Segregujc odpady chronisz przyrod n Zesp Szk w

„Segregując odpady chronisz przyrodę” n Zespół Szkół w Nowym Worowie; n Szkoła Podstawowa w Szwecji; n Szkoła Podstawowa w Łabuniu Wielkim; Koordynatorzy: mgr Iwona Karbowiak mgr Katarzyna Martuszewska mgr Małgorzata Konczewska

WSTĘP Świat jest pokryty odpadami, coraz więcej kupujemy i coraz więcej wyrzucamy. Ilość odpadów rośnie przeważnie wraz ze wzrostem standardu życiowego obywateli. W związku z tym należy stworzyć dzieciom i młodzieży możliwość zdobycia wiedzy i praktycznego jej zastosowania w życiu codziennym. Jeśli się uda przekazać świadomość ekologiczną młodemu pokoleniu, możemy być pewni, że pojemniki nie będą niszczone i będą do nich trafiały odpowiednie odpady.

Cykl zajęć powstał na podstawie rozpoznanych potrzeb środowiska i w oparciu o nie, sformułowano cele i dobrano zadania. Projekt dotyczy segregacji odpadów i integruje wiedzę z różnych przedmiotów z działalnością wychowawczą przygotowującą do rozwiązywania praktycznych problemów środowiskowych.

n Projekt skierowany jest do uczniów Szkoły Podstawowej klas IV- VI. n Realizatorami projektu będą nauczyciele przyrody, matematyki, języka polskiego, plastyki, techniki, wychowawcy.

STRESZCZENIE PROJEKTU Od września prowadzimy w naszej szkole nieobowiązkowe zajęcia edukacji ekologicznej dla uczniów klas IV-VI, której celem jest nauka podwyższenie świadomości ekologicznej w codziennym życiu. Chcemy zainicjować takie działania, które stopniowo doprowadzą do tego, że społeczność lokalna uświadomi sobie, iż odpadki nie są bezużyteczne.

Pragniemy w ten sposób pomóc w prawidłowym pozbywaniu się odpadów z gospodarstw. Jednak, mimo tych działań, wielu uczniów i rodziców nie rozumie celu selektywnej zbiórki. Wielu przechodząc obok puszki, gazety, butelki myśli sobie: „ Co to da, że podniosę 1 puszkę, 1 gazetę, czy 1 butelkę? ”

Należy uświadomić wszystkim, że te pojedyncze odpady pomnożone przez setki, tysiące, a w przyszłości może i miliony mieszkańców naszej planety, to ogromne ilości odzyskanych opakowań do recyklingu lub ponownego użycia. Pokazujemy, że małe kroki mogą zdziałać bardzo wiele.

W większości gospodarstw domowych odpady nie są segregowane, duża część ulega paleniu, a część trafia na nielegalne wysypiska.

DZIAŁANIA q szkolna zbiórka surowców wtórnych, q wspólne, świadome sprzątanie, q poznanie wielkiej osobowości ekologicznej – postaci Świętego Franciszka, q poinformowanie mieszkańców o zagrożeniach, jakie niosą za sobą: wypalanie traw i „dzikie wysypiska”, q poinformowanie mieszkańców o legalnych, ekologicznych sposobach gospodarki odpadami, mamy zamiar zmienić wewnętrzne nastawienie, złe nawyki wyeliminować z naszego życia, by wystarczyło Ziemi na później, na dalsze lata, na dalsze pokolenia.

CEL OGÓLNY Wdrażanie uczniów do segregacji odpadów i zachowań proekologicznych. Opisywanie i wyjaśnianie ścisłego związku między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem i jego działalnością.

CELE SZCZEGÓŁOWE n Prowadzenie obserwacji najbliższego środowiska. n Przedstawianie wyników obserwacji w formie schematów, n n n diagramów i tabel. Rozróżnianie rodzajów odpadów produkowanych przez gospodarstwa domowe. Przewidywanie skutków zanieczyszczenia środowiska stale rosnącą ilością odpadów. Wskazywanie sposobów ograniczania ilości odpadów. Wykazywanie możliwości praktycznego wykorzystania odpadów. Przewidywanie skutków nieprawidłowego składowania śmieci. Znajomość lokalizacji najbliższego wysypiska śmieci.

