SALIK REKLAM VE TANITIM AV ARB GLTEZER HATIRNAZ

SAĞLIK REKLAM VE TANITIM AV. ARB. GÜLTEZER HATIRNAZ EROL Özyeğin Üniversitesi Öğretim Görevlisi, İstanbul Barosu Sağlık Hukuku Merkezi Yürütme Kurulu Üyesi, Hukuk Kitabı Yazarı

İLGİLİ MEVZUAT 6502 Sayılı TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN TÜRK TİCARET KANUNU 1219 Sy. TABABET VE ŞUABATI SAN'ATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUN TÜRK TABİPLER BİRLİĞİ KANUNU TIBBİ DEONTOLOJİ NİZAMNAMESİ TİCARİ REKLAM VE İLANLARA İLİŞKİN İLKELER VE UYGULAMA ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK ÖZEL HASTANELER YÖNETMELİĞİ AYAKTA TEŞHİS VE TEDAVİ YAPILAN ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARI HAKKINDA YÖNETMELİK TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI ÖZEL SAĞLIK KURULUŞLARININ BİLGİLENDİRME VE TANITIM FAALİYETLERİ KONULU GENELGE 1262 Sy. İSPENÇİYARI VE TIBBİ MÜSTAHZARLAR KANUNU 5324 Kozmetik Kanunu GÜZELLİK VE ESTETİK AMAÇLI SAĞLIK KURULUŞLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

4703 sayılı Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun 1593 Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 6112 Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Kanunu Radyo Ve Televizyon Kuruluşlarında Tüketicileri Eğitici, Aydınlatıcı Ve Bilgilendirici Programların Yayımlanmasına İlişkin Tebliğ Medya Ölçümü Araştırma Sonuçlarının Ticari Reklam Ve İlanlarda Kullanılmasına Dair Tebliğ Reklam Kurulu Yönetmeliği (Yeni) Ticari Reklam Ve İlanlara İlişkin İlkeler Ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmelik (Yeni) Reklam Ticari Reklam Ve İlanlarda Altyazı Ve Dipnotların Kullanılmasına İlişkin Usul Ve Esaslara Dair Tebliğ

REKLAM 6502 Sy. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Ticari reklam MADDE 61 – (1) Ticari reklam, ticaret, iş, zanaat veya bir meslekle bağlantılı olarak; bir mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla reklam verenler tarafından herhangi bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve benzeri yollarla gerçekleştirilen pazarlama iletişimi niteliğindeki duyurulardır.

Ticari reklam MADDE 61 - (2) Ticari reklamların Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun, doğru ve dürüst olmaları esastır. (3) Tüketiciyi aldatıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici, can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları ve engellileri istismar edici ticari reklam yapılamaz.

Ticari reklam MADDE 61 -. . (4) Reklam olduğu açıkça belirtilmeksizin yazı, haber, yayın ve programlarda, mal veya hizmetlere ilişkin isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadelerle ticari unvan veya işletme adlarının reklam yapmak amacıyla yer alması ve tanıtıcı mahiyette sunulması örtülü reklam olarak kabul edilir. Her türlü iletişim aracında sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaktır. (5) Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı amaca yönelik rakip mal veya hizmetlerin karşılaştırmalı reklamı yapılabilir. (6) Reklam verenler ticari reklamlarında yer alan iddiaların doğruluğunu ispatla yükümlüdür. (7) Reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları bu madde hükümlerine uymakla yükümlüdür. (8) Ticari reklamlara ilişkin getirilecek sınırlamalar ile bu reklamlarda uyulması gereken usul ve esaslar yönetmelikle

Danıştay 10. Daire, 21. 3. 2005 t. 2004/11660 E. 2005/1181 K. Danıştay kararlarında ise bir ürün veya hizmetin tanıtılması ve övülmesi, bir markanın tüketiciye benimsetilmeye çalışılması, resimli veya müzikli imge ve simgeler kullanılmak suretiyle bunların belleklere yerleşmesine gayret edilmesi, yarışmalar, konserler, sanatsal ve kültürel etkinlikler düzenlemek suretiyle doğrudan veya dolaylı olarak belirli ürünlere veya markalara dikkatin çekilmesi veya bu tür toplumsal etkinliklerin düzenlenmesinde veya yayın programlarının hazırlanmasında finansman veya diğer yollarla katkıda bulunmak suretiyle tanıtım imkanlarının aranması da reklam sayılmaktadır.

6502 Sy. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN Haksız ticari uygulamalar- MADDE 62 – (1) Bir ticari uygulamanın; mesleki özenin gereklerine uymaması ve ulaştığı ortalama tüketicinin ya da yöneldiği grubun ortalama üyesinin mal veya hizmete ilişkin ekonomik davranış biçimini önemli ölçüde bozması veya önemli ölçüde bozma ihtimalinin olması durumunda haksız olduğu kabul edilir. Özellikle aldatıcı veya saldırgan nitelikte olan uygulamalar ile yönetmelik ekinde yer alan uygulamalar haksız ticari uygulama olarak kabul edilir. Tüketiciye yönelik haksız ticari uygulamalar yasaktır.

