Samen werken aan de toekomst Hefbomen voor een

“Samen werken aan de toekomst! Hefbomen voor een sterk sociaal Limburg! Donderdag 24 januari 2013 0

Limburgs initiatief hulp en preventie van schulden 12/06/2021 CAW LIMBURG 1

Ontstaan • Dit project kwam tot stand onder impuls van de Minister van Welzijn. • Doelstelling samenwerking rond: - Kwaliteitsverbetering schuldhulpverlening - Preventie van schuldenlast. 12/06/2021 CAW LIMBURG 2

CAW Limburg werkt samen met de Limburgse OCMW’s. • Doelstelling: - Deskundigheidsbevordering - Preventie • Hoe? - Projectstuurgroep - Deelprojecten: werkgroepen samengesteld uit medewerkers CAW en OCMW’s 12/06/2021 CAW LIMBURG 3

Deelprojecten 1. De schuldhulplijn: - - Laagdrempelig aanbod om mensen met financiële problemen vroegtijdig te bereiken. Samenwerking rond doorverwijzing en opvolging van cliënten 12/06/2021 CAW LIMBURG 4

Deelproject 2. De buddy’s: Vrijwilligerswerking binnen schuldhulpverlening. (Van zowel OCMW’s als CAW) 12/06/2021 CAW LIMBURG 5

Deelproject 3. De interactieve budgetbeurs: - Preventieve werking gericht op jongeren van het 5 e en 6 e middelbaar. - Samenwerkingsverband Welzijnsregio Noord. Limburg en CAW Limburg 12/06/2021 CAW LIMBURG 6

Deelproject 4. Budgetspelen: - Preventieve werking gericht op jongeren. - Uitwerking van 2 bestaande budgetspelen (Diepenbeek en Sint-Truiden). 12/06/2021 CAW LIMBURG 7

Deelproject 5. Schuldhulpverlening gedetineerden Samenwerkingtraject tussen de schuldhulpverlening in de gevangenis en de OCMW’s. 12/06/2021 CAW LIMBURG 8

Deelproject 6. Lerend Netwerk - LSO vergadering - Vorming - Regionale overleggen samenwerking 12/06/2021 CAW LIMBURG 9

Tot Slot Door samenwerken mekaar versterken! 12/06/2021 CAW LIMBURG 10

“Samen werken aan de toekomst! Hefbomen voor een sterk sociaal Limburg! Donderdag 24 januari 2013 11

SOCIALE COHESIE • Samenlevingsopbouw is het versterken van – de horizontale sociale lijn – de verticale sociale lijn

Horizontale sociale lijn • Het omgaan met elkaar • Het versterken van de onderlinge solidariteit

Verticale sociale lijn • Het werken aan opwaartse mobiliteitskansen • Het structurele verhaal – Aankaarten wat misloopt – Oplossingen voorstellen, bedingen en uitwerken – Participatie van doelgroepen versterken

Voorbeeld DORPSRESTAURANTS • Waar mensen samen eten gebeurt iets • 32 gemeenten • 50 dorpsrestaurants

Voorbeeld DORPSRESTAURANTS

Voorbeeld DORPSRESTAURANTS – Goedkoop – Gezond – Isolement doorbreken – Solidariteit versterken – Informatie-overdracht – Ideeën verzamelen en in praktijk brengen

Voorbeeld DORPSRESTAURANTS • Gemeente-overstijgend: – Bovenlokale samenwerking – Week van Verbondenheid tegen Eenzaamheid: van 27 september 2013 tot 5 oktober 2013

Voorbeeld GEZIEN in Waterschei • Vertrekpunt: – Gemeenschappen die op zich zelf terugplooien

Voorbeeld GEZIEN in Waterschei • Foto-project: – 7 centrale plaatsen in de wijk – 28 foto’s – Herkenbare thema’s

Voorbeeld GEZIEN in Waterschei • Bedoeling: – Gesprek aanmoedigen – Nadenken over de eigen verantwoordelijkheid – Verandering bewerkstelligen – Grenzen doorbreken

SAMENWERKING Creëert MEERWAARDE

“Samen werken aan de toekomst! Hefbomen voor een sterk sociaal Limburg! Donderdag 24 januari 2013 32

Wat als het niet meezit? Materiële en pedagogische comfortzone. 24. 01. 2013. Karine Lycops

Wat is een materiële comfortzone? Artikel 1 van de OCMW wetgeving: Iedereen dient de mogelijkheid te hebben om een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid.