UCZEŃ POTRAFI 1. Zdefiniować, co to są odpady. 2. Rozróżnić poszczególne ich kategorie. 3. Prawidłowo segregować odpady. 4. Omówić różne sposoby zagospodarowania odpadów. 5. Zbierać informacje na temat gospodarki w naszej miejscowości. 6. Podejmować działania mające na celu zmniejszanie ilości odpadów (plakaty, przedstawienie, segregacje, właściwe zakupy). 7. Tworzyć przedmioty do zabawy i nauki, czyli wykorzystywać surowce wtórne.

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW n n n n Przedstawianie wyników na schematach. Przeprowadzanie ankiety. Przeliczanie danych, praktyczna segregacja odpadów. Sporządzanie diagramów i tabel, projektowanie doświadczenia wykazującego oddziaływania wysypiska. Wywiad z pracownikiem Zakładu Oczyszczania Miasta. Wykonanie makiety „Pojazdy przyszłości”. Sporządzenie mapy dzikich wysypisk śmieci. Wycieczka na lokalne wysypisko.

FORMY I METODY PRACY n Obserwacyjna - praca indywidualna, grupowa. n Ankieta. n Ćwiczeniowa - praca indywidualna, zajęcia praktyczne. n Pokaz, praca w grupie. n Dyskusja - „burza mózgów”. n Dyskusja, wycieczka, wywiad.

SPOSOBY REALIZACJI q wystawa, konkurs, plakaty, q gry dydaktyczne, „pojazdy przyszłości”, q makieta, q demonstracja doświadczenia wykazującego oddziaływania q q q q dzikiego wysypiska na środowisko, praktyczna segregacja śmieci – zawody, schemat uporządkowanego wysypiska śmieci, fotografie dzikich wysypisk, raport o stanie środowiska, ulotki „Nie kupuj by zaraz wyrzucić”, artykuł do gazetki szkolnej, wycieczka w celu rozpoznania środowiska, „sprzątanie świata”, zbiórka makulatury, baterii, puszek, itp.

HARMONOGRAM PROJEKTU ZAWIERA

n DZIAŁANIA – np. ogłoszenie szkolnego konkursu zbiórki makulatury, puszek, plastiku i baterii. n CELE – np. rozumienie potrzeby segregowania odpadów, kształtowanie odpowiedzialności za stan środowiska. n FORMY I METODY PRACY – np. apel szkolny, gazetki ścienne, karty pracy. n TERMIN REALIZACJI – np. wrzesień.

OCZEKIWANE REZULTATY PROJEKTU

Autorzy projektu oczekują zmian w świadomości ekologicznej uczniów, zmiany negatywnych przyzwyczajeń związanych z zanieczyszczaniem środowiska naturalnego człowieka. Oczekujemy także zmian w sferze wychowawczej (umiejętność współpracy w grupie, poczucie odpowiedzialności za podjęte zobowiązania, umiejętność występowania przed publicznością).

Liczymy także na to, że nasza szkoła będzie postrzegana w środowisku jako instytucja promująca kulturę ekologiczną. q segregowanie odpadów w domach, q prowadzenie kompostowników, q ograniczenie negatywnego oddziaływania gospodarki odpadami na środowisko, q ograniczenie ilości mieszanych odpadów składowanych na wysypiskach, q zaprzestanie wywożenia odpadów na „dzikie” wysypiska, q podniesienie ogólnej świadomości ekologicznej mieszkańców.

ZNACZENIE PROJEKTU DLA ŚRODOWISKA LOKALNEGO

1. W wyniku bezpośredniej obserwacji stwierdziliśmy ciągłe zanieczyszczanie otoczenia szkoły, zwłaszcza ścieżki wiodącej do przystanku autobusowego. 2. Podczas akcji „Sprzątanie Świata” dzieci zauważyły różnorodność wyrzucanych śmieci. W związku z powyższym poszukiwaliśmy przyczyn takiego „traktowania środowiska”. Doszliśmy do wspólnego wniosku, że jest zbyt mało koszy na odpadki, a śmieci nie są w ogóle segregowane. 3. Władze samorządowe pragną rozwijać turystykę, dlatego dbanie o czystość środowiska to zadanie priorytetowe.

