SIFATLAR u simleri trl ynlerden belirten niteleyen szcklere
SIFATLAR u İsimleri türlü yönlerden belirten niteleyen sözcüklere sıfat denir. u Sıfatlar iki gurupta incelenir:
u A)Niteleme Sıfatları u B)Belirtme Sıfatları: dört gurupta incelenir. 1)İşaret Sıfatları 2)Soru Sıfatları 3)Belgisiz Sıfatlar 4)Sayı Sıfatları
u A)Niteleme Sıfatları: Kendinden sonra gelen ismin rengini, kokusunu, biçimini gösteren sıfatlara denir. Nasıl sorusunu sorarak buluruz.
ÖRNEKLER u *büyük adam, kötü iş, iyi insan, derin düşünce, akılı N. S N. S u çocuk, güzel yürü u Durum Zarfı
u B)Belirtme Sıfatları: u 1. İşaret Sıfatları : Nesneleri göstererek belirten sıfatlarlardır. Bunlar şunlardır: bu, şu, o u *Bu araba senin mi? (Sıfat) u *Bu benim (Zamir) u *Şu adamı tanır mısın? (Sıfat)
u *Şu bizim sınıfta (Zamir) u *O şehri hiç görmedim (Sıfat) u *O, yürüyerek geldi (Zamir)
2. Soru Sıfatları : u İsimleri soru yönünden belirten sıfatlardır. u Hangi okula gidiyorsun? u Sınava kaç ay kaldı? u Nasıl bir dünya istersin?
3. Belgisiz (Belirsizlik) Sıfatlar: u Bir nesneyi ona kesinlik kazandırmadan belirten sıfatlardır. *Bütün insanlar biliyor u *Başka gün görüşelim u *Bazı kimseler çalışmıyor u *Her anne fedakardır u *Kimi öğrenciler okula gelmiyor u
4. Sayı Sıfatları: u Bir nesnenin sayısını belirten sıfatlara denir. u Sınava üç ay kaldı u İkinci sınıfa gidiyor. u Üçer kişi çağır.
ADLAŞMIŞ SIFATLAR : u : Niteleme sıfatlarının önündeki isim düşerse adlaşır buna da adlaşmış sıfat denir. u Genç insanlar dinamik olur à Gençler dinamik olur. u Tembel öğrenciler çalışmaz à Tembeller çalışmaz.
PEKİŞTİRME SIFATLARI : Sıfat olan kelimenin ilk sesli harfine kadar olan kısım alınır. Bu kısım m, p, r, s seslerinden uygun olanı pekiştirilir. Elde edilen bu kısım sıfatın başına getirilir. u Yeşil köy àYemyeşil köy u Düz yol àDümdüz yol u Temiz oda à Tertemiz oda u Kırmızı elma à Kıpkırmızı elma u
SORULAR: u 1. Aşağıdakilerden hangisinde niteleme sıfatı kullanılmamıştır? A)Kara cahilinden bilginine her insanın bir tarihi görüşü vardır. B)Bu küçücük kuşları yakalamak günahtır, demediler mi sana? C)Hangi kahramanlığından dolayı resmini bastılar acaba onun? D)Çok tutumlu bir insandı, ama evin içinde bolluk olsun isterdi. E)Oldukça kalın bir kitaptı Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar’ı.
u 2. Aşağıdakilerden hangisinde bir ad, birden çok sıfat almıştır? A)Temiz hava, kendisini toparlayıp yürüyüşe çıkma isteği uyandırdı. B)Kıvırcık saçlarının lüleleri o yürüdükçe sallanıyor, uçuyordu. C)Parlak, renkli yanıp sönen havai fişeklerin altında büyülenmiştik. D)Ağaçların yeşil yaprakları kuru dallarına canlılık vermiş gibiydi. E)İnsanın bilmediği yollardan akşam vaktinde geçmesi ürkütücüdür.
