SERBEST MESLEK MAKBUZU HAZIRLANMASI rfan VURAL Yeminli Mali

SERBEST MESLEK MAKBUZU HAZIRLANMASI İrfan VURAL Yeminli Mali Müşavir irfan. vural@bakis. com. tr İrfan VURAL - YMM Ankara, Aralık 2019

SUNUM PLANI • AVUKAT KAZANÇLARININ GELİR VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMU • • Kazancın Tespitinde Hasılat ve Giderler Genç Girişimci İstisnası Avukatlara Yapılan Ödemelerde Vergi Kesintisi (Stopaj) Gelir Vergisi Beyannamesi Üzerinde Yapılacak İndirimler • AVUKATLIK HİZMETLERİNDE KDV • SERBEST MESLEK MAKBUZUNDA YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER • VERGİ KANUNLARINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER İrfan VURAL - YMM

AVUKAT KAZANÇLARININ GELİR VERGİSİ KARŞISINDAKİ DURUMU İrfan VURAL - YMM

Serbest Meslek Kazancı 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu Madde 65: Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır. Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmıyan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır. İrfan VURAL - YMM

GVK Madde 66 : Serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez. (…) 4. Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticari ve mesleki işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları; (…) Bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı sayılırlar. ’ İrfan VURAL - YMM

SERBEST MESLEK KAZANCININ TESPİTİNDE HASILAT VE GİDERLER GVK Madde 67: Serbest meslek kazancı bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyle yapılan giderler indirildikten sonra kalan farktır. Müşteri veya müvekkilinden, serbest meslek faaliyeti ile ilgili olmak üzere para ve ayın şeklinde alınan gider karşılıkları kazanca ilave edilir. Vergi, resim, harç, keşif, şahitlik, bilirkişilik ve ekspertiz gibi hususlara harcanmak üzere müşteri veya müvekkilden alınan ve tamamen bu hususlara sarf edilen para ve ayınlar kazanç sayılmaz. İrfan VURAL - YMM

T. C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü Sayı : 49327596 -120[65. GVK. 2013. 29]-259 11/10/2013 Konu : Avukatların müvekkillerinden almış olduğu masrafların vergisel durumu. … Serbest meslek erbabının, müşterisinden veya müvekkilinden, serbest meslek faaliyetiyle ilgili olarak, para ve ayın şeklinde aldığı gider karşılıkları da, ayrıca hasılat sayılmıştır. Buna karşılık, vergi, resim, harç, keşif, şahitlik, bilirkişilik ve ekspertiz gibi alanlarda harcanmak üzere müşteri veya müvekkilden alınan para ve ayınların hasılat sayılmayacağı 67 nci maddenin 4 üncü fıkrasında hüküm altına alınarak gider karşılıklarına bir istisna getirilmiştir. Ancak, bunların tamamen söz konusu hususlara harcanmış olması gerekmektedir. Aksi halde, alınan paralardan harcanmayan kısım hasılat yazılmak zorundadır. Bu açıklamalara göre, serbest meslek kazançlarında hasılat, tahsil edilme koşuluna bağlandığından, avukat tarafından tahsil edilen yol, konaklama vb. masraf ve giderleri için serbest meslek makbuzu düzenlemesi gerekmektedir. Ancak, tahsil edilmeyen tutarlar için serbest meslek makbuzu düzenlenmeyeceği tabiidir. İrfan VURAL - YMM

