Schuldeisersbescherming nijpender bij rechtspersonen dan bij natuurlijke personen

Schuldeisersbescherming: nijpender bij rechtspersonen dan bij natuurlijke personen Prof. Dr. Joeri Vananroye Studiemiddag Schuldeiser & Rechtspersoon 15 oktober 2020

eigenaar aandeelhouder usus fructus abusus

eigenaar aandeelhouder usus fructus abusus aansprakelijk goederen dienen tot verhaal

eigenaar aandeelhouder usus fructus abusus aansprakelijk niet aansprakelijk goederen dienen tot verhaal goederen afgescheiden

eigenaar aandeelhouder usus fructus abusus doelgebonden beheer aansprakelijk niet aansprakelijk goederen dienen tot verhaal goederen afgescheiden

Bij vennootschappen met rechtspersoonlijkheid zijn er geen schuldenaars, enkel schuldeisers en aandeelhouders Schuldeisersbescherming is ‘corporate social responsibility’ voorbij de mooie woorden

Waarom niet vermogenssplitsing? moral hazard verhaalsfrustratie opportunisme Waarom wel vermogenssplitsing? aandeelhouders Inc. handelsfonds

aandeelhouders Inc. handelsfonds

Externe en interne vermogenssplitsing externe vermogenssplitsing aandeelhouders Inc. handelsfonds interne vermogenssplitsing

Externe en interne vermogenssplitsing aandeelhouders Inc. handelsfonds enige aandeelhouder interne vermogenssplitsing Inc.

Het “niet-vennootschapsrecht” volstaat niet om de outsiders te beschermen Niet-vennootschapsrecht hangt af van aansprakelijkheid om negatieve effecten voor derden te internaliseren Beperkte aansprakelijkheid laat toe dit weer te externaliseren Geldt zeker bij de ‘beperkte aansprakelijkheid in het kwadraat’ van de vennootschapgroep

Welke grenzen? • objectieve aandeelhoudersaansprakelijkheid – achterstelling: ‘eerst vennootschapsschuldeisers dan aandeelhouders’ • vereffening • uitkeringsregels – minimumkapitaal als minimale invulling van achterstelling • bestuursaansprakelijkheid : ‘luister niet te veel naar de aandeelhouder’ • vennootschapsbelang • wettelijke specialiteit: ‘geen cadeaus’ • actio pauliana

Welke grenzen? • actio pauliana – minder relevant bij rechtspersonen dan bij natuurlijke personen zakelijke werking ‘werkt’ niet bij vooral immateriële ondernemingswaarde – méér relevant bij rechtspersonen dan bij natuurlijke personen beperkte aansprakelijkheid verhoogt risico

Uitdagingen • “Opt out” uit bescherming door keuze van toepasselijke recht? • Wat betekents subordinatie nog als geen solvabiliteitsvereiste? • De vennootschapsgroep als meest voorkomende vennootschapsvorm • Reorganisatie als beperkte aansprakelijk ‘on steroids’ – ‘continuiteit redden’ – in praktijk : schuldeisers leveren in, aandeelhouders behouden claim