SORUMLULUK GELMDSPLNTEKNOLOJY DORU KULLANMA GALATASARAY LKORTA OKULU REHBERLK

SORUMLULUK GELİŞİMİ-DİSİPLİNTEKNOLOJİYİ DOĞRU KULLANMA GALATASARAY İLK-ORTA OKULU REHBERLİK SERVİSİ Psikolojik Danışman Filiz Sakaoğlu

BU SUNUMDA NELERDEN BAHSEDECEĞİZ? ; � Sorumluluk Tanımları � Sorumluluk Duygusunun Gelişiminde Aile Yaklaşımlarının Rolü -Aşırı Koruyucu Tutum -Mükemmeliyetçi-Aşırı Kuralcı Tutum -Destekleyici Ebeveyen Tutum � Çocuğa Sorumluluk Bilinci Kazandırmak � Olumlu Disiplin Yöntemleri � Ödev Bilinci � Bilgisayar, İnternet , Televizyon gibi Teknolojik araçları amaç haline getirmeden nasıl sağlıkla kullanabiliriz.

Sorumluluk nedir? Sorumluluk, kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi zorunluluğudur. Sorumlu olan kişi kendi üzerine düşen görevleri ve işlevleri zamanında ve istenilen şekilde istenilen biçimde yerine getirmek durumundadır. Sorumluluk duygusu ya küçük yaşta doğal olarak varolan çevre dolayısıyla insanın içinde yer eder veya daha sonra dışardan verilen eğitimle yaratılır. Sorumsuz insan sürekli başkaları tarafından güdülen insandır. Sorumlu insan ise, yapılması gereken bir işi zamanında yapabilmek için inisiyatifi ele alıp kendiliğinden harekete geçebilen insandır. Kaynak: Vikipedi

Sorumluluk Kazandırma Gelişim Dönemleri ile yakından ilişkilidir. 5 - 6 yaş çocuğu � Kendi başına yemek yiyebilir. Dişlerini kendi başına fırçalayabilir Saçını tarayabilir. El ve yüzünü yardım görmeksizin yıkayabilir � Kendi kendine soyunabilir ve bunu hızlı yapar Tuvalet ihtiyacını kimseye ihtiyaç duymadan 4 yaşından itibaren karşılayabilir. � Kendi temizliğini 8 yaşındaki bir çocuk bir yetişkin düzeyinde karşılayabilir. Çocuğa gelişimsel olarak hazır olmadığı bir konuda sorumluluk verilmemelidir.

SORUMLULUK BECERİSİ EĞİTİMİ � Çocuğunuzun hangi yaşta olduğunu ve neleri yapabildiğini gözlemleyin. � Kendisi ile ilgili (bedenine karşı) � Ailesi ile ilgili sorumluluklar � Çevreye ilgili sorumluluklar (Okul- Çevre Toplum ) geridönüşüm, tasarruf, ödev

SORUMLULUK GELİŞİMİ � Sorumluluk duygusu yapabileceklerimiz çerçevesinde oluşur. � Yapamayacağımız beceriler için sorumluluk alamayız. � Alırsak gerçeğe uygun hareket etmemiş oluruz. Ve bu durum psikolojik problemlere yol açar.

Sorumluluk Sahibi Bireyler: �Başkalarının haklarını çiğnemeden, kendi ihtiyaçlarını karşılayabilen, �Öz �İş eleştiri yapabilen, birliğine yatkın, �Zamanı etkin kullanabilen kişilerdir.

Aynası iştir kişinin lafa bakılmaz Atasözü

ANNE BABA TUTUMLARI AŞIRI KORUYUCU ANNE BABA � MÜKEMMELIYETÇI- AŞIRI KURALCI ANNE BABA Aşırı istenilen, geç kavuşulan, tek çocuk, ilk çocuk, tek erkek veya kız çocuk, en küçük çocuk, geniş bir sülalenin tek erkek çocuğu gibi çocuklar bu sakıncalı tutuma dikk etmelidir. � Sorumluluk verirken doğalından fazla kontrol. sorumluluk eğitiminde sık ceza gibi davranışlar sorumluluk duygusunun yanlış gelişimine yol açar ve kaygı bozukluğu yaratır.

