Sociologie wat is dat Grote Prijs voor Sociologie

Sociologie: wat is dat? ! Grote Prijs voor Sociologie 2020

“Sociologie is de wetenschap van de samenleving. Sociologen onderzoeken de structuur van groepen, organisaties, samenlevingen en de wijze waarop mensen in deze contexten met elkaar omgaan. ” 2 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

‘IK’ in de samenleving “De samenleving geeft vorm aan onze handelingen en keuzes in het leven. Daarom worden in dit diagram individuen in het centrum van verscheidene sociale krachten geplaatst”. 3 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Nature versus Nurture 4 “De mens is een sociaal wezen: een mens wordt pas echt mens in een sociale context. Zet een individu met een bepaalde set van persoonlijkheids- en erfelijkheidskenmerken in een andere sociale setting, en hij of zij verwordt tot een ander mens. ” DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociale constructies “Een sociale situatie is zoals zij wordt omschreven door degenen die er deel van uitmaken. Deze interpretatie wordt bepaald door de eigen ervaringen. In die zin leven mensen niet in een objectieve maar in een symbolische wereld. ” 5 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociale cohesie & Solidariteit “Moderne samenlevingen worden niet meer door honger, oorlog of ziekte in hun voortbestaan en samenhang bedreigd, maar door het verdwijnen van het gevoel van samenhorigheid, onderlinge betrokkenheid en verantwoordelijkheid voor de gemeenschap. Althans zo lijkt het…” 6 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociale ongelijkheid “Sociale stratificatie wijst ons erop dat een samenleving categorieën van mensen in een bepaalde hiërarchie plaatst. Mensen uit verschillende lagen hebben vaak ongelijke kansen in het leven. Zo leven hoger geplaatsten vaak langer, zijn ze minder ziek, kennen ze weinig of geen armoede, etc. . ” 7 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociologie: wa is da? 8 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociale netwerken “Mensen in onze omgeving vormen samen ons sociale netwerk. Zo’n netwerk ontstaat geleidelijk, breidt zich uit en krimpt soms ook weer in. Ons ‘sociaal kapitaal’ heeft invloed op ons zelfvertrouwen, onze toekomstverwachtingen, onze waarden en normen, de structuur in ons leven en onze cultuur. ” 9 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Cultuur “Zodra mensen met elkaar samenleven, ontstaat er zoiets als cultuur. Er kristalliseren zich bepaalde opvattingen, gewoonten en overtuigingen die vervolgens het gedrag van de groepsleden beïnvloeden. De oplossingen die verschillende culturen geven aan hun basisproblemen verschillen sterk. ” 10 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociologie is: vragen durven stellen • Moeten we experimenteren met een basisinkomen in België? • Wat is klimaatrechtvaardigheid? Hoe krijgen we iedereen mee in de klimaat transitie? • Hoe definiëren we ‘het gezin’ anno 2019? • Kunnen kapitaalbelastingen de sociale zekerheid helpen financieren? • Wat is intergenerationale solidariteit, en hoe kunnen we dit begrijpen? • Waarom vragen mensen in armoede de rechten niet waarop ze beroep kunnen doen? 11 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociologie: wa is da? ! 12 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Waarden, normen & overtuigingen “Waarden zijn opvattingen over het wenselijke zoals ‘gezond zijn’, ‘trouw zijn’, etc. Normen zijn veel concreter. In allerlei situaties zijn er meer of minder uitgesproken en bindende regels over hoe men zich moet gedragen. ” 13 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociologie is het stellen van de juiste vragen • Hoe financieren we het klimaatbeleid? • Hoe kan Europa de migratiecrisis oplossen? • Hoe kijken millennials naar Europa? • Worden we overspoeld door vluchtelingen? • Is onze democratie in gevaar? 14 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociology’s hall of fame 15 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociology’s hall of fame Michelle Obama • Voormalige First Lady USA • Sociologe! 16 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociology’s hall of fame Johan Vande Lanotte • Voormalig minister • Socioloog! 