Soortenstandaard Steenuil Wouter van Heusden Dienst Landelijk Gebied
Soortenstandaard Steenuil • Wouter van Heusden • Dienst Landelijk Gebied • Steenuilendag 27 oktober 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil opbouw presentatie 1. Soortenstandaards algemeen 1. Soortenstandaard Steenuil 2 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden (Dienst Landelijk Gebied) – Landelijke Steenuilendag 27 oktober 2012
Soortenstandaards aanleiding Uniformiteit adviezen DLG Effectieve maatregelen (mitigatie, compensatie, zorgvuldig handelen, zorgplicht) Komst WABO (“duizenden aanvragen extra”) Ontzorging van initiatiefnemers Doelgroep: Iedereen betrokken bij ruimtelijke inrichting of ontwikkeling die te maken heeft / kan hebben met beschermde soorten 3 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden (Dienst Landelijk Gebied) – Landelijke Steenuilendag 27 oktober 2012
Soortenstandaards wat is een soortenstandaard Documenten met voor een soort: • Ecologische informatie: Soortkenmerken, Leefwijze, Voedsel, Habitat, Verspreiding, aantalontwikkelingen, Populatie, dispersie • Juridische aspecten Relevante artikelen FFw (artikel 11 staat centraal), Gedragscode, “positieve afwijzing”, beoordelingskader Vertaling juridisch – ecologisch o Voortplantingsplaatsen, vaste rust- en verblijfplaatsen, functionele leefomgeving, Staat van instandhouding Onderzoeksvereisten aanwezigheid, effecten, maatregelen, alternatieven, belang Maatregelen per (groep van) activiteit(en) 4 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden (Dienst Landelijk Gebied) – Landelijke Steenuilendag 27 oktober 2012
Soortenstandaards proces • Opstellen concept • Bespreken in expertmeeting • Verwerken opmerkingen • Schriftelijke ronde experts • Uittesten bij DR • Verwerken opmerkingen • Vaststellen eindversie • Plaatsen op lnvloket 5 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden (Dienst Landelijk Gebied) – Landelijke Steenuilendag 27 oktober 2012
Soortenstandaards 6 welke soorten 15 soortenstandaards in 2011: 9 soortenstandaards in 2012: Kleine modderkruiper Grote modderkruiper Bittervoorn Gierzwaluw Huismus Buizerd Rugstreeppad Kamsalamander Heikikker Levendbarende hagedis Zandhagedis Gewone dwergvleermuis Ruige dwergvleermuis Gewone grootoorvleermuis Laatvlieger Steenuil Kerkuil Roek Das Bever Noordse woelmuis Poelkikker Watervleermuis Rosse vleermuis Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaards stand van zaken Soortenstandaards 2011: - 14 standaards gepubliceerd, 1 aangehouden - start evaluatie (o. a. Netwerk Groene Bureaus) - verwachting 2 e kwartaal 2013 herziene versies gereed Soortenstandaards 2012: - 4 versies gereed voor publicatie - 5 concept-versies gereed - verwachting eind 2012 op web 7 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaards eerste ervaringen DLG bij afhandeling aanvragen ontheffing DR bij zelfstandige afhandeling aanvragen ontheffing Initiatiefnemers bij aanvraag ontheffing Externe partijen: CROW, Cobouw Persbericht opgepikt door diverse media Meldingen op websites Toelichtingen op soortdagen Rijksoverheid, provincies, gemeenten 8 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaards waar te vinden http: //hetlnvloket. nl/onderwerpen/vergunning-enontheffing/dossiers/dossier/flora-en-faunawet-ruimtelijkeingrepen/soortenstandaards 9 Dienst Landelijk Gebied werkt vandaag aan het landschap van morgen 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil expertmeeting Wie waren betrokken bij opstellen soortenstandaard steenuil: Pascal Stroeken (en Theo Boudewijn, Joep van de Laar) (STONE) Jouke Altenburg (Vogelbescherming Nederland) Loes van den Bremer (Sovon) Herman Bouman (TAUW) Joachim van der Valk, Remco Reurink, Martijn van Opijnen (DLG / DR) Wouter van Heusden (schrijver), Toon Zwetsloot (projectleider) (DLG) 10 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil soortinformatie Ecologische informatie over: Soortkenmerken Leefwijze Voedsel Habitat Verspreiding, aantalontwikkelingen Voortplantingsplaatsen, vaste rust- en verblijfplaatsen Populatiegrootte en dispersie • • 11 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil voortplantingsplaats, essentiële functionele leefomgeving Voortplantingsplaats, vaste rust –en verblijfplaats = Nestlocatie (jaarrond) Functionele leefomgeving: - Foerageergebied - Dekkingsmogelijkheden - Plekken waar tijdelijk verbleven worden = Territorium, met uitzondering van niet of nauwelijks gebruikte onderdelen 12 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil beoordelingskader In welke mate wordt de functionaliteit van de vaste voortplantings-, rust- en / of verblijfplaats aangetast door de voorgenomen activiteiten? Is er een wettelijk belang? Er moet één van de volgende belangen gelden: bescherming van flora en fauna (b) veiligheid van het luchtverkeer (c) volksgezondheid of openbare veiligheid (d) Is er een andere bevredigende oplossing? - ten aanzien van de locatie, - ten aanzien van de inrichting op de locatie, - ten aanzien van de wijze van uitvoering van de werkzaamheden. Komt de gunstige staat van instandhouding van de locale populatie niet in gevaar? In principe wordt bij vogels getoetst aan de landelijke gunstige staat van instandhouding. Vanwege de geringe dispersiecapaciteit van de steenuil wordt bij de steenuil op locaal niveau getoetst. 