SLAMDA BADETLER 10 SINIF 2 NTE RENME ALANI

İSLAM’DA İBADETLER 10. SINIF 2. ÜNİTE ÖĞRENME ALANI: İBADET

1. İnanç-İbadet İlişkileri • İnanç ve ibadet nedir? • İbadetlerin inancın bir parçası mıdır? • İbadet etmeyen kimsenin durumu nedir, inancı eksik midir? • İnançta artma veya eksilme olur mu? • Sadece inanç yeterli mi? • Sadece ibadet yeterli mi?

İNANÇ (İMAN) • Bir düşünceyi, fikri kabul etmektir. • Düşünceye dönüktür. • Soyuttur. İBADET (AMEL) • Bir düşünce doğrultusunda hareket etmektir. • Davranışa dönüktür. • Somuttur. İnanç ile ibadet birbiriyle aynı anlamı içermese de, birbirini destekleyen ve tamamlayan iki olgudur. Tam manasıyla iman: “Dil ile ikrar, Kalp ile tasdik, Hayata tatbiktir. ”

Ağaç Analojisi (Benzetmesi) AHLAK İBADET (AMEL) İNANÇ (İMAN)

Ayetleri İnceleyelim! “İman edip, iyi davranışlarda bulunanlara gelince, Allah onların mükafatlarını eksiksiz verecektir. Allah zalimleri sevmez. ” ( l-i İmran Suresi, 57. ayet) “İman edip, salih amel işleyenlere ne mutlu! Varılacak güzel yurt da onlar içindir. ” (Ra’d Suresi, 29. ayet) “Ey iman edenler! Rüku edin, secdeye kapanın, Rabb’inize ibadet edin; hayır işleyin ki kurtuluşa eresiniz. ” (Hac Suresi, 77. ayet)

2. Başlıca İbadetler

Yapılışına Göre İbadetler Mal ile Yapılan İbadetler Beden ile Yapılan İbadetler Mal ve Beden ile Yapılan İbadetler Zekat Namaz Hac Kurban Oruç Umre Fitre Sadaka

Hükümlerine Göre İbadetler Farz İbadetler Vacip İbadetler Sünnet İbadetler Farz-ı Ayn Bayram Namazı Nafile Namazlar Beş Vakit Namaz Kurban Nafile Oruçlar Ramazan Orucu Vitir-i Vacip Sadaka Zekat Diş Temizliği Hac Selamlaşma Farz-ı Kifaye Cenaze Namazı Güler Yüzlü Olma

2. 1. Namaz 610 İlk Vahiy 620 622 Beş Hicret Vakit Namaz Miraç Gecesi ve İsrâ 624 631 -Oruç Hac -Zekat -Teravih Namazı -Bayram Namazı -Kurban Önemi: • İlk emrolunan ibadet • En sık yapılan ibadet 632 Son Vahiy

Kur’an’da Namaz “…Namaz müminler üzerine vakitleri belli bir farzdır. ” (Nisâ Suresi, 103. ayet) “…Namaz kıl. Muhakkak ki namaz hayâsızlıktan ve kötülüklerden alıkoyar. Allah’ı anmak elbette (ibadetlerin) en büyüğüdür. Allah yaptıklarınızı bilir. ” (Ankebût Suresi, 45. ayet)

Namaz Vakitleri ve Rekatları İlk Sünnet Farz Son Sünnet Vacip TOPLAM Sabah 2 2 - - 4 Öğle 4 4 2 - 10 İkindi 4 4 - - 8 Akşam - 3 2 - 5 Yatsı 4 4 2 - 10 Vitir - - - 3 3

2. 2. Oruç, tan yerinin ağarmasından akşam güneş batıncaya kadar hiçbir şey yiyip içmemek ve bir takım bedensel arzulardan uzak durmaktır. “…Ey İman edenler! Oruç sizden önce gelip gelmiş ümmetlere farz kılındığı gibi size de farz kılındı. Umulur ki korunursunuz. ” (Bakara Suresi, 183. ayet)

Orucun Şartları • Akıllı olmak • Ergin olmak • Müslüman olmak • Sağlıklı olmak • Mukîm olmak (Yolcu olmamak)

Orucun Faydaları • • İrademizi güçlendirir. Günahlardan korur. Empati yeteneğini kazandırır. İnsanlar arası dayanışmayı arttırır. Kötü düşünce ve davranışları azaltır. Allah’ın rızasını kazanmaya vesile olur. Sahip olduğumuz nimetlerin şükrünü sağlar.

