Seralarn snflandrlmas 1 Byklklerine 2 Kurulu zelliklerine 3

Seraların sınıflandırılması 1. Büyüklüklerine, 2. Kuruluş özelliklerine, 3. Yararlanma şekillerine, 4. Hareketlilik durumlarına, 5. Örtülerine, 6. İskeletlerine, 7. Çatı şekillerine göre sınıflandırılmaktadır.

Büyüklüklerine göre seraların sınıflandırılması q. Büyük seralar taban alanı: 1000 m 2< q. Orta büyüklükte seralar taban alanı: 100 -1000 m 2 q. Küçük seralar taban alanı: <100 m 2

Kurulus özelliklerine göre seraların sınıflandırılması • Tek (müstakil) seralar ü Duvar, sera ya da benzeri yerlere bağlantılı olarak kurulmazlar. ü Tek çatılı seralar kurmak yerine M çatılı blok seralar kurmak daha yararlıdır. ü Kuruluş harcamaları daha yüksektir.

• Bitisik seralar ü Bahçe ya da ev duvarına bitişik olarak kurulan seralardır. ü Duvar seranın kuzey yönünü oluşturur. ü Sera çatısı güneye eğimlidir.

• Blok seralar ü Birden fazla müstakil seranın yanyana kurulmasından oluşur. ü Kuruluş harcamaları tek seralardan daha azdır. ü Bölmeli, bölmesiz ve bağlantılı blok seralar olabilmektedir. ü Bağlantılı blok seralar ülkemizde yoktur.

BLOK SERA

• Kule seralar ü Hollanda, Almanya, Avusturya ve İngiltere v. b. ülkelerde kullanılır. ü Amaç; küçük üretim alanından büyük üretim alanları yaratmaktır. ü Bir dişli sisteme bağlı raf sistemiyle üretim alanı genişletilebilir. Bu raflara saksılar, yetiştirme tekneleri yerleştirilebilir.

Yararlanma durumlarına göre seraların sınıflandırılması • Yetiştirme seraları • Üretme seraları • Araştırma seraları • Sergileme seraları

• Yetistirme seraları: Sebze, çiçek, meyve üretimi yapılır. Ülkemizdeki seraların; ü % 94. 4 sebze ü % 3. 7 çiçek ü % 1. 9 meyve üretimi

Hareketlilik durumlarına göre seralar • Hareketli seralar • Hareketsiz seralar

Örtülerine göre seraların sınıflandırılması • Cam seralar • Plastik (yumusak ve sert) seralar • Kombine seralar

q Cam seralar; sera örtüsü olarak 2 farklı tipte cam kullanılır (normal pencere camı, empirme cam) q Camların ışık geçirgenliği, dayanıklılığı fazla, pahalı Sera örtüsü olarak kullanılan plastikler; Yumusak plastikler: Polietilen (PE), Polivinilklorit (PVC), Sert plastikler: Polimetilmetaklirat (PMMA), Polivinilflorid

Iskeletlerine göre seraların sınıflandırılması • İskeletsiz seralar (şişirme seralar) • İskeletli seralar

• İskeletsiz şişirme seralarda kullanılan örtülerde aranan özellikler; ü Gerilim kuvvetine karşı koyabilmeli, ü Yırtılmamalı ve esnek olmalı, yanmamalı, ü Zamanla fiziksel özelliğini kaybetmemeli, ü Neme, rüzgara v. s. karşı dayanıklı olmalı.

• Şişirme seralarda; genellikle PE ve PVC örtüler kullanılır. • Kompresörlerle sera şişirilir. Sera girişlerinin açılması durumunda otomatik düzene bağlı olarak çalışan kompresörler sera iç basıncının istenilenin altına düşmesine izin vermezler. • Sera içine hava ya doğrudan ya da iki plastik örtü arasına verilir. • En ideali; çift katlı plastik örtü kullanmak ve havayı doğrudan sera içine vermektir. • Havalandırma; otomatik düzenlerle sağlanır. (Termostata bağlı vantilatörlerle)

• Sisirme seraların üstünlükleri; • Kuruluşları kolay ve ucuz ü İçlerinde dikme olmadığı için makinalı tarıma uygun, ü Güneş ışınlarını absorbe edecek olan iskelet olmadığı için; ışıklanma %15 -20 oranında daha fazla, ü Dış hava koşulları istenilen düzeye ulaştığında sera katlanıp kaldırılabilir. ü Sera içi oransal nem daha yüksek olduğundan bitki su gereksinimi %10 kadar daha azdır.

• Sisirme seraların dezavantajları; ü Kar yükünü taşıyamazlar, ü Rüzgara karşı koyamazlar, ü Sera içi hava oransal nemi yüksek olduğundan mantari hastalıklar konusunda daha dikkatli olunmalıdır.

• Iskeletli seralarda ise iskelet malzemesi olarak; • Ahşap, • Çelik (işlenmiş demir), • Galvenize çelik, • Aliminyum, • Beton, • Sert plastik (PMMA, Polivinilflorid) • Bunların kombinasyonu

Çatı Sekillerine göre seraların sınıflandırılması • Basit, besik ve yuvarlak çatılı olmak üzere 3’e ayrılırlar. • Basit çatılı seralar; tek yüzeyli ve seranın bir duvara dayanması ile olur.

• Beşik çatılı seralarda; iki çatı yüzeyi bulunur. Bu çatı yüzeyleri eşitse ikizkenar, eşit değilse eşlenik olmayan beşik çatı denir. • Eşlenik olmayan beşik çatılı seralar, ışığı az olan yerlerde uzun çatı yüzeyi güneye bakacak şekilde ve seralar kuzey-güney doğrultusunda kurulurlar. Böylece seralar daha fazla ışık alırlar. • Blok seralarda, beşik çatıların birleşmesiyle M tipi çatı şekli ortaya çıkar. • Yuvarlak çatılı seralar, güneş ışınlarından en fazla yararlanacak çatı tipidir.