17 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociology’s hall of fame Dominee Jesse Jackson • Amerikaanse burgerrechtenactivist • Socioloog! 18 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociology’s hall of fame Kathleen Van Brempt • Europees parlementslid • Socioloog! 19 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociology’s hall of fame Wouter Van Besien • Voormalig voorzitter Groen • Socioloog! 20 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociology’s hall of fame Jan Denys • Arbeidsmarktexpert voor o. a. De Standaard • Directeur public affairs Randstad • Socioloog! 21 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Wim Van Oorschot (KUL) – SOCIAAL BELEID “De sociale zekerheid staat niet los van de samenleving waarin ze ontstaan is. Verschuivingen in de economie, op de arbeidsmarkt, in de demografie en het gezin, op cultureel vlak en de toenemende Europese invloed voeren de druk op de bestaande sociale zekerheid op. De nood groeit dan ook om de architectuur van de sociale zekerheid aan te passen aan de maatschappelijke veranderingen. ” 22 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Veerle Draulans (KUL) – GENDERSTUDIES “Communicatie, luisterbereidheid, zorg voor de collectiviteit, niet hiërarchisch werken, aandacht voor de combinatie gezin arbeid, groeien uit tot sleutelconcepten van een hedendaagse leiderschapsstijl. Zelfs dermate dat men slogans hanteert als: de volgende decennia zijn de decennia van vrouwen. ” 23 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Rudi Laermans (KUL): INLEIDING TOT DE SOCIOLOGIE “Het cruciale werktuig van elke socioloog is zijn sociologische verbeelding. Een socioloog kan het algemene in het persoonlijke zien en het bijzondere in het alledaagse. ” 24 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Geert Van Hootegem (KUL) – SAMENLEVING: FEITEN & PROBLEMEN “De grote uitdaging voor HRmanagers zal erin bestaan strategieën te vinden om zoveel mogelijk werknemers aan het bedrijf te binden, en ze tevreden en gezond te houden. Ook nu beseffen bepaalde organisaties al hoe belangrijk dit is, maar in de nabij toekomst zal dit de levensvatbaarheid van bedrijven bepalen. ” 25 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Dick Houtman (KUL) CULTUURSOCIOLOGIE “Persoonlijke authenticiteit wordt geïdealiseerd in reclameslogans van Hema (“Altijd jezelf”) over Landal Green Parks vakantieparken (“Alle ruimte om jezelf te zijn”) tot uitvaartverzekeraar Monuta (“Blijf jezelf tot het einde”)… De geest van de tegencultuur van de hippies in de jaren 60 is niet verdwenen, maar vormt net de brandstof waarop de motor van onze consumptiemaatschappij op volle toeren draait. ” 26 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Jan Van Bavel (KUL) – SOCIALE DEMOGRAFIE “Zelfs als mensen vandaag op morgen plots veel meer aan geboortebeperking zou den doen dan men nu voor mogelijk houdt, dan nog zal de wereldbevolking nog een tijd blijven doorgroeien. Demografische groei is als een rijdende trein: ook als je de motor uitschakelt, gaat de beweging nog een tijd door. ” 27 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Valeria Pugliano (KUL) – DEVELOPMENTS IN LABOUR MARKETS “De complexiteit, diversiteit en onzekerheid in de Europese werkgelegenheid groeit door toedoen van kapitaal en arbeidsmobiliteit, financiële deregulering en competitie tussen multinationale ondernemingen, en veranderingen in arbeidsverhoudingen en welvaartstaatmodellen. Dit alles beïnvloedt de relaties tussen werkgevers, werknemers en de overheid. ” 28 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Koen Matthijs (KUL) – GEZINSSOCIOLOGIE “Het gezin lijkt ook zo’n postmoderne zombieinstitutie. Het bestaat nog wel, maar leidt een kwijnend leven. Het postmodern gezin heeft een houdbaarheidsdatum. Het bestaat maar zo lang dat het nog een goede investering is voor de individuele leden ervan, een plaats waar de eigen persoonlijkheid tot volle ontplooiing kan komen. De gevolgen van die afbraak van ‘the social fabric’ laten zich nu reeds zien in de huidige en komende generatie(s). ” 29 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Ine Van Hoyweghen (KUL) – GENOMICS AND SOCIETY “Levensstijl en leefomgeving beïnvloeden de genen en omgekeerd. De genetica