SANAYDE ENERJ VERMLL Bora OMURTAY Elektrik Mhendisi Elektrik

SANAYİDE ENERJİ VERİMLİLİĞİ Bora OMURTAY Elektrik Mühendisi Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Neden Enerji Verimliliği? Fosil kaynakların görünür gelecekte tükenecek olması Alternatif kaynakların henüz ekonomik olmaması. Artan talep nedeniyle fiyatların tırmanması. Yerli kaynakların ithal bağımlılığını önleyememesi. Kullandığımız enerjinin tamamını faydaya dönüştürelim Ekolojik dengenin alarm vermesi. Kaynak güvenliği ve temiz çevre için Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

POLONYA KANADA MEKSİKA Y. ZELLANDA ABD İNGİLTERE TÜRKİYE İSPANYA FRANSA HOLLANDA İSVEÇ PORTEKİZ ALMANYA İTALYA JAPONYA İSVİÇRE ve DANİMARKA Türkiye’nin ok yönünde gelişim göstermesi hedeflenmektedir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Türkiye’de Enerji Yoğunluğu Gelişimi BU TRENDİ TERSİNE ÇEVİRMEMİZ LAZIM. .

Türkiye’nin Birincil Enerji Tüketim Profili 2020 yılında 2004’e nazaran, sanayide 2, 8 kat, binalarda 2, 3 kat ve ulaşımda 2, 5 kat daha fazla enerji harcayacağız. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Türkiye’nin Enerji Maliyetleri ve Tasarruf Profili 2020 Tüketim Projeksiyonlarına ve 2005 Fiyatlarına Göre Talebi Karşılayacak Yatırım Maliyetleri Ø Elektrik üretim tesisi yatırımları: 72, 5 milyar YTL (50. 000 MW’lık ilave kurulu güç) Ø İletim / dağıtım şebekesi yatırımları: 11, 0 milyar YTL (elektrik ve boru hatları) Talebi Karşılayacak İthalat Maliyetleri Ø Yıllık petrol ithalatı: 17 milyar YTL (56, 7 milyon ton petrol) Ø Yıllık doğal gaz İthalatı 24, 3 milyar YTL ( 63 milyar m 3 doğal gaz) TASARRUF PROFİLİ % 15’lik elektrik tasarruf potansiyeli geri kazanıldığında Binaların ve işletmelerin ısıtma ve soğutmasında % 35 ve ulaşımda % 15 tasarruf sağlandığında 6, 5 milyar YTL’lik doğal gazlı santral yatırımı önlenebilir. Yılda 3, 0 milyar USD’lık doğal gaz ithal edilmeyebilir. Yılda 1, 4 milyar USD’lık petrol ve doğal gaz ithal edilmeyebilir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

2020 Yılına Yönelik Tasarruf Potansiyellerimiz 10, 5 2020 yılı için tahmin edilen çevrim kayıpları, bu günkü elektrik tüketimimizin 4 katı olacak. 5 16, 5 Termik santralların atık ısısından bölge veya sera ısıtmasında yararlanılabilir. 2020 yılındaki 222 MTEP’lik birincil enerji talebini en % 15 azaltabilecek potansiyele sahibiz. Bu potansiyel, 2005 fiyatları ile yılda yaklaşık 16, 5 milyar YTL’lik tüketim tasarrufuna eşdeğerdir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Enerji Verimliliği Etütleri - Enerji verimliliği bilinci oluşturmak, - Enerji Yönetim sistemi oluşturmak, - Tasarruf noktalarını tespit etmek, - Tasarruf ve yatırım potansiyellerini belirlemek Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Tekstil, Seramik, Gıda ve Demir & Çelik sektörleri Enerji Verimliliği Etüt Çalışmaları Sonuçları 2000 -2004 Toplam enerji tüketimi Belirlenen tasarruf potansiyeli Gerçekleşen tasarruf miktarı (TEP/yıl) 4, 725, 851. 70 485, 827. 30 45, 543. 70 Sanayi toplam enerji tüketimi (TEP/yıl) 26, 927, 000. 00 % Toplam Enerji Tüketimleri / Sanayi Enerji Tüketimi 17. 55 Önerilen tasarruf potansiyeli / Toplam Enerji Tüketimi 10. 28 Gerçekleşen tasarruf miktarı / Toplam Enerji Tüketimi 0. 96 Gerçekleşen tasarruf miktarı / Ön. tasarruf potansiyeli 9. 37 Sanayi sektörü Tüketimi / Toplam Nihai Tüketim Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü 42. 00