SEGREGUJĄC ODPADY CHRONISZ PRZYRODĘ PRZYRODA n obserwacja różnorodności i ilości odpadów we n n n własnych gospodarstwach domowych, rodzaje odpadów, ich pochodzenie i skład, podział odpadów, szkodliwość odpadów dla ludzi i środowiska, praktyczna segregacja, porównywanie danych dotyczących ilości produkowanych śmieci na jednego mieszkańca Polski z danymi statystycznymi krajów Unii Europejskiej, sporządzenie mapki dzikich wysypisk.

SEGREGUJĄC ODPADY CHRONISZ PRZYRODĘ n wycieczka na lokalne wysypiska śmieci, n szukanie dzikich wysypisk, n projektowanie i demonstrowanie doświadczenia obrazującego oddziaływanie wysypiska śmieci na środowisko, n wykonanie schematu uporządkowanego składowiska śmieci, n układanie zadań dotyczących negatywnego oddziaływania wysypisk,

SEGREGUJĄC ODPADY CHRONISZ PRZYRODĘ GODZINA WYCHOWAWCZA n przedstawienie i analiza wyników ankiety n wyjaśnianie związku między segregacją odpadów a n n oszczędzaniem zasobów przyrody, co ja mogę zrobić dla środowiska –prezentacja w formie graficznej, makieta „Mój ekologiczny dom”, rekultywacja wysypisk śmieci –burza mózgów, udział w zalesianiu wysypiska, rozpoznawanie symboli i oznaczeń ekologicznych, praktyczne posługiwanie się nimi na co dzień.

SEGREGUJĄC ODPADY CHRONISZ PRZYRODĘ PLASTYKA n plenery plastyczne, n wyszukiwanie i dokumentowanie dzikich wysypisk w formie plakatu, szkicu, fotografii, n wykonanie plakatów i gier dydaktycznych do konkursu ekologicznego i fotografii, n przygotowanie wystawy.

SEGREGUJĄC ODPADY CHRONISZ PRZYRODĘ JĘZYK POLSKI n redagowanie haseł manifestu na temat „Nie kupuj by zaraz wyrzucić”, „Ziemia jest spichlerzem, schronieniem, ogrodem miłości ale nie śmietnikiem”, n redagowanie artykułów do gazetki szkolnej, n opracowanie i odgrywanie scenek dramowych, n sporządzanie raportu o stanie środowiska najbliższej okolicy.

SEGREGUJĄC ODPADY CHRONISZ PRZYRODĘ MIĘDZYSZKOLNY KONKURS EKOLOGICZNY n opracowanie regulaminu konkursu: podanie zasad, n n trybu i terminu przeprowadzania konkursu, rozwiązywanie testów, prezentacja prac: gier dydaktycznych, plakatów, zdjęć fotograficznych, część praktyczna – ćwiczenia i zabawy z wykorzystaniem wiadomości o odpadach, wystawa zdjęć dzikich wysypisk.

SEGREGUJĄC ODPADY CHRONISZ PRZYRODĘ TECHNIKA n gromadzenie odpadów z tworzyw sztucznych, n analizowanie i klasyfikowanie opakowań wg. tabeli „ n n n Oznaczenia opakowań i wyrobów z tworzyw sztucznych”, karty pracy, tworzywa sztuczne w gospodarstwie domowym, wykonywanie przedmiotów użytecznych z odpadów, wykonywanie pojazdów przyszłości i robotów z tworzyw sztucznych, wystawa prac dla rodziców i uczniów.

SEGREGUJĄC ODPADY CHRONISZ PRZYRODĘ MATEMATYKA n przeprowadzenie ankiety dotyczącej rodzaju n n opakowań, porządkowanie i zbieranie danych, przedstawienie zebranych danych w postaci tabeli i diagramów, odczytywanie z diagramów: składu procentowego, rodzaju odpadów, osobistej motywacji segregowania odpadów, rozwiązywanie zadań.

SCENARIUSZ LEKCJI Temat: Segregując odpady chronisz przyrodę.

I. Wprowadzenie do tematu w dyskusji n n n Co to są śmieci (odpady)? Przedstawianie wyników obserwacji dotyczących różnorodności i ilości odpadów z własnych gospodarstw domowych (na kilka dni przed zajęciami uczniowie mają za zadanie oszacować ilość i jakość odpadów produkowanych w ich domu). Porównywanie uzyskanych dotyczących produkowania śmieci na 1 mieszkańca Polski z danymi statystycznymi pochodzącymi z krajów UE.