6502 Sy. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN Reklam Kurulu-MADDE 63 – (1) Ticari reklamlarda uyulması gereken ilkeleri belirleme ve haksız ticari uygulamalara karşı tüketiciyi korumaya yönelik düzenlemeleri yapma, bu hususlar çerçevesinde inceleme ve gerektiğinde denetim yapma, inceleme ve denetim sonucuna göre DURDURMA veya aynı yöntemle DÜZELTME VEYA İDARİ PARA CEZASI veya gerekli görülen hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma cezası verme hususlarında görevli bir Reklam Kurulu luşturulur. Kurul tedbiren durdurma kararı verme yetkisini Reklam Kurulu Başkanına devredebilir. Kurulun kararları Bakanlıkça uygulanır.

(2) Başkanlığı, Bakanın görevlendireceği ilgili Genel Müdür tarafından yürütülen Reklam Kurulu; a) Bakanlığın ilgili Genel Müdür yardımcıları arasından görevlendireceği bir üye, b) Adalet Bakanlığının, bu Bakanlıkta idari görevlerde çalışan hâkim veya savcılar arasından görevlendireceği bir üye, c) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının görevlendireceği bir üye, ç) Sağlık Bakanlığının görevlendireceği bir üye, d) Kültür ve Turizm Bakanlığının görevlendireceği bir üye, e) Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun görevlendireceği bir üye, f) Türk Standartları Enstitüsünden bir üye, g) Ankara, İstanbul ve İzmir büyükşehir belediyelerinin kendi aralarından seçeceği bir üye, ğ) Yükseköğretim Kurulunun, reklamcılık, iletişim veya ticaret hukuku alanında uzman öğretim üyeleri arasından görevlendireceği bir üye, h) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin, Türkiye Medya ve İletişim Meclisi üyeleri arasından görevlendireceği bir üye, ı) Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunun görevlendireceği bir üye,

Tüketici Konseyinin Konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri arasından seçeceği bir üye, j) Reklam verenler derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye, k) Reklamcılar derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye, l) Türk Eczacıları Birliğinin görevlendireceği eczacı bir üye, m) Türk Diş Hekimleri Birliğinin görevlendireceği diş hekimi bir üye, n) Türk Tabipleri Birliği Merkez Konseyinin görevlendireceği doktor bir üye, o) Türkiye Barolar Birliğinin görevlendireceği avukat bir üye, olmak üzere başkan dâhil on dokuz üyeden oluşur. (3) Kurul üyelerinin görev süreleri üç yıldır. Süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya seçilebilir. Üyelikler herhangi bir sebeple boşaldığı takdirde boşalan üyeliklere ikinci fıkra esasları dâhilinde bir ay içinde görevlendirme veya seçim yapılır. Süresi dolan üyenin görevi, yeni üye görevine başlayıncaya kadar devam eder. (4) Kurul ayda en az bir defa veya ihtiyaç duyulduğu her zaman Başkanın çağrısı üzerine toplanır.

(5) Kurul, Başkan dâhil en az on bir üyenin hazır bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşit olması hâlinde Başkanın oy kullandığı taraf çoğunluğu sağlar. (6) Bakanlıkça, Kurulun karar vermesine yardımcı olmak üzere sektörel alanlarda ihtisas komisyonları kurulur. Komisyonlar, başkan dâhil en az üç en fazla beş kişiden oluşur. (7) Kurul Başkan ve üyeleri ile ihtisas komisyonu başkan ve üyelerine ödenecek huzur hakkı ve huzur ücreti ile buna ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir. (8) Kurul, incelemesini ilgili belgelerin yer aldığı dosya üzerinden yapar. Kurulun sekretarya hizmetleri Genel Müdürlük tarafından yerine getirilir. (9) Kurul, gerekli gördüğü takdirde özel uzmanlık gerektiren hususlarla ilgili olarak ihtisas sahibi üniversiteler, özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişilerin görüşlerine başvurabilir. (10) Kurul kararları, tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik çıkarlarının korunması amacıyla Bakanlıkça açıklanır. (11) Reklam Kurulunun ve ihtisas komisyonlarının kuruluşu, görevleri, çalışma usul ve esasları ile sekretarya hizmetleri ve diğer hususlar yönetmelikle belirlenir.

REKLAM KURULUNA KİMLER BAŞVURABİLİR?

REKLAM KURULUNA NASIL BAŞVURULUR Bakanlığımız bünyesinde bulunan Reklam Kurulu Başkanlığı'na, tüketicileri aldatıcı veya ilgili mevzuata aykırı ticari reklamlar ile ilgili olarak; • Tüketiciler • Kurum ve Kuruluşları • Rakip Firmalar başvuruda bulunabileceği gibi, Reklam Kurulu Başkanlığınca re'sen inceleme de başlatılabilir.

REKLAM KURULUNA NASIL BAŞVURULUR DEVAM Kurul'a başvurular yazılı olarak veya elektronik ortamda yapılır. Başvuru sahibi gerçek kişinin adı, soyadı ile T. C. kimlik numarası ve adresini, tüzel kişinin ise unvanı ve adresini içermeyen başvurular Kurulca değerlendirmeye alınmaz. Ticari reklama ilişkin başvurularda şikayet edilen reklamın yayınlandığı mecra, tarih, şikayetin konusu gibi belirleyici hususlara; haksız ticari uygulamaya ilişkin başvurularda ise şikayetle ilgili bilgi ve belgelere yer verilir. Şikayet edilen reklamın, yazılı ya da basılı olanlarının asılları dilekçesine eklenir. Eklenecek nitelikte olmayanların görüntüleri başvuru sahibi tarafından sağlanır.

