SERAMKLER AKIN ZOZAN Seramik bir veya birden fazla

SERAMİKLER AKIN ÖZOZAN

• Seramik bir veya birden fazla metalin, metal olmayan element ile birleşerek yüksek ısıda işlenmesi ve sinterlenmesi sonucu oluşan inorganik bileşiktir. • Seramik, sert, kırılgan, yüksek ergime derecesine sahip, düşük elektrik ve ısı iletimi ile iyi kimyasal ve ısı kararlılığı olan ve yüksek basma dayanımı gösteren malzemelerdir

• Seramik insanların kullandığı en eski gereçlerden biridir. Yüzyıllar boyunca özellikle kab-kacak yapımında seramiğin üstün niteliğinden yararlanılmıştır. Hammadde bolluğu, kolay işlenebilme, basit imalat, nispeten düşük maliyet, kullanma rahatlığı v. b. nedenler ile sertliği, sıcağa dayanıklılığının kırılganlık yanındaki olumlu etkileri kullanım alanlarını önemli kılmaktadır.

• • • Seramiklerin avantajları 1. Yüksek sıcaklıklara dayanıklılık, 2. Yüksek kimyasal kararlılık, 3. Sertlikleri, çok sert olabilmeleri, 4. Metallerden hafif olmaları ( % 40 ‘a varan hafiflik), 5. Hammade kaynağının bol ve metallere göre ucuz olması, 6. Pahalı ve stratejik metallere gerek duyulmaması, 7. Erozyon ve aşınmaya dayanıklı olmaları, 8. Oksitlenmeye dirençli olmaları, 9. Sürtünme katsayısının düşük olması, 10. Basma kuvvetinin yüksek olması. Dezavantaj olarak ise gevrek olmalarını söyleyebiliriz.

DENTAL SERAMİKLER • Dental seramikler silika yapısında olan topraksı materyallerdir. • Dört oksijen (O-) atomu merkezde yer alan bir silisyum (Si 4+) ile kimyasal bağlar yaparak dental seramiğin çekirdek yapısı olan silisyum tetrahedrat (Si. O 4)’yı oluşturmaktadır • Dental seramiklerin ana yapı taşları feldspar, kuartz ve kaolindir. Bu, “triaksiyel” seramik yapısı olarak adlandırılmaktadır. Dental porselenin diğer porselenlerden başlıca farkı içindeki kaolin miktarıdır

Dental Seramiklerin Sınıflandırılması A) Fırınlama derecelerine göre dental seramiklerin sınıflandırılması 1. Yüksek ısı seramikleri (1288°C-1371°C) 2. Orta ısı seramikleri (1093°C-1260°C) 3. Düşük ısı seramikleri (871°C-1066°C) 4. Ultra düşük ısı seramikleri (750°C-850°C) B) Kullanım alanlarına göre dental seramiklerin sınıflandırılması C) Yapım tekniklerine göre dental seramiklerin sınıflandırılması 1. Metal destekli dental seramikler a) Döküm metal üzerinde bitirilen dental seramikler b) Platin ya da altın foli üzerinde bitirilen dental seramikler 2. Metal desteksiz dental seramikler

Yüksek ısı seramikleri (1288°C-1371°C) • Bu seramikler %70 -90 feldspar, %11 -18 kuartz ve %1 -10 kaolin içerirler. • Eritici maddeler içermezler. • Özellikle suni dişlerin yapımında ve nadiren yüksek ısı ile pişirilen jaket kronların yapımında kullanılırlar. • Çok homojen bir yapıya sahip olup, pişim esnasında %15 oranında büzülme gösterirler.

Orta ısı seramikleri (1093°C-1260°C) • Bu seramikler %61 feldspat, %29 kuartz, %5 Ca. CO 3, %2 Na 2 CO 3, %2 K 2 CO 3 ve %1 Na 2 B 4 O 2 içerirler. • Gövde porseleninde kullanılırlar. • Homojen bir yapıya sahiptirler ve %15’ten fazla büzülme gösterirler

Düşük ısı seramikleri (871°C-1066°C) • Bu seramikler %60 kuartz, %12 feldspar, %11 Na 2 B 4 O 2, %8 Na 2 CO 3, %8 K 2 CO 3 ve %1 Ca. CO 3 içerirler. • Pişirme süreleri çok kısadır, %30– 35 oranında büzülme gösterirler. • Piştikten sonra yüzeyleri poröz olduğu için ağız sıvısında rengi değişir ve gri bir renk alırlar ve ayrıca kırılgan olurlar. • Jaket kronlarda, metal destekli kronlarda, alüminöz porselenlerde, çeşitli boya ve parlatma (glaze) tozlarında kullanılırlar.

Ultra düşük ısı seramikleri (750°C-850°C) • 870ºC altında fırınlanan seramik grupları ultra düşük ısı seramikleri olarak tanımlanmaktadır. • Fırınlama ısısının düşük olması, metal oksit açığa çıkma riskini azaltmaktadır. • Bunun yanında, bazı ultra düşük ısı porselenlerinin lösit içerikleri, konvansiyonel düşük ısı porselenlerindeki gibi ısısal büzülme katsayısını arttıracak kadar fazladır. • Jaket kuronlarda, inley ve onleylerde ve hassas bağlantılı kuronlarda kullanılırlar.

Tam ve hareketli bölümlü protezlerde kullanılan dental seramikler • Kompozisyonu ve özelliklerinden dolayı sabit restorasyonlarda kullanılan seramiklerden farklıdır. • Hareketli protezlerde yapay diş olarak kullanılan bu seramikler genellikle yüksek ısı porseleninden hazırlanırlar. • Yapısındaki ana bileşen feldspat olup yaklaşık % 15 kuartz ve % 4 civarında kaolin içerirler

• En önemli avantajları üstün estetik, yüksek abrazyon direnci ve mükemmel renk stabilitesidir. • Ancak oklüzal oyumlamadan sonra parlatılmalarındaki güçlükler nedeniyle karşıt dişlerde ciddi aşınmalara neden olmaları, akrilik kaide ile kimyasal bağlantı kurulamadığından mekanik tutuculara ihtiyaç duymaları, akrilik kaide ile termal genleşme katsayılarının uyumsuz olması nedeni ile kaidede stres birikimine neden olmaları, kırılgan olmaları, yüksek yoğunlukları nedeni ile protezin ağırlığını arttırmaları gibi dezavantajları vardır.

Döküm metal üzerinde bitirilen dental seramikler • Bu tip seramikler, soy veya soy olmayan metal alaşım sistemlerinin üzerine opak, dentin ve mine porseleni olmak üzere 3 tabaka halinde uygulanarak elde edilirler.

Platin ya da altın foli üzerinde bitirilen dental seramikler • Foli ile güçlendirilmiş kronlar ilk kez Mc. Lean ve Sced tarafından 1976’da geliştirilmiştir. • Folyoların kullanım amacı metal kalınlığının inceltilmesi ve böylece dişin daha az aşındırılması, metal için gerekli olan mum modelaj ve döküm işlemlerinin ortadan kaldırılması ile maliyetin düşürülmesi ve dolayısıyla pahalı ekipmanlara ihtiyaç duyulmaksızın estetik restorasyonların yapılmasını sağlamaktır

Metal desteksiz dental seramikler • Bu seramikler laminate vener ve inley gibi uygulamalarda kullanılır.