SEKSUALNOST OSOBA SA AUTIZMOM Ljudska seksualnost obuhvata n

SEKSUALNOST OSOBA SA AUTIZMOM

Ljudska seksualnost obuhvata: n Anatomske, biohemijske i fiziološke procese n Socijalne uloge, identite i ličnost n Mišljenje, osećanja, ponašanje i socijalne odnose

Biološki faktori koji utiču na atipičnu seksualnost: Strukturalne promene CNS n Izmena električne aktivnosti mozga n Primena antiepileptika n Upotreba lekova za kontrolu agresivnog ponašanja n Hormonska terapija n Metabolički poremećaji n

Psihološki faktori koji utiču na atipičnu seksualnost: Diskrepanca između socijalnog, emocionalnog i fizičkog razvoja n Nerazumevanje telesnih promena n Nerazumevanje socijalnih relacija n

Socijalni faktori koji utiču na atipičnu seksualnost: n Potiskivanje n Kažnjavanje n Ignorisanje

Parafilije Poremećaji seksualnog nagona koje karakterišu intenzivna seksualna uzbuđenost, ponovljene seksualne fantazije, impulsi i ponašanja koji se smatraju devijantnim u sredini kojoj osoba pripada.

Pseudoparafilije: Kompulzivna masturbacija n Egzibicionizam n Fetišizam (parcijalizam) n Froterizam n Mizofilija n Autoasfiksija n

UNCUS

Poremećaji polnog identiteta: Perzistentna i intenzivna nelagodnost vezana za vlastitu polnu pripadnost uz naglašenu potrebu pripadanja suprotnom polu.

Heteroseksualni odnosi i brak: Pojedinačni slučajevi, uglavnom kod osoba sa Aspergerovim sindromom

Seksualna zloupotreba: n n n Prisilni seksualni kontakt bilo koje vrste Seksualni kontakt sa osobom koja ne može da da pristanak zbog svog uzrasta, nezrelosti ili intelektualnog nivoa Žrtva može biti prisiljena, potkupljena ili prinuđena na seksualni kontakt Seksualna eksploracija i eksperimentisanje koje je očekivano za određeni uzrast zamenjuje se odnosom koga karakterišu teskoba, tajnovitost, konfuzija, zastrašivanje i dominacija i Preterano insistiranje na temama vezanim za pitanje

Seksualna viktimizacija: n Češće su žrtve osobe sa IO i osobe sa poremećajima ponašanja, nego osobe sa autizmom n 18, 5% dece sa autizmom je fizički, a 16, 6% seksualno zlostavljano n Skloni su viktmizaciji

Indikatori seksualnog zlostavljanja: n n n n n Socijalno povlačenje Agresija Tantrumi Agitiranost Nedostatak interesovanja za događaje u okruženju Rasejanost Preterana aktivnost Promene raspoloženja Samopovređivanje

Gradacija verovatnoće da je bilo seksualnog zlostavljanja stepen verovatnoće dokazano ili vrlo verovatno zlostavljanje indikatori Slučaj je vođen pred sudom uz moguće prisustvo pouzdanih očevidaca verovatno zlostavljanje (sumnja je zasnovana na 1. Postoji informacija o slučaju uz pokrenutu čvrstim dokazima) istragu ili dostupnost poznatog počinioca 2. Informacija je povučena iz opticaja uz snažno uverenje stručnjaka da se zlostavljanje ipak dogodilo moguće zlostavljanje Postoje pouzdani nagoveštaji da se dogodilo seksualno zlostavljanje, ali bez ikakve dostupne informacije ili određenog počinioca (na primer u slučaju kada je ispitanik naglašeno erotizovan ili kada se zna da je bio u kontaktu sa osobom koja je ranije učestvovala u seksualnom zlostavljanju) nesigurno Postoji profesionalna sumnja, bez dokaza o samom događaju ili mogućem počiniocu. Iako ispitanik može da bude erotizovan i da postoje nepotvrđeni iskazi o zlostavljanju, postoji razumna sumnja da se zlostavljanje dogodilo

Neformalna seksualna edukacija: Šema tela Polna pripadnost Socijalno prihvatljivi oblici ponašanja

Formalna seksualna edukacija: n n n Informisanost osoba sa autizmom Seksualne potrebe osoba sa autizmom Saradnja sa roditeljima Pravilnik obuke Realizacija programa seksualne edukacije (telo i telesne promene tokom sazrevanja, uočavanje razlike između poznatih i nepoznatih osoba, koncept privatnosti, masturbacija, zabavljanje, brak, roditeljstvo, kontracepcija)

Informisanost osoba sa autizmom n n n Receptivni vokabular Ekspresivni vokabular (tumačenje slika, pojmovi “silovanja”, “homoseksualnosti”. . . ) Procena iskustava pomoću kartica

Seksualne potrebe osoba sa autizmom n n n Aseksualne osobe Ispitanici sa nejasnim znacima seksualnog ponašanja Ispitanici sa jasnim znacima seksualnog ponašanja

Seksualne potrebe osoba sa autizmom Opservacijom treba odrediti: n n n Tačne oblike ispoljavanja seksualnog ponašanja Učestalost, trajanje i intenzitet tog ponašanja Usmerenost seksualnog ponašanja Fiziološko i psihološko stanje nakon zadovoljenja seksualne potrebe Reakciju neposrednog okruženja na pojavu jasnih znakova seksualnog ponašanja

Saradnja sa roditeljima: n n n Strahovi roditelja vezani za seksualnost Raznovrsne reakcije na problem Globalni stavovi prema seksualnosti

Pravilnik obuke n n n n Roditelji su najbolji edukatori Definisati uloge drugih lica u edukativnom procesu Programi treba da budu usaglašeni sa normama Roditelji treba da daju informisanu saglasnost Definisati model ponašanja zaposlenih Odrediti dozvoljene tehnike seksualne edukacije Definisati međusobne odnose osoba sa autizmom

Realizacija programa seksualne edukacije n n n Izbor programskih sadržaja treba da bude individualizovan Nalozi treba da budu konkretni, kratki i jasni Korisnik se podučava u realnom okruženju Primenjuju se tehnike imitacije, igranja uloga, vizuelne podrške Potrebna su česta ponavljanja