6502 Sy. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN MADDE 77 CEZAİ HÜKÜMLER BAŞLIĞI TAŞIR «(12) Bu Kanunun 61 inci maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları hakkında durdurma veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası ve gerekli görülen hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma cezası uygulanır. Reklam Kurulu, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı verebilir. Aykırılık; a) Yerel düzeyde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise on bin Türk Lirası, b) Ülke genelinde yayın yapan televizyon kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise iki yüz bin Türk Lirası, c) Süreli yayınlar aracılığıyla gerçekleşmiş ise (a) ve (b) bentlerinde belirtilen cezaların yarısı,

ç) Yerel düzeyde yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise beş bin Türk Lirası, d) Ülke genelinde yayın yapan radyo kanalı aracılığı ile gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası, e) İnternet aracılığı ile gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası, f) Kısa mesaj aracılığı ile gerçekleşmiş ise yirmi beş bin Türk Lirası, g) Diğer mecralar aracılığı ile gerçekleşmiş ise beş bin Türk Lirası, idari para cezası verilir. Reklam Kurulu, idari işleme konu ihlalin bir yıl içinde tekrar edilmesi hâlinde yukarıda belirtilen idari para cezalarını on katına kadar uygulayabilir.

6502 Sy. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN MADDE 77 CEZAİ HÜKÜMLER BAŞLIĞI DEVAM «(13) Bu Kanunun 62 nci maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında haksız ticari uygulamanın üç aya kadar tedbiren durdurulması veya durdurulması yaptırımı veya beş bin Türk Lirası idari para cezasıuygulanır. Kurul, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı verebilir. İdari para cezası, aykırılık ülke genelinde gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası olarak uygulanır. Aykırılığın reklam yoluyla gerçekleştirildiğinin tespiti hâlinde bu maddenin on ikinci fıkra hükümleri uygulanır»

6502 Sy. TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA KANUN 77 . maddede yer alan idari para cezalarının 1/1/2017 tarihinden itibaren uygulanması ile ilgili olarak 3/12/2016 tarihli ve 29907 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Tebliği ile düzenlenen Kanunun sonundaki tabloda yer almaktadır.

…. 2015 TARİHLİ …. SAYILI REKLAM KURULU TOPLANTISI BASIN BÜLTENİNDE EMSAL KARAR: Dosya No : 2015/…… Şikayet Edilen Sağlığı Diş : . . Ağız ve Merkezi Şikayet Edilen Reklam : www. facebook. com adresli internet sitesinde yer alan tanıtımlar Reklam Yayın Tarihi : ……… 2015 Yayınlandığı Mecra : İnternet

TESPİTLER www. facebook. com adresli sosyal paylaşım sitesinde yayınlanan kuruluşa ait …. . 2015 tarihli paylaşımda; "Bembeyaz dişler hayal değil!Diş beyazlatma tedavilerinde etkili çözümler sunuyoruz. " ifadeleri ile…. . 2015 tarihli paylaşımda; " ……. 'de implant tedavisi ……. €'dan başlayan fiyatlarla. En kaliteli ürün, en avantajlı fiyat. Tüm implant çeşitlerimiz Avrupa ürünüdür. " ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.

Değerlendirme/Karar: İnceleme konusu internet sitesinde yer alan ifade ve görüntülerin, tabip tarafından uygulanması gereken tıbbi işlemlerle ilgili olduğu; bu nedenle, söz konusu tanıtımların bilgilendirme kapsamını aşarak “reklam’’ niteliğinde değerlendirildiği ve sağlık alanında çalışan kuruluşun faaliyetlerine ticari bir görünüm kazandırdığı, talep yaratıcı nitelikte olduğu ve kuruluşa yönlendirme yaparak, diğer kuruluşlar açısından haksız rekabete yol açtığı; diğer taraftan, kuruluşça sunulan implant tedavisinin fiyatının "Türk Lirası" cinsinden belirtilmediği; ayrıca şayet anılan hizmet sağlık turizmi kapsamında Türkiye Cumhuriyeti Devleti sınırları dışında yaşayan tüketicilere sunuluyor ise, bu durumda da söz konusu tanıtımların Türkçe olarak yapılmaması gerektiği, dolayısıyla her koşulda internet sitesinde yer alan paylaşımların mevzuata aykırılık teşkil ettiği,

Tüm bu durumların da; - 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un 40 ıncı maddesi, - Tıbbi Deontoloji Tüzüğünün 8, 9 ve 39 uncu maddeleri, - Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmeliğin 5/c maddesi, - 3/2/2015 tarih ve 29256 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğin 25 inci maddesi, - Fiyat Etiketi Yönetmeliğinin 9/3 üncü maddesi, - 10. 1. 2015 tarih ve 29232 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Ticari reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinin 5/1 -ğ, 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5 -b, 13/4, 26 ve 32 nci maddeleri, - 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 61 inci maddesi hükümlerine aykırı olduğuna,

Buna göre, reklam veren …… Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca 55. 055 -TL (Ellibeşbinellibeş Türk Lirası) idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.