staat ondertussen een stap verder, maar het denken daarover in de samenleving niet. ” 30 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Wim Van Lancker (KUL) – SOCIALE IDENTITEIT “We hebben een beleid dat vooral dat deel van de middenklasse stabiliseert dat het niet echt nodig heeft. Echte armoedebestrijding moet inzetten op de stabilisering van wie buiten die middenklasse valt en die nu een riskant en stresserend leven leidt. ” 31 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Bart Meuleman (KUL) – METHODOLOGIE VAN HET SOCIAALWETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK “Iedereen heeft wel een mening over sociale kwesties. Maar wat is er ‘echt’ van aan? Een belangrijk verschil tussen alledaagse kennis en wetenschappelijke kennis bestaat erin dat onderzoekers zich houden aan strikte regels die opgesteld worden om de kwaliteit van hun onderzoek te waarborgen. ” 32 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Geert Loosveldt (KUL) – KWANTITATIEVE DATA- ANALYSE “Statistiek gaat over het correct omgaan met cijfers en er op een geldige manier conclusies uit te trekken. Simpel gesteld komt het op het volgende neer: een onderscheid maken tussen toeval en structuur. Sociologen toetsen op die manier hun maatschappelijke modellen aan de realiteit. ” 33 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Prof. Dr. Marc Swyngedouw (KUL) – KWALITATIEVE ANALYSE “In kwalitatief onderzoek probeer je zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid van je informanten te blijven door hen zelf aan het woord te laten of hen te volgen in hun dagelijkse leven. Zo probeer je als onderzoeker antwoorden te vinden op ‘hoe’en ‘waarom’-vragen over de sociale werkelijkheid. ” 34 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Wat kan je dan doen met diploma? “Als ik mijn studiegenoten zie, dan zijn die zowel in het onderwijs terecht gekomen als in de journalistiek, in belangrijke internationale organisaties en in bedrijven. ” 35 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociologen op de arbeidsmarkt • 96, 4% van de studenten sociologie die afstudeerden in 2008 waren binnen het jaar aan het werk in diverse sectoren Wetenschappelijk onderzoeker Personeelsmanager Educatief medewerker Consultant Kaderlid Ambtenaar Journalist 36 Stafmedewerker Beleidsmedewerker Marktonderzoeker Human Resources Manager Medewerker van een OCMW, vakbond, ngo of non-profitbedrijf. . . DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociologen op de nieuwsdienst “De meeste vakken sloten naadloos aan op de actualiteit, zelfs de meest theoretische. Sociale Wetenschappen gaat over hoe mensen samenleven, wat de opleiding ook heel concreet maakt [. . . ]” “Op de nieuwsdienst is het vaak kort op de bal spelen: zaken snel maar degelijk kunnen analyseren, praktijkvoorbeelden toetsen aan algemene en ruimere principes. Bovendien moet je dingen ook bevattelijk kunnen uitleggen. Allemaal zaken die ook centraal stonden tijdens mijn opleiding. “ 37 Michael Van Droogenbroeck VRT-journalist DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociologen in de politiek “Als politieker moet je een duidelijk beeld hebben van de samenleving waarin we leven en deze waarin we in de toekomst willen leven. Zonder dit beeld, heb je geen doel om naartoe te werken. […] Zonder de opleiding sociologie had ik waarschijnlijk niet zo’n goed zicht op het “grote plaatje”. Hilde Vautmans Politica (Open VLD) 38 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociologen in het beleid “Dankzij deze opleiding krijg je een ruimer beeld van de samenleving door dieper in te gaan op de arbeidsmarkt, het onderwijs en het thema gelijke kansen en diversiteit. ” El Hassan Aouraghe Afdelingshoofd welzijn, gezondheid en armoede in Stad Antwerpen 39 DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven

Sociologen in het beleid “Binnen de opleiding sociologie wordt veel aandacht besteed aan onderzoeksmethoden. Je leert dat statistiekjes niet altijd te vertrouwen zijn en hoe je daar kritisch mee omgaat. Die bagage is erg nuttig als je je op de arbeidsmarkt begeeft. ” 40 Annelies Debels Beleidsadviseur Groen DE GROTE PRIJS VOOR SOCIOLOGIE - Een initiatief van Junior College & het Centrum voor Sociologisch Onderzoek, KU Leuven