilmeden veya gösterilen sebebin geçerli olmadığına mahkeme veya özel hakem heyetince karar verilmesi halinde sosyal güvenlik uygulamaları yönünden uygulanacak işlemler SSİY/102/3/d, 108/4/e bentlerinde ve İŞUT’ un 2. 2/d ve 2. 4/a bentlerinde açıklanmış bulunmaktadır. Bu duruma göre; belirsiz süreli iş sözleşmesinin geçerli sebep gösterilmeden ve gösterilen sebebin geçerli olmadığına mahkeme veya özel hakem heyetince karar verilmesi halinde; 1)İşçinin kesinleşen mahkeme kararının kendisine tebliğini müteakip 10 iş günü içinde işe başlamak için işverene başvurması halinde; -İşverenin işçiyi işe başlatması, -İşçinin başvurmasına rağmen işverenin işçiyi işe başlatmaması, Durumunda en çok 4 aylık ücretinin ve diğer haklarının ödenmesi gerekir. Yapılan bu ödeme, KVSK ve işsizlik sigortası da dahil olmak üzere prime tabi tutulur.

Prim belgesinin başlangıç tarihi iş akdinin fesih tarihidir. 4 aylık ücret için verilecek belgelerin, bu tarihten ileriye doğru olan aylar için olmalıdır. Kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının işçiye tebliğ edildiği tarihin muteber bir belge ile belgelenmesi kaydıyla takip eden 10 uncu iş gününü içine alan ayı takip eden ayın 23 üne kadar verilmesi ve primlerinin de aynı ayın sonuna kadar ödenmesi halinde İPC ve GC-GZ alınmaz. 2)İşçi, kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğini müteakip 10 iş günü içinde işe başlamak için başvurmasına rağmen başvuru tarihinden itibaren, 1 ay içinde işe başlatılmaz ise; İşveren tarafından, işçiye en az 4 en fazla 8 aylık ücreti tutarında iş güvenliği tazminatı ödenmesi gerekmekte olup, bu tazminat sigorta primine tabi tutulmaz.

3) İşçinin kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğini müteakip 10 iş günü içinde işe başlamak için işverene başvurmaması veya başvurmakla birlikte işverenin daveti üzerin işe başlamaz ise; Feshin geçerli olmadığına dair kesin karara rağmen fesih geçerli olacağından, işçinin en az 4, en fazla 8 aylık tutarında iş güvencesi tazminatı ile 4 aylık ücretini talep etmesi mümkün bulunmamakta olup, işverenin de bu ödemeleri yapma zorunluluğu ortadan kalkmaktadır. Dolayısıyla bu durumda da işverenin kuruma belge verme ve prim ödeme yükümlülüğü söz konusu olmamaktadır.

39) 2013/EYLÜL AYINDAN SONRA İŞKOLU KODU DEĞİŞİKLİLERİ VE ÖNEMİ Bilindiği gibi, 20/6/2012 T. li Resmi Gazetede yayımlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasasının yürürlüğe girmesi ile birlikte sigortalı işçi çalıştıran tüm işyerlerinin 6 basamaklı NACE Rev. 2 kodlarının tespitinin zaruri hale gelmiş olup; 2012/Ağustos ayına ait APHB den geçerli olmak üzere e. Bildirge programları üzerinde gerekli düzenlemeler yapılmıştır. Diğer taraftan, 10/1/2013 /6385 s. Kanunun 9 uncu maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen KVSK prim oranı 2013/Eylül ayından itibaren % 2 olarak tespit edilmiş olup, 10 uncu maddesi ile de 83 ve 84 üncü maddeleri yürürlükten kaldırılmıştır. Kurumumuzca, gerek 6 basamaklı NACE Rev. 2 kodlarının uygulanmaya başlanması ve gerekse de ÇSGB nın iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları kapsamında, işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği uzmanı çalıştırmasına ilişkin işlemlerde Kurumumuz sistemindeki iş kolu kodlarından yararlanıldığından, iş sağlığı ve güvenliği Kanunu kapsamında işyerlerinin az tehlikeli, veya çok tehlikeli olarak tasnif edilmesinde ve bu gruplar arasında yapılacak değişiklik işlemlerine ilişkin olarak önem ifade etmektedir. q