Reklam Kurulu’nun ……. 2014 tarih ve …. . sayılı toplantısında alınan bir karar Reklam Kurulu Aralık ayı toplantısında, ………. İlaç ve Kozmetik Laboratuarları A. Ş. isimli firma tarafından çeşitli televizyon kanallarında yayınlanan “…………. ” isimli saç bakım ürünlerine ilişkin reklamlarda yer alan “ 3. 080 yeni saçteli” iddiasının ispatlanmadığı ve kozmetik tanımına uygun olmadığı gerekçesi ile, firma hakkında 91 bin 370 TL idari para cezası uygulanmasına ve söz konusu reklamların durdurulmasına karar verildi. http: //www. gtb. gov. tr/kurumsal-haberler/reklam-kurulu-karari-3080 yeni-sac-teli-tanitimina-durdurma-ve-para-cezasi

Reklam Kurulu …. . . Nolu Toplantı-Dosya No: 2013/…. Şikayet Edilen: ……. Sağlık Hizmetleri Şikayet Edilen Reklam: “Ailelerin umudu gerçek oluyor” başlıklı kampanyanın tanıtımına yönelik olarak muhtelif televizyon kanalları ile www……………. . com adresli internet sitelerinde yayınlanan tanıtımlar. ” Değerlendirme / Karar: İnceleme konusu tanıtımlarda yer alan ifadelerin sağlık alanında faaliyet gösteren kuruluşun çalışmalarına ticari bir görünüm verdiği, kuruluş lehine talep yaratmaya yönelik olduğu, hastaları kuruluşa yönlendirme amacı taşıdığı ve diğer sağlık kuruluşları aleyhine haksız rekabete yol açıcı nitelikte olduğu; diğer taraftan söz konusu tanıtımların bilgilendirme maksadını aştığı ve ticari reklam niteliğinde olduğu, dolayısıyla özel hastaneler tarafından ilgili mevzuat gereği reklam yapılamayacağı açıkça hükme bağlandığından, söz konusu reklamların mevzuata aykırılık teşkil ettiği,

bu durumun da; - 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’un 24 üncü maddesi, - Tıbbi Deontoloji Nizamnamesinin 8 inci, 9 uncu ve 39 uncu maddeleri, - Özel Hastaneler Yönetmeliği’nin 60 ıncı maddesi, - Üremeye Yardimci Tedavi Uygulamalari ve Üremeye Yardimci Tedavi Merkezleri Hakkinda Yönetmeliğin 16 ncı ve 18 inci maddeleri, - Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin 5/a, 5/b, 5/e, 7/a, 7/c, 14 üncü, 20 nci ve 21 inci maddeleri, - 4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 16’ncı maddesi hükümlerine aykırı olduğuna karar verilmiştir.

Şikayet Edilen Reklam: Söz konusu kuruluş tarafından eposta yoluyla gönderilen “Check-Up Paketi’nde Özel Avantaj!” ibareli broşürler Değerlendirme/Karar: Söz konusu kuruluşa ait 2011 tarihli broşürlerde; “Check-Up Paketi’nde Özel Avantaj! Sağlığınızı kontrol ettirebilir ve uygun tedavi yönlendirmesi alabilirsiniz… 95 TL KDV dahildir…” şeklinde talep yaratıcı ve söz konusu kuruluşa yönlendirme yapan ifadelere yer verilerek, kuruluşun faaliyetlerine ticari bir görünüm kazandırıldığı ve diğer kuruluşlar açısından haksız rekabete yol açıldığı,

bu durumun da; -1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun 40 ıncı maddesi, - Tıbbi Deontoloji Tüzüğünün 8, 9 ve 39 uncu maddeleri, - 14/10/1999 tarih ve 23846 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan (mülga) Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Sunulan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğin 32 nci maddesi, - Özel Hastaneler Yönetmeliğinin 60 ıncı maddesi, -Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin 5/a, 5/b, 5/e, 7/a, 7/c, 20 ve 21 inci maddeleri, -4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 16 ncı maddesi hükümlerine aykırı olduğuna, söz konusu fiilin bir yıl içerisinde tekrar edilmiş olduğu ve 4077 sayılı Kanun’un 25 inci maddesinin son fıkrasında yer alan “(…) para cezaları, fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde iki misli uygulanır. ” hükmü uyarınca idari para cezasının iki kat (7. 395 TL x 2 = ) 14. 790 TL (Ondörtbinyediyüzdoksan Türk Lirası) olarak uygulanmasına karar verilmiştir.

Dosya No : 2013/…. . sayılı toplantı Şikayet Edilen: ……. . Estetik Plastik Cerrahi Kliniği ve San. ve Tic. Ltd. Şti. Şikayet Edilen Reklam: . . . . adresli internet sitesinde yer alan tanıtımlar. Değerlendirme/Karar: İnceleme konusu internet sitesinde yer alan ifadelerin ve “Galeri” başlığı ile yapılan tanıtımlarda yer alan ……. . Plastik Cerrahi Sağlık Grubu kuruluşlarına ait fotoğrafların; bununla birlikte “Lazer epilasyon cihazlarımız” başlığı altında yer alan cihaz tanıtımlarının sağlık alanında çalışan kuruluşun faaliyetlerine ticari bir görünüm yükleyen, talep yaratıcı nitelikte olduğu; bununla birlikte, benzer alanda faaliyet gösteren diğer sağlık kuruluşları arasından adı geçen kuruluşu ön plana çıkarmaya yönelik ve dolayısıyla kuruluş lehine rekabete yol açıcı olduğu; bu nedenle anılan reklamların;

Dolayısıyla inceleme konusu tanıtımların; -1219 sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun 24 üncü maddesine, - Tıbbi Deontoloji Nizamnamesinin 8 inci, 9 uncu ve 39 uncu maddelerine, -15. 02. 2008 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmeliğin 29 uncu maddesine, -Ticari Reklam ve İlanlara İlişkin İlkeler ve Uygulama Esaslarına Dair Yönetmeliğin; 5 inci maddesine, 6 ncı maddesine, 7 nci maddesine, -4077 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 16 ncı maddesine aykırı olduğuna, Buna göre, reklam veren ……. Estetik Plastik Cerrahi Kliniği ve San. ve Tic. Ltd. Şti. hakkında, 4077 sayılı Kanun’un 17 inci maddesi ve 25 inci maddesinin sekizinci fıkrası dahilinde 81. 554. -TL. (Seksenbirbinbeşyüzellidört Türk Lirası) idari para ve anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.