Belirlenen % Demir Çelik Gerçekleşen % 10. 41 0. 87 Seramik 7. 22 2. 39 Gıda 8. 60 0. 25 Tekstil 8. 36 7. 79 10. 28 0. 96 Ortalama Yatırım 13. 65 Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Enerji Verimliliği Eğitimleri Eğitim Tesisleri Enerji Tasarrufu Uygulama Tesisi 2001 yılından beri hizmet vermektedir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

- Fırın - Açık Brülörler - Kazan - Buhar Kapanları - Fan ve Pompa - Basınçlı Hava - Aydınlatma - Kompanzasyon - Soğutma Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Yanma Fırını Enerji Balansı çalışmaları Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Buhar Kazanı ve Sistemi Verimlilik, Arıza ve Kaçak Testi çalışmaları Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Basınçlı Hava Sistemi Kayıp - Kaçak ve Verim çalışmaları Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Fan ve Pompa Sistemi Değişken Hız Sürücüsü uygulamaları Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Yanma Ünitesi Alev Optimizasyonu Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Uluslararası Kurslar (2002 – 2003 – 2004 – 2005 – 2006) Davet Edilen Ülkeler Afganistan Kazakistan Polonya Arnavutluk Kırgızistan Romanya Azarbaycan Macaristan Slovenya Bosna-Hersek Makedonya Suriye Bulgaristan Moldova Tacikistan Gürcistan Özbekistan Turkmenistan Iran Pakistan Ukrayna

Düzenlenen enerji yöneticisi kurslarına katılarak sertifika alan Enerji Yöneticilerinin, fabrikalarında gerçekleştirmiş oldukları enerji verimliliğine yönelik çalışmaları değerlendirmek amacıyla anket çalışması yapılmıştır. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Yapılan Anket Formu; Enerji Yönetimi Sistemi Buhar Kazanları Basınçlı Hava Sistemleri Fırın Sistemleri Fan ve Pompa Sistemleri Aydınlatma Sistemleri Kompanzayon Sistemleri Soğutma Sistemleri Başlıkları altında yapılan enerji tasarruf çalışmalarını içermektedir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

MEVCUT ENERJİ YÖNETİM SİSTEMİ Çalışma şeklinin değiştirilmesi) 3% Tarife analizi 22% Scada sistemi 7% Süzme sayaçların kullanımı 17% Enerji Yönetim sistemi 24% Periyodik enerji tüketimi üretim analizleri 27% Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Sonuç: Toplam Enerji Tüketimi : 10 015 757 TEP (299 Fabrika) Toplam Enerji Tasarrufu : 226 858. 5 TEP %’ de Tasarruf = % 2. 27 Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Sektörel Benchmarking Çalışmaları Çimento Sektöründe Benchmarking çalışması 2000 yılından itibaren hemen her yıl yapılmaktadır. Benchmark literatürde, ‘ölçülecek ya da kıyaslanacak büyüklükler için bir standart ya da referans noktası’ olarak tanımlanır. Benchmarking, bir şirketin kendini, rakipleri olan diğer şirketlerdeki uygulamalar ile karşılaştırıp, en iyi uygulamaları örnek alarak zayıf yönlerini geliştirmesi anlamına gelmektedir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Ton Ürün 2003 Klinker Birincil 841000 kcal 851000 kcal Klinker Elektrik 56898 kcal 62281 kcal Çimento Elektrik 35036 kcal 35870 kcal Klinker/Çimento 0. 86 0. 92 Çimento Toplam 0. 093 TEP 2004 0. 091 TEP Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Tasarruf Edilebilecek Enerji (2004 Yılı Avrupa Verilerine Göre) Birim Ürün Başına Yapılan Tasarruf = 0, 091 – 0, 066 = 0, 025 TEP/ton Üretim Miktarı = 35 000 Ton Toplam Tasarruf = 875 000 TEP Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Birincil Yakıt Petrokok Steam Coal Y. Linyit İ. Linyit Y. Taş Kömürü İ. Taş Kömürü Fuel Oil Ağır Fuel Oil Hafif Doğal Gaz LPG Yakıt Miktarı 485 800 ton 143 818 ton 387 918 ton 316 021 ton 22 604 ton 21 746 ton 5 987 ton 36 867 ton 1 652 bin m 3 3 853 ton Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü tep 364 79 174 189 13 14 5 27 1 4 350 100 563 613 563 788 650 488 200

Birincil Yakıt Petrokok Steam Coal Y. Linyit İ. Linyit Y. Taş Kömürü İ. Taş Kömürü Fuel Oil Ağır Fuel Oil Hafif Doğal Gaz LPG TEP 364 79 174 189 13 14 5 27 1 4 350 100 563 613 563 788 650 488 200 Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü TCO 2 1 410 035 317 745 737 701 801 302 54 481 59 401 18 416 89 531 3 494 9 857

Toplam Tasarruf = 875 000 TEP Toplam CO 2 Azaltımı = 3 501 963 TON Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

