SALIK ETK DEERLENDRMES SED NEDR Do Dr Kayhan

  • Slides: 19
Download presentation
SAĞLIK ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (SED) NEDİR? Doç. Dr. Kayıhan Pala Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk

SAĞLIK ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (SED) NEDİR? Doç. Dr. Kayıhan Pala Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı

SAĞLIK, YALNIZCA HASTALIK YA DA SAKATLIĞIN BULUNMAMASI DEĞİL, AYNI ZAMANDA BEDENSEL, RUHSAL ve SOSYAL

SAĞLIK, YALNIZCA HASTALIK YA DA SAKATLIĞIN BULUNMAMASI DEĞİL, AYNI ZAMANDA BEDENSEL, RUHSAL ve SOSYAL OLARAK TAM BİR “İYİLİK DURUMU”DUR.

TOPLUMUN SAĞLIK DURUMUNU ETKİLEYEN ETMENLER SOSYO-EKONOMİK DURUM , YAŞ, CİNSİYET, EĞİTİM, ALIŞKANLIKLAR vb OLAĞANDIŞI

TOPLUMUN SAĞLIK DURUMUNU ETKİLEYEN ETMENLER SOSYO-EKONOMİK DURUM , YAŞ, CİNSİYET, EĞİTİM, ALIŞKANLIKLAR vb OLAĞANDIŞI DURUMLAR

SAĞLIĞI ETKİLEYEN BELİRLEYİCİLER

SAĞLIĞI ETKİLEYEN BELİRLEYİCİLER

ÖRNEK : VEREM NEDENİYLE ÖLÜMLERİN AZALMASINA ETKİ EDEN ETMENLER

ÖRNEK : VEREM NEDENİYLE ÖLÜMLERİN AZALMASINA ETKİ EDEN ETMENLER

SAĞLIK DURUMUNU BELİRLEYEN ETMENLER : n Gelir ve eğitim n Fiziksel çevre n Sosyal

SAĞLIK DURUMUNU BELİRLEYEN ETMENLER : n Gelir ve eğitim n Fiziksel çevre n Sosyal çevre n Sağlık hizmetleri n Genetik yapı EN ÖNEMLİ ETMEN GELİR DAĞILIMI

DÜNYADA ORTALAMA DOĞUMDA BEKLENEN YAŞAM ÜMİDİ İLE GİNİ KATSAYISI ARASINDAKİ İLİŞKİ DBYÜ GİNİ 1962

DÜNYADA ORTALAMA DOĞUMDA BEKLENEN YAŞAM ÜMİDİ İLE GİNİ KATSAYISI ARASINDAKİ İLİŞKİ DBYÜ GİNİ 1962 1967 1972 1977 1982 1987 1992 1997

SED: Bir etki değerlendirme tekniği Etki değerlendirme teknikleri n Entegre etki değerlendirmesi n Stratejik

SED: Bir etki değerlendirme tekniği Etki değerlendirme teknikleri n Entegre etki değerlendirmesi n Stratejik çevre değerlendirmesi n Çevre etki değerlendirmesi n Sosyal etki değerlendirmesi n Sağlık etki değerlendirmesi

Sağlık etki değerlendirmesi Her hangi bir n politika, n program ya da n projenin,

Sağlık etki değerlendirmesi Her hangi bir n politika, n program ya da n projenin, belli bir nüfusun sağlığı üzerindeki potansiyel etkilerinin değerlendirilebileceği n işlem, n yöntem ve n araçlar bütünü ve bu etkilerin nüfus içerisindeki dağılımıdır. Göteborg Konsensüs Belgesi, DSÖ, 1999

Sağlık etki değerlendirmesi “Toplumun sağlığını etkilemesi olası durumların kanıta dayalı olarak değerlendirildiği işlem, yöntem

Sağlık etki değerlendirmesi “Toplumun sağlığını etkilemesi olası durumların kanıta dayalı olarak değerlendirildiği işlem, yöntem ve araçların bir karışımı”. F Bir anlayış F Bir süreç F Bir yöntembilim F Bir araç.

SED’in amacı? n n Sağlıkla ilgili politikaların her düzeyinde , girişimin toplumun sağlığına olası

SED’in amacı? n n Sağlıkla ilgili politikaların her düzeyinde , girişimin toplumun sağlığına olası sonuçlarını kestirerek, toplumu ve karar vericileri bilgilendirmek Sağlıkla ilgili politikaların, programların olası olumsuz etkilerini azaltmak ve olumlu etkilerini artırmak için öneriler sunmak.

SED değerleri n Demokrasi n Sürdürülebilir kalkınma n Hakkaniyet n Kanıtların ahlaki kullanımı

SED değerleri n Demokrasi n Sürdürülebilir kalkınma n Hakkaniyet n Kanıtların ahlaki kullanımı

SED ne işe yarar? n Toplumun sağlığını etkilemesi olası durumla ilgili bir öneri/teklif sunabilir,

SED ne işe yarar? n Toplumun sağlığını etkilemesi olası durumla ilgili bir öneri/teklif sunabilir, n Önerilen bir teklifin toplumun sağlık durumu üzerine olası olumlu ve olumsuz etkilerini kanıta dayalı olarak ortaya koyabilir

SED’i kim yapar? n Ekip q Kent plancıları q Sağlık çalışanları n Halk sağlıkçıları

SED’i kim yapar? n Ekip q Kent plancıları q Sağlık çalışanları n Halk sağlıkçıları Sosyal çalışmacılar q Politikacılar q… q

SED’in topluma yararı nedir? n Politikalara ve karar verme süreçlerine daha yüksek düzeyde katılım

SED’in topluma yararı nedir? n Politikalara ve karar verme süreçlerine daha yüksek düzeyde katılım olanağı n Eşitsizliklerin azaltılması n Daha sağlıklı bir çevrede yaşama olanağı n Kaynakların akılcı kullanımı yoluyla topluma geri dönen hizmetlerdeki artış.

SED’in aşamaları 1. Tarama/Eleme (Screening) 2. Kapsamlaştırma (Scoping) 3. Değer biçme/etki kestirimi (Appraisal) 4.

SED’in aşamaları 1. Tarama/Eleme (Screening) 2. Kapsamlaştırma (Scoping) 3. Değer biçme/etki kestirimi (Appraisal) 4. Raporlama (Reporting) 5. Karar-vericileri desteklemek/etkilemek (Supporting or influencing decision-makers) 6. İzlem ve değerlendirme (Monitoring&evaluation)

Sağlık etki değerlendirmesinde belli başlık öncelik önerileri n n n n Ekonomik politika Sosyal

Sağlık etki değerlendirmesinde belli başlık öncelik önerileri n n n n Ekonomik politika Sosyal reform İnşaat sektörü Alkol fiyatlandırması ve sunumu Vergilendirme politikası İstihdam ve iş pazar politikaları Zirai politikalar Nakliyat Dolgu alanlarda toksik kimyasalların etkileri n Hava kalitesi emisyonları n Elektromanyetik alanlar n Atık yönetimi n Ticaret n AB politika ve Direktifleri n Tüketici politikası n Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Ülkelerinde sağlık etki değerlendirmesi ve hükümet politika düzenlemeleri: Tutum Raporu, 2003

TEŞEKKÜRLER

TEŞEKKÜRLER