SALIK VE HASTALIK KAVRAMLARINA GR DO DR GONCA

SAĞLIK VE HASTALIK KAVRAMLARINA GİRİŞ DOÇ. DR. GONCA POLAT TOPLUM SAĞLIĞI VE SAĞLIK SİSTEMLERİ DERSİ

• Sağlık nedir? • Sağlıklı olmak nasıl tanımlanıyor? • • Semptom Şikayet-rahatsızlık Tanı Tedavi

• NORMAL • Tıbbi açıdan normal tanımlaması • İstatistiksel olarak normal tanımlaması • Toplumsal olarak normal tanımlaması

Sağlığa İlişkin Farklı Tanımlamalar • Tıbbi(medikal) Model • DSÖ (Biyopsikososyal) Model • İyilik Hali Modeli • Çevresel Uyumlanma Modeli

Tıbbi Model • Hastalığın dış ve iç etkenleri • Fiziksel, kimyasal, mikrobik, genetik etkenler • Normal-anormal • Psikolojik süreçlerin dahil edilmesi • Bağlamdan kopuk • Mekanik bir insan algısı

Biyopsikososyal Model • 1947 Anayasası • «Sadece hastalığın veya sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal, sosyal yönden tam bir iyilik hali» • Rahatsızlık kavramı • Sosyal bileşen

İyilik Hali Modeli • Larson’un iyilik hali kavramsallaştırması: zihinsel, bedensel olarak hastalıklarla baş etme kapasitesi • Öznel algılama • Hastalıklarla başa çıkabilme yetisi • İşten kalma/güçten düşme (sickness)

Çevresel Uyumlanma Modeli • Çevreye uyum sağlama yetisi • Kişi çevre koşullarına uyum sağlayabiliyorsa sağlıklıdır. • Sağlık, insan ve onun ekolojisi arasındaki uyumun bir ürünüdür. • Çevresel koşulların yetersizliği durumunda? ? ? • Besin yetersizliği nedeniyle gelişim geriliği?

KÜÇÜK GRUP ÇALIŞMASI: FARKLI MODELLER ÇERÇEVESİNDE SAĞLIK TANIMLAMASI YAPMA

Kaynak: Erbaydar, T. Sağlık; Kimin İçin? . Toplumbilim Dergisi.