HAKSIZ REKABET Türk Ticaret Kanunu- MADDE 54 « …. (2) Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır. »

HAKSIZ REKABET Türk Ticaret Kanunu- II - Dürüstlük kuralına aykırı davranışlar, ticari uygulamalar-MADDE 55 - 1. Başkalarını veya onların mallarını, iş ürünlerini, fiyatlarını, faaliyetlerini veya ticari işlerini yanlış, yanıltıcı veya gereksiz yere incitici açıklamalarla kötülemek, 3. Paye, diploma veya ödül almadığı hâlde bunlara sahipmişçesine hareket ederek müstesna yeteneğe malik bulunduğu zannını uyandırmaya çalışmak veya buna elverişli doğru olmayan meslek adları ve sembolleri kullanmak, 7. Müşteriyi ek edimlerle sunumun gerçek değeri hakkında yanıltmak, ………Müşterilerle kendisinin bizzat sözleşme yapabilmesi için, onları başkalarıyla yapmış oldukları sözleşmelere aykırı davranmaya yöneltmek,

Haksız Rekabette-Davalar TTK- MADDE 56 - (1) Haksız rekabet sebebiyle müşterileri, kredisi, meslekî itibarı, ticari faaliyetleri veya diğer ekonomik menfaatleri zarar gören veya böyle bir tehlikeyle karşılaşabilecek olan kimse; a) Fiilin haksız olup olmadığının tespitini, b) Haksız rekabetin men’ini, c) Haksız rekabetin sonucu olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, haksız rekabet yanlış veya yanıltıcı beyanlarla yapılmışsa bu beyanların düzeltilmesini ve tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise, haksız rekabetin işlenmesinde etkili olan araçların ve malların imhasını, d) Kusur varsa zarar ve ziyanın tazminini, e) Türk Borçlar Kanununun 58 inci maddesinde öngörülen şartların varlığında manevi tazminat verilmesini,

HAKSIZ REKABET Türk Ticaret Kanunu- MADDE 62 - (1) a) 55 inci maddede yazılı haksız rekabet fiillerinden birini kasten işleyenler, b) Kendi icap ve tekliflerinin rakiplerininkine tercih edilmesi için kişisel durumu, ürünleri, iş ürünleri, ticari faaliyeti ve işleri hakkında kasten yanlış veya yanıltıcı bilgi verenler, ………… 56 ncı madde gereğince hukuk davasını açma hakkını haiz bulunanlardan birinin şikâyeti üzerine, her bir bent kapsamına giren fiiller dolayısıyla iki yıla kadar hapis veya adli para cezasıyla cezalandırılırlar.

TC YARGITAY 11. HUKUK DAİRESİ E. 2013/1854 K. 2013/3274 T. 25. 2. 2013 Somut uyuşmazlıkta karşı tarafın ihtiyati tedbir isteyen aleyhine yanlış veya yanıltıcı yayınlar yaptığı ileri sürüldüğüne ve bu hususta bir kısım deliller ibraz edildiğine göre mahkemece HMK'nın 389. vd. maddeleri uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilmesi gerekirken yargılamayı gerektirmenin ve sonradan tazminat talep edebilecek olmanın ihtiyati tedbir talebinin reddine gerekçe olamayacağı, yargılamayı gerektirir hallerde ihtiyati tedbir istenebilecek olması hususu gözden kaçırılarak yerinde bulunmayan gerekçelerle talebin reddine karar verilmesi doğru olmamış, kararın bu nedenle ihtiyati tedbir isteyen yararına bozulması gerekmiştir.

TABABET VE ŞUABATI SAN'ATLARININ TARZI İCRASINA DAİR KANUN Kanun Numarası : 1219 Resmi Gazete Tarih: 14. 4. 1928; RG Sayı: 863 Madde 24 – ‘İcrayı sanat eden tabipler hasta kabul ettikleri mahal ile muayene saatlerini ve ihtisaslarını bildiren ilanlar tertibine mezun olup diğer suretlerle ilan, reklam ve saire yapmaları memnudur. ’

TIBBİ DEONTOLOJİ NİZAMNAMESİ Resmi Gazete Tarih: 19. 2. 1960; RG Sayı: 10436 Madde 8 - Tabiplik ve diş tabipliği; mesleklerine ve tedavi müesseselerine, ticari bir veçhe verilemez. Tabip ve diş tabibi, yapacağı yayınlarda tababet mesleğinin şerefini üstün tutmaya mecbur olup, her ne suretle olursa olsun, yazılarında kendi reklâmını yapamaz. Tabip ve diş tabibi, gazetelerde ve diğer neşir vasıtalarında. reklâm mahiyetinde teşekkür ilânları yazdıramaz. Madde 9 - Tabip ve diş tabibi, gazete ve sair neşir vasıtaları ile yapacağı ilânlarda ve reçete kâğıtlarında ancak ad ve soyadı ile adresini, Tababet İhtisas Nizamnamesine göre kabul edilmiş olan İhtisas şubesini, akademik ünvanını ve muayene gün ve saatlerini yazabilir. Muayenehane kapılarına veya binaların dışına asılacak tabelâların ebadı ve adedi, mahallî tabip odaları tarafından tespit edilebilir. Tabipler ve diş tabipleri, tabip odalarının bu husustaki kararlarına riayet etmekle mükelleftirler. Madde 29 - Tabip ve diş tabibi, meslektaşlarının hastalarını elde etmeye matuf hareket ve teşebbüslerde bulunamazlar.

TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ KANUNU Kanun Numarası : 6023 Resmi Gazete Tarih: 31. 1. 1953; RG Sayı: 8323 Madde 28 - İdare Heyetinin diğer vazifeleri şunlardır. d) Sinema, radyo, müstahdemler veya sair yazılı ve sözlü vasıtalarla reklam yapılmasını önlemek.

TÜRK TABİPLERİ BİRLİĞİ DİSİPLİN YÖNETMELİĞİ Resmi Gazete Tarih: 28/04/2004 / RG Sayı: 25446 İKİNCİ BÖLÜM Para cezası Disiplin Suçları ve Cezaları - Madde 4 b) Tanıtım kurallarına aykırı davranmak, c) Her türlü iletişim mecrasında reklam amacına yönelik yazılar yazmak, yazdırmak veya açıklamada bulunmak yahut ortağı olduğu kuruluş veya şirket aracılığıyla bu anlamda reklam yapılmasını sağlamak, d) Bireysel olarak veya yöneticisi oldukları dernekler ya da çalıştıkları kurumlar aracılığıyla ticari ürün veya hizmetin tanıtımında yer almak veya reklamına aracılık etmek, e) El ilanları, tabelalar, basın ve benzeri yollarla meslektaşlar arası haksız, tıp dışı rekabete yol açacak duyurular yapmak, j) Türk Tabipleri Birliği veya odalarca saptanmış tabela ile ilgili kurallara uymamak,

HEKİMLİK MESLEK ETİĞİ KURALLARI TTB 47. Genel Kurulunda kabul edilmiştir. 10 -11 Ekim 1998 Ticari Amaç ve Reklam Yasağı: Madde: 11 - Hekim, mesleğini uygularken reklam yapamaz, ticari reklamlara araç olamaz, çalışmalarına ticari bir görünüm veremez; insanları yanıltıcı, paniğe düşürücü, yanlış yönlendirici, meslektaşlar arasında haksız rekabete yol açıcı davranışlarda bulunamaz. Hekim, yayın araçlarıyla yapacağı duyurularda varsa, Tababet Uzmanlık Tüzüğü'ne göre kabul edilmiş olan uzmanlık alanını, çalışma gün ve saatlerini bildirebilir. Tabela ve benzeri tanıtım araçlarının biçim ve boyutları yerel tabip odası tarafından saptanır. .

BURSA TABİP ODASI YÖNETİM KURULU KARARLARI Oturum Tarihi : … 2013 Oturum No : … Bursa Dişhekimleri Odasının … 2013 tarihli. . Gazetesi Bursa ekinde yayınlanan … Hastanesine ait ilanda yer alan “…, Diş Kliniğinde verilen hizmetler ve ilk muayene ücretsiz” ifadelerinin reklam içerikli olup haksız rekabete ve talep yaratmaya yönelik olduğu iddiaları üzerine … Hastanesi Başhekimi … hakkında açılan soruşturma ile ilgili hekimin …. 2013 tarihli yazılı savunması değerlendirildi. … hakkındaki soruşturma dosyasının Onur Kuruluna iletilmesine karar verildi.

T. C. DANIŞTAY SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2004/1589 Karar No : 2005/4529 Davacı : 1 -…. 2 -………Sağlık Hizmetleri ve Tic. A. Ş. Davalılar : 1 - Türk Tabipleri Birliği 2 - İstanbul Tabip Odası Başkanlığı Davanın Özeti : Özel … Hastanesi Başhekimi olan davacıya 35. 591. 400 lira para cezası verilmesine ilişkin İstanbul Tabip Odası Onur Kurulunun……. 2002 tarih ve …. . sayılı kararı ile Türk Tabipleri Birliği Soruşturma ve Yargılama Yönetmeliği’nin 5/a-b maddeleri ve Tıbbi Deontoloji Tüzüğü’nün 8. ve 9. maddelerinin; Sağlık Bakanlığı’nın yetkisinde olan konuda işlem tesis edildiği, kaldı ki, ilgili mevzuatta reklam ve ilan vermeyi yasaklayan hiçbir hüküm bulunmadığı öne sürülerek iptali istemidir. Karar: Dava konusu cezaya neden olarak gösterilen ilanın içeriği, “göz ameliyatları”, “anjiyo” ve “by-pass” ameliyatlarının ücretsiz yapılacağına ilişkin olduğundan Emekli Sandığı mensuplarının bu yolla anılan hastaneye yönelmelerini sağlayacak nitelikte olduğu açıktır. Bu nedenle verilen cezada da hukuka aykırılık yoktur.

