SLAMDA TCARET AHL KI Recep AHAN 02 03

İSLAM’DA TİCARET AHL KI Recep ŞAHAN 02. 03. 2018/ Kurucaşile 1

● ● ● ● ● Muhterem Müminler! Yüce Rabbimiz, insanı en değerli varlık olarak yaratmıştır. Ancak başı boş da bırakmamıştır. ﺍﻧﺍ ﻥ ﻯ Kıyame 75/36 ﺍ ﺍ ﺍ ﻭ Müminun 23/115 Bu manada mümin kafasına göre yaşayamaz. Yaratıcı sadece yaratmamış hayata da müdahil olmuştur. Bunun için dinimiz hayatın bir parçası olan TİCARİ Hayata dair bir takım hükümler getirmiştir. ﺍ ﺍ ﺍﻳ آﻭ ﻻ ﻭ ﺍ ﺍﺍ ﻻ ﻥ ﻭ ﺍ ﻥ ﺍ ﻧ ﻻ ﻭ ﻧ ﺍﻟ ﺍ ﻳﺍ (Nisa 29) 2

• Allah Rasulü(sav); bir gün pazar yerinde dolaşırken bir buğday satıcısı dikkatini çekti. Kuru görünen buğday yığınına elini daldırdı. Ancak çuvalın altı göründüğü gibi değildi. Parmakları ıslanan Peygamberimiz, satıcıya bu ıslaklığın sebebini sordu. Adam buğdayların yağmurdan ıslandığını söyledi. Bunun üzerine Resûl-i Ekrem Efendimiz, “Öyleyse insanların görmeleri için ıslak olan kısmı üste koyman gerekmez miydi? ” buyurdu ve şöyle uyardı: “Bizi aldatan, bizden değildir!” (Müslim, İman, 164; Darimî, Büyû', 10) 3

Allah rızasının, kul hakkının ve helal-haram hassasiyetinin gözetilmediği her türlü alışveriş ise dinimizce yasaklanmıştır. “Ölçü ve tartıda hile yapanlara yazıklar olsun. Onlar, insanlardan bir şey aldıklarında tam ölçüp tartarlar. Kendileri başkalarına vermek için ölçtüklerinde ise eksik tartarlar. . . ” (Mutaffifîn, 83/1 -3) 4

İslam, alışveriş ve ticaret ahlâkına dair de birtakım ilkeler koymuştur. 1 -HELAL OLMASI: Şüphesiz ticaret ahlâkının en önemli ilkesi kazancın «helâl» olmasıdır. *Müslüman, sadece dünya kârına değil, çok daha dünya kârına önemli olan ahiret yatırımına ağırlık verir ve kazancına haram bulaştırmamaya özen gösterir. *Müslüman K R denilince ucu cennete ulaşan şeyleri anlamalıdır… 5

• • Helâl-haram duyarlılığını yitirerek israf edilmiş bir ömrün akıbeti hüsrandır. Bu manada AHİRETE İMAN çok önemli. Mümin kendi kafasına göre yaşayamaz. Nerden gelirse gelsin küpünü doldurmaya bak diyemez. Sadece helalden gelsin demelidir. • Fani dünyadayız. Öleceğiz. her şeyi geride bırakacak ebedi aleme açılacağız. . • Nefeslerimiz sayılı… Sayılı nefeslerimizi; İçki, , kumar, şans oyunları, faiz, Sayılı nefeslerimizi; rüşvet, tefecilik, hırsızlık gibi haksız kazançlarla tüketemeyiz. 6

• Müslüman; • *Yüce Allah’ın haram kıldığı(içki. . vs. ) şeyleri alıp satmaz. • * Helal olmayan yollardan servet edinmez. • *Faizden, içki, kumar, karaborsacılıktan, kamu malına el uzatmaktan ve vergi kaçırmaktan uzak durur. • Ötekini yok eden, rakibini ortadan kaldırmaya çalışan tekelci ve fırsatçı bir anlayışı asla kabul etmez. 7

