Serce sportowca Nagy zgon w sporcie Trening sportowca

Serce sportowca. Nagły zgon w sporcie

Trening sportowca powoduje zmiany adaptacyjne w organizmie człowieka, w którym organizm przystosowuje się do czynników zewnętrznych i wewnętrznych jak i zjawisko względnej równowagi między organizmem a środowiskiem.

Zmiany adaptacyjne dotyczą wszystkich układów i narządów organizmu, obejmując zmianę morfologii, funkcji komórek jak i całych narządów i układów. W organizmie sportowca obserwowane zmiany dotyczą składu krwi, gospodarki hormonalnej, mięśni szkieletowych, kości układu nerwowego i oddechowego.

Najistotniejszą jednak rolę odgrywają zmiany w układzie sercowo-naczyniowym

Od wielu lat zauważamy związek między intensywnym wysiłkiem fizycznym a powiększeniem sylwetki serca, co zostało potwierdzone badaniami autopsyjnymi sportowców oraz badaniami obrazowymi takimi jak echokardiografia, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny.

�Zdrową fizjologiczną odpowiedzią serca na �regularny, długotrwały wysiłek fizyczny �są zmiany adaptacyjne, zarówno w mor�fologii jak w funkcji serca. �Zespół tych zmian jest określany jako �serce sportowca. �Charakter wykonywanego treningu określa rodzaj zmian w układzie sercowo�naczyniowym

�Wysiłki izotoniczne, dynamiczne np. kola�rstwo, kajakarstwo kiedy zwięsza się �powrót żylny i obciążenia objętościowe �serca w konsekwencji zwieksza się �objętość wyrzutowa i pojemność minutowa serca proporcjonalnie do zapotrzebowania na tlen. �Częstość skurczów serca wzrasta niemal natychmiast po rozpoczęciu pracy i po upływie 2 -5 minut stabilizuje się na poziomie odpowiadadającym intensywności pracy lub osiąga swoją wielkość maksymalną.

�Teoretyczna przybliżona wielkość maksymalna dla osób powyżej 20 roku życia można obliczyć HRmax=220 -wiek �Zwiekszenie objętości wyrzutowej towarzyszy wzrost frakcji wyrzutowej do 85% podczas wysiłków maksymalnych. �Ciśnienie skurczowe wzrasta w czasie wysiłków dynamicznych proporcjonalnie do wielkości obciążeń. �Ciśnienie rozkurczowe wykazuje nieznaczny wzrost, nie zmienia się a nawet obniża.

�Mięsień sercowy przerasta w sposób ekscentryczny w postaci poszerzeniu jamy komory któremu towarzyszy proporcjonalne zwiekszeniu grubości ścian serca.

�Wysiłki izometryczne statyczne(zapasy, podnoszenie ciężarów) powodują wzrost ciśnienia skurczowego jak rozkurczowego, zwiększenia pojemności minutowej serca , która zależy tylko od częstości skurczów serca. Mięsień sercowy ulega przerostowi koncentrycz�nemu. �Istotnym elementem adaptacji do wysiłku

�Jest poprawa czynności rozkurczowej i wzrost podatności lewej komory serca. �Zmiany adapatcyjne prowadzą do niedomykalności zastawek serca jednak często nie dają objawów klinicznych. �W badaniach stwierdzono obecność niedo�mykalności jednej lub więcej zastawek; �U 52, 9% zmiana dotyczy tylko jednej zastawki, mitralnej u 47%, trójdzielnej 35, 3% a u 88, 2% niedomykalność zastawki płucnej.

�Nie stwierdzono niedomykalności zastwki aortalnej. �W zapisie EKG sportowców wyczynowych można zaobserwować nastepujące zmiany patologiczne: �-bradykardia �-wydłużenie czasu przewodzenia przedsionkowo-komorowego �-zaburzenie przewodnictwa peczka Hisa

�-cechy przerostu lewej komory serca �-zaburzenia okresu reporalizacji �-obecność fali „U” �Jeśli trening jest prowadzony regularnie dłuższy czas obserwuje się zmniejszenia wyrzutu katecholamin w czasie wysiłku, dzieki czemu zmniejsza się przerost wysiłkowej częstości akcji serca u sportowców w porównaniu z osobami

�nietrenującymi . �Przyczyną jest nadmierne napięcie nerwu blędnego oraż obniżenie wewnętrznej aktywności sympatykomimetycznej serca. �Koncepcja przerostu serca u sportowców jest efektem procesu adaptacji do intensywnych wysiłków fizycznych. W myśl tej koncepcji czynnik inicjujący kaskadę procesów biologicznych, prowadzących

�do przerostu mięśnia sercowego jest sygnał mechaniczny w następstwie zwiększenia obciążenia wysiłkiem fizycznym. �Dochodzi do przerostu i powiększenia jam serca, a zatem zwiększa się objętość serca. �Zmiany te uznawane są za czynnościowe i mają się cofać po zaprzestaniu uprawiania

�sportu, jednak z ostatnich doniesień u ponad 20% sportowców zawodowo uprawiających sport niezupełnie cofa się nawet po 5 lat po zakończeniu kariery sportowej. �Nagły zgon sercowy u sportowców-to nie związane z urazem, nieoczekiwane zatrzymanie akcji serca, które nastąpiło w ciągu 6 godzin od wysiłku, u osoby dotychczas zdrowej.

