Scheikunde Marc Bremer mwabremerhhs nl Indeling atomen 1

Scheikunde Marc Bremer mwabremer@hhs. nl

Indeling atomen 1. Metalen zijn stoffen die graag een paar elektronen willen afstaan. 2. Niet-metalen zijn stoffen die er graag een paar elektronen bij willen.

Ion Een ion is een atoom dat elektronen heeft opgenomen of afgestaan. Voorbeelden: O 2 - heeft 2 elektronen opgenomen F- heeft 1 elektron opgenomen K+ heeft 1 elektron afgestaan Ca 2+ heeft 2 elektonen afgestaan

Typen ionen Kation = een postief ion, dat dus een elektron heeft afgestaan Anion = een negatief ion, dat dus een elektron heeft opgenomen

Samenvoegen atomen Atomen klitten aan elkaar en vormen kleine of grotere ‘klompjes’: 1. Metalen: Metalen (vinden we terug in apparatuur) 2. Niet-metalen: Moleculen (vinden we terug in de huid) 3. Mix metalen en niet-metalen: Zouten (vinden we terug opgelost in lichaamsvloeistoffen)

Chemische reacties 2 Na. Cl + 2 H 2 O H 2 + Cl 2 + 2 Na. OH Na Na Cl Cl H O H H Cl Cl Na H O O Na H H 1. Voor de pijl staan de stoffen waar je mee begint 2. Na de pijl staan de stoffen waar je mee eindigt

Wat moet je kunnen ? 2 Na. Cl + 2 H 2 O H 2 + Cl 2 + 2 Na. OH Na Na Cl Cl H O H H Cl Cl H Na O O Na H H Tellen: Staan er voor en na de pijl evenveel atomen ? Ja ! 1. 2 O-atomen 2. 2 Ba-atomen

Wat moet je kunnen ? 2 Na. Cl + 2 H 2 O 2 H + Cl 2 + 2 Na. OH Na Na Cl Cl H O H Cl Cl H H Na O O Na H H Elementen controleren: Wordt de regel van Claire goed toegepast ? Nee ! 1. 2 H moet H 2 zijn 2. 2 O moet O 2 zijn

Chemische reacties Wat gebeurt er bij een reactie ? 1. De deeltjes botsen 2. De deeltjes breken in stukken 3. De stukken vormen andere deeltjes

Chemische reacties Bij een hogere temperatuur bewegen deeltjes sneller. Gevolgen: 1. De deeltjes komen eerder andere deeltjes tegen 2. De botsingen zijn heftiger, waardoor de deeltjes eerder in stukken breken Conclusie: Bij een hogere temperatuur verloopt een chemische reactie beter

Chemische reacties Concentratie: Hoog Het aantal deeltjes dat die stof per liter van die stof bevat. Laag

Chemische reacties Dezelfde hoeveelheid medicijn zal bij een baby een veel hogere concentratie in het bloed hebben dan bij een volwassene. Hoog Laag

Chemische reacties Gevolgen: Bij een hoge concentratie komen de deeltjes eerder andere deeltjes tegen Conclusie: Bij een hogere concentratie verloopt een chemische reactie beter

Chemische reacties Katalysator = Stof die een reactie versnelt zonder zelf verbruikt te worden In het lichaam vervullen enzymen de rol van katalysatoren. http: //www. youtube. com/watch? v=TLr 7_2 wn. IXU&feature=related (0 -12 sec en vanaf 1: 15)

Zuren en basen Zuur = een stof die een H+-ion afstaat Base = een stof die een H+-ion opneemt Sterk zuur = een stof die ALTIJD een H+-ion afstaat Sterke base = een stof die ALTIJD een H+-ion opneemt Zwak zuur = een stof die SOMS een H+-ion afstaat Zwakke base = een stof die SOMS een H+-ion opneemt

Voorbeeld zuur (koolzuur) O O H C O H

Voorbeeld base (ammoniak) H H N H H

Zure oplossing Cl H Cl H Zure oplossing = oplossing die heel veel H+-ionen bevat

Zure oplossing Cl H Cl Cl H H H Cl

p. H (=zuurgraad)

Indicatoren Stukjes papier (of vloeistof) die bij een andere zuurgraad een andere kleur krijgen.

Zweet Wat is ongeveer de p. H van zweet ? We gebruiken: 1. Methyloranje: wordt geel: p. H groter dan 4, 5 2. Lakmoes: wordt helroze: p. H kleiner dan 5, 5 Conclusie: Dit zweet heeft een zuurgraad (p. H) tussen de 4, 5 en de 5, 5.

Buffer Belangrijke voorbeelden: het bloed en de huid Het is moeilijk de zuurgraad van het bloed of de huid te veranderen Ook als je er een klein beetje van een sterk zuur of base aan toevoegd.

Buffer Oorzaak: het bloed bevat al grote hoeveelheden zwak zuur en zwakke base. Die kunnen het toegevoegde sterke zuur of sterke base neutraliseren

Oplossing = Vloeistof (‘oplosmiddel’) waarin een andere stof (‘opgeloste stof’) is verdeeld 2 belangrijke oplosmiddelen: 1. Water 2. Olie

Polaire stoffen Stoffen met een positief geladen kant en een negatief geladen kant. ‘Kleine magneetjes’ Heel belangrijk voorbeeld: water !

Polaire stoffen worden tot elkaar aangetrokken, en zitten dus dicht bij elkaar

Apolaire stoffen Stoffen zonder een positief geladen kant en een negatief geladen kant. Heel belangrijk voorbeeld: olieën !

Apolaire stoffen worden naar elkaar toegedreven, en zitten dus ook dicht bij elkaar

Oplossen 1. Polaire (‘waterige’) stoffen lossen goed op in het polaire water. Daarom noemen we ze hydrofiel. 2. Apolaire (‘vetachtige’) stoffen lossen goed op in de apolaire olieën. Daarom noemen we ze hydrofoob.

Hard water Mg 2+ Ca 2+ Fe 3+ Ca 2+ Mg 2+ Ca 2+ Hard water bevat relatief veel: 1. Calciumionen 2. Magnesiumionen 3. IJzer(III)ionen Fe 3+