II. Ćwiczenia - praca w grupach. 1. Wypisz na małych kolorowych karteczkach 17 różnych odpadów produkowanych w gospodarstwie domowym.

2. Dokonaj podziału odpadów zapisanych na karteczkach wg uznania np.

EWALUACJA Klasę dzielimy na zespoły po 4 osoby. Przygotowujemy tyle kartonów śmieci, odpadów ile jest zespołów. W kartonie znajdują się: karton po soku, butelka po Pepsi, Fancie, słoik z nakrętką, szklana butelka z kapslem po wodzie mineralnej, żarówka, bateryjka, gazety, zeszyty, tłusty skoroszyt itp. Każdy zespół wrzuca śmieci – odpady do odpowiednich pojemników (jeżeli szkoła nie posiada pojemników, można je wykonać z kartonu i pomalować na odpowiednie kolory). Wygrywa ten zespół, który prawidłowo posegreguje odpady (za każdy śmieć dobrze wrzucony przyznajemy 1 punkt) i wykona zadanie w najkrótszym czasie.

Porównywanie wykonanych prac z planszą „Uszczelnienie składowisk odpadów”

Ewaluacja n n n Czy prezentowany wcześniej schemat przedstawia prawidłowo zorganizowane wysypisko? Gdzie budowane są uporządkowane wysypiska śmieci ? Prezentacja mapy i zdjęć dzikich wysypisk w okolicy Nowego Worowa.

Ewaluacja jako ocena jakości powinna pomóc w n sprawdzeniu, czy spełnione zostały oczekiwania organizatora i uczestników procesu, n określeniu związku między sposobami i warunkami działania a końcowymi wynikami, lepszym planowaniu dalszego działania.

Ewaluacji podlegać będą n efekty pracy dzieci, czyli osiągnięcia (po realizacji n n n projektu), jakość pracy uczniów (po I i II semestrze), jakość pracy nauczyciela (po wybranych zajęciach), opinia rodziców o projekcie (po realizacji projektu), metody realizacji projektu i trafność ich doboru, umiejętność pracy samodzielnej i w grupie, koncentracja i zaangażowanie, zainteresowanie, twórczość, inicjatywa, samodyscyplina - w stosunku do pojedynczych uczniów, jak i całych grup.

Formy ewaluacji n obserwacje - poddawane im będą przede wszystkim n n umiejętności i postawy szczególnie w trakcie zajęć terenowych, wycieczek, ankiety, karty samooceny, wywiady - jako ewaluacja sumująca po realizacji programu, założenie i prowadzenie przez każdego ucznia teczki projektu, która z czasem stawać się będzie coraz większym zasobnikiem dokumentacji pracy dziecka (będzie ono gromadzić tu takie dokumenty jak: foldery, ulotki, kserowane materiały dotyczące tematu, zdjęcia, rysunki, sprawozdania, instrukcje, karty pracy, wycinki prasowe i wiele innych, prace praktyczne - proces tworzenia i jego efekt, konkursy - wyniki konkursów przewidzianych w projekcie

PROMOCJA PROJEKTU

Celem kampanii będzie promocja selektywnej zbiórki surowców wtórnych oraz recyklingu. Uczniowie będą mieli za zadanie promować w szkole segregację odpadów, co ma przygotować społeczność szkolną do selektywnej zbiórki. Celem kampanii będzie z jednej strony zmotywowanie wszystkich członków społeczności szkolnej do segregacji odpadów, a z drugiej – przekazanie wiedzy na temat tego, jakie odpady nadają się do przetworzenia i podlegają selektywnej zbiórce.

Wybór formy kampanii należy do uczniów. Mogą to być akcje plakatowe, ulotkowe, apele informacyjne, zebrania, elementy promocji, jak: filmy, wywiady, artykuły do szkolnej gazetki etc. Przy czym zadaniem klasy będzie nie tylko promowanie idei segregacji odpadów i recyklingu, ale również przedstawienie społeczności szkolnej zasad segregacji odpadów. W ten sposób następuje aktywizacja uczniów, którzy mają za zadanie pozyskać społeczność szkolną na rzecz idei zbiórki surowców.