SINAV KAYGISI LE BA ETMEDE VEL FAKTR ocuklar
SINAV KAYGISI İLE BAŞ ETMEDE VELİ FAKTÖRÜ
Çocukları için kaygılanmayan anne baba yok gibidir. Bütün ana babalar çocuklarının mutlu, kendine güvenen, başarılı ve ilerde iyi bir meslek sahibi bireyler olmasını isterler.
Peki çocuğunuzun başarı ya da başarısızlığında ne kadar role sahipsiniz? Başarılı olmak mutlu ve öz güvenli olmak için yeterli midir?
Bildiğiniz gibi çocuklarınız bütün eğitim öğretim yaşamları boyunca bir takım sınavlara, değerlendirmelere tabi tutulmakta ve buna göre geleceklerini şekillendirmektedirler.
Bu süreçte yoğun tempo ve koşuşturma içersinde beklentilerden, olumsuz duygu ve düşüncelerden kaynaklı kaygı yaşamaktadırlar. Bu hem onlar için hem de sizin zor bir süreçtir.
Çocuğun var olan sınav kaygısına anne ve babanın sınav kaygısı da eklenince çocukların kaygı düzeyleri daha da artar ve bu durum çocuk ile anne-baba iletişiminin bozulmasına neden olabilir. İki tarafın da (ebeveyn-çocuk) birbirinin duygularını anlamaya çalışmaması çatışmayı çoğu zaman gereksiz yere büyütür ve uzatır.
Nedir Sınav Kaygısı? Sınav öncesinde öğrenilen bilginin, sınav sırasında etkili bir biçimde kullanılmasına engel olan ve başarının düşmesine yol açan yoğun kaygıya sınav kaygısı denir.
Belirli bir düzeyde kaygının olması kişiye, istek duyma, karar alma, alınan kararlar doğrultusunda enerji üretme ve bu enerjiyi kullanarak performansını yükseltme açısından yardımcı olur.
Hiç kaygı yaşamazsak da yapılacak olan işi elden geldiğince iyi yapmak için içimizde bir istek oluşmadığından sonuç genellikle olumsuz olur.
Yaşanan kaygı çok yoğun ise, kişinin, enerjisini verimli bir biçimde kullanması, dikkatini ve gücünü yapacağı işe yönlendirmesi engellenir. Kişi potansiyelini tümüyle kullanamaz ve istenen performansa erişemez.
“Normal düzeyde bir sınav kaygısı DOĞALDIR, hatta FAYDALIDIR. ” Aşırı (şiddetli) kaygı, öğrenmeyi ve hatırlamayı ZORLAŞTIRIR. Hiç kaygısızlık veya çok düşük düzeydeki kaygı MOTİVASYONU DÜŞÜRÜR.
Neden Yaşanır Sınav Kaygısı? §Yanlış Ders Çalışma Alışkanlıkları §Zamanı etkin kullanamama §Sınavlara fazla anlam yükleme §Gerçekçi olmayan düşünceler §(Ya yapamazsam, zamanı kesin yetiştiremeyeceğim vb. ) §Başarısız olma korkusu §Aile ve Çevre Baskısı(Yüksek beklenti, başkaları ile kıyaslama) §Mükemmelliyetçi Anne Baba Tutumu (Neden 100 almadın vb. )
Yüksek beklenti ve mükemmelliyetçi anne babalar çocuklarının çabalarını hiç taktir etmezler. Çocuk gösterdiği çabaya karşın bir türlü o seviyeye ulaşamaz. Çünkü kendisinden seviyesinin üstünde şeyler istenmektedir ve çocuk bu seviyeye ulaşamadığı için kendi gözünde değersizleşir. Çocuk bu durumda çalışmayı bırakma düşüncesi geliştirebilir. Yüksek beklentiler altında ezilen bu çocuk sınav kaygısını da yoğun bir şekilde yaşayacaktır.
Çocuklar başarısız olduklarında anne babalarının nasıl tepkiler vereceğini düşünürler. Başarısızlık durumunda “anneme babama ne diyeceğim”, “arkadaşlarımın yüzüne nasıl bakacağım”, “akrabalarımın önüne nasıl çıkacağım” gibi düşünceler çocukların sınav kaygısını artırır.