ÖZEL HASTANELER YÖNETMELİĞİ Bilgilendirme ve Tanıtım Madde 60 — (Başlığı ile birlikte değişik: RG-28/05/2004 -25475) Özel hastaneler; tıbbî deontoloji ve meslekî etik kurallarına aykırı şekilde, insanları yanıltan, yanlış yönlendiren ve talep yaratmaya yönelik, ruhsatında yazılı kabul ve tedavi ettiği uzmanlık dallarından başka hastaları kabul ve tedavi ettiği intibaını uyandıran, diğer hastaneler aleyhine haksız rekabet yaratan davranışlarda bulunamazlar ve bu mahiyette tanıtım yapamazlar. (Mülga cümle: RG-1/7/2014 -29047) (…) Özel hastaneler tarafından; sağlığı koruyucu ve geliştirici nitelikteki bilgilendirme ve tanıtımlar yapılabilir. Bilgilendirme ve tanıtım faaliyetleri kapsamında, yanıltıcı, abartılı, doğruluğu bilimsel olarak kanıtlanmamış bilgilere ve talep yaratmaya yönelik açıklamalara yer verilemez. Özel hastaneler; hizmet alanları ve sunacağı hizmetler ile açılış bilgileri ve benzeri konularda toplumu bilgilendirmek amacıyla tanıtım yapabilir ve ilan verebilir. Özel hastaneler tarafından oluşturulan internet sitelerinde; yer alan her türlü sağlık bilgisi, alanı ile ilgili bilgi ve tecrübeye sahip sağlık meslek mensupları tarafından verilmek zorundadır. Bu siteler aracılığıyla hiçbir şekilde tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler verilemez. İnternet sayfalarında verilen bilginin, son güncelleme tarihi açıkça belirtilir. Yukarıda belirtilen esaslara uymayan özel hastane sahipleri ve mesul müdürleri hakkında ilgili mevzuat hükümlerindeki müeyyideler uygulanır.

SAĞLIK BAKANLIĞI Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü YENİ GENELGE (Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 'Özel Sağlık Kuruluşlarının Bilgilendirme ve Tanıtım Faaliyetleri' konulu 15. 08. 2013 tarihli/ 28019 sayılı 2013/15 Genelgesi yayınlanmış olup, bu genelgeyle 2011/59 ile 2012/41 genelgeleri yürürlükten kaldırılmıştır. ) Bilgilendirme ve tanıtım faaliyetlerinin ilgili mevzuata uygun olarak yürütülmesi ve uygulamada birliğin sağlanması amacıyla, özel sağlık kuruluşları tarafından aşağıda belirtilen temel esaslara uyulması gerekmektedir: 1. Bilgilendirme ve tanıtım faaliyetleri, yürürlükteki mevzuat hükümlerine, genel ahlaka, tıbbi deontoloji ve meslek etiği kurallarına uygun ve doğru olarak yapılır. 2. Sağlık ile ilgili bilgilendirmeler, sadece konusunda yeterli bilgi ve tecrübeye sahip hukuken yetkili sağlık meslek mensupları tarafından yapılabilir. 3. İnternet sitelerindeki bilgilendirmenin, son güncelleme tarihi ile web sayfası editörüne ulaşılabilecek iletişim bilgileri açıkça belirtilir. 4. Bilgilendirme ve tanıtım maksadını aşan, örtülü ve/veya açık reklam yapılamaz/yaptırılamaz.

5. Bilgilendirme ve tanıtımlar, sağlık kuruluşlarının hasta tedavi ettiği uzmanlık dallarından başka hastaları kabul ve tedavi ettiği intibaını uyandıracak şekilde Yapılamaz. 6. Bilgilendirme ve tanıtımlarda, hekim tarafından yapılsa dahi, doğruluğu bilimsel ve klinik olarak kanıtlanmamış ve yerleşik tıbbi metot haline gelmemiş, mevzuatla tıbbi işlem olarak tanımlanıp düzenlenmemiş tedavi ve yöntemler hakkında açıklamalara yer verilemez, bu metotlarla hastalıkların tedavi edildiği veya tedaviye yardımcı olunduğuna dair ifadeler kullanılamaz. 7. "Hasta Taşıma Hizmeti Alımı" konulu 201 1/20 sayılı Genelge'de belirtilen esaslar dışında ücretsiz servis ile ücretsiz muayene, ücretsiz check up, ücretsiz sağlık taraması (göz, kemik, kanser vb. ) kampanyaları düzenlenemez, benzeri faaliyetlerde bulunulamaz. 8. Sağlık kuruluşlarına başvuran kişilerin, hastalıkları ile ilgili olarak veya randevu tarihlerinin bildirilmesi dışında, kişilerin bilgi ve rızaları olmaksızın şahsi telefonları aranamaz, mektup, kısa mesaj ve elektronik posta gönderilemez.

9. Sağlık turizmi kapsamındaki tanıtım faaliyetlerinin özel sağlık kuruluşları veya özel sağlık kuruluşları adına tanıtım faaliyeti gösteren aracı kuruluşlar tarafından aşağıda belirtildiği şekilde yürütülmesi zorunludur: a) Tanıtımlar, tanıtım yapılacak ülke dili ve/veya İngilizce dilinde yapılabilir. Ülke içinde talep oluşturacak şekilde, Türkçe dilinde tanıtım yapılamaz. b) Kuruluşun internet sitesinde, sağlık turizmi kapsamında sunulacak hizmetlere ilişkin bilgiler, detaylı ulaşım bilgileri ve fiyat listesinin son güncelleme tarihi belirtilerek ilan edilebilir. c) Tanıtımlarda, yetkili olunmayan, ruhsat ve faaliyet izin belgesinde kayıtlı olmayan hizmetler ile mesleki ve etik kurallara aykırı, yanlış, yanıItıcı ve yurtiçindeki vatandaşlar için talep oluşturmaya yönelik bilgilere yer verilemez.