�Nagły zgon młodego „gladiatora” powoduje niezdrowe zainteresowanie � mediów i szukanie winnych, zadanie pytania czy istnieje problem zwiekszonego ryzyka smierci u osób uprawiających wyczynowo sport? �Dlaczego Fidippides zawodowy posłaniec padł martwy po przebiegnięciu 40 km z Maratonu do Aten?

�Doniesienia literaturowe z ostatnich lat wykazują, że ryzyko nagłego zgonu wśród młodych sportowców jest znacznie wyższe niż w populacji ludzi uprawiających sport rekreacyjnie lub nieuprawiających w tej samej kategorii wiekowej. �Czy to przypadek, że tylko w 2013 odnoto�wano aż 10 nagłych zgonów wśród piłkarzy ligowych.

�W 2003 badacze włoscy opublikowali badania z obszaru prowincji Veneto, gdzie populacja ludzi wynosi 4 mln, gdzie uprawia sport 40 tys. osób w wieku od 12 lat do 35 roku życia. Ryzyko naglego zgonu sportowca jest 3, 5 razy wieksza niż rówieśników nieuprawiających sport 3. �W USA ryzyko wynosi 1 -2/100 000 spor�towców , we Francji ryzyko wynosi 4, 5

�Dane amerykańskie są zaniżone, gdyż obejmują tylko sport uprawiany w szko�łach. �Wyniki 2011 wskazują wyższą śmiertel�ność sportowców pochodzenia afroamerykańskiego(5, 6/100000). �Pewne jest, że 9 czy 10 -krotnie częściej umierają mężczyźni niż kobiety.

�Przyczyną nagłego zgonu u znamiennej większości sportowców było nagłe zatrzymanie krążenia, u podłoża którego leżała niewykryta wcześniej choroba serca lub naczyń predysponująca do groźnych zaburzeń rytmu. �W USA nagłe krążenia było przyczyną 93% wszystkich zgonów młodych sportowców.

�Zgon występował w trakcie wysiłku �fizycznego lub po zakończeniu był u 90%. �Sportowcy nie zgłaszali dolegliwości �kardiologicznych w 36 miesięcy przed �wystąpieniem zgonu, a 90% nie miało żadnych objawów kardiologicznych. �Nagłe zgony występowały dwukrotnie częściej w trakcie treningu niż podczas meczu.

�Najczęstszą przyczyną nagłego zatrzymania krążenia są genetyczne uwarunkowane choroby mięśnia sercowego: �-kardiomiopatia pprzerostowa �-arytmogenna kardiopatia �-anomalie tętnic wieńcowych �Zwracają duże różnice w ocenie zgonów sercowych u sportowców w Europie i USA.

�W USA 40% nagłych zgonów jest kardiomiopatia przerostowa a w Europie 7 -14% �Kardiomiopatia przerostowa jest chorobą na podłożu genetycznym, spowodowana jest mutacją białek sarkomerów, czyli komórek kurczliwych mięśnia sercowego �co powoduje asymetryczny przerost mięśnia sercowego lewej komory

�Nieregularnie powiększone kardiomiocyty i wzmożone włóknienie niedokrwiennego mięśnia sercowego stanowią substrat dla arytmii i zwiększeniem niedokrwienia mięśnia sercowego, zaburzeniami repolaryzacji i depolaryzacji mięśnia sercowego co prowadzi do migotania komór.

�W Europie, a szcególnie we Włoszech główną przyczyną nagłych zgonów na tle kardiologicznym jest kardiomiopatia arytmogenna. �Kardiomiopatia arytmogenna powstaje w wyniku mutacji białek desmosomów tj. połączeń międzykomórkowych odpowiedzialnych za przyleganie ścisłe �Tworzących synsycjum mięśnia sercowego.

�Mutacja powoduje osłabienie połączeń �międzykomórkowych i zastąpienie ich tkanką łączną i tłuszczową. Proces zaczyna się w prawej komorze i w miarę rozwoju powoduje uogólnione zaburzenia jej kurczliwości, niekiedy proces obejmuje lewą komorę serca. Wystepuje wydłużenie �czasu przewodnictwa. �Choroba ta jest w 11% przyczyną nagłych zgonów.

�Tak więc odpowiedź na pytanie, czy sport może zwiększać ryzyko nagłego zgonu z pozoru jest prosta: tak ale u ludzi, którzy cierpią na chorobę serca predysponującą do grożnych dla życia rytmu serca. �Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne i �Międzynarodowy Komitet Olimpijski zalecają wykonanie EKG u każdego sportowca rozpoczynynającego karierę.

�Dlatego kończąc apeluję do Państwa o poparcie inicjatywy o zapewnieniu dostępu do zewnętrznego defibrylatora na każdym boisku sportowym. �Defibrylacja wykonana w ciągu 5 minut od zatrzymania krążenia ma u sportowców � 60% skuteczności.

� Dziękuję