SALIK HZMETLER MESLEK YKSEKOKULU TIBB GRNTLEME TEKNKLER PROGRAMI

SAĞLIK HİZMETLERİ MESLEK YÜKSEKOKULU TIBBİ GÖRÜNTÜLEME TEKNİKLERİ PROGRAMI TGT 108 -Tıbbi Görüntüleme Teknikleri-II DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH UZUNKAYA

Anjiyografi TGT 108 -Tıbbi Görüntüleme Teknikleri-II Hafta-5

• Anjiyografi = Damar lümeninin görüntülenmesi – Arterler – Kalp odacıkları – Venler • Anjiyografi/Arteriyografi • İlk kez 1927 – Serebral anjiyografi • 1953: Seldinger tekniği

ANJİYOGRAFİ Teknik 1. Perkütan iğne yöntemi 2. Kateterizasyon yöntemi

ANJİYOGRAFİ Perkütan iğne yöntemi: – Kontrast madde damara doğrudan bir iğne yoluyla verilir. – Günümüzde yerini kateterizasyon yöntemine bırakmıştır. • Karotid arter • Üst ve alt ekstremite arterleri • Lumbar aortografi

ANJİYOGRAFİ • Kateterizasyon yöntemi: – Kontast madde damara Seldinger yöntemiyle yerleştirilmiş bir kateter yoluyla verilir. – İsveçli radyolog Dr. Seldinger 1953 yılında femoral arterin perkütan kateterizasyonunu tanımlamamıştır.

Seldinger tekniği

ANJİYOGRAFİ Kateterizasyon yönteminde kullanılan malzemeler: – İğne – Kılavuz tel – Kateter – Giriş kılıfı (introducer sheath)

• Floroskopi • Sineanjiyografi • Dijital subtraksiyon anjiyografi

DİJİTAL SUBSTRAKSİYON ANJİYOGRAFİ (DSA)

ANJİYOGRAFİ Endikasyonlar • Akut veya kronik arter tıkanıklıklarını (oklüzyon) veya daralmalarını (stenoz) saptamak • Anevrizma ve AVM araştırması • Kanama yerini saptama (SSS, GİS, Akciğer. . ) • En sık periferik damar hastalıkları, iskemik kalp hastalıkları ve serebrovasküler damar hastalıklarında yapılmaktadır. • Tüm anjiyografik işlemlerde, gerekirse eş zamanlı olarak tedavi edici prosedürler uygulanabilir (trombolitik tedavi, embolizasyon vs).

ANJİYOGRAFİ Kontrendikasyonlar • Kontrast maddeye aşırı duyarlılık • Şiddetli hipertansiyon • Kalp yetmezliği • Renal yetmezlik • Şiddetli anemi • Tirotoksikoz • Dehidratasyon • Bu durumlar tedavi edildikten veya kontrol altına alındıktan sonra tetkik yapılabilir.

ANJİYOGRAFİ Hasta hazırlığı Hasta anjiyografi öncesinde 1 gün önceden hastaneye yatırılarak genel muayenesi yapılır ve gerekli tetkikleri yapılır. – – Tam kan sayımı Kan pıhtılaşma faktörleri (PT, PTT, KZ, INR) Böbrek fonksiyon testleri (BUN, kreatinin) Hepatit testi, elektrolit ve kan şekeri düzeyleri (opsiyonel) Kontrast madde alerjisi sorgulanır. Risk durumunda uygun hastalar MR anjiyografiye yönlendirilir. Kontrast kullanımı zorunluysa premedikasyon yapılır. Antikoagülan-antiplatelet tedavi alıyorsa yapılacak işleme göre gerekli düzenlemeler yapılır.

ANJİYOGRAFİ Kontrast madde Suda eriyen non-iyonik iyotlu kontrast maddeler kullanılır. Yüksek ozmolariteli (iyonik) kontrast maddeler kullanılmamalıdır. Viskoziteyi ve yan etkileri azaltmak için kontrast madde vücut sıcaklığına getirilmelidir. Hastaya verilecek toplam doz limitleri geçmemelidir*.

Nefrotoksisite! Maksimum verilebilir kontrast madde dozu 5 (ml) x ağırlık (kg) ml = Serum Cr değeri (mg/dl)

SEREBRAL ANJİYOGRAFİ

SEREBRAL ANJİYOGRAFİ Endikasyonlar Subaraknoid kanama nedeninin araştırılması – Anevrizma (+tedavi planlaması) Preoperatif tümör vaskülarizasyonunu değerlendirme Çeşitli serebrovasküler hastalıkların araştırılması Arteriyovenöz malformasyon Venöz tromboz Vaskülit Akut inme tanı ve tedavisi

SEREBRAL ANJİYOGRAFİ Teknik Projeksiyonlar: Ön-arka (Town) Oblik Lateral 4 fazlı görüntüleme yapılır. Arteryel faz Parankimal faz Kortikal venöz faz Dural sinüs fazı İşlemler karşı taraf için tekrarlanır.

KORONER ANJİYOGRAFİ

PERİFERİK ANJİYOGRAFİ • • Üst ve alt ekstremite arterleri Hepatik arter Splenik arter Mezenterik arterler Renal arter Bronşial arter Aortik dallar

PERİFERİK ANJİYOGRAFİ Yine Seldinger yöntemi kullanılarak periferik arteriyel yapıların (üst ektremite, alt ekstremite, renal, mezenterik vs. ) kontrast madde enjeksiyonu ile görüntülenmesidir. Temel anjiyografi tekniği (kateter yöntemi) ile yapılır. Endikasyonlar – – Damar darlıkları/tıkanıklıkları Travmatik damar yaralanmaları Arteriyovenöz fistül Vasküler malformasyonlar Arteriyovenöz malformasyon – Tümör kanlanması

Venografi