Sermaye Piyasas Sermaye piyasas orta ve uzun vadeli

  • Slides: 16
Download presentation
Sermaye Piyasası Sermaye piyasası orta ve uzun vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasadır.

Sermaye Piyasası Sermaye piyasası orta ve uzun vadeli fon arz ve talebinin karşılaştığı piyasadır. Sermaye piyasası mali piyasa kavramından daha dar ve teknik bir nitelik taşır ve genellikle mali piyasa kavramı içinde yer alır. Sermaye piyasasının tipik özelliği ve para piyasasından ayrıldığı en belirgin niteliği bu piyasanın orta ve uzun vadeli fonlardan oluşmasıdır. Bu vade bir yıldan fazla olmalıdır. Sermaye piyasasından sağlanan krediler genellikle, işletmelerin bina, makine ve teçhizat gibi duran varlıklarının finansmanında kullanılır. Para piyasasında olduğu gibi, sermaye piyasasının kaynakları da tasarruf sahiplerinin birikimleridir. Sermaye piyasasının en önemli ve yaygın araçları pay senetleri (hisse senetleri) ve borçlanma senetleridir (bono ve tahvil gibi). Riskini yönetmek isteyen yatırımcılar için tasarlanmış türev ürünleri de sermaye piyasası araçları arasında yer alır.

Daha önce görmüş olduğumuz finans sektörü kuruluşlarını düşünelim. Bankacılık Sektörü Finansal Kiralama Şirketleri Faktoring

Daha önce görmüş olduğumuz finans sektörü kuruluşlarını düşünelim. Bankacılık Sektörü Finansal Kiralama Şirketleri Faktoring Şirketleri Finansman Şirketleri Hangi kurum tarafından düzenlenir ve denetlenir? (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) Sigorta Sektörü Hangi kurum tarafından düzenlenir ve denetlenir? (Hazine Müsteşarlığı-Sigorta Denetleme Kurumu/Sigortacılık Genel Müdürlüğü) SERMAYE PİYASASI KURUMLARI Düzenleme? Faaliyetlere İzin Verme? Gözetim? Piyasa Gözetim ve Denetim? Tedvir ve Yaptım Uygulama? Finansal Raporlama ve Bağımsız Denetim Standartları? Uyuşmazlık Çözme? Lisanslama Faaliyetleri Hangi kurum tarafından düzenlenir ve denetlenir?

Sermaye Piyasası Kurulu, tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir

Sermaye Piyasası Kurulu, tasarrufların menkul kıymetlere yatırılarak halkın iktisadi kalkınmaya etkin ve yaygın bir şekilde katılmasını sağlamak ve sermaye piyasasının güven, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını düzenlemek ve denetlemek amacıyla 1981 yılında çıkarılan 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile kurulmuştur. Söz konusu Kanunu yürürlükten kaldıran 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile Kurulun görev, yetki ve sorumlulukları yeniden düzenlenmiştir.

Sermaye Piyasası Kurulu Kurul idari ve mali özerkliğe sahip bir kamu tüzel kişisidir ve

Sermaye Piyasası Kurulu Kurul idari ve mali özerkliğe sahip bir kamu tüzel kişisidir ve kendisine verilen görev ve yetkileri kendi sorumluluğu altında bağımsız olarak yerine getirir ve kullanır. Kurulun ilgili olduğu Bakan, Başbakan tarafından görevlendirilen Bakan’dır. Kurulun merkezi İstanbul’dadır. Kurul merkezinin İstanbul’a taşınmasına ilişkin iş ve işlemler tamamlanıncaya kadar Kurulun merkezi Ankara’dır. Sermaye piyasasının güven açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını, tasarruf sahiplerinin/yatırımcıların hak ve yararlarının korunmasını sağlamak hedefleri doğrultusunda, Kurulun temel amaçları; üSermaye piyasalarının ve kurumlarının işleyiş kurallarını belirlemek, üPiyasadan fon kullanan şirketlerin belli kurallara uygun olarak en iyi şekilde yararlanmalarını sağlamak, üSermaye piyasasına yatırım yapan tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarını korumak, üPiyasaların adil ve etkin çalışmasını sağlamaktır. Kurul bu hedeflere Kanun, yönetmelik ve tebliğlerle düzenlemeler yaparak, piyasaların gözetim ve denetimini sağlayarak ulaşmaya çalışmaktadır. Kaynak: Sermaye Piyasası Kurulu’nun görev, yetki http: //www. spk. gov. tr/Sayfa/Index/0/0/1 ve kitabınızın sayfa 31 ve sorumlulukları ayrıntı için