u 3. I. Bir, iki, üç, dört diye sayacak olursak akşama kadar bitiremeyiz bunları. II. Yazarın kaleme aldıklarının beşi öykü, ikisi roman türünde başyapıtlardı. III. Beş kez denedi takla atmayı, ama başaramayacağını düşünüp bundan vazgeçti. IV. Üç, beş, yedi tek sayılara; iki, dört, altı çift sayılara örnek olarak verilebilir. V. Yapılan deneme sınavında öğrencilerden yalnızca biri başarısız oldu. Yukarıdaki cümlelerden hangilerinde sayı sıfatı kullanılmıştır? A)I ve IV B)II ve III C)III ve IV D)III ve V E)IV ve V
u 4. “On beş kişilik küçük çay bahçesindeki bembeyaz şadırvana yayılan rengarenk ışıklar ne güzel. ”cümlesinden aşağıda verilenlerden hangisi sıfat değildir? A)on beş B)güzel C)bembeyaz D)küçük E)rengarenk
u 5. Aşağıdakilerden hangisinde pekiştirme sıfat görevinde kullanılmıştır? A)Dümdüz görünen deniz, rüzgarın çıkmasıyla dalgalanmaya başladı. B)Tertemiz akan suyun berraklığından kendini izliyordu Narsis. C)Gökyüzünden apaçık görünüyordu egzotik ormanın gizemi. D)Fırtınada uçmamak için şemsiyesine sımsıkı sarılan biriydi. E)Yapayalnız bir türkü kokuyordu adamın dingin sözleri.
u 6. Aşağıdakilerden hangisinde işaret sıfatı yoktur? A)Yine gelebilecek miydik bu yerlere bir gün? B)O tür anlayışlar, kişinin dar görüşlülüğünü yansıtır. C)Sizden şu türküyü de dinlemeyi çok isterdik. D)Şu benim en sevdiğim arkadaşlarımdan biridir. E)Dışarıda bu işlerle uğraşan yüzlerce insan var.
u 7. Aşağıdakilerden hangisinde “bir” sözcüğü asıl sayı sıfatıdır? A)Bir ilkbahar sabahında denizden yansıyan yakamozu izliyorduk birlikte. B)Yazık ki, görgülü bir insanın yapacağı şeyler değildi onun bu yaptıkları. C)Niçin gelişmiş bir şehir merkezine atanmak istemiyordu acaba, diye düşündüm. D)Sözcükler önemlidir; bazen bir sözcük bile şiirin bütün güzelliğini suya düşürebilir. E)Kısa bir cümlenin, upuzun cümlelerin bile anlatamayacağı şeyleri anlatabileceği doğrudur.
u 8. I-Çok el, ya yağmaya ya yolmaya… II-Ayı sevdiği yavrusunu hırpalar. III-Garip kuşun yuvasını Allah yapar. IV-İşleyen demir pas tutmaz. V-Kara haber tez duyulur. Yukarıda numaralanmış atasözlerinden hangisinde niteleme sıfatı yoktur? A)I B)II C)III D)IV E)V
u 9. Aşağıdaki cümlelerde renk bildiren sözcüklerden hangisi sıfat değildir? A)Kırmızı koltukta oturan yazarla söyleşilecekti. B)Memleket isterim gök mavi, tarla sarı olsun. C)Kara Yılan Kalesi’nin fotoğrafları çekildi. D)Kuş, yeşilimsi, geniş kanatlarını çırpıyordu. E)Kızıl ateşlerde yanan ağaçlardan eser kalmadı.
u 10. Aşağıdakilerden hangisinde adlaşmış sıfat yoktur? A)Dadaloğlu’dur sürülenlerin sözcüsü. B)Karacaoğlan’dır güzellerin sevgilisi. C)Köroğlu’dur yiğidin haykıran sesi. D)Yunus’tur iyilerin dünyayı algılayışı. E)Fuzuli’dir aşkın yanan ateşi.
CEVAP ANAHTARI 1. C 2. C 3 C 4. B 5. E 6. D 7. D 8. A 9. B 10. E
FURKAN CANİKLİ 9/A 7116 LATİF BATI HOCAMA TEŞEKKÜRLER www. latifbati. com
- Slides: 23