SALIK KURUMLARINDA KARAR VERME YNTEMLER 1 Blm SALIK

SAĞLIK KURUMLARINDA KARAR VERME YÖNTEMLERİ 1. Bölüm SAĞLIK KURUMLARINDA KARAR VERME YÖNTEMLERİNE GİRİŞ Yrd. Doç. Dr. Çağdaş Erkan AKYÜREK

Yasal, ekonomik, sosyal vb. açılardan her gün karmaşıklaşan bir çevre Hızla gelişen teknoloji Yoğunlaşan rekabet Maliyet baskıları Verimlilik ve etkililik baskısı Kalite baskısı Hata kaldırmama (Yüksek risk) Sağlık hizmetleri talebinin düzensizliği ve belirsizliği Sonsuz ve çoğunlukla ertelenemeyen sağlık ihtiyaçları Sınırlı kaynaklar MODERN YÖNETİM TEKNİKLERİ VE ARAÇLARI Yönetim ve Organizasyon Teorileri Yrd. Doç. Dr. Çağdaş Erkan AKYÜREK Sayısal (Kantitatif) Teknikler Diğerleri Ankara Üniversitesi

Karar Verme Yöntemlerinin Amacı: “Karmaşık problemleri çözümleme ve mevcut kaynakların en iyi şekilde kullanılmasını sağlamayı amaçlayan süreçlerde yöneticilere yardımcı olmaktır. ”

Hangi alanlarda kullanılmaktadır? • • Talebin öngörülmesi Sermaye temini Kapasite (büyüklük) kararları Sağlık kurumlarının fiziksel planlaması Personel ve hasta planlaması Tedarik zinciri Tıbbi kaynakların yönetimi Kalite kontrolü vb…

Sayısal Yöntemlerin İçeriği Özünde matematiksel ve istatistiksel tekniklerin kullanılması yatmaktadır. Örneğin: • • Çok değişkenli istatistiksel yöntemler Karar analizleri Doğrusal programlama Proje değerlendirme Gözden geçirme tekniği (PERT) Sıra bekleme (kuyruk) analizleri Benzetim (simulasyon) modelleri

Sayısal Karar Verme Yöntemlerinin Tarihsel Kökenleri ve Gelişimi (1) 1880’li yılların başlarında ortaya çıkan ve Frederick W. TAYLOR’ın öncüsü kabul edildiği BİLİMSEL YÖNETİM YAKLAŞIMI, yönetim ve organizasyon anlayışında önemli değişiklikler yaratmıştır. SANAYİ DEVRİMİ Taylor, gözlem, ölçme, analiz ve ekonomik özendiricilerin yanında iş görme yöntemlerinin geliştirilmesi gibi kavramlara dayanan “Bilimsel Yönetim” yaklaşımını önermiştir.

Sayısal Karar Verme Yöntemlerinin Tarihsel Kökenleri ve Gelişimi (2) Taylor yöneticinin görevlerini şöyle özetlemiştir: – – – Plan yapmak Personeli dikkatli biçimde seçmek ve eğitmek Her işin en iyi yapılış biçimini araştırmak Yönetim ve çalışanlar arasında işbirliğini geliştirmek İş görme ile yönetim faaliyetlerini birbirinden ayırmak İşlerin tamamlanma sürelerinin belirlenmesi konusu, yönetim ve çalışanlar arasında çatışmalara neden olmaktadır. Bu noktadan hareketle Taylor “Zaman etütleri” üzerine yoğunlaşmış, ayrıca her işin en iyi yapılma şeklini belirlemeyi amaçlayan bir yöntem olan “Metot (Hareket) Etüdü”nü geliştirmiştir.

Sayısal Karar Verme Yöntemlerinin Tarihsel Kökenleri ve Gelişimi (3) Taylor 1911 yılında “Bilimsel Yönetimin İlkeleri” adlı eserinde yöneticilere yol göstermek amacıyla şu ilkeleri geliştirmiştir: – Her işi oluşturan faaliyetler bilimsel olarak incelenmeli ve yeniden düzenlenmelidir, – Personelin bilimsel yöntemler kullanılarak seçilmesi ve eğitilmesi gereklidir, – Yönetim ve çalışanlar arasında işbirliği sağlanmalıdır, – Sorumluluk, çalışanlar ve yöneticiler arasında eşit biçimde paylaşılmalıdır.

Sayısal Karar Verme Yöntemlerinin Tarihsel Kökenleri ve Gelişimi (4) Gillian & Frank GILBRETH STANDARDİZASYON Henry GANTT Çalışma koşullarının çalışanların psikolojik durumlarına etkisi Zaman Çizelgesi (Gantt Şeması)

Sayısal Karar Verme Yöntemlerinin Tarihsel Kökenleri ve Gelişimi (5) F. W. HARRIS Sayısal Envanter Yönetim Modeli (1915) Walter SHEWHART Kalite kontrolünde kullanılan istatistiksel örnekleme teknikleri (1930)

Sayısal Karar Verme Yöntemlerinin Tarihsel Kökenleri ve Gelişimi (6) DOĞRUSAL PROGRAMLAMA PROJE YÖNETİM TEKNİKLERİ II. DÜNYA SAVAŞI KUYRUK MODELLERİ

Sayısal Karar Verme Yöntemlerinin Tarihsel Kökenleri ve Gelişimi (7) II. Dünya Savaşı esnasında, askeri yönetime yardımcı olabilmesi için pek çok yeni bilimsel ve sayısal teknik geliştirildi. Geliştirilen bu tekniklerin askeri alanda gösterdiği başarıyı fark eden pek çok firma benzer teknikleri yönetsel karar verme ve planlama süreçlerinde kullanmayı sürdürdü. II. DÜNYA SAVAŞI

Sayısal Karar Verme Yöntemlerinin Tarihsel Kökenleri ve Gelişimi (8) Bilgisayar ve yönetim bilgi sistemlerinin yaygınlaşmasıyla büyük hacimli verilerin analizi kolaylaşmış, böylelikle sayısal karar verme yöntemleri daha fazla kullanılır hale gelmiştir. i m ti li a K m la er) p To 80’l (19 t e n ö Y e Tedarik Zinciri Yönetimi Verimlilik Geliştirme Teknikleri Değişim Mühendisliği (1990’lar)

Sayısal Karar Verme Yöntemlerinin Tarihsel Kökenleri ve Gelişimi (9) Günümüzde pek çok organizasyonda yöneticiler, yön eylem ve yönetim bilimi uzmanlarına problemlerin ve fırsatların değerlendirilmesinde bilimsel yönetim ilkelerinin uygulanabilmesi için başvurmaktadır. Bu bağlamda yönetim bilimi, yön eylem araştırması, karar modellemesi ve sayısal karar verme yöntemleri kavramları birbirlerinin yerine kullanılır hale gelmiştir.

SAĞLIK KURUMLARINDA KARAR VERME YÖNTEMLERİ 1. Bölümün Sonu Yrd. Doç. Dr. Çağdaş Erkan AKYÜREK