SALIK BLMLER FAKLTES SALIK YNETM SAY 204 SALIK
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ SAĞLIK YÖNETİMİ SAY 204 SAĞLIK KURUMLARINDA ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ Prof. Dr. Elif DİKMETAŞ YARDAN
SAĞLIK KURUMLARINDA MOBBİNG SAY 204 SAĞLIK KURUMLARINDA ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ Hafta-12
Giriş • İşyerinde mobbing kavramını ifade etmek için psikolojik taciz, yıldırma (mobbing), zorbalık (bullying), taciz (harrasment), duygusal istismar (emotional abuse), kötü davranma (mistreatment) ve psikolojik terör (psychological terror) gibi pek çok farklı kavram kullanılmaktadır.
Mobbing Kavramı • Mobbing kavramı 1980’li yıllarda Leyyman tarafından bugünkü anlamıyla; yani iş yerinde taciz anlamıyla kullanılmaya başlanmıştır. – Mobbing kavramı, çalışanlara üstleri, astları veya eşit düzeydeki diğer çalışanlar tarafından sistematik biçimde uygulanan her türlü kötü muameleyi, tehdidi, şiddeti ve aşağılamayı içermektedir. • The International Association Against Psychological Stress and Mobbing’e göre mobbing, farklı güç seviyelerine dayalı olmak üzere, bir çalışanın sık, tekrarlı ve sistematik bir şekilde kötü muameleye ve ayrımcılığa uğramasıdır.
• Bir davranışın mobbing sayılabilmesi için; – – – İşyerinde mobbing durumlarının yaşanması, Mobbing davranışlarının yüksek sıklıkta olması, Mağdurun kendisine yönelen mobbing davranışlarını algılaması, Mağdurun üzerinde mobbingin olumsuz etkiler bırakması, Taraflar eşit güçte olmaması, Mağdurun kendisini saldırgana karşı koruyamayacak durumda olmasıdır.
Mobbing Davranışı Türleri • Zapf’a göre mobbing davranışlarını, dedikodular, sosyal izolasyon, sözel saldırılar, özel alanlara saldırı, saldırgan tutumlar ve fiziksel saldırılar oluşturmaktadır. • Leymann ise beş faktör tanımlamıştır. Bu faktörler ; – – – altında İletişime Yönelik Saldırılar Sosyal İlişkilere Saldırılar Sosyal İtibara Saldırı Mesleki ve Özel Hayata Saldırı Sağlığa Yönelik Saldırılar 45 farklı davranış
Mobbing Süreci • Leymann, mobbingin ortaya çıkması için dört aşamalı bir sürecin yaşanması gerektiğini ileri sürmektedir. – İş arkadaşları arasında anlaşmazlık yaşanmaya başlaması mobbing sürecinin başlangıcı olarak kabul edilmektedir. – İkinci aşamada bu anlaşmazlıklara taraf olanlardan birisi diğerine zarar verme niyetiyle sistematik bir biçimde hareket etmeye başlar. – Üçüncü aşamada, yönetimin de katılımıyla mobbing eylemi resmi bir hal almaya başlar. – Dördüncü aşamada kendisini yeterince ifade edemeyen ve yönetimin yanlış yargısına maruz kalan mağdur damgalanır.
Mobbingin Tarafları • Mobbing Uygulayıcısı (Fail) – – – Narsist Mobbing Uygulayıcısı Hiddetli Mobbing Uygulayıcısı İki Yüzlü Mobbing Uygulayıcısı Eleştirici Mobbing Uygulayıcısı Hayal Kırıklığına Uğramış Mobbing Uygulayıcısı Fesat Mobbing Uygulayıcısı Megaloman Mobbing Uygulayıcısı Zorba Mobbing Uygulayıcısı Korkak Mobbing Uygulayıcısı Kıskanç Mobbing Uygulayıcısı Hırslı Mobbing Uygulayıcısı
Mobbingin Tarafları • Mobbing Mağduru • İzleyiciler – – – Diplomatik İzleyici Yardakçı İzleyici Fazla İlgili İzleyici Bir şeye Karışmayan İzleyici İkiyüzlü İzleyici
Mobbinge Sebep Olan Faktörler • Örgütsel faktörler • Liderlik Organizasyon kültürü • İşin yapısı • Stres • • Sosyal faktörler • Düşmanlık • Kıskanma • Grup baskısı • Günah keçisi olma • Bireysel faktörler • • Kişilik Sosyal yetenekler • Yeterlilikler • Kusurlar
Mobbingin Sonuçları • Mobbingin Bireysel Sonuçları – Psikopatolojik – Psikosomatik – Davranışsal • Mobbingin Örgütsel Sonuçları – Psikolojik – Ekonomik
Mobbinge Karşı Alınabilecek Önlemler • Önlemler 2 başlık altında incelenebilir. Bunlar; 1. Mobbinge Karşı Alınabilecek Bireysel Önlemler 2. Mobbinge Karşı Alınabilecek Kurumsal Önlemler
• Sağlık Kurumlarında Mobbing…
- Slides: 13