Bu bağlamda 2013/Eylül ayından itibaren, Kurumumuzda uygulanmakta olan iş kolu koduna yapılan itirazların değerlendirilmesi ve işkolu kodu değişiklikleri aşağıda belirtilen şekilde yapılmaktadır. İşverenin talebi üzerine yapılacak işkolu kodu değişikliklerinde, 1. İşyeri işvereni vergi mükellefi ise; a) “www. gib. gov. tr/İnternet Vergi Dairesi/ Sık Kullanılanlar/e-Vergi Levhası Sorgulama” adresinden “e-vergi levhası” görüntülenerek talepte bulunulan işyeri adresi ile e-vergi levhasında yer alan işyeri adresinin aynı olması halinde; e-vergi levhasında yer alan iş kolu kodu esas alınarak, b. “www. gib. gov. tr/İnternet Vergi Dairesi/ Sık Kullanılanlar/e-Vergi Levhası” adresinden “e-vergi levhası” görüntülenerek talepte bulunulan işyeri adresinin, e-vergi levhasında yer alan işyeri adresinden farklı olması halinde; talepte bulunulan işyerinin bağlı olduğu vergi dairesinden işkolu kodunu gösteren resmi yazının ibraz edilmesi istenilerek, bu belgede belirtilen işkolu kodu esas alınarak, İşkolu Kodu İtiraz Komisyonunca karar alınmak suretiyle işyeri tescil ve e-sigorta servisince gerekli işlemler yapılmaktadır.

İlgili vergi dairesinden alınan yazıda belirtilen işkolu kodunun veya “evergi levhası” ekranından yapılan sorgulama sonucunda ekrana gelen iş kolu kodunun, işverenin talep ettiği iş kolu kodundan farklı olduğunun anlaşılması halinde ilgili vergi dairesince işkolu kodu değiştirilmediği sürece vergi dairesinin kayıtları esas alınarak işlem yapılmaktadır. 2. İşyeri işvereni vergi mükellefi değil ise; (“e-vergi levhası” ekranında kaydı bulunmayan işverenlerce) talep edilecek işkolu kodu değişikliklerinde) İşyeri dosyasında yer alan işyeri bildirgesi, denetim raporu, tutanak, resmi yazı, varsa işyeri açma ve çalışma ruhsatı vb. belgeler dikkate alınarak , İşkolu Kodu İtiraz Komisyonunca işkolu kodu belirlenmekte ve işyeri tescil ve e -sigorta servisince gerekli işlemler alınan karar doğrultusunda yapılmaktadır. , İşkolu kodunun Komisyonca belirlenememesi halinde ise; işkolu kodunun tespiti amacıyla durum denetim ve kontrolle görevli memurlara intikal ettirilecektir.

40) İPC UYGULAMASINDA ¼ LÜK İNDİRİMDEN YARARLANMAKTA ENGEL KALMADI 5510 SAYILI Kanunun i. PC ları ile ilgili 102 inci maddesinin beşinci fıkrası; «İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını etkilemez. Ancak Kurumca veya mahkemece Kurum lehine karar verilmesi halinde, daha önce tahsil edilmemiş olan dörttebirlik ceza tutarı, 89 uncu maddenin ikinci fıkrası hükmü de dikkate alınarak tahsil edilir. » şeklinde düzenlenmişken, bu fıkranın son cümlesi Anayasa Mahkemesinin 28/11/2013 tarihli 2013/40 E. , 2013/139 s. lı kararı ile iptal edilmiş olup, bu karar 9/5/2014 – 28995 s. Resmi Gazetede Yayımlanmıştır. Anayasa Mahkemesinin bu kararı üzerine, 9/5/2014 tarihinden sonra; işverenler kendilerine tebliğ edilen İPC larını 15 gün içinde peşin ödemeleri halinde hem ¼ lik indirimden yararlanacaklar, hem de mahkemeye gitmeleri ve haksız çıkmaları halinde bile (aleyhlerine karar verilse dahi) 15 günlük sürede peşin ödeme nedeniyle indirilen ¼ lük kısım kendilerinden tahsil edilmeyecek olup, bu tarihten sonra, bu nedenle tahsil edilen tutarların da iadesi gündeme gelmektedir.

SOSYAL GÜVENLİK KURUMU Teşekkür Ederim Arz / Teşekkür Ederiz. MUSTAFA İTİŞKEN İŞVERENLER PRİM DAİRE BAŞKANLIĞI ŞUBE MÜDÜRÜ 2015 / EKİM