SENKOP Prof Dr Yusuf Atmaca A T F

SENKOP Prof. Dr. Yusuf Atmaca A. Ü. T. F Kardiyoloji A. B. D.

Senkop Tanım: Senkop klinik özellikleri tanımlayan bir semptomdur. - Geçici - Kendini sınırlayan, bilinç ve postüral tonüs kaybı - Hızlı , spontan ve tamamen düzelme ( Altta yatan mekanizma geçici serebral hipoperfüzyon)

Geçici bilinç kaybı yapan nedenler: Gerçek, geçici bilinç kaybı SENKOP • Nöral aracılı refleks senkopal sendromlar • Ortostatik • Aritmi (primer neden) • Yapısal kalp ve kardiyopulmoner hastalıklar • Serebrovasküler NON-SENKOP ATAKLAR • Bilinç kaybı yada bozulması ile olan durumlar • Bilinç kaybı olmaksızın olan durumlar Eur Heart J 2001; 22: 1256 -1306

ETİYOLOJİ q Sebebi bilinmeyen (%35) q Nöral yolla gelişen (%24) q Kardiak (%18) q Nörolojik (%10) q Ortostatik hipotansiyon (%8) q İlaçlar (%3) q Psikiyatrik (%2)

SENKOP NEDENLERİ 1 -) Nöral aracılı refleks senkopal sendromlar (NMS): _ Vazovagal senkop (en sık) _ Karotis sinüs senkobu _ Durumsal nedenler: * Akut hemoraji * Öksürük * Hapşırma * Miksiyon * Egzersiz sonrası * Gastrointestinal sitimülasyon (yutkunma, defekasyon, viseral ağrı) * Diğer-yemek sonrası vs_ Glossofaringeal ve trigeminal nevralji

2 -)Ortostatik Otonomik yetmezlik • Primer otonomik yetmezlik sendromları (Multiple sistem atrofisi, Parkinson hastalığı ile olan otonomik yetmezlik ) • Sekonder otonomik yetmezlik sendromları (diyabetik nöropati, amiloid nöropati) • İlaç ve alkol Volüm eksikliği • Hemoraji, diyare , Adison hastalığı

3 -)Primer neden aritmi olan hastalar _Sinüs nod disfonksiyonu (bradikardi-taşikardi sendromu) _AV iletim sistemi hastalıkları _PSVT ve VT _Ailevi geçiş gösteren hastalıklar (Uzun QT , Brugada sendromu ) _ICD , pacemaker disfonksiyonuna yada ilaca bağlı

4 -)Yapısal kardiyak yada kardiyopulmoner hastalıklar _Kapak hastalıkları _Akut myokard infarktüsü/iskemi _Obstrüktif kardiyomyopati _Atriyal miksoma _Akut aort diseksiyonu _Perikardiyal hastalıklar/tamponad _Pulmoner emboli /pulmoner hipertansiyon 5 -)Serebrovasküler _Vasküler-steal sendromu

Genç Hastalarda _Vazovagal senkop _Nöral aracılı senkop Yaşlı Hastalarda _HSS _AV blok _VT _İlaç

Senkop Ayırıcı Tanı Akut zehirlenme (e. g. , alkol) Epilepsi Uyku bozukluğu Somatizasyon Travma/konküsyon Hipoglisemi Hiperventilasyon Brignole M, et al. Europace, 2004; 6: 467 -537.

EPİDEMİYOLOJİ Framingam çalışmasında : insidans % 0, 72 ( 1 yıllık ) insidans % 6 (10 yıllık ) Yaşlı popülasyonda insidans %6 ( rekürrens % 30 ) Eur Heart J 2001; 22: 1256 -1306

Senkop Sıklığı: • 18 yaş altı % 15 • 17 -46 yaş arası % 20 -25 • 40 -59 yaş arası* % 16 -19 • >70 popülasyonda* % 23 (* 10 yıllık periyotta) Eur Heart J 2001; 22: 1256 -1306

Prognostik faktörler: • Senkoplu hastada , yapısal kalp hastalığı , mortalitenin ve ani kardiyak ölümün en önemli göstergesidir Kötü prognoz • Genç, normal EKG, nöral aracılı senkop olan, ortostatik hipotansiyon, nedeni açıklanamayan senkoplar İyi prognoz

İyi bir tanısal çalışma gerekli. . . Başlangıç inceleme – Detaylı hikaye – FM – EKG – Ayakta ve yatarak KB – Lab. Monitorizasyon – Holter – Event recorder – Insertable Loop Recorder (ILR) Kardyak Görüntüleme Özel araştırmalar – Head-up tilt testi – Hemodinamik çalışma – EPS Brignole M, et al. Europace, 2004; 6: 467 -537.

