Sosyal Bilimlerde Aratrma YntemleriII Eletirel Sylem zmlemesi Eletirel
Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri-II
Eleştirel Söylem Çözümlemesi � Eleştirel söylem çözümlemesi (ESÇ), söylemsel pratikler, olaylar ve metinler ile daha geniş toplumsal ve kültürel yapılar, ilişkiler ve süreçler arasındaki açık ya da örtük nedensellik ve belirlenme ilişkilerini sistematik olarak araştırır. Bu tür pratiklerin, olayların ve metinlerin nasıl ortaya çıktığını, iktidar ilişkileri ile iktidar mücadeleleri tarafından ideolojik olarak nasıl şekillendiğini inceler.
Eleştirel Söylem Çözümlemesi Kuramsal kökenlerinde yer alan bazı isimler: o Gramsci o Althusser o Habermas dahil Frankfurt Okulu o Foucault o Bakhthin o Volosinov
Eleştirel Söylem Çözümlemesi � ESÇ’ye o o dair ilk adımlar East Anglia Üniversitesi’nde atıldı: “Eleştirel Dilbilim” Roger Fowler, Gunther Kress Robert Hodge Tony Trew
Eleştirel Söylem Çözümlemesi � Adlandırmadaki farklılıklar: � 1980’lerin sonunda Eleştirel Dil Çalışması � 1990’larda Eleştirel Söylem Çözümlemesi � Yakın zamanda van Dijk Eleştirel Söylem Çalışmaları adını önerdi.
Eleştirel Söylem Çözümlemesi � Özellikler: o o Eleştirellik Özdüşünümsellik Değer-yanlılığı, politik olarak yanlılık Toplumsal değişime adanmışlık
Eleştirel Söylem Çözümlemesi � ESÇ, bütünleşik bir kuramsal çerçeveye sahip değildir. Farklı konular farklı kuramsal çerçeveler ve metodolojilerin entegre edilmesiyle çalışılır. � Hiçbir zaman tek bir bütünleşik kuramsal çerçeve ve metodoloji geliştirmek amaçlanmamıştır.
Eleştirel Söylem Çözümlemesi � Fairclough ve Wodak, ESÇ içinde yer alan yedi yaklaşımdan söz eder: 1. Fairclough’un yaklaşımı, 2. van Dijk’ın sosyobilişsel çözümlemesi, 3. Wodak’ın söylem-tarih yaklaşımı, 4. Hodge, Kress ve van Leeuwen’in sosyal semiyotiği, 5. Fransız yapısalcı söylem çözümlemesi, 6. Okuma çözümlemesi 7. Duisburg Okulu.
Eleştirel Söylem Çözümlemesi � ESÇ’nin bazı temel ilkeleri: 1. ESÇ, toplumsal sorunlarla ilgilenir. 2. İktidar ilişkileri söylemseldir. 3. Söylem, toplumu ve kültürü inşa eder. 4. Söylem, ideolojik olarak işler. 5. Söylem, tarihseldir. 6. Metin ve toplum arasındaki bağlantı dolayımlanmıştır. 7. Söylem çözümlemesi yorumlayıcı ve açıklayıcıdır. 8. Söylem toplumsal eylemin bir formudur.
Yararlanılan kaynaklar � Durna, Tezcan ve Kubilay, Çağla (2010). “Söylem Kuramları ve Eleştirel Söylem Çözümlemeleri. ” Medyadan Söylemler. Tezcan Durna (der. ) içinde. İstanbul: Libra. 47 -81.
- Slides: 10