SES DONANIMI Hoparlr nedir Hoparlrn tarihesi Hoparlrlerin zellikleri

SES DONANIMI

*Hoparlör nedir? *Hoparlörün tarihçesi *Hoparlörlerin özellikleri *Hoparlör çeşitleri nelerdir? *Hoparlörün iç yapısı *İyi bir hoparlör nasıl olmalıdır? *Hoparlörün çalışma şekli *Hoparlör nasıl çalışır? *Hoparlörün bilgisayarlara bağlantı yerleri *Günümüzdeki hoparlör markaları *İlginç hoparlör tasarımları *Güncel hoparlör haberi 2

HOPARLÖR NEDİR 3

Elektrik akımı değişimlerini ses titreşimlerine çeviren alettir. 4

5

İlk hoparlör Rice ve Kellogg tarafından 1924 -1925 yıllarında yapılmıştır. Bu iki bilim adamının ortaya çıkardığı sistem, günümüzde önemli değişikliğe uğramamıştır. 6

HOPARLÖRLERİN ÖZELLİKLERİ *Bilgisayarda işlenen ve depolanan seslerin dış dünyada duyulması için gerekli bileşendir. *Hoparlörler analog ve sayısal tabanlı çalışabilmektedirler. *Hoparlör gücü sesin kuvvetini ve şiddetini belirler. *Hoparlör parametreleri; I. Güç(watt) II. Hoparlör sayısı III. Woofer(bas)/midrange(orta) ve tweeter(tiz) IV. Kasa yapısı gibi parametreleri vardır. 7

8

Elektrostatik hoparlör Elektrodinamik hoparlör Çalışma şekillerine göre hoparlörler 4’e ayrılır. Elektromagnetik hoparlör Magnetostatik hoparlör 9

Elektrostatik hoparlör çok kullanışlıdır. Elektrostatik hoparlörlerde diyafram hafif, gergin bir metalden veya metal kaplı plastik bir levhadan meydana gelir. Diyafram hareketsiz bir levhaya tutturulur. Ses iletimi için delinmiş olan hareketsiz levhalar arasından çok yüksek doğru akım gerilimi geçer. 10

Mekanik bir kuvvet meydana gelir. Yükselticiden gelen sinyal yalıtıcı bir transformatörden geçer. Sinyal geldiğinde levhalar arasındaki elektriğin hasıl ettiği kuvvet, biçimlendirilerek diyaframın hareket etmesini, böylece sesin meydana gelmesini sağlar. 11

HOPARLÖRÜN İÇ YAPISI Diyaframın ortasında sıkıca tutturulmuş silindir şeklinde bir çekirdek ve üstüne sarılı bir ses bobini bulunur. Bobin ve çekirdek bir mıknatısın kutupları arasına yerleştirilmiştir. Önceleri, bir yükselticiden alınan doğru akımla çalışan elektromıknatıslar kullanılıyordu, günümüzde yumuşak demirden kalıcı mıknatıslar veya seramik maddeler kullanılmaktadır. 12

İyi bir hoparlör nasıl olmalıdır? 13

1. İyi bir hoparlörün seslerde bozukluk yapmaması gerekir. Günümüzde hoparlörler, genellikle diyaframın arka yüzünden ses yayılmasını önlemek için, ses geçirmeyen maddelerle kaplı kutular içine yerleştirilmiştir. 14

2. Bir hoparlörün kabin yapısının kalitesi; tasarımı sırasında o hoparlöre gösterilen özene ve konstrüksiyonuna dayanır. “Konstrüksiyon” kelimesi genelde “iskelet” anlamına gelse de burası işin içine yüzeyler de girer. Bu yüzeyler genellikle kasanın ağırlığını etkilediğinden, satın alırken kasa ağırlığını göz önünde bulunduranlar bile vardır. 15

3. Hoparlörlerin üzerine uygulanan kaplama içinse genellikle vişne, dişbudak, akgürgen veya gül ağacı tercih edilir. Bu kaplamalar, üreticilere kaplamada kolaylıklar kadar, renk seçeneklerini çeşitlendirme imkanı da sağlar. 16