Rechten verkennen!

Rechten verkennen. • • • verwarmingstoelage sociaal tarief energie goedkoopste energieleverancier studiebeurzen gratis huisvuilzakken en 100€ nutsvoorzieningen zorgverzekering inkomensgerelateerde kinderopvang babyvoeding lidgelden sportclubs

Samen rechten verkennen! • Ontwikkeling van een instrument “mini-kinderrechten-onderzoek” • Verspreiden van maandacties • Informatie en vorming

En als we door de bomen het bos niet meer zien…. Samen cijferen voor dat minimale comfort

Informeren en afstemmen. • samenwerking met de banken • preventieve acties met energieleveranciers • bemiddeling in (af)betalingen • herschikken van budgetten • preventieve acties i. s. m. sociale verhuurmaatschappijen • ….

Materiële zorgen en de impact op het gezin: gezondheid, opvoeding, maatschappelijke participatie inzake sport, cultuur, onderwijs en vrije tijd, kansen geven, …

“Samen werken aan de toekomst! Hefbomen voor een sterk sociaal Limburg! Donderdag 24 januari 2013 41

a whole Commited City Pedagogische comfortzones stellen ouders en kinderen centraal Samen werken aan de toekomst – hefbomen voor een sterk sociaal Limburg Hilde Haerden

A whole commited city Opvoeden en opgroeien =public issue De stad als initiatiefnemer, stakeholders, netwerkpartners, Genkse burgers =Pedagogische Civil society /Allemaal opvoeders

5 buffers voor opvoeding als beschermingsfactoren q Een gemeenschap die onvoorwaardelijk investeert in ouders q Een effectief sociaal netwerk en steun (sociaal contact/invloed, cognitieve en emotionele steun, materiële en praktische steun) q Een faire taakverdeling q De metapositie: vermogen om te reflecteren q Een minimum aan ‘goede’-ouder-ervaringen

Ambities van de Stad Genk q Ontwikkelen van Pedagogische comfortzones (PCZ’s) die garant staan voor functionele opvoed- en opgroeinetwerken rondom gezinnen en hun kinderen. q Maximaal samenwerken over organisaties en sectoren heen in het belang van kinderen en opvoeders over 4 cruciale thema’s q ‘Gezond’ groot worden is een public issue q Opvoeden doe je met z’n allen

Streefdoelen van de Stad Genk Op niveau van de dienstverlening Op niveau van kinderen q Het garanderen van een ü vanzelfsprekend ü dekkend ü gekend ü bereikbaar ü beschikbaar en ü aantrekkelijk basisaanbod ‘pedagogisch comfort’ rondom ü alle gezinnen met kinderen 0 -6 j ü In alle Genkse zones (4) q Dat àlle kinderen, ongeacht hun sociale, economische en etnische afkomst maximale kansen krijgen om ü ü ü ü gezond gelukkig veilig getalenteerd evenwichtig en veerkrachtig op te groeien waardoor ze op een vergelijkbaar niveau kunnen starten aan het basisonderwijs!

Aanleiding en legitimering Pedagogische comfortzones 0 -6 j § De Genkse context, verontrustende cijfers en verweven beleidsprioriteiten : q q § § § flankerend onderwijs aanpak maatschappelijke kwetsbaarheid streven naar gelijke kansen voor kinderen Opvoedingsondersteuning en preventieve gezinsondersteuning ü Elk kind wint ü Effectieve aanpak kansenongelijkheid zo jong mogelijk (Heckman) ü Bijdragen aan bestrijding kinderarmoede Aansluiten op wat er in het Genkse op dat terrein al bestaat Tot nu toe: onvoldoende dekkend (schaalgrootte, spreiding), onvoldoende doelmatig, onvoldoende aandacht voor preventie, té vrijblijvende samenwerking, té versnipperde taken en rollen In elke zone voor elk gezin (onmiddellijke leefomgeving) q Een beschikbaar standaard basisaanbod rond gezond opvoeden en opgroeien q Aanvulling en toevoeging in functie van specifieke vragen, signalen of noden