Mesleki Giderler GVK Madde 68 Serbest meslek kazancının tespitinde aşağıda yazılı giderler hasılattan indirilir: 1. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderler. 2. Hizmetli ve işçilerin iş yerinde veya iş yerinin müştemilatındaki iaşe ve ibate giderleri, tedavi ve ilaç giderleri, sigorta primleri ve emekli aidatıi 3. Mesleki faaliyetle ilgili seyahat ve ikamet giderleri (seyahat maksadının gerektirdiği süre ile sınırlı olmak şartıyla). 4. Mesleki faaliyette kullanılan tesisat, demirbaş eşya ve envantere dahil taşıtlar için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlar (amortismana tâbi iktisadi kıymetlerin elden çıkarılması halinde aynı Kanunun 328 inci maddesine göre hesaplanacak zararlar dahil). 5. Kiralanan veya envantere dahil olan ve işte kullanılan taşıtların giderleri. 6. Alınan mesleki yayınlar için ödenen bedeller. 7. Mesleki faaliyetin ifası için ödenen mal ve hizmet alım bedelleri. 8. Serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla emekli sandıklarına ödenen giriş ve emeklilik aidatları ile mesleki teşekküllere ödenen aidatlar. 9. Mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen meslek, ilan ve reklam vergileri ile iş yerleriyle ilgili ayni vergi, resim ve harçlar. 10. Mesleki faaliyetle ilgili olarak kanun, ilam ve mukavelenameye göre ödenen tazminatlar. Her türlü para cezaları ve vergi cezaları ile serbest meslek erbabının suçlarından doğan tazminatlar gider olarak indirilemez. İrfan VURAL - YMM

GENÇ GİRİŞİMCİ İSTİSNASI MÜKERRER MADDE 20 – Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75. 000 TL’ye kadar olan kısmı, aşağıdaki şartlarla gelir vergisinden müstesnadır. 1. İşe başlamanın kanuni süresi içinde bildirilmiş olması, 2. Kendi işinde bilfiil çalışılması veya işin kendisi tarafından sevk ve idare edilmesi, 3. Faaliyetin adi ortaklık veya şahıs şirketi bünyesinde yapılması hâlinde tüm ortakların işe başlama tarihi itibarıyla bu maddedeki şartları taşıması, 4. Ölüm nedeniyle faaliyetin eş ve çocuklar tarafından devralınması hâli hariç olmak üzere, faaliyeti durdurulan veya faaliyetine devam eden bir işletmenin ya da mesleki faaliyetin eş veya üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) kan veya kayın hısımlarından devralınmamış olması, 5. Mevcut bir işletmeye veya mesleki faaliyete sonradan ortak olunmaması. İrfan VURAL - YMM

GENÇ GİRİŞİMCİ İSTİSNASI • İstisna kapsamındaki faaliyetlerden kazanç elde edilmemesi veya istisna haddinin altında kazanç elde edilmesi hâllerinde dahi yıllık beyanname verilir. • Bu istisnanın, bu Kanunun 94 üncü maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur. • Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. • İstisnadan 10/2/2016 tarihinden itibaren ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunanlar yararlanabilecektir. İrfan VURAL - YMM

AVUKATLARA YAPILAN ÖDEMELERDE VERGİ KESİNTİSİ (STOPAJ) GVK Madde 94: Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar. (…) 2. Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (%20) (…) İrfan VURAL - YMM

YILLIK BEYANNAME İLE BİLDİRİLECEK GELİRDEN YAPILABİLECEK İNDİRİMLER • HAYAT, SAĞLIK, VB. ŞAHIS SİGORTA PRİMLERİ • BAĞ- KUR PRİMLERİ • BAĞIŞ VE YARDIMLAR • ÖZEL SAĞLIK VE EĞİTİM GİDERLERİ • SPONSORLUK HARCAMALARI • GEÇMİŞ YIL ZARARLARI 12

Bazı Avukatlık Hizmetlerinde KDV Oranı %8'e İndirilmiştir Bazı avukatlık hizmetlerinde KDV oranını % 18'den % 8'e indiren 1594 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı 2/10/2019 tarihli ve 30906 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Buna göre; « 32 - Aile mahkemeleri, tüketici mahkemeleri ve çocuk mahkemelerinin görev alanına giren davalar ve işler, vesayet davaları ve işleri; bu davalara bağlı kanun yolları; iş uyuşmazlıklarında dava şartı olarak arabuluculuk ile bunlara bağlı ilamlı icra takipleri kapsamında verilen avukatlık hizmetleri» için KDV oranı %8 olarak uygulanacaktır. Yukarıda belirtilenler dışında kalan avukatlık hizmetleri için KDV oranı önceden olduğu gibi %18 olarak uygulanacaktır. İrfan VURAL - YMM