Ayetten Çıkarılabilecek Anlamlar Nelerdir? “Sayılı günlerden olmak üzere (oruç size farz kılındı). Sizden her kim hasta yahut yolcu olursa (tutamadığı günler kadar) diğer günlerde kaza eder. (İhtiyarlık veya şifa umudu kalmamış hastalık gibi devamlı mazereti olup da) oruç tutmaya güçleri yetmeyenlere bir fakir doyumu kadar fidye gerekir…” (Bakara Suresi 184. ayet) • • Belirlenmiş bir sayısının olduğu Hastalığın derecesine bağlı olarak farklı yükümlüklerinin olduğu Hastalık boyunca oruçtan sorumlu olunmadığını Kalıcı rahatsızlığı olanların fidye vermesi gerektiği

Hadisten Çıkarılabilecek Anlamlar Nelerdir? “Kim kötü söz ve davranışları terk etmezse Allah’ın o kimsenin aç kalmasına ihtiyacı yoktur. (Tirmizi, Savm, 7. ) • Oruç sadece yeme-içmeyi kesmekten ibaret değildir. • Oruçta söz davranış güzelliği gerekir. • Ahlakını değiştirmeden, sadece yeme-içmeyi kesmenin Allah katında bir anlamı yoktur. • Oruç, ahlakı güzelleştirmek için tutulur.

Kişi, Hangi Durumlarda Ne Yapar? Oruç ibadetinden sorumludur. SAĞLIK Hamilelik RAHATSIZLIK Emzirme Dönemi Geçici Rahatsızlık Tedavisi Olan Hastalık Loğusalık ve Özel Haller Kalıcı Rahatsızlık Tedavisi Mümkün Olmayan Hastalık Aşırı Yaşlılık Rahatsızlık süresince Oruçtan muaf olup, rahatsızlığı geçtiğinde tutamadığı gün kadar KAZA ORUCU tutar. Dinen zenginse, tutamadığı gün kadar FİDYE verir. Fakirse, MAĞFİRET diler.

Muharrem Orucu Sünni Dünya • Sünnet Oruçlardır. • Peygamberler tarihinde bir çok önemli olayın yaşandığı aydır. • Aşure, önemli dini ve kültürel açıdan önemli bir tatlıdır. Alevîlik-Bektaşîlik • Kerbela Yasını ifade eder. • Eğlenceden ve sıvı gıdalardan uzak kalmak Hz. Hüseyin’i ve ailesini anlamak içindir.

2. 3. Zekat, dinen zengin Müslümanların mal veya paralarının belli bir bölümünü yılda birkez ihtiyaç sahiplerine vermelerine denir. “Mallarını Allah yolunda harcayıp da arkasından başa kakmayan, fakirlerin gönlünü kırmayan kimseler var ya, onların Allah katında has mükafatları vardır…” (Bakara Suresi, 262. ayet) “Dinen zengin” olmanın ölçütü nedir? Nisap, kişinin temel ihtiyaçları dışında kalan 80. 18 gr altın veya bunun karşılığı olan para/maldır.

Nisap Miktarı 80, 18 (81) gr Altın 1 gr Altın 40 Lira 1 Lira 40 Küçükbaş Hayvan 1 Küçükbaş Hayvan 30 Büyükbaş Hayvan 10 Toprak Mahsulü 1 Toprak Mahsulü

Zekatın Şartları • • • Akıllık Olmak Ergin Olmak Müslüman olmak Dinen zengin olmak Mal varlığının üzerinden en az bir yıl geçmiş olmak

Zekat Kimlere Verilir? • • • İhtiyaç sahiplerine Borçlulara Yolda kalmışlara İlimle uğraşanlara Müellefe-i Kulub Kimlere Verilmez? • İhtiyacı olmayana • 1. dereceden akrabalar • Bakmakla yükümlü olunan kimseler • Peygamber soyundan gelenler

Zekatın Faydaları • • • Toplumda birlik ve beraberliği arttırır. Diğerkâmlığı (başkasını düşünmeyi) öğretir. Toplumsal dayanışmaya katkı sağlar. Toplumdaki gelir dengesini düzenler. Paylaşma, yardımlaşma ve dayanışmaya katkıda bulunur.