DESTEKLEYİCİ ANNE BABA TUTUMU � � � Çocuğum sınırlar içinde karar verebiliyor. Bu kararların sorumluluğunu taşımasına olanak tanıyorum. Evdeki işler konusunda çocuğumdan yardım bekliyorum. Böylece başlangıçta çocuğumun acemice yaptığı bu işler, daha sonra deneyime ve sorumluluğa dönüşüyor. � İki buçuk yaşından başlayarak döke saça da olsa çocuğun çorbasını kendi başına içmesine fırsat vermek, kendi odasında kendi yatağında yatmasına ortam hazırlamak, sofra hazırlama, alışveriş, araba temizliği gibi konularda onun yardımını beklemek, "sorumluluk" konusunda çocuğu cesaretlendirici ve destekleyici bir ortam sağlar. Bu ortam, çocuğun kendine yetmesine ve kendini yönetmesine fırsat vereceğinden onun kendine olan güvenini de artıracaktır.

Çocuğun anne-babadan aldığı iki şey vardır: Sevgi ve Eğitim

PASİF DONUK SALDIRGAN ANTİSOSYAL TABLO-2 SORUMSUZ NEVROZ

ANNE BABA TUTUMLARI � DİSİPLİN VE SEVGİ EĞİTİMDE EN ÖNEMLİ İKİ UNSURDUR. SAĞLIKLI TUTUM

OLUMLU DİSİPLİN YÖNTEMLERİ Davranış Anında • Nedenini Anlamak • DİNLEMEK • Göz ardı-Takdir-Teşvik • Dikkati Başka Yöne Çekmek • Kural Koyma, Kuralı Hatırlatma, Yönlendirme • SAKİNLEŞTİRME Davranıştan Sonra • Davranışın Zararını Farkettirmek/Somut Etki • Davranışın Sonucunu Düzeltmesini Sağlamak • Çözüm Yolu Önermek • Seçim Hakkı Vermek • Anlaşma Yapmak • Ortamı Düzenlemek

OLUMLU DİSİPLİN YÖNTEMLERİ

OLUMSUZ DİSİPLİN YÖNTEMLERİ � � � Öğüt Verme Cezalandırma Sözel ve Fiziksel Şiddet Acındırma Küsme � Tüm bu yöntemler çocukta sorumluluklarını annesi veya babası için yaptığı algısına yol açar oysa sorumluluğun temeli içdenetimden oluşur. Neden sonuç ilişkisini geçersiz kılar. � Ödevlerimi yapıyorum çünkü annem öyle istiyor. Yaşlılara babamın yanında saygılı davranırım babam yoksa yüzlerine bakmam diyen ergen

Şimdinin ödevleri yarının meslek becerileridir.

BİLGİSAYAR-TELEVİZYON ANDROİD TELEFONLAR VE BAĞIMLILIK � Amerikan Pediatri Akademisine ve Kanada Pediatri Derneği'ne göre 0 -2 yaş arasındaki çocuklar teknoloji ile haşır neşir olmamalı, 3 -5 yaş arasında günde 1 saat, 6 -18 yaş arasında ise teknoloji kullanımları günde 2 saat ile sınırlanmalı. Teknoloji ile bu önerilerin 4 -5 katı fazla içli dışlı olan çocuklar ve gençler ciddi tehlikeler ile karşıya kalıyor. Elde kullanılan cihazlar (cep telefonları, tabletler, elektronik oyunlar, vb. ) özellikle küçük çocuklarda teknolojiye erişimi ve teknoloji kullanımını artırıyor. Pediatrik terapistler okullara, hükümetlere, ailelere 12 yaş altındaki çocukların bu tür cihazları kullanmalarını yasaklamaları çağrısında bulunuyor

TEKNOLOJİ KULLANIMI REHBERİ GELİŞİM YAŞI BİLGİSAYAR VEYA TELEFONDA ÇEVRİMDIŞI ŞİDDET İÇERİKLİ PROGRAM İNTERNET ŞİDDET İÇERİKLİ İNTERNET OYUNU OYUN 0 -2 HİÇBİRZAMAN 2 -6 YAŞ GÜNDE 15 DK HİÇBİRZAMAN 6 -12 YAŞ GÜNDE 1 SAAT HİÇBİRZAMAN 12 -15 YAŞ GÜNDE 2 SAAT HİÇBİRZAMAN GÜNDE 1 SAAT HİÇBİRZAMAN 15 -18 YAŞ GÜNDE 2 SAAT 30 DK ŞİDDET EĞİTİMİ İLE GÜNDE 2 SAAT HİÇBİRZAMAN