• Aile mahkemeleri, • tüketici mahkemeleri ve • çocuk mahkemelerinin görev alanına giren davalar ve işler, vesayet davaları ve işleri; bu davalara bağlı kanun yolları; iş uyuşmazlıklarında dava şartı olarak arabuluculuk ile bunlara bağlı ilamlı icra takipleri kapsamında verilen avukatlık hizmetleri İrfan VURAL - YMM

SERBEST MESLEK MAKBUZUNDA YER ALMASI GEREKEN BİLGİLER Makbuz Mecburiyeti VUK Madde 236 Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir. İrfan VURAL - YMM

Makbuz Muhteviyatı Madde 237 Serbest meslek makbuzlarına: 1. Makbuzu verenin soyadı veya unvanı, adresi, vergi dairesi ve hesap numarası; 2. Müşterinin soyadı, adı veya unvanı ve adresi; 3. Alınan paranın miktarı; 4. Paranın alındığı tarih; Yazılır ve bu makbuzlar serbest meslek erbabı tarafından imzalanır. Serbest meslek makbuzları seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. İrfan VURAL - YMM

Örnek: • Stopaja tabi hizmet bedelinin KDV hariç BRÜT 100, 00 TL olarak belirlenmesi halinde. A- HİZMET BEDELİ 100, 00 TL B- STOPAJ (A x 0, 20) 20, 00 TL C- NET ÜCRET (A – B) 80, 00 TL D- KDV (A x 0, 18) 18, 00 TL E- NET ÖDENECEK (C + D) 98, 00 TL İrfan VURAL - YMM

Örnek: • Stopaja tabi hizmet bedelinin KDV hariç NET 100, 00 TL olarak belirlenmesi halinde. A- HİZMET BEDELİ 125, 00 TL B- STOPAJ (A x 0, 20) 25, 00 TL C- NET ÜCRET (A – B) 100, 00 TL D- KDV (A x 0, 18) D- NET ÖDENECEK (C + D) İrfan VURAL - YMM 22, 50 TL 122, 50 TL

Örnek: • Stopaja tabi hizmet bedelinin KDV dahil NET 100, 00 TL olarak belirlenmesi halinde. A- HİZMET BEDELİ 102, 04 TL B- STOPAJ (A x 0, 20) 22, 41 TL C- NET ÜCRET (A – B) 81, 63 TL D- KDV (A x 0, 18) 18, 37 TL D- NET ÖDENECEK (C + D) İrfan VURAL - YMM 100, 00 TL

VEKALET ÜCRETİNDE SERBEST MESLEK MAKBUZUNUN KİMİN ADINA DÜZENLENECEĞİ Konu ile ilgili olarak, KDV Genel Uygulama Tebliği'nin (I/B-4) bölümünde; "Avukatlar aldıkları bu para için davayı kazanana serbest meslek makbuzu düzenler ve makbuzda alınan tutar üzerinden KDV hesaplayıp ayrıca gösterirler. Mahkeme kararında "KDV hariç" şeklinde bir ifadenin yer almaması halinde, vekalet ücretinin KDV dahil olduğu kabul edilir ve iç yüzde oranı uygulanmak suretiyle hesaplanan KDV, düzenlenen serbest meslek makbuzunda gösterilir. " açıklamalarına yer verilmiştir. İrfan VURAL - YMM