13 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil onderzoek - Bepalen aanwezigheid (voortplantingsplaats) steenuil - Bepalen functionele leefomgeving - Bepalen effect op functionaliteit - Bepalen maatregelen - Bepalen effect op gunstige staat van instandhouding - Maatregelen zorgplicht, zorgvuldig handelen - Andere bevredigende oplossingen (alternatieven) - Wettelijk belang 14 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil bepalen aan- of afwezigheid Aanwezigheid: • Waarneming op enig moment in het jaar duidt op mogelijke nestplaats • Aantreffen van een (bewoond) nest (circa begin februari – half juli) • Bezoek steenuil aan waarschijnlijke nestplaats • Transport voedsel naar nestopening • Bedelende jongen Afwezigheid: • Drie veldbezoeken in optimale periode 15 februari – 15 april • In potentieel geschikt habitat, goede (weers)omstandigheden, door steenuildeskundige • Geen sporen • Navraag bij bewoners, steenuil-vrijwilligers 15 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil wat in beeld brengen ten aanzien van functionaliteit • Waar bevindt zich de voortplantingsplaats + bijbehorende functionele leefomgeving? • Wat zijn de essentiële onderdelen hierbinnen? • Wat en hoeveel wordt daarvan aangetast? • Welke maatregelen moeten wanneer worden genomen zodat functionaliteit van de voortplantingsplaats behouden kan blijven? 16 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil Oorspronkelijke situatie Locatie ingreep bepalen effect op essentieel functioneel leefgebied Noodzakelijke maatregelen Geen maatregelen nodig Minimaal 2 vervangende plekken aanbieden Opwaarderen bestaand geschikt en/of ongeschikt gebied 17 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil Oorspronkelijke situatie Locatie ingreep bepalen effect op essentieel functioneel leefgebied Noodzakelijke maatregelen Nieuw gebied geschikt maken 18 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil vervangende nestgelegenheid • Minimaal twee • Directe omgeving oorspronkelijke plek (“zelfde erf”) • Geschikte plek • Tijdig: minimaal 3 maanden voorafgaand start werkzaamheden, bij voorkeur al in periode september- december • Beheer duurzaam geregeld, duurzaam materiaal 19 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil • • • 20 vervangend leefgebied Vergelijkbaar als hetgeen verloren gaat Binnen 200 meter van (potentiële) nestplaats Gericht op voedselaanbod: overhoeken, kruidenzomen, ruigten, takkenrillen, poelen, hoogstamboomgaarden, moestuin, kortgrazige percelen, etc Gericht op dekking: (knot)boomsingels, struwelen, losgestapelde stenen of houtblokken, etc Gericht op verminderen slachtoffers: verkeers(snelheid) belemmerende maatregelen, drinkbakken, etc Beheer moet duurzaam geregeld zijn Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil mogelijke maatregelen Tabel mogelijke activiteiten/werkzaamheden en effecten op steenuil gegroepeerd naar: • Vernietiging / verstoring (alleen) nestlocatie • Vernietiging / verstoring (alleen) leefgebied • Vernietiging / verstoring nestlocatie én leefgebied (“één paartje”) • Vernietiging / verstoring groot gebied (“meerdere paartjes”) Vervolgens beschrijving van wat in die gevallen aan maatregelen mogelijk is voor behoud functionaliteit, staat van instandhouding, zorgplicht / zorgvuldig handelen. 21 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil standaard maatwerk Elk gebied en elke activiteit is uniek! Afwijken op soortenstandaard is toegestaan. Onderbouwing is altijd noodzakelijk (recente uitspraken Rv. S!!) 22 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil vervolg? Onderscheid gemaakt in effectieve maatregelen, mogelijk effectieve maatregelen en af te raden maatregelen Nadere onderbouwing gewenst naar effectiviteit maatregelen Aandacht voor monitoring Meer aandacht voor soortmanagementplannen, natuur-inclusief werken 23 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
Soortenstandaard Steenuil tot slot Met dank aan STONE voor de grote bijdrage aan de tot stand koming van de Soortenstandaard Steenuil 24 Soortenstandaard Steenuil – presentatie Wouter van Heusden. Dienst (Dienst Landelijk Gebied) werkt – Landelijke vandaag aan Steenuilendag het landschap 27 oktober van morgen 2012 2/20/2021
- Slides: 24