TANI ANAMNEZ -Presipite edici faktörler -Senkop öncesi semptomlar -Bilinç kaybının süresi

TANI ANAMNEZ -Kullanılan ilaçlar -Özgeçmiş ve soygeçmiş -Olayı görenlerden bilgi alınması

TANI FİZİK MUAYENE -Vitaller (TA, Nb, ateş, SS) -Ortostatik KB -Kardiyak ve nörolojik muayene

TANI FİZİK MUAYENE -Enfeksiyon odağına yönelik muayene -Sekonder travma bulguları

TANISAL TESTLER -EKG -KŞ -Tam kan sayımı -Gebelik testi

TANISAL TESTLER -Elektrolitler -Kardiak enzimler -Tilt testi

TANI KRİTERLERİ Vazovagal senkop: Şiddetli ağrı, korku, emosyonel gerginlik, uzun süre ayakta durma ve tipik prodromal semptomlar ile birliktelik. Durumsal senkop: Defekasyon, miksiyon, öksürme, yutkunma. Ortostatik senkop: Senkop ve presenkop ile ilişkili ortostatik hipotansiyon olması.

Nöral aracılı senkobu destekleyen özellikler: _Ani beklenmeyen , hoş olmayan görüntü , ses, koku sonrası , _Uzun süre ayakta durma, kalabalık sıcak yerler, _Bulantı-kusma, _Yemekten sonra 1 saat içerisinde senkop, _Boğaz yada yüzde olan ağrı , _Başın rotasyonu (karotis sinüse baskı),

EKG değişikliği varsa: Aritmi nedeniyle olan senkop: _Semptomatik sinüs bradikardisi <40 atım/dk , yada tekrarlayıcı sinoatriyal blok, yada >3 sn sinüs pause olması _Mobitz II 2. derece blok yada 3. derece blok _Alterne LBBB , RBBB _PSVT, VT _Pause ile birlikte pace disfonksiyınu

Kardiyak senkobu destekleyen özellikler: EKG _Dal bloğu Klinik: _Egzersiz yada ayakta iken olan senkop _Senkop anında çarpıntı _VT şüphesi (KKY , NSVT) _Mobitz II 2. derece blok _Sinüs bradikardisi _WPW _Uzun QT sendromu _Brugada sendromu

Kesin yada şüpheli kalp hastalığı: VAR: YOK Kardiyak değerlendirme: _EKG _EKO _Holter monitorizasyonu _Egzersiz testi _EP çalışma _İmplante edilebilen loop recorder (ILR) NM değerlendirme: -Karotis sinüs masajı _Tilt testi _ILR Eur Heart J 2001; 22: 1256 -1306

Senkopta event recorderı n değeri

Senkopta event recorderı n değeri

Tilt-Table Testi Nöral aracılı senkobu tesbit etmek için kullanılır. Yatarak ve 70 derecelik pozisyonlarda TA ve kalp hızı ölçülür (+) test: _Hipotansiyon _Asistoli _Bradikardi (sinüs, junctional, AV nodal)

Senkoplu bir hastanın. Tilt-testi sonucu

Senkop olan bir hastada Tilt-testi sonucu

TEDAVİ

Genel Prensipler: Asıl hedef: _Rekürrensi önlemek, mortalite riskini azaltmak, Sonuçta: _Rekürrens ile ilişkili yaralanmaları önlemek, _Yaşam kalitesini arttırmak olmalıdır.

Altta yatan neden varsa ona yönelik tedavi Hasta Eğitimi, travmadan kaçınma Hidrasyon – Sıvı, tuz, diet – Kafein ve alkolu sınırlandırma Yatak başının yükseltilmesi Tilt eğitimi İlaç Tedavileri – Fludrokortison, midodrin PM? ? ? Brignole M, et al. Europace, 2004; 6: 467 -537.

SONUÇ Hastanede yatış için endikasyonlar Kesin Endikasyonlar -Bilinen KVS hastalık hikayesi -Senkopla birlikte göğüs ağrısı -KVS hastalığın yeni FM bulguları

Hastanede yatış için endikasyonlar Kesin Endikasyonlar -Nörolojik hastalığın yeni FM bulguları -Anormal EKG -Ailede AKO

Hastanede yatış için endikasyonlar Olası Endikasyonlar -Yaralanma, taşikardi veya egzersizle birlikte senkop -Sık olması -KAH ve aritmi şüphesi

Hastanede yatış için endikasyonlar Olası Endikasyonlar -Sıvı tedavisine dirençli orta veya ciddi ortostatik hipotansiyon -Yaşlı hasta -PTE şüphesi

ÖZET Paniğe kapılmayın. Hastayı supin pozisyona alın. Kusarsa yan yatırın.

ÖZET Gebe ise sol lateral dekübit pozisyonuna getirin. ABC kontrolü yapın, oksijen başlayın, vitalleri alın

ÖZET Hedefe yönelik anamnez alın. KŞ ölçümü ihmal edilmemeli. Damar yolu açın.

ÖZET Bilinç durumunu değerlendirin. Genç ve sağlıklı ise SF bolus. Monitorizasyon.