SOCIJALIZACIJA Kako od slatkog malog deteta postajemo pravi

SOCIJALIZACIJA Kako od slatkog malog deteta postajemo pravi mali đavoli. . .

SOCIJALIZACIJA JE. . . Učenje ljudskog ponašanja p Učenje kako biti član grupe p Sticanje osobina koje nam pomažu opstanku u društvu p Formiranje stavova, stereotipa, predrasuda karakterističnih za društvo u kojem živimo p Formiranje ličnosti u svojoj sjaju i bedi p

TRI PROBLEMA SOCIJALIZACIJE p Procesi socijalizacije p p Izvori i agensi socijalizacije p p p Kako se ostvaruje socijalizacija Socijalno učenje Faktori i mehanizmi koji olakšavaju ili otežavaju socijalizaciju Ko nam određuje šta će biti predmet socijalizacije Ko nas socijalizuje Efekti socijalizacije p p p Zašto se socijalizujemo Šta ja imam od toga Kako socijalizacija utiče ne mene i moje psihičke procese

SOCIJALNO UČENJE Koji oblici učenja učestvuju u socijalizaciji? p Koji oblik učenja je najčešći? Zašto? p Šta se sve može naučiti u procesu socijalizacije? p

KLASIČNO USLOVLJAVANJE Bezuslovna draž Uslovna draž Bezuslovna reakcija

SOCIJALIZACIJA I KLASIČNO USLOVLJAVANJE p GOVOR n n p Ma-ma Izgovaranje jedne grupe glasova prati pokazivanje nekog predmeta – vremenom se uči da se taj predmet označi tom grupom glasova MORALNO PONAŠANJE n Hans Ajzenk p p p nepoželjne reakcije praćene su kaznom Kazna izaziva negativna osećanja, neprijatnost Vremenom samo pomišljanje na nepoželjnu radnju izaziva neprijatnost

SOCIJALIZACIJA I INSTRUMENTALNO USLOVLJAVANJE p GOVOR n n p Ma-ma “srce mamino, zove mamu. Da ga majčica poljubi. . . ” MORALNO PONAŠANJE n nepoželjne reakcije praćene su kaznom Poželjne reakcije praćene su nagradom Potkrepljenje (ponavljano) vremenom stvara reakciju koja se uči na osnovu nagrađivanja ili kažnjavanja tog ponašanja Klasično uslovljavanje uzdržavanje od ponašanja Instrumentalno uslovljavanje sticanje novih oblika ponašanja

UČENJE PO MODELU p Imitacija n n p Identifikacija n p Gabrijel Tard (tri zakona imitacije) Bandura i Bobo – potkrepljenje; pol deteta (dečaci pokazuju veću agresivnost); pol modela (dečaci su agresivniji ako je model žena) Frojd – odbrambena identifikacija (identifikacija sa agresorom) i razvojna (anaklitička) identifikacija Učenje učenjem uloga p p Položaji i uloge U osnovi, ovaj oblik učenja je samo složeniji vid učenja po modelu

UČENJE IMITACIJOM I IDENTIFIKACIJOM IMITACIJA Emocionalna veza Složenost oblika ponašanja Trajnost naučenog IDENTIFIKACIJA Ne mora biti emotivne veze sa modelom Mora postojati emotivna veza sa modelom Imitiraju se jednostavniji oblici ponašanja – gestovi, mimika. . . Usvajaju se složeniji oblici ponašanja – govor, stavovi, način ophođenja prema drugima. . . Naučeno ponašanje kraće traje Naučeno ponašanje je relativno trajno

IZVORI I AGENSI SOCIJALIZACIJE Zašto smo slični i onima od kojih se razlikujemo

AGENSI SOCIJALIZACIJE p p Prenosioci socijalizacije Vrše direktan uticaj na dete u procesu socijalizacije (porodica, škola, vršnjaci, sredstva masovne komunikacije) Prenose onaj sadržaj socijalizacije (stavove, osobine ličnosti, moralnost, načine ophođenja prema starijima i mlađima. . . ) koje stvaraju i kreiraju IZVORI SOCIJALIZACIJE Izvori socijalizacije su kultura u kojoj dete odrasta, posebne supkulture i grupe kojima dete pripada, ideologije i društvene klase. . .

PORODICA KAO AGENS SOCIJALIZACIJE Odnos majka-dete p Afektivno vezivanje p Vaspitni stilovi p n n ograničavajući-slobodni (ograničavanje ili dozvoljavanje dečije slobodne aktivnosti) topli-hladni (srdačan naspram hladnog odnosa prema detetu) Odnos između roditelja p (ne)potpunost porodice p

ŠKOLA KAO AGENS SOCIJALIZACIJE Novi i strožiji zahtevi p Nastavnici kao novi autoriteti p Organizovani i sistematski uticaj društva p Život u grupi p

VRŠNJACI KAO AGENS SOCIJALIZACIJE Sticanje novih vrednosti i stavova (ne uvek pozitivnih) p Počeci nezavisnosti i samostalnosti p Razvijanje socijabilnosti p Socijalna inteligencija p Naročito bitni u periodu adolescencije p

KULTURA KAO IZVOR SOCIJALIZACIJE p Beri, Čajld i Bejkon – razlike u ponašanju se vezuju za obim u kom se akumulira hrana p p Visok stepen akumuliranja – odgovornost, tačnost, poslušnost i pokoravanje Nizak stepen akumulacije – lični uspeh i postignuće, samostalnost, nezavisnost, upornost Linton i Kardiner – “bazična sturktura ličnosti” – delovi ličnosti koji su zajednički za članove jedne grupe ili kulture, a koji ih razlikuju od pripadnika drugih grupa Erih From – “socijalni karakter” – jezgro karaktera koje je isto za sve pripadnike jedne kulture, a u suprotnosti sa individualnim karakterom po kome se ljudi iste kulture međusobno razlikuju

NACIONALNE KARAKTERISTIKE p Bronfenbrener (1970) p Ruska deca – kolektivni etos – osećaj za društvenu odgovornost, uključivanje u porodična pitanja, ređe pokazuju antisocijalna ponašanja, čak i onda kada znaju da roditelji neće saznati za takvo ponašanje p. Američka deca – individualistički pristup – manje provode vremena sa porodicom, drugačiji odnos prema starima, češće upražnjavaju antisocijalna ponašanja, naročito onda kada znaju da će za njih saznati roditelji

JOVAN CVIJIĆ p p Balkansko poluostrvo – 1918. Četiri tipa mentaliteta p p p Dinarski Istočno-balkanski Panonski Centralni “Dinarska plemena” – podgrupa dinarskog mentaliteta p Izrazito junaštvo, junačka sujeta, oholost, ponos, isticanje časti i dostojanstva, jaka želja za pohvalama, ljudi i u punoj snazi malo rade, ne žure se i ne vode računa o vremenu, žene mnogo rade i nisu ravnopravne

POLOŽAJI I ULOGE p Položaj je. . . n p Mesto koje pojedinac zauzima u grupi (firmi, školi, vršnjačkoj grupi. . . ) Uloga je. . . n n Ponašanje vezano za položaj koji osoba zauzima Vrste ponašanja – obavezno, na koje se ima pravo, prirodno (očekivano)

I ZA KRAJ. . . Kolokvijum I – od 1. do 67 strane p Teme za esej p Socijalno učenje i socijalizacija p Socijalizacija muških i ženskih uloga p Cvijićeva istraživanja balkanskog mentaliteta p Uticaj masmedija na socijalizaciju p p 13. 03. U 9. 30!