SLVKLTR DARES BAKANLII SARIAM www ogm gov tr
SİLVİKÜLTÜR DAİRESİ BAŞKANLIĞI SARIÇAM www. ogm. gov. tr
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Yurdumuzda Eskişehir’in batısından başlayıp doğuya doğru Kuzey Anadolu dağlarının yüksek kesimlerini kaplayarak Sarıkamış üzerinden Kafkaslara geçer. ü Türkiye’deki doğal yayılış sahalarının iklim şartlarından da anlaşılacağı üzere sarıçam genellikle kışları uzun, karlı ve soğuk geçen dağlık alanlarda yaygındır. ü Karadeniz bölgesinde of Sürmene dolaylarında denize kadar inen sarıçam, karışık ormanlar kurarak, (1002400 m. ler de), Amasya, Sinop, Kastamonu ve Ilgaz dağları Bolu yöresinde saf yada göknar ve kayınla karışık durumda 700 -2000 m. yüksekliklerde, ü Orta Anadolu’ da Refahiye, Sivas, Akdağmadeni, Tokat, Yozgat, Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesinde, Kızılcahamam, Eskişehir ve Kütahya arasında, (1000 -2300 m. lerde), ü Kuzeybatı Anadolu’da Bursa ve Balıkesir çevresinde karışık topluluklar halinde, Kuzeydoğu Anadolu’da www. ogm. gov. tr Ardahan, Oltu, Göle, Sarıkamış dolaylarında (700 -2700 m. lerde), Yayılış gösterir.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Sarıçam genellikle kırıntı bünyeli, gevşek, geçirgen, kumlu kil toprakları tercih etmekle beraber, tuz konsantrasyonu fazla olan topraklardan kaçınmaktadır. ü Sarıçamın yetiştiği yerlerde ; + 40 C ile – 60 C gibi ekstrem değerlere dayanabildiği, yıllık yağışın www. ogm. gov. tr ortalamada 400 -600 mm olduğu bilinmektedir.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Sarıçam (Pinus sylvestris L. ) ü İğne yapraklılar içinde kapladığı alan bakımından Kızılçam, Karaçam’dan sonra üçüncü sırada yer alır. Yetişme ortamına göre 20 -45 m. ye kadar boylanır. ü Genç gövdelerde, yaşlı ağaçların yukarı kısımlarında, kalın dallarda “tilki sarısı” rengindeki kabuk gayet ince levhalar halinde ayrılır. www. ogm. gov. tr
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Sarıçam, Pinacea familyasının diğer cinslerinde olduğu gibi bir cinsli, iki evciklidir. Çevrel dizili tomurcuklardan gelişen karmen rengi dişi çiçekler teker, bazen dewww. ogm. gov. tr 2 -3 tanesi bir arada bulunur ve üst dallarda yer alır.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Tozlaştıktan sonra leblebi büyüklüğündeki kozalak aşağıya doru kıvrılır. ü Bu büyüklükte vejetasyon dönemini geçirir. ü Ertesi yıl Haziran ayında döllenme olur, hemen büyümeye başlar, ü Ekim-Kasım ayında normal büyüklüğüne ulaşır. ü Tohum dökümü Şubat - Mayıs ayları arasında devam eder. www. ogm. gov. tr ü Tohumlar 17 ayda olgunlaşırken, kozalaklar 2 yılda olgunlaşır.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Yeni çıkan iğne yaprakların dibinde yer alan erkek çiçek kurulları, sarı www. ogm. gov. tr renkli olup ağacın alt dallarında yer alır.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Kozalak saplıdır, aşağıya sarkar. 2. 5 – 7 cm uzunluğundaki olgun kozalağın dip tarafı çarpık olup rengi boz mattır. Şekli koni biçiminde olup parlak açık kahve rengindedir. 3 -4 mm uzunluğundaki küçük www. ogm. gov. tr tohumların kanadı kendisinden 3 -4 defa daha uzundur.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ www. ogm. gov. tr
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Kasım –I. Aralık döneminde kozalak YIL Konoletler fındık büyüklüğünde, kahve Nisan –Mayıs ta erkek ve dişi Temmuz-Ağustosta normal kozalak II. YIL Kesim artıklarının temizlenmesi dahil ve tohumlar Çimlenmeler Martta başlar ve rengi kahverengileşir Nisan sonu Mayıs başı döllenme olur, rengi ve yanlara eğilmiş durumda çiçekler oluşur. Tozlaşma olur boyuna erişir. Kozalaklar olgunlaşır ve tohum dükümü bütün işlemler en geç aralık ayında karayından itibaren hazirana kadar devam edebilir. olgunlaşır. Ekim konoletler karpel uçlarından başlar. önce bitirilmeli ve sahadan başlayarak yağmadan hasadıbaşlar. yapılabilir. En iyi yeşillenir kozalak ve büyümeye tamamen çıkılmalıdır. hasad dönemi Kasım ayında kar yağmadanwww. ogm. gov. tr önceki dönemdir.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Doğal Gençleştirme Sarıçamın biyolojisi gereği aşağıdaki doğal gençleştirme metotları uygulanılmaktadır. üBüyük Alan Siper Metodu üZon ( Şerit) Siper Metodu üŞerit Tıraşlama Metodu www. ogm. gov. tr