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9)

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) Düzenleme İzahname ve İhraç Belgesi Onayı Faaliyetlere İzin Verme Gözetim Piyasa Gözetim ve Denetim Tedvir ve Yaptırım Uygulama Finansal Raporlama ve Bağımsız Denetim Standartları Uyuşmazlık Çözme Lisanslama Faaliyetleri

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 1) Düzenleme üSermaye piyasası araçlarının ihracı, halka arz ve

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 1) Düzenleme üSermaye piyasası araçlarının ihracı, halka arz ve satışı, üİhraççıların kamuyu aydınlatma yükümlülükleri ve gözetimi, üHalka açık ortaklıkların birleşmesi, bölünmesi ve önemli nitelikteki işlemleri ile pay alım teklifi ve ayrılma hakkı, üKanuna tabi kurumlar için standart rasyolar belirlenmesi, üSermaye piyasasında bağımsız denetim faaliyet esasları, izahname ve ihraç belgesi standartlarının belirlenmesi, üTürev araçların, bu araçların işlem göreceği borsalar ile bu piyasalarda çalışanların denetim ve faaliyet esasları, üMenkul kıymetlerin ödünç alınması, açığa satış, üRepo, sermaye piyasası araçlarının takas, saklama, kaydi değer haline getirilmesi, derecelendirme üSermaye piyasasında gayrimenkul değerleme faaliyetinde ve yatırım tavsiyelerinde bulunacak kişi ve kuruluşların uyacakları esaslar, üSermaye piyasası faaliyetlerinde bulunacaklar ve sermaye piyasası kurumlarının yönetici ve çalışanlarının mesleki eğitimi ve yeterliliğine ilişkin esaslar, başlıca düzenleme konularıdır.

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 2) İzahname ve İhraç Belgesi Onayı Kanun uyarınca halka

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 2) İzahname ve İhraç Belgesi Onayı Kanun uyarınca halka arz olunacak veya borsada işlem görecek sermaye piyasası araçlarına ilişkin izahname, halka arz edilmeksizin ihraç edilecek sermaye piyasası araçlarına ilişkin ise ihraç belgesinin Kurulca onaylanması zorunludur. Bu kapsamda, ihraççılar, halka arz edenler ile menkul kıymet, gayrimenkul ve girişim sermayesi yatırım ortaklıkları tarafından halka arz veya ihraç olunacak paylarına, borçlanma araçlarına, yatırım fonları tarafından ihraç edilecek katılma belgelerine ve diğer çeşitli sermaye piyasası araçlarına ilişkin izahname/ihraç belgesi onayı için yapılan başvurular değerlendirilmektedir.

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 3) Faaliyetlere İzin Verme a) Aracı Kuruluşlara Yönelik İzinler:

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 3) Faaliyetlere İzin Verme a) Aracı Kuruluşlara Yönelik İzinler: Aracı kurum ve bankaların sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaları, merkez dışı örgüt açmaları, ortaklık yapılarının değişmesi, esas sözleşmelerinde değişiklik yapılması Kurul iznine tabi bulunmaktadır. Bu kapsamda Kurul iznine tabi olarak gerçekleştirilebilecek faaliyetler; üMenkul kıymetlerin alım satımına aracılık, üHalka arza aracılık, üMenkul kıymetlerin geri alma veya satma taahhüdü ile alım satımı (Repo. Ters Repo), üPortföy yöneticiliği, üYatırım danışmanlığı, üKredili menkul kıymet, açığa satış ve menkul kıymetlerin ödünç alma ve verme İşlemleri, üTürev araçların alım satımına aracılık, üDöviz, mal, kıymetli maden veya Kurulca belirlenecek diğer varlıkların kaldıraçlı alım satımı, alım satımına aracılık ve bu işlemlere yönelik hizmetlerin yerine getirilmesi başlıkları altında toplanabilir.