• 2 -DOĞRULUK-DÜRÜSTLÜK: • Ticaret ahlâkının bir diğer ilkesi de doğruluk ve dürüstlüktür. Nitekim Peygamber Efendimiz (s. a. s); ● ● ﺍﻟﺘﺎﺟﺮ ﺍﻟﺼﺪﻭﻕ ﺍﻷﻤﻴﻦ ﻣﻊ ﺍﻟﻨﺒﻴﻴﻦ ﻭﺍﻟﺼﺪﻳﻘﻴﻦ ﻭﺍﻟﺸﻬﺪﺍﺀ “Dürüst ve güvenilir tüccar, peygamberler, sıddıklar ve şehitlerle beraberdir. ” buyurmuştur. ● (Tirmizî, Büyû', 4) 8

• Peygamberimiz (s. a. s) • “Bir Müslümanın kusurlu bir malı, kusurunu açıklamadan satması helâl değildir. ” buyurur. İbn Mâce, Ticâret, 45. • Zira malın kusurunu gizlemek, insanların birbirine olan güvenini ve alışverişin bereketini yok eder. Her ne kadar kısa vadede kâr etmiş gibi görünse de aslında gerçeği gizleyen satıcının sonu hüsrandır. 9

Bunun bilincinde olan bir mümin, kâr elde etmek için her yolu mubah görmez; geçici dünya malına kalıcı ahiret saadetini değişmez. ● Halbuki ahiret daha hayırlı ve ebedi. . ● ﻯ ﺍآ ﺍ ﺍﻟ ﺍﺍ ﻭ ● «Fakat siz (ey insanlar!) ahiret daha hayırlı ve daha devamlı olduğu halde dünya hayatını tercih ediyorsunuz» (İnsan 16 -17 ● • Müslüman, bir başkasının kaybı ve zararı üzerinden kazanç ve menfaat devşirmez. Aldatıcı reklamlarla, haksız rekabetlerle piyasayı bozmaya tevessül etmez. 10

Kıymetli Kardeşlerim! ●Dünya ekme yeri, AHİRET hasad yeridir. . ●Cennet ya da cehennem insan için yaratıldı. ●Her ikisini de insan kendi iradesiyle seçer. ● ﻳ ﻥ ﺍآ ﻱ ﺍ ﺍ ﺅ ﺍ ﺍﻟ ﻳ ﺍ ﻥ ﻱ ﺍآ ﻳ ﺍ ﻥ ● «Kim ahiret kazancını istiyorsa, onun kazancını arttırırız. ● Kim de dünya kârını istiyorsa ona da dünyadan bir şeyler veririz. Fakat onun ahirette bir nasibi olmaz. » Şura 42/20 11

Abdullah ibn-i Mes’ud (ra)’den rivayete göre Resulullah (sav): “Allah’tan hakkıyla Haya edin” buyurdu. Biz de: “Ey Allah’ın Resulü! Hamd olsun biz hakkıyla haya etmeye çalışıyoruz” dedik. Resulullah (sav) buyurdu ki: “O sizin anladığınız utanma hissi değildir! Allah’tan gereği biçimde haya etmek demek; 1 -Baş ve başta bulunan organları korumak, 2 -Karın ve karnın içerisine aldığı organları her türlü günah ve haramlardan korumak, 3 -Ölümü ve toprak altında çürümeyi daima hatırlamaktır. 4 -Ahireti isteyen, dünyanın süsünü bırakır. *Kim bu şekilde davranırsa Allah’tan gereği biçimde haya etmiş olur. ” (Tirmizi, Kıyame, 24)

