Skingar beinum og lium Unni upp r Bkum

Sýkingar í beinum og liðum Unnið upp úr: Bókum og greinum Rannsóknarverkefni Ásgeirs Þórs Másonar

Osteomyelitis – septiskur arthritis Acute haematogen osteomyelitis – AHO Bráð blóðborin beinsýking barna - BBBB Septiskur arthritis – SA Bráð liðsýking

Inngangur • Sýkingar í beinum og liðum eru erfiðar sýkingar • Í börnum er blóðborin sáning algengust • Löng bein og burðarliðir • Skjót greining og markviss meðferð skiptir sköpum Ásgeir Þór Másson

Inngangur

Osteomyelitis http: //www. youtube. com/watch? v=KTf. Ow. YS 1 yk. Y

Downloaded from: Student. Consult (on 21 September 2007 05: 34 PM) © 2005 Elsevier

Beingerð

Beingerð Section parallel to the surface from the body of the femur. X 100. a, Haversian canals; b, lacunæ seen from the side; c, others seen from the surface in lamellæ, which are cut horizontally.

Haversian canals

Acute haematogen osteomyelitis Alvarleg sýking – krefst markvissra viðbragða • • Nýgengi á Íslandi: 15/ ári (Ásgeir Þ Másson) Drengir: Stúlkur 1, 2: 1 (Ásgeir Þ Másson). Erl ranns: 2 -3 : 1 Oftast á aldrinum 2 -5 ára >80% < 16 ára • Metaphysis langra beina (algengasta staðsetningin vegna anatomiu og blóðrásar) • Ganglimir í > 70% tilfella, (Ásgeir Þ Másson) og erl ranns

Staðsetning bein- og liðsýkinga • Handl og öxl: < 10% • Hryggur: < 10% • Mjaðmagrind: < 10% • Fótleggur: um 75% Ásgeir Þór Másson

Staðsetning AHO (erl ranns) • • Femur Tibia Fibula Humerus Radius Ulna Calcaneus 36% 33% 7% 10% 3% 2% 3%

Sýklar AHO (erl. ranns. ) • • Staphylococcus aureus >70% Streptococcus Gr. B Strept. Pyogenes Staph. Epidermidis E. Coli Pseudomonas aeruginosa Hemophilus influenzae o. fl.

Sýklar AHO (erl. ranns. ) Smábörn (< 1 árs) 1 – 16 ára Gr. B streptococca Staph aureus E. Coli Gram neikv bakt E. coli Staph. aureus Strept. Pyogenes Kingela kingae >16 ára Staph. Aureus Staph. epidermidis Pseudom. aerug. S. pneumoniae, H. Influenzae, Serratia marcescence, Salmonella (Sickle cell)

Orsakavaldar Ásgeir Þór Másson

Einkenni við akút hematogen osteomyelitis (erl. Ranns. ) Eymsli Hitahækkun Bólga Hreyfihindrun 88% 75% 50% 45%

Einkenni (osteomyelitis og sept arthritis) • Algengustu einkenni við greiningu: – – – Verkur Starfræn truflun Bólga Roði Aukin líkamshiti 98% 96% 78% 53% Ásgeir Þór Másson

Osteomyelitis Mismunagreining • • • Arthritis rheumatoides og JIA Septiskur arthritis Trauma Cellulitis Ewing´s sarcom Hvítblæði Æðabólga Beininfarkt (sickle cell anemia) Toxiskur synovitis (coxitis simplex) O. m. fl.

Rannsóknir • • • Blóðstatus Sökk CRP Blóðræktun Aspirat í ræktun (NB: bl. ræktunarglös!!!) • • • MRI Rtg. , CT, Beinaskann

Septiskur arthritis • Osteoarthritis • Haematogen • Direct • áverkar • aðgerðir

Staðsetning sept. Arthritis (erl. ranns. ) Hné Mjöðm Ökkli 38% 32% 11% 81% Úlnliður Olnbogi Öxl 4% 8% 5% 19%

Staðsetning bein- og liðsýkinga • Öxl og handleggur: 8% • Mjaðmagrind: 2% • Mjöðm og fótleggur: 90% Ásgeir Þór Másson

Orsakir SEPTISKS ARTHRITIS Staph. aureus Streptococcus gr A Pneumococcus Hemophilus influenzae Salmonella Aðrar enterobacteriur 56% 22% 6% 14% 1% 7%

Orsakavaldar Ásgeir Þór Másson

Mismunagreiningar SA • • • JIA Febris rheum. Vasculitis / Henoch-Schönlein Festumein Orthop. sjd (perthes, o. m. fl) Reiter Colitis ulcerosa Psoriasis Lyme Trauma O. m. fl.

Meðferð <5 ára: Cefazolin 150 mg/kg : 3 >5 ára: Cloxacillin 200 mg/kg : 4 Hitalaus, Minni einkenni (helti, verkir) CRP lækkandi, <1/3 af hæsta gildi Keflex 150 mg/kg : 3 Staklox 150 mg/kg : 4

Meðferð Kliniskur bati 3 -4 vikur: stoppa Osteomyelitis – 3 vikur Arthritis – 4 vikur

Bein- og liðsýkingar barna af völdum baktería á tímabilinu 1996 -2005 Rannsóknarverkefni, vor 2007 Ásgeir Þór Másson

Inntöku og úttöku skilyrði • Inntökuskilyrði: – Fá greiningarkóða fyrir bein- og/liðsýking – Uppfylla tvö af eftirfarandi: • • Klínísk einkenni Sýkingarblóðmynd Jákvæð myndrannsókn Jákvæð bakteríuræktun – Full meðferð Ásgeir Þór Másson

Niðurstöður • Leit skilaði 234 tilfellum, 201 stóðust inn- og úttökuskilyrði – Beinsýkingar 149 – Liðsýkingar 52 • Samanburður á tilfellum með staðfesta bakteríuræktun og heildarhópnum – ekki marktækur Ásgeir Þór Másson

Aldursstaðlað nýgengi bein- og liðsýkinga (p=0. 086) Ásgeir Þór Másson

Aldursstaðlað nýgengi eftir aldurflokkum (p=0. 036) Ásgeir Þór Másson

Aldursdreifing og kynjahutfall • Kynjahlutfallið (drengir: stúlkur) er 1, 2: 1 Ásgeir Þór Másson

Staðsetning bein- og liðsýkinga Ásgeir Þór Másson

Orsakavaldar Ásgeir Þór Másson

Einkenni • Algengustu einkenni við greiningu: – – – Verkur Starfræn truflun Bólga Roði Aukin líkamshiti 98% 96% 78% 53% Ásgeir Þór Másson

Greiningaraðferðir - Blóðrannsóknir Ásgeir Þór Másson

Greiningaraðferðir – Blóðrannsóknir frh. Ásgeir Þór Másson

Greiningaraðferðir - Myndrannsóknir • • • Gerð í: Röntgenmynd 91% Ísótóparannsókn 76% Ómun 28% Segulómun 21% Tölvusneiðmynd 6% Jákvæð í: 36% 92% 41% 98% 64% Ásgeir Þór Másson

Endir