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 3) Faaliyetlere İzin Verme b) Kolektif Yatırım Kuruluşlarına İlişkin

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 3) Faaliyetlere İzin Verme b) Kolektif Yatırım Kuruluşlarına İlişkin İzinler Kolektif yatırım kuruluşlarının işleyişleri ile kamuyu aydınlatma esaslarının daha sağlıklı ve şeffaf bir şekilde yürütülmesinin sağlanması amacıyla; üYatırım fonlarının ve emeklilik yatırım fonlarının kuruluşları, içtüzük onayı işlemleri, kurucu ve tür değişiklikleri, birleşmeleri, tasfiyeleri ile halka arz ya da nitelikli yatırımcılara satış işlemleri, üYabancı yatırım fonu paylarının Türkiye’de satışı, üMenkul kıymet/gayrimenkul/girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının kuruluş/dönüşümleri, esas sözleşme değişiklikleri, kayıtlı sermaye sistemi tavan artırımı işlemleri, halka arz ya da nitelikli yatırımcılara satış işlemleri, statüden çıkma işlemleri ile belirli oranı aşan pay devirleri, üPortföy yönetim şirketlerinin kuruluşları, portföy yöneticiliği, yatırım danışmanlığı ve fon katılma payı dağıtım faaliyetleri, yatırım kuruluşları ile acentelik tesis işlemleri, belirli oranı aşan pay devirleri, üPortföy saklama kuruluşlarının portföy saklama faaliyetleri Kurul iznine tabi bulunmaktadır.

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 3) Faaliyetlere İzin Verme c) Halka Açık Anonim Ortaklıklara

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 3) Faaliyetlere İzin Verme c) Halka Açık Anonim Ortaklıklara İlişkin İzinler: Gerek payları borsada işlem gören, gerekse diğer halka açık anonim ortaklıklarla ilgili olarak; d) Bağımsız Denetim Kuruluşlarına İlişkin İzinler: Türkiye Denetim Standartlarına göre ihraççıların ve sermaye piyasası kurumlarının kamuya açıklanacak veya Kurul tarafından istenecek finansal tablolarının, Türkiye Muhasebe Standartlarına uygunluğu ile bilgilerin doğruluğunun ve gerçeği dürüst bir biçimde yansıtıp yansıtmadığının, bağımsız denetçileri vasıtasıyla, defter, kayıt ve belgeler üzerinden incelenmesinden ve tespit edilen sonuçların rapora bağlanmasından sorumludur e) Derecelendirme Kuruluşlarına İlişkin İzinler: Derecelendirme faaliyeti Kurulca yetkilendirilen derecelendirme kuruluşlarınca yerine getirilmektedir. 2013 yılı sonu itibariyle ülkemizde kurulan 6 derecelendirme kuruluşu sermaye piyasasında kredi derecelendirme faaliyetinde bulunmak üzere ve 3 derecelendirme kuruluşu sermaye piyasasında kurumsal yönetim ilkelerine uyum derecelendirmesi faaliyetinde bulunmak üzere yetkilendirilmiş bulunmaktadır. 4 uluslararası derecelendirme kuruluşunun da Türkiye’de bu faaliyetlerde bulunması kabul edilmiştir. f) Gayrimenkul Değerleme Kuruluşlarına İlişkin İzinler: Kurul ilgili tebliğler uyarınca gayrimenkullerin değerlemesini yapabilecek değerleme kuruluşlarından sermaye piyasasında faaliyette bulunacaklara ilişkin şartları belirlemekte, bu şirketlerin kuruluş izinlerini vermekte ve bu şartlara uyan kuruluşları listeler halinde ilan etmektedir. 2013 yılı sonu itibariyle 130 şirket gayrimenkul değerlemesi konusunda Kuruldan izin almış ve bu konuda faaliyet göstermektedir.

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 4) Gözetim Kurul gözetim fonksiyonu kapsamında Kanuna tabi sermaye

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 4) Gözetim Kurul gözetim fonksiyonu kapsamında Kanuna tabi sermaye piyasası kurumlarının mali bünyeleri ve kaynaklarının kullanımı ile ilgili standart rasyoları genel olarak ya da faaliyet alanları veya kurum türleri itibariyle belirleyebilmekte Kanun hükümleri gereğince elde ettiği veya kendisine tevdi edilen mali tablo ve raporlar ile diğer belgeleri inceleyip değerlendirerek, Kanunda belirtilen gerekli tedbirleri almaktadır. Sermaye piyasasını ilgilendiren her türlü yayın, duyuru ve reklamları izlemekte, yanıltıcı ilan ve reklamları yasaklayarak gereği yapılmak üzere ilgili kuruluşlara bildirmektedir. üHalka Açık Anonim Ortaklıkların Gözetimi üFinansal Tabloların Revizyonu ü Özel Durumların İzlenmesi ü Genel Kurul Toplantılarına Katılım ü Kolektif Yatırım Kuruluşlarının Gözetimi ü Aracı Kuruluşların Gözetimi üMali Duruma Yönelik Gözetim ü İzleme Faaliyetleri ü Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Gözetimi ü Derecelendirme Kuruluşlarının Gözetimi ü Gayrimenkul Değerleme Kuruluşlarının Gözetimi üPiyasa Gözetim ve Denetimi