Tebliğdeki bu hükme karşın, 14. 03. 2017 tarih ve 11395140105[236 -2015/VUK-1 -19116]-72536 sayılı Bakanlık özelgesinde, • Dava sonunda mahkeme ilamına göre borçludan alınarak icra dairelerince müvekkili adına takibat yapan alacaklı taraf avukatına ödenmesine karar verilen avukatlık (vekalet) ücretlerinin, icra dairesince avukata ödendiği anda, avukat tarafından borçlu adına serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerektiği; • Diğer taraftan, vekalet ücretinin davayı kazanan müvekkil tarafından, borçludan tahsil edilerek kendisini temsilen avukata intikal ettirilmesi durumunda ise genel hükümler çerçevesinde davayı kazanan müvekkil adına serbest meslek makbuzu düzenlenmesi gerektiği; belirtilmektedir. İrfan VURAL - YMM

7194 SAYILI KANUNLA VERGİ KANUNLARINDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER 7194 sayılı DİJİTAL HİZMET VERGİSİ İLE BAZI KANUNLARDA VE 375 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN ile vergi ile ilgili bazı konularda düzenlemeler yapılmıştır. 07. 12. 2019 tarih ve 30971 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. İrfan VURAL - YMM

Ücret gelirlerinde işverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda günlük 10 TL’yi geçmeyen istisna getirildi. İşverenlerce taşıma hizmeti verilmeyen durumlarda günlük 10 TL’yi geçmeyen toplu taşıma kartı, bileti veya bu amaçla kullanılan ödeme araçlarının temini gelir vergisinden istisna edilmiştir. İrfan VURAL - YMM

Binek otomobillerin ÖTV ve gider indirimine ilişkin kısıtlama yapıldı. • Özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi hariç ilk iktisap bedeli 135. 000 Türk lirasını, söz konusu vergilerin maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde, amortismana tabi tutarı 250. 000 Türk lirasını aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmı, gider yazılabilir. (Bu hükmün uygulanmasında binek otomobilin iktisap edildiği tarihte yürürlükte olan tutar dikkate alınır. ) • Binek otomobillerine ilişkin giderlerin en fazla % 70’i ve kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerinin her birine ilişkin aylık kira bedelinin 5. 500 Türk lirasına kadarlık kısmı ile binek otomobillerinin iktisabında ödenen özel tüketim vergisi ve katma değer vergisi toplamının en fazla 115. 000 Türk lirasını kadarlık kısmı gider olarak dikkate alınabilir. • Düzenleme 1/1/2020 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir. İrfan VURAL - YMM

Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretlerine tevkifat zorunluluğunun kim tarafından yerine getirileceği netliğe kavuşturuldu. 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ile 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu uyarınca karşı tarafa yükletilen vekalet ücretini (icra ve iflas müdürlüklerine yatırılanlar dâhil) ödeyenler tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır. İrfan VURAL - YMM

Gelir vergisi tarifesinde değişiklik yapılarak 500. 000 TL üzerindeki kazançların %40 oranında vergilendirmeye tabi tutulması öngörüldü. Gelir vergisi tarifesi aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. 18. 000 TL’ye kadar %15 18. 000 - 40. 000 TL arası %20 40. 000 - 98. 000 TL arası %27 98. 000 - 500. 000 TL arası %35 500. 000 TL’den fazlası %40 İrfan VURAL - YMM

e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulaması Serbest meslek erbaplarından 1/2/2020 tarihi itibarıyla faaliyetine devam etmekte olanlar Serbest meslek erbaplarından 1/2/2020 tarihinden (bu tarih dâhil) itibaren faaliyetine başlayacak olanlar 1/6/2020 tarihine kadar işe başladıkları ayı izleyen 3 üncü ayın sonuna kadar e-serbest meslek makbuzu uygulamasına geçmek zorundadırlar. İrfan VURAL - YMM

Teşekkürler… İrfan VURAL Yeminli Mali Müşavir irfan. vural@bakis. com. tr İrfan VURAL - YMM Ankara, Aralık 2019