3 -TİCARETİN ALLAH’I UNUTTURMAMASI GEREKİR: Ticari hayatımızda dikkat etmemiz gereken önemli hususlardan biri de alışveriş meşgalesinin Allah’a karşı kulluk görevlerimize engel olmamasıdır. *Nitekim Yüce Rabbimiz şöyle buyurur: ﺍ ﺍ ﻳ ﺍ ﺍ ﻥ ﺍﻟ ﺍ ﻳﺍﺀ ﺍﻟ ﺍ ﺍﻭ ﺍ ﻳ ﺍﻭ ﺍﺍ “Öyle adamlar vardır ki onları ne bir ticaret ne de alışveriş Allah’ı zikretmekten, namazı dosdoğru kılmaktan ve zekâtı vermekten alıkoyabilir. ” (Nur, 24/37) 14

• Bir ticari muamelede 3 önemli unsur vardır: • A-Tüccar • B-Mal • C-Alışveriş • A-TÜCCARDA OLMASI GEREKEN VASIFLAR: ● 1 -Dürüst Olmalı ● 2 -Müşterinin saflığından ve gafletinden faydalanmamalı: İşte istanbul’daki dolandırılan turist haberi… 3)Malı övmemeli: İyi malın övmeye ● ihtiyacı yoktur. Kötü malı övmek ise yalandır. Yalan ise münafıklık alametidir. ● ﺍﺍﺍ ، ﺍ : ﺫآﺍﺍ ﺍ 15

4 - Kaliteyi gösterip kalitesizi satmamalı 5 -Malın kusurlarını söylemeli 6 -Malı değerinden fazlaya satmamalı 7 -Ölçü ve tartıda hile yapmamalı/Hileli-sahte mal satmamalı 8 -Karaborsacılık yapmamalı 16

Hz. Ömer sütüne su katan bir süt satıcısına sordu: «Ey zavallı! Kıyamet günü sana su katarak sattığın sütlerden şu suyu ayıkla bakalım denildiğinde ne yapacaksın? » • Bir gece vakti Hz. Ömer Medine’nin bir sokağından geçerken bir kadın ile kızının konuşmasını duydu: • Kadın: Kızım süte su kat • Kızı: Ama Ömer yasaklamıştı anacığım? • Kadın: Ömer bu saatte bizi nerden görecek? • Kızı: Anacığım! Ömer görmüyorsa Allah da mı görmüyor? 17 • ….

• İçki haramdır. (Maide 90). İçkinin ticareti de haramdır. • Nitekim Efendimiz içki ile alakalı sınıfı lanetlemiştir: 1 -Üzümü sıkan 2 -Üzümü sıktıran 3 -İçkiyi içen 4 -İçkiyi taşıyan 5 -Kendisi için taşınan 6 -Dağıtan 7 -Satan 8 -Parasını yiyen-harcayan 9 -Satın alan(başkası adına da olsa) 10 -Kendisi için satın alınan. 18

• HARAMA sevk eden nedir? • • • Allah yokmuş gibi yaşamak… Ölümsüz bir dünya hayatı içgüdüsü Ahireti düşünmeme tavrıdır. Dünya hayatının cazibeliği, Kötü örneklerin bolca bulunması, • Piyangocu din anlayışı. Dini yaşamayı, ibadetleri belli zamanlara hapsetme, az işle çok kazanç elde ettiğine inanma. . Kandil geceleri örneği. . • Şeytanın tahrikleri, şeytanın izinden gitmek. . : Ama şeytanın peşinden gidenler çok pişman olacaklar ve peşinden gittikleri şeytan onları 19 yüzüstü bırakacak.

ﺍﻟ ﺍ ﻯ ﻭ ﺍ ﻱ ﺍ ﺍﻟ ﻭ ﻳﺍ “O gün, zalim kimse (pişmanlıktan) ellerini ısırıp şöyle der: Keşke o peygamberle birlikte bir yol tutsaydım!” Furkan 25/27 20

ﺍﺍ ﻳﺍ ﺍﻯﻱ • “Yazıklar olsun bana, keşke falanı dost edinmeseydim!” Furkan 25/28 21