0. 093 0. 091 0. 092 0. 087 0. 100 0. 080 0. 060 0. 040 0. 020 0. 000 0. 094 Tep/Ton Çimento Yıllara Göre Çimento Özgül Enerji Tüketimi 2002 2003 2004 2005 2006 Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Tasarruf Edilebilen Enerji (2004 ve 2006 Yılları Arası) Birim Ürün Başına Yapılan Tasarruf = 0, 091 – 0, 087 = 0, 004 TEP/ton Üretim Miktarı = 35 000 Ton Toplam Tasarruf = 140 000 TEP Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Enerji Verimliliği Kanunu Vizyonu & Temel Hedefi VİZYONU Enerjinin tamamını faydaya dönüştüren bir Türkiye. . Kişi başına enerji tüketimi yüksek ve enerji yoğunluğu düşük ülkeler arasında yer alan bir Türkiye. . . TEMEL HEDEFİ Sanayide, binalarda, ulaşımda ve enerji sektöründe, Türkiye pratiklerinde uygulanabilir tedbirlerin yer aldığı Kanun ile; Birim milli gelir başına tükettiğimiz enerjiyi (Enerji Yoğunluğunu), 2020 yılına kadar en az %15 azaltmak Bu hedef, aynı enerji ile daha fazla üretimin önünü açacak, enerji yatırım ihtiyaçlarımızı ve ithalat bağımlılığımızı azaltacak, ayrıca temiz çevrenin korunmasına önemli katkılarda bulunacaktır. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Yapılanma İle İlgili Düzenlemeler EVKK EİE Yetkilendirme Eğitim Etüt Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü Yetkilendirme Sanayi ve Binalar tim i Eğ Üniversiteler Meslek Odaları Lab. Desteği Bilinçlendirme Eğitim Binalar Destek Bilinçlendirme E. Yöneticisi Eğitimi Tasarruf Etütleri Sanayi EİE EVD Şirketleri

Kanunun Genel Özelliği ve Ekonomik Dengesi Kanun, sanayide, binalarda, ulaşımda ve enerji sektöründe, Türkiye pratiklerinde uygulanabilir yükümlülükler, destekler ve bilinçlendirme etkinlikleri getirmektedir. Kanunun başarılı uygulanması halinde, ilk 10 yıl sonunda, endüstriyel işletmelere verimlilik artırıcı proje destekleri ve enerji yoğunluğunu azaltmaya yönelik gönüllü anlaşma destekleri için kullanılması tahmin edilen toplam 400 milyon YTL’lik mali yüke karşı, Sadece, sanayide, binalarda ve ulaşımdaki asgari gerçekleşmeler ile, 5, 0 milyar YTL bedelindeki 3450 MW’lık elektrik üretim tesisi yatırımı ve en az 1, 2 milyar USD’lık petrol ve doğal gaz ithali önlenebilecektir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Kanunun Sanayi ve Ticaretteki Uygulamaları Ø Proje Destekleri Ø Gönüllü Anlaşmalar Ø Enerji Yönetimi Ø Verimsiz Malların Önlenmesi Ø Bilinçlendirme Ø KOBİ’ler için KOSGEB Destekleri Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Kanunun Binalardaki Uygulamaları Ø Enerji Performans Yönetmeliği Ø Isı Kontrol Cihazları ve Pay Ölçerler Ø Enerji Kimlik Belgesi Ø Enerji Yönetimi Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Kanunun Enerji Sektöründeki Uygulamaları Ø Üretim, iletim, dağıtım tesislerinde ve açık alan aydınlatmalarında verimliliğin artırılması Ø Talep tarafı yönetimi Ø Termik santralların atık ısısından yararlanılması Ø Alternatif yakıt kullanımının özendirilmesi Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Kanunun Ulaşım Sektöründeki Uygulamaları Ø Yerli araçlarda birim yakıt tüketiminin azaltılması Ø Araçlarda verimlilik standardının yükseltilmesi Ø Toplu taşımacılığın yaygınlaştırılması Ø Gelişmiş trafik sinyalizasyon sistemleri Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

Kanundaki Diğer Düzenlemeler Ø Diğer bilinçlendirme uygulamaları Ø Küçük ölçekli yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelik uygulamalar Ø Verimli kojenerasyon tesislerine yönelik uygulamalar Ø AR-GE Projelerinin desteklenmesine yönelik uygulamalar Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü

KATILIMINIZDAN DOLAYI TEŞEKKÜR EDERİZ ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI ELEKTRİK İŞLERİ ETÜT İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ULUSAL ENERJİ TASARRUFU MERKEZİ İletişim Bilgileri bomurtay@eie. gov. tr Tel No : + 90 312 295 52 31 Faks No : + 90 312 295 50 05 www. eie. gov. tr