Sınav Kaygısının Belirtileri Nelerdir? Fizyolojik Belirtiler • Kalp çarpıntısı, • Nefes alıp verişte hızlanma, • Kaslarda gerginlik, • Ağız kuruluğu, • Terleme, üşüme, titreme, ateş basması, • Ellerin terlemesi ve titreme • Karın ağrısı, bulanık görme
Zihinsel Belirtiler • Felaket yorumları içeren tüm olumsuz düşünceler; • Yapamayacağım, rezil olacağım, başaramam, bu sene giremem gibi. • Kendini aşırı gözleme, çeşitli düşüncelere takılma ve bu düşünceler arasında gidip gelme, • Unutkanlık, • Dikkatini toplama ve yoğunlaşmada güçlük, soruları okuma ve anlamada güçlük, • Soruları cevaplarken konuları hatırlamada güçlük. Sürekli cevap şıkları arasında kararsız kalma
Duygusal Belirtiler • Gerginlik, • Sinirlilik, • Karamsarlık, • Hata yapma korkusu, • Yetiştirememe endişesi, zamanı az bulma, • Panik, karıştırma, kaydırma, • Güvensizlik ve çaresizlik duygusu, • Bıkkınlık, mutsuzluk
Davranışsal Belirtiler • Öfke davranışları, • İnatlaşma, kişilerle, sorularla, • Ders çalışmayı bırakma, • Sınavı yarım bırakma, • Ders çalışmayı erteleme, sınava girmeme, okula dershaneye gitmeme, • Bahane bulma; seneye tekrar girerim, senin yüzünden çalışamadım- kazanamadım.
Çocuklarınızın yaşadığı bu duyguları anlamaya çalışmak onlara bu zorlu süreçte destek vermek çok önemli. Başa çıkamadığınız durumlarda mutlaka bir uzmandan destek alınız.
ANNE BABALAR OLARAK NELER YAPMALISINIZ?
Çocuğunuza, onu sevmenizin sınavlardaki başarısıyla bir ilişkisi olmadığını ve hayatta başarı kadar başarısızlığında mümkün olabileceğini anlatın. Çocuğunuza iyi bir eğitim vermenin yanında, hayatı sevdirin ve yaşama sevinci aşılayın.
Çocukların sınav karşısında duydukları kaygıları en aza indirmek istiyorsak; aile olarak sınav karşısında öncelikle kendi duygularımızı tanıyıp kontrol etmeliyiz ki çocuklarımıza yardımcı olabilelim. Ailece sınavın anlamanı sorgulamak, değerlendirmek ve en uygun hale getirmek de kaygıyı azaltacaktır.
Çocuğunuzun olumlu yanlarını görün ve ödüllendirin. Bu, onun hem başarmaya olan inancını hem de kendine olan güvenini arttıracaktır
Çocuğunuzla iletişim içinde olun, kaygılarını ve korkularını anlatmasını uygun dille teşvik edip, duyguları hakkında suçlamadan dinleyin.
Çocuğunuzun başarıları konusundaki beklentilerinizi, okulda ve okul dışındaki performansını göz önünde bulundurarak belirleyin
Çocuklarınızın sorumluluk almasına izin vererek onlara destek olun. Bu, çocuklarınızın davranışlarının sonuçlarını görerek öğrenmelerine olanak sağlayacaktır.
Çocuğunuza rahat ve huzurlu bir çalışma ortamı sağlayın. Yaşadığı çevredeki tutarlılık çocuğunuzun başarısını arttırarak, kaygısını azaltacaktır.
Çocuklarınız sizi model alarak kaygılı davranmayı öğrenebilir. Kendi davranışlarınızı izleyerek, olumlu davranış modelleri göstermeye çalışın
Çocuklarınızı başkalarıyla kıyaslamayınız. Çocuğunuzun diğer insanlardan farklı birey olduğunu kabul ediniz.
Anne baba olarak değer verdiğiniz şeyleri sorgulayın. Hangi okulu bitirirseniz bitirin, çocuğunuz sizi sadece gazete okurken ya da para hakkında konuşurken görüyorsa, çocuğunuzdan beklediğiniz başarıyı bir daha gözden geçirin. Bu durumda değilseniz ve çocuğunuz başarısızsa onun okumak konusundaki seçimine saygı gösterin.
Çocuğunuz istemediğiniz ya da istemediği bir okulu kazandığında sonucu felaket olarak yorumlamayın. Çünkü bu, okulunu ve yapacağı işi sevmesini engeller.
KATILIMINIZ VE SABRINIZ TEŞEKKÜRLER!!
- Slides: 32