4 cruciale thema’s die ‘verweven’ aan bod komen 1. Gezondheid en veiligheid, 2. psycho-sociale ontwikkeling en welbevinden, 3. opvoeden en opgroeien, 4. onderwijs en talentontwikkeling

Nieuwe dienstverlening: samenwerken & klantvriendelijk Ouders en kind centraal: elk kind wint! In elke Genkse zone garanderen we: • een gestandaardiseerd basisaanbod en specifiek aanbod op maat • één aanspreekpunt voor informatie, advies, hulp of doorverwijzing • Klantvriendelijke én positieve uitstraling Bundeling van functies en aanbod : aantrekkelijk voor mix van grote groepen gezinnen Het waarborgen van een sluitende keten in geval van verontrusting: samenwerking, afstemming, snelheid van handelen en coördinatie van zorg: • Eén gezin - één plan • Één kind - één dossier

3 doelen in de PCZ’s Bevorderen algemene gezondheid, een optimale opvoeding en een brede, talentvolle ontwikkeling van Genkse kinderen Voorkomen van problemen bij gezondheid, ontwikkeling, opgroeien en opvoeden Vroegtijdig inzetten of mobiliseren van effectieve steun of hulp bij (beginnende) problemen die een belemmerende of negatieve invloed (kunnen) hebben op de domeinen van gezondheid, ontwikkeling, opgroeien en opvoeden

3 uitgangspunten in de aanpak q Verbindend en vraaggericht werken in dialoog en partnerschap met ouders en hun kinderen q Versterken van de eigen (veer)kracht en toerusting van kinderen, gezinnen en hun sociale omgeving q Werken vanuit het principe : § één gezin- één plan, § één kind- één dossier

Verschillende lagen in de dienstverlening

Verschillende ‘levels’ van aanbod q Centerbased, homebased en communitybased q Universele interventies, universele fasegebonden interventies , interventies voor specifieke doelgroepen q Aanbod voor àlle ouders met kinderen maar ook specifieke doelgroepen maatschappelijk kwetsbare (zwangere) ouders, alleenstaande ouders, gezinnen met kinderen in voor- of vroegschoolse leeftijd, laagopgeleide ouders, multicomplexe gezinnen, ….

5 Kerntaken/functies in de PCZ’s Informatie en voorlichting Begeleiding, ondersteuning, individuele hulp en coördinatie van zorg Onthaal, ontmoeting en sociale netwerkversterking Monitoring, screening/detectie en signalering Stimulering van ontwikkeling, taal en talent

Organisatie - aspecten Kwaliteitsvolle inzet van actoren en hulpbronnen met het oog op dichten van huidige leemtes Doorgedreven samenwerking en afstemming over beroepen, disciplines en sectoren heen: vraagt openheid, delen van informatie, vertrouwen en regie Sluitende aanpak, verplichtend afspreken en coördinatie van zorg in geval van verontrusting Samenwerkingsovereenkomsten met duidelijke werkprocessen, na te komen afspraken en verloop van controle en evaluatie des)kundigheid en competenties zowel van professionals, paraprofessionals en vrijwilligers

Wat mogen/kunnen ouders, kinderen/jongeren, …verwachten? pre- en postnatale ondersteuning Een uitgebreid en gevarieerd medisch basisaanbod Inloopmomenten, onthaal- en ontmoetingsactiviteiten Groepswerking en oudercursussen Individuele begeleiding, zorgtrajecten en coördinatie van zorg waar nodig Info- en voorlichtingsmomenten, pedagogische advisering Ontwikkelingsbevorderende activiteiten Taal- en talentstimulering Onderwijsondersteunende en -stimulerende activiteiten Loket kinderrechtenonderzoek Boekbaby’s , Boekenpret, met een boek in de hoek, … Creatieve en muzische workshops en ateliers ……

a whole Commited City Samen werken aan de toekomst!

