Sorunlu Destek Diler Prof Dr Semih Berksun Kronkpr

Sorunlu Destek Dişler Prof. Dr. Semih Berksun

Kron-köprü çalışmalarında destek diş seçiminde etkili olan unsurlar • • • uygulanacak restorasyonun tipi, dişsiz boşluğun uzunluğu, dişlerin periodontal durumu, etkili kök yüzey alanı, kök sayısı ve şekli, erüpsiyon derecesi, dişin prognozu ve ark üzerindeki konumu

Genellikle klinik olarak ideal özelliklere sahip destek dişler bulamayız. Sabit protez desteği olarak düşündüğümüz dişlerde sıklıkla yukarda saydığımız faktörler olumsuz olarak karşımıza çıkarlar.

Sorunlu destek dişlerin sınıflandırılması: 1 - Genel bozukluklar: A- Mineralizasyonla ilgili olanlar: a) Amelogenesis imperfekta b) Dentinogenesis imperfekta c) Hipokalsifikasyon d) Ektodermal dysplasi e) Fluorosis f) İnternal resorbsiyon

B - Konjenital ve gelişim bozuklukları Malforme dişler Malpoze dişler Maksillo-mandibuler ilişkilerde iskeletsel anomaliler Oligodonti

Kongenital Bozukluklar

Mineralizasyonla ilgili olarak sınıflandırılan sorunlu dişler genellikle laminate veneer veya full onarımlarla restore edilirler. Estetik ve fonksiyonel gereksinimler için bu şekilde tatmin edici sonuçlar elde edilebilir.

2. Lokal problemler Geniş çürüklü dişler Periodontal sorunlu dişler Okluzal düzlem dışına çıkmış dişler Endodontik tedavi görmüş dişler i) önceden tedavi olmuş ii) yeni tedavi olmuş Eğilmiş dişler Atrizyon, abrazyon, erozyon, abfraksiyon

Çürük dişler Çürük bir dişin destek olarak kullanılması, sahip olduğu sağlıklı yapının durumuna bağlıdır. Eğer destek olarak düşünülen diş çürükten fazlaca etkilenmiş ise, bu dişin tutuculuk için yeterli dokuya sahip olması destek olarak kullanılmasında yeterli endikasyonu sağlar.

Geniş çürüklü dişler

Çürüğe fazla eğimli bireylerde klinik yaklaşım şu düzen içerisinde olmalıdır: 1 - Çürük kontrol programı a) Proflaksi ve flor uygulaması b) Uygun bir beslenme rejimi c) Operatif diş hekimliği 2 - Endodontik ve periodontal konsültasyon 3 - Madde kaybının onarımının ardından tam kronlar 4 - Düzenli hekim kontrolü

Periodontal sorunlu dişler Periodontal tedavinin umulan başarısı istenen düzeye getirilemediği sürece aşırı mobilite ile sonuçlanmış fazla kemik harabiyeti olan dişler sabit onarımlar dışında tutulmalıdır.

Periodontal sorunlu dişler Kök kemik desteği azalmış periodontal sorunlu dişler Ante kanununda öngörülen koşullara da ters düşer. Periodontal sorunlu dişlerin splintlenmesi bu olumsuzluğu kompanze edebilir, ancak sağlıklı bir dişin splinte katılmasına karar verirken bu dişlerin de riske sokulabileceği hesaba katılmalıdır.

Okluzal düzlem dışına çıkmış dişler Herhangi bir diş, karşısında dişsiz bir saha olduğunda mevcut okluzal düzlemin dışına çıkar ve karşıt arkta herhangi bir diş engeline veya mukozaya değene kadar uzamasına devam eder. Bu olay genellikle travmatik bir okluzyonun ortaya çıkmasına veya kapanışın kilitlenmesine neden olur ki, bu da çiğneme fonksiyonunu kısıtlar.

Fena konumda olan dişler (malpoze dişler) Malpoze dişlerin destek olarak kullanımları kontraendike değildir, ancak bu konudaki karar, söz konusu dişlerin uygun tutuculuk sağlayabilecek düzeyde, gelen kuvvetleri karşılayıp karşılayamayacaklarına göre verilir. Uygun bir diş kesimi ve uygun bir tutucu tasarımıyla sabit protez için elverişli birim oluşturulabilir ve daha iyi bir ark konumu sağlanabilir.

Fena konumda olan dişler (malpoze dişler) Ufak ortodontik diş hareketleri, Teleskopik sistemler Endodontik tedavi fena konumda olan dişlerin sabit protezlerde destek olarak kullanımları için başvurulabilecek yaklaşımlardır.

Aşınmış dişler, eğer labial veya bukkal yüzleri de bir örtümü gerektirmiyorsa bilinen yöntemlerle tedavi edilirler. Bu dişlerde gingival bitiş çizgisi diş yapısında daha fazla kayıpları önlemek amacıyla aşınmış sahayı içine almalıdır.

Abrazyon ve atrisyon Şiddetli abrazyona uğramış dişler destek olarak kullanılmak istendiklerinde, preparasyonları sırasında dikey boyut ve retansiyon temininde güçlük çıkarırlar. Bu tür vakalarda restorasyonların yapımında kullanılacak materyallerin seçimi de önemlidir. Örneğin bruksizme bağlı olarak aşınmalar meydana gelmiş ise çok sert metal alaşımlar veya porselen okluzal yüzeyler kullanılmamalıdır.

Rezeksiyon uygulanmış dişler Bu başlık altında hemiseksiyon, kök amputasyonu, radisektomi, biküsbidizasyon ve rezeksiyon adıyla anılan uygulamalar akla gelir. Bu dişler düzenli olarak kontrol edilmelidir.

Eğik dişler ve paralellik Diş hekimlerinin sıkca karşılaştıkları sorunlardan biri de eğik dişlerdir. Distal bir destek diş 23° den fazla bir eğim gösterdiği zaman bu dişin mesial duvarını anterior ayağa paralel hazırlamak, pulpaya zarar vermeksizin hemen olanaksızdır.

Eğik destek dişler gerekli olan paralelliği sağlayabilmek için aşağıdaki yaklaşımlarla tedavi edilirler: Ortodontik tedavi yöntemleri kullanarak Dişi parçası ayak dişte, erkek parçası gövdede olan kuvvet kırıcılı ateşmentler kullanarak Teleskopik sistemler kullanarak Distal ayakta mesial yarım kronlar kullanarak

KAYNAKLAR: • Fundamentals of Fixed Prosthodontics by Herbert T. Shillingburg, David A. Sather Jr. Quintessence Pub Co; 4 edition (March 30, 2012) • Contemporary Fixed Prosthodontics, 5 e Stephen F. Rosenstiel 2015 Martin F. Land; Junhei Fujimoto 5 th Ed. Mosby