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 5) Piyasa Gözetim ve Denetim Piyasa gözetim ve denetim

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 5) Piyasa Gözetim ve Denetim Piyasa gözetim ve denetim faaliyeti, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu (Kanun) ve ilgili mevzuat çerçevesinde Borsalar ve teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören sermaye piyasası araçlarında meydana gelen olağandışı fiyat ve miktar hareketlerinin izlenmesi ve mevzuata aykırılıkların tespiti halinde gerekli işlemlerin yapılması ve tedbirlerin alınmasını öngörmektedir.

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 6) Tedvir ve Yaptırım Uygulama Kurulun temel ilkeleri doğrultusunda

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 6) Tedvir ve Yaptırım Uygulama Kurulun temel ilkeleri doğrultusunda sermaye piyasasının etkin, dürüst ve güvenilir işleyişini bozucu her tür usulsüz fiil ve işlemler denetlenerek, piyasaların düzgün ve disiplin içinde çalışması sağlanmaktadır. Denetimlerde bir yandan yol gösterici, yapıcı ve iyileştirici bir yaklaşım izlenirken, diğer yandan cezai yaptırım gerektiren işlemler de ilgili makamlara iletilmektedir. Kurul denetimleri sonucunda; üuyarı, üidari para cezası, üadli para cezası, ühapis cezası biçiminde yaptırımlar uygulanabilmektedir.

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 7) Finansal Raporlama ve Bağımsız Denetim Standartları Kanun uyarınca,

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 7) Finansal Raporlama ve Bağımsız Denetim Standartları Kanun uyarınca, ihraççıların ve sermaye piyasası kurumlarının finansal tablolarını Türkiye Muhasebe Standartlarına (TMS) uygun olarak hazırlamaları zorunludur. Diğer taraftan Kurulun TMS’ lere uygun olarak alt düzenlemeler yapma görev ve sorumluluğu bulunmaktadır. Bu kapsamda fon dışı ihraççılar ve sermaye piyasası kurumları için ve fonlar için ayrı olmak üzere asgari hususları belirleyen finansal tablo ve dipnot formatları ilan edilmiş bulunmakta ve kamuya açıklanan finansal tablolar bu formatlara uygun olarak düzenlenmektedir.

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 8) Uyuşmazlık Çözme Kurulun uyuşmazlık çözme yetkisi ise iki

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 8) Uyuşmazlık Çözme Kurulun uyuşmazlık çözme yetkisi ise iki durumda tanınmıştır. Bunlardan ilki, borsa uyuşmazlıklarının çözümüne ilişkindir. Buna göre, borsalarda, borsa üyeleri ile müşterileri arasında borsa işleminden kaynaklanan uyuşmazlıklar kural olarak Borsada çözümlenebilmektedir. Tarafların bu karara karşı belirli bir tutarın (100 bin TL’nin) üzerinde olması halinde Kurula itiraz hakkı bulunmaktadır. Kurulun bu husustaki kararı ise nihai olup, buna karşı ancak idari yargı yoluna gidilebilir. İkincisi ise, sermaye piyasasında faaliyet gösteren meslek kuruluşlarının üyeleri ile ilgili aldığı kararlara karşı Kurula karşı itiraz edilebilmesi ve bu uyuşmazlığın Kurul tarafından nihai olarak çözümlenmesidir. Bu madde özellikle meslek kuruluşu tarafından üyelerine verilen disiplin cezalarına karşı yapılan itiraz başvurularında uygulama alanı bulur.

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 9) Lisanslama Faaliyetleri Kurulca düzenlenen lisanslama sınavları ile sermaye

Sermaye Piyasası Kurulunun Temel Fonksiyonları 9) Lisanslama Faaliyetleri Kurulca düzenlenen lisanslama sınavları ile sermaye piyasası alanında ihtisas personeli, yönetici, türev araçlar personeli, gayrimenkul değerleme uzmanı, konut değerleme uzmanı, kredi derecelendirme uzmanı, kurumsal yönetim derecelendirme uzmanı ve yönetici olarak çalışanların mesleki yeterliliklerinin, bilgi ve tecrübelerinin saptanarak lisans belgelerinin verilmesi amaçlanmaktadır.