“Samen werken aan de toekomst! Hefbomen voor een sterk sociaal Limburg! Donderdag 24 januari 2013 58

Hefbomen uit de geestelijke gezondheidszorg ! Anne Neyskens, psycholoog /zorgcoördinator VW CGG groep LITP

Leren uit het verleden anne neyskens cgg groep LITP

Leren uit het verleden � Sociale invalshoek : dit mag niet gebeuren ! � Onrecht aanvechten : Structurele interventies Mevrouw de psycholoog, kunt u mij werk geven? � Psychologische visie : shit happens ! � � � Het onrecht aanvaarden : Interpers. en Intrapsychische interventies Verwerking van trauma Ondersteuning en begeleiding Toeleiding Niet meer vechten : E steken in herstel en waardegericht leven Individuele verschillen � Verhalen van groei, van kameraadschap � Secundaire traumatisering en tertiaire traumatisering � Kracht van mensen � Kwetsbaarheid voor het trauma � If it doesn’t kill you… it can make you sad � anne neyskens cgg groep LITP

Psychologische effecten : ONTWRICHTING � Oncontroleerbaarheid � Machteloosheid � Heftige emoties � Toekomst? Wanhoop � Depressie / Angst � Identiteit ? � Sociale relaties ? � Slachtoffers : individu, relatie/gezin, … Primair : personeel � Secundair : relatie/gezin � Tertiair : maatschappij reageert geschokt � Ik heb … verloren Het wordt nooit meer als tevoren… En het was allemaal zo wondermooi … het kan niet zijn anne neyskens cgg groep LITP

Bedrijfssluiting : wat is daar zo erg aan ? Ceci , n’est pas une fabrique ! Ford, c’est moi ! anne neyskens cgg groep LITP

You never walk alone ! � Centra Geestelijke Gezondheidszorg multidisciplinaire teams � ingebed in maatschappij, zorgnetwerken � expertise � psychiatrie, psychologie, sociale zaken, psychotherapie, psychodiagnostiek … � Herkennen van kwetsbaarheid � Diagnostiek en indicatiestelling � Toeleiding tot en ondersteunen van 1 e lijn … � Reaching out Kennis maakt ons sterker : weerbaarheid � Aangepaste programma’s � Lotgenoten � anne neyskens cgg groep LITP

Slecht Nieuws � Snel, duidelijk, volledig � Steun bij verwerking � De boodschap krijgen � Ontwrichting Aanvaarden � Frustratiereductie Het kan niet zijn … � Frustratie � � � Empatisch reageren � Containment � Begrenzen, hier en nu interventies � Emotionele reacties � Cognitieve distorties � Gedrag : regressie, agressie, terugtrekken, … � Risico : blijven hangen in het trauma � Vragen � naar oplossingen : hoe moet het nu verder ? � Vragen inventariseren op verschillende gebieden, noden in kaart brengen samen met anderen Confrontatie met gevolgen van keuzes � Samen oplossingen zoeken voor problemen op verschillende gebieden : � anne neyskens Voer voor psychologen, sociologen, welzijnswerkers, bedrijfswereld, politici, … cgg groep LITP

Begeleiden van Trauma naar Herstel Trauma � � � � � Oncontroleerbaarheid Afhankelijkheid Machteloosheid Heftige emoties Toekomst? Wanhoop Depressie / Angst Identiteit ? Sociale relaties ? Nodeloos vechten tegen onrecht /agressie Slachtoffers : individu, relatie/gezin, … � � � Primair : personeel Secundair : relatie/gezin; ga ik nog werk hebben? Tertiair : maatschappij reageert geschokt Herstel � � � � � Acceptatie - differentiatie Ik (wij) wil ! Ik kies ! Wat kan ik (wij) wel doen ? Toelaten, het leed lijden Wat is er wel ? Activatie : met de angst aan de slag Rollen, existentiële fase (psychother. ) Lotgenotencontact, … Waardegericht leven Perspectiefname : wij Limburgers ! � � � anne neyskens Individuele werkhypothese en behandelplan : doelen en acties Partner en gezin betrekken Aandacht voor mensen die al problemen hebben, aandacht voor media … cgg groep LITP

Adequate doelstellingen �Haalbaar �Eigen gedrag �Concreet �Willen ipv moeten anne neyskens cgg groep LITP

Kunnen we het maken ? � Wat een geluk dat we in België geboren zijn ! � Heden ik … Het is een zaak van iedereen � Holistisch kijken � Iedereen zoekt zijn steentje … Vragen, ideëen, suggesties … a. neyskens@litp. be www. litp. be anne neyskens cgg groep LITP