Hoparlörün çalışma mantığı Müzik seti, tv, mp 3 çalar, ev sinema sistemi, kulaklık gibi ses çıkaran araçların hepsinde hoparlör bulunur. Peki ama hoparlör nasıl çalışır? 17

18

ÇALIŞMA MANTIĞI Bobin, manyetik bir alanda akım taşıyan bir iletkendir. Sinyal geldiğinde elektromanyetik bir kuvvetin etkisi altında kalarak hareket eder. Bobin diyaframa sıkıca tutturulduğundan, diyaframı da hareket ettirir. Diyaframın hareketi elektrik sinyalindeki değişikliklere uyar ve havaya ses dalgaları yayar. Daha yüksek bir ses istendiğinde sinyalin şiddetinin arttırılması yeterlidir. 19

Hoparlör nasıl çalışır? 20

21

Elektrik akımı bobine ulaşıyor. Bu durum bobinde yapay mıknatıslık oluşturuyor(elektromıknatıs). Yapay ve doğal mıknatıslar birbirlerini itip çekiyor. Bu hareket diyaframa iletiliyor. Ses oluşuyor. Diyafram genellikle sürtünmeyle iyi ses verebilen bir malzemeden yapılır. Bu malzemeye tırnağımızı sürtsek normal maddelere oranla daha çok ses çıkarmaktadır. Bu madde daha çok kartonumsu bir yapıdadır. 22

Bir hoparlörün çalışması elektrik akımı ve manyetik alanla alakalıdır. Her hoparlörde bir sabit dairesel mıknatıs vardır. Bir de elektrik akımıyla mıknatıslanan elektromıknatıs bulunur. Elektromıknatıs ve sabit mıknatıs birbirini itip çekerek ortaya bir titreşim çıkmasını sağlarlar. 23

Kimi hoparlörler dış kaplamalarının altında kat sıkıştırılmış sunta ve/veya MDF(Medium Density Fibre Board, Orta Yoğunlukta Fiber Tahta) kullanırken, kimileri bu malzemeler arasında kumu da presleyerek sıkıştırırlar. 24

HOPARLÖR İLE İLGİLİ AYARLARI PC’DEN NASIL YAPABİLİRİZ? 25

26

27

Hoparlörlerin bilgisayara bağlantı yerleri 28

İlginç hoparlör tasarımları 29

GÜNCEL HOPARLÖR HABERİ 30

Hoparlör markaları *Avalon *Thiel *Reference 3 A *Meridian *Revel *Dynaudio *JMLAB *Vienna Acoustics *Canton *Ascendo *Mark&Daniel *Crea 31

32

33

İÇERİK *Mikrofon nedir? *Mikrofon nasıl çalışır? *Mikrofon markaları ve fiyatları 34

MİKROFON NEDİR? Çıplak ses malzemesinin ilk evresi, elektrik enerjisine dönüştürülmesidir. Bu sesin saptanması için gereklidir. Bir sesin saptanması yani depolanması için, çıplak durumdan elektrik enerjisi durumuna getirmek için mikrofon kullanılır. Mikrofonlar ses titreşimlerini elektriksel işarete çeviren araçlardır. 35

Mikrofon, ses dalgalarını elektriksel titreşimlere çeviren, elektroakustik bir cihazdır. Mikrofon ses dalgalarına göre sinyal gerilimi verdiğinden hoparlörü tamamlayan bir unsurdur. 36

Bir ses dalgasındaki titreşimlerin elektriksel benzeri olan sinyali üretmeye yarayan birçok fiziksel prensip vardır. Bunlar, bağlantı direncinin değişimi, piezo elektrik, elektromanyetik ve manyetostriksiyon (mıknatıslandığı zaman bir cismin boyunda meydana gelen değişiklik) prensiplerini içine alır. Bütün bu prensipler ve diğerleri yıllarca denenmiş, ancak sonunda piezo-elektrik, elektromanyetik, elektrostatik ve kapasitif prensipleri uygulamaya konmuştur. 37