BİLGİSAYAR-TELEVİZYON ANDROİD TELEFONLAR VE BAĞIMLILIK

BİLGİSAYAR-TELEVİZYON ANDROİD TELEFONLAR VE BAĞIMLILIK TV İNTERNET TELEFON KULLANILMAMALI 0 -2 YAŞ � 1. Hızlı beyin gelişimi � 0 ie 2 yaş arasında bebek beyni 3 katı büyüklüğe ulaşır ve 21 yaşına kadar bu gelişim devam eder. Erken beyin gelişimi çevresel uyaranlarla veya bunların eksikliği ile tanımlanır. teknolojiye aşırı maruz kalım (cep telefonları, internet, tablet, TV, vb. ) neticesinde ortaya çıkan beyin gelişimi stimülasyonunun dikkat eksikliği, anlamada gecikme, öğrenme bozuklukları, yüksek dürtüsellik ve öfke nöbetleri gibi kendini kontrol etme becerisinde azalma ile ilişkili olduğu gösterilmiştir (Small 2008, Pagini 2010).

BİLGİSAYAR-TELEVİZYON ANDROİD TELEFONLAR VE BAĞIMLILIK � 2. Gelişmede gecikme � 4. Uyku yoksunluğu � Ebeveynlerin %60'ı çocuklarına teknoloji kullanımı sırasında eşlik etmiyor ve çocukların %75'ine kendi odalarında teknolojiyi kullanma izni veriliyor. 9 -10 yaş arasındaki çocukların %75'i okul başarılarını olumsuz yönde etkileyecek şekilde uyku yoksunluğu çekiyor. � Teknoloji kullanımı hareket etmeyi kısıtla ve böylece gelişimin gecikmesine sebep olur. Üç çocuktan biri artık öğrenmesini ve akademik başarılarını olumsuz yönde etkileyen gelişim gecikmeleri göstermektedir. Hareket etmek dikkati ve öğrenme kabiliyetini artırır. 12 yaş altında görülen teknoloji kullanımı çocuğun gelişimi ve öğrenmesi üzerinde son derece olumsuz etkilere sahiptir. 3. Obezite � TV ve video oyunları obezitenin artması ile ilişkilidir. Odasında bu tür cihazları kullanmasına izin verilen çocuklarda obezite görülme sıklığı %30 oranında artmaktadır (Feng 2011). Obez olan çocuklardan %30'unda diyabet ortaya çıkmakta ve obez kişilerde kalp krizi ve erken felç riski artmakta ve ortalama yaşam ömrü kısalmaktadır. Büyük oranda obeziteye bağlı olarak, 21. yüzylılın çocukları ailelerinden ayrı yaşayamayan ilk nesil olacak. 4. Uyku yoksunluğu � Ebeveynlerin %60'ı çocuklarına teknoloji kullanımı sırasında eşlik etmiyor ve çocukların %75'ine kendi odalarında teknolojiyi kullanma izni veriliyor. 9 -10 yaş arasındaki çocukların %75'i okul başarılarını olumsuz yönde etkileyecek şekilde uyku yoksunluğu çekiyor. 5. Ruhsal bozukluk Teknolojinin aşırı kullanımı çocuk depresyonunun, anksiyetesinin, bağlanma bozukluğunun, dikkat eksikliğinin, otizmin, bipolar bozukluğun, psikozun ve sorunlu çocuk davranışlarının faktörlerinden biridir. 6. Saldırganlık Şiddet içeren medya içerikleri çocuğun saldırgan olmasına yol açabilir. Günümüz medyasında küçük çocuklar fiziki ve cinsel saldırı haberlerine çokça maruz kalabilmektedir. "Grand Theft Auto V" portreleri, seks, cinayet, tecavüz, işkence ve infaz görüntüleri ve çok sayıda film ve TV dizileri bunlardan bazıları. ABD'de medya içerikleri çocuk saldırganlığı üzerindeki etkileri bakımından kategorize edilmektedir. Son yıllarda çocuk saldırganlığı ile ilgili olayların sayısında artış gözlenmektedir.

İNTERNET 2 -4 YAŞ GRUBU � İnternet kullanımı için çok erken bir yaş � Anne-babaların eşliğinde uygun web sitelerindeki resimleri incelemeleri, bazı sesleri dinlemeleri ve oyun oynamaları sağlanabilir. Bu dönemdeki çocuklar, İnternet başındaki kesinlikle yalnız bırakılmamalıdır. � 5 -6 YAŞ GRUBU � Temel düzey bilgisayar becerilerinden fare kullanma ve bilgisayarda oyun oynama yetenekleri gelişmiş olabilir. � Anne ve babaları ya da büyük kardeşleri ile birlikte web siteleri bulma, bu sitelerdeki bilgileri yorumlama e-posta gönderme gibi etkinlikler gerçekleştirebilirler. � �

İNTERNET 7 -8 YAŞ GRUBU � Güvenmeye eğilimli oldukları ve genellikle otoriteyi sorgulamadıkları için İnternet’in tehlikelerinden kolaylıkla etkilenebilirler. � e-posta kullanabilirler. İzin verilmeyen web sitelerine ve sohbet odalarına da girmemelerine dikkat etmeli. �

İNTERNET 9 -15 YAŞ GRUBU � � � Daha fazla bağımsızlık ve güven duygusuna gereksinim duyarlar. İnternet’i okul ödevleri için araştırma yapmak, arkadaşlarıyla iletişim kurmak amacıyla kullanabilirler. Aileler, çocukların güven duygusunu zedelemeyecek bir şekilde internet kullanımında yönlendirici ve denetleyici olmalıdırlar

Ailelere Öneriler � Bilgisayarın evin tüm aile bireylerine açık bir alanına yerleştirin. � Çocuğunuzun örnek alacağı ilk kişi sizsiniz. Kendi tv android telefon ve internet kullanımınızı gözden geçirin , düzenleyin. Çocuğunuzda internet bağımlılığının belirtilerini araştırın. � � � Çocuğunuzun internet kullanımını yasaklamayın. Kendi belirleyeceği bir sürede kontrollü kullanmasına izin verin � Çocuğunuzun internet kullanımına belirli kurallar getirin ve bu kurallara uymasını sağlayın. � Çocuğunuza sohbet odalarında konuşmanın, yabancılarla konuşmayla aynı olduğunu, bu kişilerle asla yüzyüze buluşmayı kabul etmemeleri gerektiğini öğretin

Ailelere Öneriler � � � � Çocuğunuza hiçbir zaman bir başka kişiye ya da web sitesine herhangi bir kişisel kimlik bilgisi vermemeyi öğretin. Çocuklarınızın internetteki gezintilerini denetleyin. Çocuğunuzun çevrimiçi etkinlikleri hakkında endişeleriniz varsa, bunu çocuğunuzla konuşun. Çocuğunuzun örnek alacağı ilk kişi sizsiniz. Çocuklarınızla bilgisayarda beraber zaman geçirin. Çocuğunuzla “Çevrimiçi Davranış Kuralları Anlaşması” yapın. Bu kurallar çerçevesinde davranmazsa, internet kullanımını yasaklayacağınızı açıkça belirtin � Esas amacınızın, çocuklarınızın internette kendini kontrol etme, disiplin ve sorumluluk gibi beceriler geliştirmesine yardımcı olmak olduğunu unutmayın. � Çocuğunuzun İnternet kullanımına yönelik bir günlük tutun. � Çocuğunuzun İnternet kullanımından endişe ederseniz, öğretmenlerinden tavsiye ve danışmanlık alın. � Bilgisayar öğretmeninden çocuğunuzun İnternet kullanım davranışları ile ilgili bilgi toplayın.

DİKKAT!! � � � Problemli İnternet Kullanımı İnternet Bağımlılığı(Tüm diğer bağımlılıklar gibidir. ) İnternet’te Oyunlar ve Tehlikeleri İnternet’te Çocuk Pornografisi İnternet’te Pazarlama İnternet’te Ödev Yapma ve Yaptırma

DİKKAT!! � Her 17 çocuktan 1’i İnternet’te bir tehdit olayı yaşamıştır. � İstismar edilen çocukların %80’ini kız ve % 91’i 12 yaş altındadır. � Sohbet odalarında cinsel taciz oranı % 89’dur. � 17 yaşından küçük her 4 çocuktan 1’i İnternet’te cinsel içerikli malzeme ile karşılaşmıştır. � Her 5 çocuktan 1’i İnternet’te cinsel yaklaşımlara maruz kalmıştır.

BAĞIMLILIK BELİRTİLERİ DİKKAT!! � İnternet ile ilgili aşırı zihinsel uğraş � İnternet’e bağlı kalma süresine aşırı ihtiyaç duyma � İnternet kullanımını azaltmayı başaramama � İnternet kullanımını azaltılması durumunda yoksunluk belirtileri (huzursuzluk, karamsarlık, içe kapanma vb…) � Zamanı (günlük aktiviteleri) programlama ile ilgili sorunlar � Aşırı İnternet kullanımı nedeniyle çevre ile problemler (aile, okul, arkadaşlar) � İnternet’te bağlı kalabilmek veya bağlanabilmek için dürüst olmayan girişimlerde bulunmak (yalan söylemek, hırsızlık yapmak) � İnternet’e bağlandığı süre içerisinde duygularında değişiklik olması

Katılımınız için teşekkür eder sağlıklı günler dilerim.