SNDRM SSTEM levlerinin Temel Mekanizmas Karbonhidrat ve yalarEnerji

SİNDİRİM SİSTEMİ İşlevlerinin Temel Mekanizması

• Karbonhidrat ve yağlar-Enerji oluşumunda Protein-Büyüme ve dokuların tamirinde • Su, Tuz, Vitamin-Metabolik olaylarda rol alır

Besinlerin organizmaya yararlı olabilmek için geçirdikleri değişimlere SİNDİRİM denir. Bu değişimlerin meydana geldiği organlardan oluşan sisteme SİNDİRİM SİSTEMİ denir.

• Besin sisteme alınır, • Mekanik olarak parçalanır kimyasal olarak • • basit moleküllerine ayrılır (SİNDİRİLİR) Gerekli ve yararlı olanlar absorbe edilir (EMİLİR) Artıkları atılır

Sindirim sistemi Ağız, Farenks, Özofagus, Mide, İnce barsak, Kalın barsak (kolon) ve anus ten oluşur. Yardımcı yapılar: Dişler, Tükürük bezleri, Karaciğer, safra yolları ve safra kesesi, pankreas Sistemde fonksiyona uygun olarak geçişi yavaşlatan veya duraklatan darlıklar (SFİNKTERLER) bulunur.

Sindirim sistemi sfinkterleri • Üst özofagus sfinkteri (Hipofaringeal sfinkter) • Alt özofagus sfinkteri • Pilor sfinkter • İleo-çekal sfinkter • Anal sfinkterler internal (iç), eksternal(dış)

Sindirim sisteminin dolaşımı • Dinlenim durumunda kalb debisinin ¼ ünü alır. • A. Coeliaca (özofagus, mide, duodenum, Karaciğer, • • pankreas ve dalak) A. Mezenterika superior (Tüm ince barsaklar, çıkan ve transvers kolon) A. Mezenterika inferior (İnen kolon sigmoid kolon ve rektum)

Sistemin venöz dolaşımı • Özofagusun alt kesiminden anüsün üst kesimine kadar V. Porta ile toplanıp karaciğere gider. • Karaciğer sinuzoidlerinde yeniden kapillere ayrılan V. Porta kanı KC de filtre olur, bazı maddeleri değişime uğrar. Sonra V. Centraliste toplanan kan V. Hepatika içinde V. Cava inferiore katılır.

Sistemin lenfatik drenajı: Mukozadaki lenfatikler---Lenf düğümü--Çölyak, superior ve inferior mezenterik lenfdüğümleri —cysterna chyli---Ductus torasicus--Sağ ve sol V. Subclavia---Genel dolaşım

• Sindirim kanalının immün fonksiyonu – Mukozal immün sistem lenfoid doku ve diffüz immün hücrelerden oluşur. • Barsağın immün sisteminin iki fonksiyonu vardır. • 1 - Bakteri, protozoa ve viruslar gibi mikrobial patojenlerden korumak • 2 -Normalde barsakta yaşayan bakteriler ve lümendeki besine karşı immünolojik toleans sağlamak

Sindirim kanalında aktivite (hareket, sekresyon, absorbsiyon) arttığı sırada kan akımı artar. Yemekten 2 -4 saat sonra dinlenim durumuna döner.

Kan akımını arttıran faktörler 1 - Sindirimkanalından salınan peptit hormonlar (Kolesistokinin, Vazoaktif intestinal peptit, Gastrin, Sekretin) 2 -Sindirim kanalı bezlerinden salınan kininler (Kallidin, bradikinin) 3 - Aktivite sırasında oksijen konsantrasyonunun azalması (Adenosin salınımı artışı)

Sindirim kanalının innervasyonu 1 -Myenterik pleksus (Auerbah’s Pleksus)Longitudinal ve sirküler kas tabakaları arasında yerleşiktir. Peristaltik aktiviteyi kontrol eder. 2 -Submukozal pleksus (Meissner’s pleksusu) submukoza tabakasında yerleşiktir. Ekzokrin ve endokrin salgılamayı kontrol eder.

• Pleksus nöronları; – Barsak düz kasını innerve eden motor nöronları – Mukozada yerleşik endokrin ve ekzokrin salgıyı düzenleyen salgılatıcı nöronları – Lümendeki amino asit, glukoz konsantrasyonu ve kimusun tonisitesine, – Barsak duvarının gerilmesine cevap oluşturan (duysal) nöronları içerir.

• Bu nöronların hepsi birlikte ENTERİK SİNİR SİSTEMİNİ oluşturur. Enterik sinir sistemi: sempatik ve parasempatik sistemle birlikte insanda 80100 milyon nöron içerir.

Enterik sinir sistemi nöronlarından salınan maddeler • NO • Asetilkolin • Serotonin • GABA • VİP, Substance P, CCK, Somatostatin Neurotensin, Galanin, Enkefalinler, GRP(gastrin salıtıcı peptit), CGRP (somatostatin salıtıcı peptit) gibi çok sayıda polipeptittir.

• Bu maddelerden bir kısmı nöronal son uçtan salınan transmitterdir. • Bir kısmı ekstraselüler sıvıya diffüze olur ve parakrin etki gösterir. • Bir kısmı kana geçer hormon gibi davranır. • Bazen tek bir nöron bu maddelerden bir çoğunu içerir ve kotransmitter fonksiyonu görür.

• Kotransmitterler: Katekolamin veya serotoninin bir polipeptitle birlikte bulunuşudur. Ör: Polipeptit-GABA veya Polipeptit-asetilkolin

Ekstrensek innervasyon • Parasempatik kolinerjik ve Sempatik noradrenerjik sistemle sağlanır. • Ps kolinerjik aktivite düz kas aktivitesini arttırır. • Sempatik noradrenerjik aktivite, sfinkterlerde kasılmaya neden olarak sindirim kanalı aktivitesini azaltır.