MİKROFON NASIL ÇALIŞIR? Bütün mikrofonlar ses dalgalarına tepki gösteren çeşitli şekillerde yapılmış diyafram ya da benzeri bir elemana sahiptir. Mikrofona gelen ses dalgaları diyaframa çarpar ve ses basıncındaki değişikliklere göre diyafram içe veya dışa doğru hareket ederek mekanik titreşim yapar. Bu titreşimler sonucunda mikrofonun çıkış uçlarında bir gerilim meydana gelir. Çıkış uçlarında meydana gelen gerilim, hareket eden parçanın ya hızı ya da titreşimlerinin genliği ile orantılıdır. 38

39

İÇERİK *Harici ses kartının tarihçesi *Harici ses kartının yapısı *Ses kartının çalışma şekli *Ses kartı çeşitleri *Ses kartı fiyatları 40

Tarihçesi Ses kartları bilgisayar alanında 1989/90'lı yıllarda popülerliğe kavuşmuştur, Ad. Lib ve Soundblaster kartları, konuşmacı adı verilen, sistem içindeki hoparlörün yerine ses işlevlerini üstlenen kartlardır. Daha sonra piyasaya sürülen Roland LAPC-I ile birlikte, bilgisayar büroların dışında oyun amaçlı da kullanılmaya başlanmıştır 41

Ses kartı nedir? Ses kartı bilgisayardaki dijital ses verilerini analog ses sinyallere, analog ses sinyallerini de bilgisayarda işlenebilecek dijital sinyallere dönüştürür. Ses kartları anakartın genişleme yuvasına takılır. Bilgisayarda ses kartı olmaması bilgisayarın çalışmasını engellemez. Sadece ses ile ilgili işlemler yapılmaz. Ses kartları anakartın PCI veya ISA slotuna takılır. ISA slotuna takılan ses kartları günümüzde kullanılmamaktadır. Günümüzde anakartların çoğunda ses kartlarını anakartla bütünleşiktir(onboard). 42

SES KARTININ YAPISI 43

1. Dijital Sinyal İşlemcisi 2. DAC (Dijital-Analog Çevirici) 3. ADC (Analog-Dijital Çevirici) 4. Rom bellek 5. TAD(Telefon cevaplama aygıtı) 6. AUX_IN 44

SES KARTI ÜZERİNDEKİ BAĞLANTI NOKTALARI 45

1. 2. 3. 4. 5. Line In Line Out Sp Mic Midi (Musical Instrument Digital Interface) 6. Tad 7. Aux 46

Ses Kartının Çalışması Bilgisayarın çevre birimlerinde girilen analog ses sinyalleri ses kartına aktarılır. Ses kartının analog dijital çeviricisi (ADC) tarafından analog ses sinyallerini dijital sinyallere dönüştürür. Dijital hale dönüştürülmüş ses sinyalleri DSP'ye aktarılır. Bu birim tarafından veriler işlenir. DSP verileri anakartın veri yoluna iletir. Bu dijital veriler mikroişlemci tarafından işlenir ve depolanması için depolama birimlerine aktarılır. 47

Bilgisayardaki ses verilerini dinlemek için dijital ses verileri depolama aygıtlarında okunur, mikroişlemciye aktarılır ve ses kartındaki DSP'ye iletilir. DSP veriyi çözer. Çözülmüş veri ses kartının dijital analog çeviricisi (DAC) tarafından analog ses sinyallerine dönüştürülür ve ses kartının çıkışına aktarılır. 48

Ses Kartı Çeşitleri Veriyolu Standardına Göre v ISA v PCI-Express Fizik Yapısına Göre v Anakartta bir entegre olan (onboard) ses kartı v Anakartın genişleme yuvasına takılı olan ses kartı 49

HARİCİ SES KARTI FİYATLARI Harici ses kartı 50, 90 TL Creative SB PLAY USB Harici ses kartı 64, 90 TL 50

ESRA TARLABAZ MUSTAFA ÜNLÜ ALİ DAĞLI EMRE TÜRKER TEŞEKKÜR EDERİZ!. . 51