2. 4. Hac, yılın belli günlerinde (kurban bayramı zamanı) Kutsal Toprakları ziyaret etmektir. “…Yoluna gücü yetenlerin o evi (Kâbe’yi) haccetmesi, Allah’ın insanlar üstünde bir hakkıdır…” ( l-i İmran Suresi, 97. ayet)

Haccın Şartları • • • Akıllı olmak Ergin olmak Müslüman olmak Sağlıklı olmak Dinen zengin olmak Yol güvenliğinin olması

Hac İbadetinin Aşamaları: Terviye Günü (Zilhicce 8) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Arefe Günü (Zilhicce 9) İhram ve Mikat Tavaf ve Sa’y Arafat Vakfesi Müzdelife Vakfesi Şeytan Taşlama Tıraş ve İhramdan Çıkış Ziyaret Tavafı ve Haccın Sa’yı Şeytan Taşlama Veda Tavafı Kurban Bayramı (Zilhicce 10) Kurban Bayramı (Zilhicce 11) Kurban Bayramı (Zilhicce 12)

Haccın Faydaları • İslam’ın doğduğu toprakları görmek • Allah katında zengin-fakir, siyah-beyaz, amir-memur herkesin eşit olduğunu yakinen hissetmek • Ümmet bilinci oluşturmak • Farklılıkların oluşturduğu uyumu görmek • Allah’ın evini ziyaret etmeninin verdiği mutluluk • Birlik, beraberlik ve kaynaşma sağlamak

2. 5. Kurban Yüce Allah’ın emrini yerine getirmek ve ona yaklaşmak amacıyla kesilen belirli nitelikteki hayvana denir. KURBAN Yakınlaşmak Yakın olmak

Kurbanın Tarihçesi Hz. İbrahim’in rüyasında oğlu Hz. İsmail’i kurban etmesi istenir, Hz. İsmail ise: “ …Babacığım! Emrolunduğun şeyi yap, inşallah beni sabredenlerden bulursun…” (Saffat Suresi, 102. ayet) şeklinde cevap verir. Hz. İbrahim’i vaadini yerine getirirken Cebrail bunun Allah’ın bir sınavı olduğunu bildirir ve Kur’an’da şöyle geçer: “Ey İbrahim! Rüyayı gerçekleştirdin. Biz iyileri böyle mükafatlandırırız. Bu gerçekten çok açık bir imtihandır… Biz oğluna bedel, ona büyük bir kurban verdik…” (Saffat Suresi, 104 -106. ayet)

Kurbanın Şartları • • Akıllı olmak Ergin olmak Müslüman olmak Dinen zengin olmak

Kurban Eti İhtiyaç Sahiplerine Misafire İkramlık Kesen Kişinin Ailesine “Onların ne etleri ne de kanları Allah’a ulaşır, fakat ona sadece sizin takvanız ulaşır…” (Hac Suresi, 37. ayet)

3. Salih Amel SALİH • Hayırlı • Güzel • İyi AMEL İnsanlığa ve varlık alemine faydası olan her türlü iyi, güzel iştir. • İş • İbadet • Davranış ÖRNEK • Helal kazanç elde etmek • Dürüst olmak • İnsanlara saygı ve sevgi duymak • Komşu ve akraba hakkını gözetmek • Kamu yararına hizmet eden bir yapı inşa etmek • …

Sadaka-i Cariye İnsanlığa ve varlık alemine hizmet eden ve sürekli hayır sağyan her türlü güzel iş veya davranışa sadaka-i cariye denir. • Okul, hastane, çeşme v. b. kamu hizmeti sağlayan yapı inşa etmek, • Hayırlı bir ilimle uğraşıp, hayırlı bir eser bırakmak, • Hayırlı bir nesil, evlat yetiştirmek, • Ağaç dikmek, • Hayırlı, faydalı bir icat meydana getirmek “ İman edip salih ameller işleyenlere gelince halkın en hayırlısı da onlardır. ” (Beyyine Suresi, 7. ayet)