SKIZOFRENIA Armela Xhaho Cfare eshte Skizofrenia Forme e

SKIZOFRENIA Armela Xhaho

Cfare eshte Skizofrenia? • Forme e sjelljes anormale qe I referohet nje grup psikozash ku perfshihen shtremerime te funksionimit : Te menduarit Terheqje sociale Sjellje te cuditshme Perceptim in Gjendjen shpirteror e

• “Shpirt i ndarë”- Greqisht • 1896 – Krepelin – tipet e ndryshme te psikozave. Demenca Praecox (deluzione, halucinacione, probleme te vemendjes) • Psikiatri zvicerian Eugen Bleueler - “skizofreni”

Diagnostifikimi sipas DSM IV 1. Deluzione Halucinacione 3. Fjalim/mendim i çrregullt (jo i rrjedhshëm) 4. Sjellje katatone, ose çrregullsi e theksuar në sjellje 5. Simptoma negative

C: Kohëzgjatja: • 6 muaj • të pakten një muaj që nga shfaqja e simptomave nga grupi A (faza aktive e simpomave), dhe mund të përfshijë periudha të simptomave si fazen aktive te keqësimit ose fazën e shfaqjës se simptomave pozitive

Simptomat pozitive përfshijnë: Mendime të çrregulluara Haluçinime, si dëgjime të zërave apo tingujve Iluzionet Deluzionet

Simptomat negative përfshijnë: kur ndjehen të pa interesuar dhe emocionalisht të zbrazët pamundësi për t’u koncentruar nevojë për t’u ndjerë të mbrojtur dëshira për të qëndruar larg prej njerëzve

Deluzionet • ide të gabuara, të pabazuara në realitet

1 ne 100 njerez

Deluzionet e persekutimit

Deluzionet e kontrollit

Deluzioni I references

Deluzioni I mekatit apo I fajit

Deluzioni I hipokondriazes

Deluzioni nihilist

Deluzioni I madheshtise

Deluzionet e kontrollit 1. Mendime te transferueshme 2. Mendime te nderfutjes 3. Mendimet e terheqjes

Humbja e asosacioneve • Idete kapercejne nga nje dege ne tjetren, te palidhura

Varferi ne permbajtje Neologjizmat Crregullimet e te folurit Tingellimi Sallata e faleve

Crregullime te perceptimit Iluzione vizive Shqetesime auditive Veshtiresi ne nuhatje Veshtiresi ne te kuptuarit e njerezve te tjere Veshtiresi ne identifikimin e njerezve Keqesim I vemendjes selektive

Halucinacionet

Crregullimet e gjendjes shpirterore • Pergjigje emocionale e reduktuar • Anhedoni • Afekt I papershtatshem

Stereotipi- sjellje te vazhdueshme te pakuptimta Nivele te larta / te ulta te aktivitetit fizik Crregullime te sjelljes motorike

Terheqje sociale Deatashim emocional Mungese vemendjeje Nuk kane nderveprim nderpersonal Probleme me veshtrimin ne sy Mezi kuptojne veten e tyre

Fillimi dhe rrjedhja e skizofrenise Performance e ulur Izolimi Higjena Faza e fshehte

deluzione Te folur te crganizuar halucinacione Faza aktive

Nentipet e skizofrenise Skizofreni Paranoide Skizofreni e corganizuar Skizofreni Katatonike

1. Skizofrenie e corganizuar • Skizofrenia hebefrenike- sjellje feminore • E folur inkoherente • Shqetesime te gjendjes shpirterore • Sjellje e corganizuar

2. Skizofrenia Katatonike • • • Stupor Katatonik Mund te demtojne veten Ekolali Ekopraksi Negativizem katatonik Atrofizem I trurit te vogel

3. Skizofrenia Paranoide Deluzione dhe halucinacione te lidhura me persekutimin/ madheshtine • Identitet deluzional

Dimensionet e skizofrenise • Dimensioni procesiv- reaktiv • Dimensioni I simptomave pozitive dhe negative

Kategorite e skizofrenise • Episod akut I skizofrenise • Crregullimi skizofreniform

Crregullimet deluzionale • • • Tipi persekutues Tipi madheshtor Tipi xheloz Tipi erotomaniak Tipi somatik

Prespektivat mbi skizofrenine 1. 2. 3. 4. 5. 6. Prespektiva Biologjike Prespektiva Konjitive Prepektiva e Familjes Prespektiva Psikodinamike Prespektiva Humaniste Prespektiva Biheviorale

Prespektiva Biologjike 1. Studimet gjenetike 2. Studimi I familjeve : • 1 prind skizofren 13%/ 2 prinder – 46% • Kusheri te pare- 10 here me shume 3. Studimet e binjakeve • Bizigotike- 14%/ Monozigote 38%

4. Studimet me te adoptuarit • Menyra e transmetimit 5. Studimet me rrezikshmeri te larte gjenetike 6. Studimet me rrezikshmeri te larte sjellore

Imazhet trunore

Demtim I trurit fetal Simetri e trurit Ventrikuj me te zmadhuar

Studimet biokimike • Nivele te larta te dopamines & receptoreve • Imbalance te seretonines • Kimioterapia- klozapina • Pasojat negative- Diskineze tradive

Prespektiva Konjitive Deficit I vemendjes • shkak biologjik Vemendje e larte- • mbipresin stimujt qe vijne nga mjedisi Vemendje e ulet- • perceptimi dhe procesimi I nje stimuli

Teorite e familjes • Emocionet e shprehura • Devijanca ne komunikim

Teorite psikodinamike • Mardhenie e hershme ankthioze nene- femije

Teorite humaniste • Lidhje jo normale prind femije- femija dyshon per legjitimitetin e ndjenjave

Prespektiva biheviorale • Mesimi I mospergjegjshmerise – femije nga familje te shqetesuara • Terapia: 1. Rimesimi I sjelljes normale 2. Perforcim I drejtperdrejte 3. Ekonomia Token 4. Trajnim I aftesive sociale