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Büyük Alan Siper Metodu Büyük saha siper işletmesi; gençleştirmeye konu olan sahada, homojen dağılımda tohumluk siper ağaçları bırakarak, sahanın bol tohum yılında tohumlanmasını ve bu tohumlamadan aynı yaşlı bir gençliğin elde www. ogm. gov. tr edilmesini ön gören bir gençleştirme metodudur.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Büyük Alan Siper Metodu Hazırlama – Tohumlama – Işık - Boşaltma www. ogm. gov. tr Kesimleri olarak dört safhalı bir gençleştirme metodudur.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Hazırlama Kesimleri ü Bu kesimler meşcereyi bol tohum tutmaya yöneltmek, yabanlaşmaya sebep olmadan toprak şartlarını iyileştirmek ve meşcere iç bünyesini kuvvetlendirmek için yapılır. www. ogm. gov. tr ü Hazırlama kesimleri sonrasında kapalılık 0, 7 -08 civarında olmalıdır.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Tohumlama Kesimi ü Bu kesimin amacı elde edilecek gençliğin yaşama ve gelişmesi için ihtiyaç duyacağı 3 -4 yıllık ışığı karşılamaktır. ü Bu kesimler; kesin olarak tespit edilmiş bol tohum yılında, tohum dökülmeden önce yapılmalıdır. (Sarıçam www. ogm. gov. tr da bol tohum yılı 2 -3 yılda bir tekrar eder)
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Bol tohum yılı da meşcereyi temsil eden belirli yerlerden kesilecek ağaçlardaki kozalak sayısı ile ilgilidir. Aynı ağaçta 2 -3 yılın kozalaklarını görmek ve saymak suretiyle en fazla bulunan zamanın bol tohum yılı olduğu kabul www. ogm. gov. tr edilmelidir.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Tohumlama kesimi tohum dökülmeden önce yapılmalı ve kar yağmadan önce sahadan tamamen çıkılmalıdır. ü Tohumlama kesimi ile kapalılığı 0, 6 -0, 7 civarınawww. ogm. gov. tr düşürmek uygundur. Kapalılık gereğinden fazla kırılarak hem diri örtü oluşumu ve gelişimi, hem de rüzgar-kar kırması ve devriği teşvik edilmemelidir.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Ölü ve Diri Örtü Temizliği ü Tohumlama kesimi artıkları ile her türlü şüceyrat ve kalitesiz gençlikler sahadan tam alanda veya şeritler halinde temizlenir. www. ogm. gov. tr ü Ancak karışıma katılması istenen türlerin alanda bırakılması gerekir.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Toprak Hazırlığı ü Tohumlama kesimi yapılıp kesim artıkları ve şüceyratların temizlenmesinden sonra toprak işlenmesine başlanmalı ve 5 -10 cm. derinlikte kırıntılı bir bünye oluşturulmalıdır. Bu işlem tohum dökümünden önce bitirilmelidir. Sarıçam işlenmiş topraklarda iyi büyüme yapmakta, diri örtü ile kısa sürede mücadele edebilecek boyutlar gelmektedir. ü Ancak özellikle sarıçam mıntıkalarında çok görülen çayırlanmış ve yabanlaşmış alanlarda toprak işlemesi şarttır. Bu işlemler tam alanda ya da şeritler halinde yapılabilir. Tohum mutlak surette mineral toprakla www. ogm. gov. tr buluşmalıdır.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ Işık Kesimi ü Bu kesimler gelen gençliğin yaşama ve gelişmesi için ihtiyaç duyulan www. ogm. gov. tr ışığı karşılamak için yapılır.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Gençlik 3. vejetasyon dönemi sonuna ulaştığında yapılacak ilk ışık kesimi ile kapalılık 0, 4 civarınıwww. ogm. gov. tr düşürülür. Bu kapalılık derecesi 2 -3 yıl daha gençliğe yeter.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü 5 -6 yaşlarına gelen gençliğin üzerindeki kapalılık ikinci ışık kesimi ile www. ogm. gov. tr 0, 2 -0, 3 e kadar düşürülür.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Son ışık kesimi olan boşaltmawww. ogm. gov. tr kesimi 9 -10 yaşlarında mümkünse kar üzerinde yapılır ve gençliğin üzeri tamamen açılabilir.
SARIÇAMIN BİYOLOJİSİ VE GENÇLEŞTİRİLMESİ ü Boşaltma kesimi sırasında kapalılık 0, 1 -0, 2 civarı düşürülerek kaliteli www. ogm. gov. tr gövdeler kıymet artımına bırakılabilir.
- Slides: 24