ﺍﺀﻱ ﺍ ﺍﻟ ﺍ ﻧﺍ ﻭﺍ ﻱ ﺍﻟ • “Çünkü zikir (Kur'an) bana gelmişken o, hakikaten beni ondan saptırdı. Şeytan insanı (uçuruma sürükleyip sonra) yüzüstü bırakıp rezil rüsvay eder. Furkan 25/29 22

ﻧ ﻥ ﻳ • “Andolsun, senden ve içlerinde sana tabi olacak olanlardan tümüyle cehennemi dolduracağım. " (Sad Suresi, 85) 23

• Ancak şeytanın Gücü İhlaslı Kullara Tesir edemez ﻱ ﺍﻷ ﻷ ﻳ ﻻ ﺍ ﺍﻳ ﺍ آﻱﻷ • “İblis, “Rabbim! Beni azdırmana karşılık, andolsun ki yeryüzünde kötülükleri onlara güzel göstereceğim, içlerinde ihlâsa erdirilmiş kulların hariç, onların hepsini azdıracağım” dedi. Hicr 15/39 -40 24

ﻭ ﻯ آﻭ ﺍﻳ ﻯ ﺍ ﻭ ﻡ ﺍﻳ ﻯ ﺍ ﺍ • 99 -Gerçek şu ki: İman edip de yalnız Rablerine tevekkül edenler üzerinde onun (şeytanın) bir hakimiyeti yoktur. • 100 - Onun hakimiyeti, ancak onu dost edinenlere ve onu Allah'a ortak koşanlaradır. Nahl 16/99 -100 25

• Öyle ki cehennem de doymak bilmez adeta… ﻭ ﺍﻭ ﻥ ﻳ • O gün cehenneme «Doldun mu? » deriz. O da «Daha var mı? » der. Kaf 50/30 26

• Haramlardan kaçınmak için ne yapmalı? • Ölümü ve hesap gününü çok hatırlamalıyız… Hz. Ömer’e birisi, “Ya Ömer bana vaaz ve nasihat et” der. Hz. Ömer’de kendisine; -”Ey kişi sana vaaz ve nasihat olarak ölüm yeter” der 27

● Namazı bırakmamalısın. Çünkü namaz; 1 -En büyük zikirdir, 2 -Kötülüklere karşı korur. Ankebut 45 ● ﺍ ﺍ ﻭ ﺍﺍ ﺍﻟ ﺍ ﻯ ﺍﺍﺀ ﺍﻧ ﺍﻟ ﺍﻟ ﺍ ﻭ ● (Ey bu hitabın muhatabı!) Sana vahyedilmiş olan bu mesajı izle ve (başkalarına) ilet; ve namazı hakkını vererek kıl: çünkü (hakkı verilerek kılınmış) namaz, (insanı) belli başlı her tür çirkinlik ve kötülükten alıkoyar; ve hele Allah'ı anmak ve Allah'ın sizi anması elbette en büyük (boyutudur)! Zira Allah, işlediğiniz her şeyi bilir. » Ankebut 45 ● ● 28

PEYGAMBERİMİZ BUYURUYOR Kİ : “İnsanı mahveden yedi günahtan kaçının: Ey Allah’ın elçisi, bu yedi günah nedir? diye sorduklarında, Peygamberimiz: 1 -Allah'a ortak koşmak, 2 -Sihir, büyü yapmak, 3 -Allah’ın öldürülmesini haram kıldığı bir kimseyi haksız yere öldürmek, 4 -Yetim malı yemek, 5 -Riba (faiz) yemek, 6 -Düşmana hücum anında savaştan kaçmak, 7 -Namuslu, kendi halinde mümin kadınlara zina iftirası yapmaktır” Buhârî, Tıp, 48 29

TEL: 0378 -5181169 @-POSTA: kurucasile@diyanet. gov. tr www. youtube. com/kurugeris www. facebook. com/mufturecepsahan www. facebook. com/kurucasilemuftuluk http: //bartin. diyanet. gov. tr/kurucasile www. recepsahan. net 30

KURUCAŞİLE MÜFTÜLÜĞÜ SUNDU @2018