İSPENÇİYARI VE TIBBİ MÜSTAHZARLAR KANUNU Kanun Numarası: 1262 Resmi Gazete Tarih: 26. 5. 1928; Sayı: 898 Madde 13 - (Değişik: 4/1/1943 - 4348/1 md. ) Müstahzarları övme yolunda ve bunlara malik olmadıkları şifa hassaları atıf veya mevcut şifai tesirleri büyütmek suretiyle sabit veya muteharrik sinema filmleri, ışıklı veya ışıksız ilan, radyo veya herhangi bir vasıta ile reklam yapılması memnudur. Şu kadar ki, tarifname ve gazetelerde ". . hastalıklarında kullanılması faydalıdır" şeklindeki ilanlara müsaade olunabilir. Ancak reçetesiz satılmasına müsaade edilmiyen müstahzarların tıbbi mecmualardan başka yerlerde reklamları yapılamaz. Reklam numunelerinin önceden Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletince tasvip edilmeleri lazımdır. Bir müstahzarın ilmi vasıfları hakkında hazırlanmış olan filimler Sıhhat ve İçtimai Muavenet Vekaletinin müsaadesiyle ve tayin edeceği yerlerde gösterilebilir.

GÜZELLİK VE ESTETİK AMAÇLI SAĞLIK KURULUŞLARI HAKKINDA YÖNETMELİK Resmi Gazete Tarih: 12. 5. 2003; RG Sayı: 25106 Yasaklar ve Uyulması Gereken Hususlar Madde 33 - Bu Yönetmelik kapsamındaki sağlık kuruluşları ile kişiler, Yönetmelik hükümlerine ve aşağıda belirlenen yasaklara ve hususlara uymak zorundadırlar: g) Sağlık kuruluşunun bünyesinde olmayan faaliyetler ve fiyatlar konusunda reklam verilemez. Reklam, Tanıtım ve Bilgilendirme Madde 34 - Sağlık kuruluşları; insanları yanıltıcı, bir şekilde paniğe sevk edici, yanlış yönlendirici reklam, tanıtım ve sair faaliyette bulunamazlar. Merkezler bünyesinde veya müstakil olan güzellik salonları sundukları hizmet, uyguladıkları metotlar, kullandıkları her türlü cihaz ve benzeri araçlar ile ilgili olarak kitle iletişim araçları, elektronik ortam, görsel işitsel araçlar, yazılı materyallerle doğrudan ve dolaylı olarak tüketici konumundaki kitleye yönelik reklam, tanıtım veya bilgilendirme yapabilirler, yaptıkları uygulamaları reklam materyallerinde belirtebilirler. Merkezler, tabibin tarafından yapılması gereken tıbbi işlemlerle ilgili olarak sadece sağlık kuruluşuna başvuran kişilerin kullanımına yönelik olmak üzere; sağlığı geliştirici ve koruyucu nitelikte olan temel bilgileri, sağlık kuruluşunun faaliyeti kapsamındaki işlerle ilgili sağlık sorunları, bu sorunlardan korunma veya sağlık sorunlarının kişide meydana getirdiği olumsuzlukların şahsi tedbirler aracılığı ile giderilmesi veya azaltılması hakkında bilgileri içeren eğitim materyalleri hazırlayabilirler.

RADYO VE TELEVİZYONLARIN KURULUŞ VE YAYINLARI HAKKINDA KANUN Kanun Numarası: 3984 Yayın İlkeleri MADDE 4. m) Halkı aldatacak, yanıltacak veya haksız rekabete yol açacak reklam yayınlarına yer verilmemesi.

Reklam düzenlemelerine aykırı kullanımlar- örnek 'ilk', 'tek', 'deneyimli', 'üstün teknolojik yatırım', 'farklı bir anlayışla', 'güçlü ve uzman kadro', 'sağlıkta kalite', 'daha az komplikasyon, daha çok hasta konforu, daha erken taburcu olma imkanı', 'fark edilen güzelliğin fark yaratan adresi', 'bu hastalıkta uygulanması gereken en uygun metod', 'herkes en az bir defa yaptırmalı', 'çok kısa bir sürede ağrısız, acısız bir şekilde kurtulabilirsiniz', 'bembeyaz bir gülümseme için 24'e kadar açığız', 'bıçaksız lazer teknolojisi ile gözlerde HD

kalitesi', '. . . dönemde bu tetkik yapılmazsa… engellenemez', 'önceden tedbirinizi alın', 'bu cihazla hiçbir şey saklanmaz', 'el bileğinden kalbe giden yol Radial anjiyografi yöntemi' 'en son teknolojik cihaz' gibi hizmet veya kuruluşun diğer hizmet veya kuruluşlardan farklı olduğunu ifade eden, talep oluşturan ve verilen sağlık hizmetine ticari yön veren ifadeler reklam mevzuatına aykırıdır.

……teşekkürler…. . Av. Arb. Gültezer HATIRNAZ EROL Özyeğin Üniversitesi Öğretim Görevlisi, İstanbul Barosu Sağlık Hukuku Merkezi Yürütme Kurulu Üyesi, Hukuk Kitabı Yazarı, Mail: gultezerhatirnaz@gmail. com WEB: gultezerhatirnazerol. av. tr Cep: 0532 636 68 90