SALIK BLMLER FAKLTES ODYOLOJ BLM ODJ 113 Bilimsel
SAĞLIK BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ODYOLOJİ BÖLÜMÜ ODJ 113 Bilimsel Tıbbi ve Mesleki Etik Dr. Öğretim Üyesi Belde ÇULHAOĞLU
Odyolojide Mesleki Etik Kurallar Yönetmeliği
**** Türkiye’de odyologlar mesleklerini, insanlar arasında ırk , din, renk, politik ve sosyal statü farkı gözetmeksizin uygular.
MESLEKİ PRENSİPLER ***Odyologlar mesleklerini uygularken hastaların hak ve menfaatlerini ön planda tutarlar. ***Odyologlar hastalar arasındaki kişisel farklılıkları dikkate alarak en uygun ve yeterli şekilde tanı ve tedavi programlarını uygulamayı amaç edinirler.
• meslektaşları ile iyi ilişkiler içinde çalışmaya ve onların haklarını da korumaya özen gösterirler. • Odyologlar hastaları ile ilgili açıklanmaması gereken kişisel ve özel bilgilerini 3. şahıslara anlatmaz • gizli tutar ancak hastanın menfaati söz konusu olduğunda ilgili kurum ve kişilere bilgi verebilirler.
Mesleki Uygulamalar • Odyologlar kendilerine verilen görev, yetki ve sorumluluk sınırlarının bilinci ile mesleklerini uygulamayı amaç edinirler. • Hekim tarafından teşhis konulmuş kişilerde değerlendirme tedavi planlama ve uygulamanın yanında halk sağlığından sorumludurlar ve gerekli hallerde konsültan odyologluk yapmak durumundadırlar.
Sorumluluk Bilinci • Odyologlar aralıklarla hastalarını değerlendirerek tedavi programı ve hastaları hakkında detaylı bir veri dosyası tutar ve rapor hazırlar. • Odyolog hastayı takip ettiği süre içerisinde bir problem ile karşılaşıldığında sunabileceği öneriler ve yardımlar için hastasını ilgili hekime yönlendirir.
• Odyologlar kendilerinin uygulaması gereken özel beceri bilgi birikimi ve karar yetkisi gerektiren hiçbir uygulamayı başka bir meslek üyesine yaptırmaz. • Kıdemli veya Uzm. Odyolog kendisinden sonra işe alınan her odyologa süpervizörlük yapma ve yeterlilik kazandırma sorumluluk bilinci ile çalışır.
• Odyologlar mesleki uygulamaları sırasında OKSUD’un etik prensiplerini esas alarak çalışırlar. • Kişisel ve ekonomik çıkarlarının ön plana çıkarmanın etik prensiplere uymadığının bilinci ile mesleklerini sürdürürler.
• Odyolog gözlemleri ve değerlendirmeleri sonucunda hastasının yeterli rehabilitasyon hizmeti aldığına karar verdiğinde, – Tanı ve tedavi programlarını sonlandırmak – rehabilitasyon gereksinimi olan diğer bir hastayı tanı ve tedavi programına almak ile yükümlüdür.
• Odyologlar gerektiğinde hastayı kendisine yönlendiren hekimle birlikte hastanın durumunu görüşmek ve onu bilgilendirmenin doğru olacağının bilinci ile çalışır. • Odyologlar etik prensiplere uymayan meslektaşlarını derneğe bildirmenin en uygun davranış biçimi olduğunun bilinci ile çalışırlar.
• Ody’lar kendilerini eğitim yönünden sürekli yenilemek konusunda sorumluluk taşırlar. • Ody’lar etik prensipleri esas alarak kendilerini ve verdikleri hizmeti değerlendirmeli ve mesleki standartları korumak ve en üst düzeyde tutmanın gerektiğine önem vererek çalışmalıdır. • Ody’lar uygulamalarının sonuçlarını araştırmalarla yayınlamak sorumluluğunu taşırlar.
• Ody’lar klinik eğitim sırasında denetledikleri odyolog adayı öğrencilerine destek olmalı, onları değerlendirme, tedavi programı planlama ve uygulama konusunda bilgi ve deneyimleri doğrultusunda eğitim vermeli, örnek teşkil etmelidirler.
***** Odyologlar nedeni belli ve gerekli durumlarda hastalarıntanı, tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri için ekonomik destek araştırabilir, bu konuda girişimlerde bulunabilirler.
***** Resmi yada özel olarak çalışan odyologlar , hastaya yarar sağlayacak bölümün seçimi konusunda hastayı özgür kılmanın en doğru yaklaşım olacağının bilinci ile çalışırlar.
• Resmi yada özel çalışma şartlarında, odyologlar kurumun parası ile gerektiğinde o kurumun yararı doğrultusunda ekipman ve araç-gereç satın alabilirler veya satın alma hizmetlerinde çalışabilirler.
• Odyologlar eğer işitme ve odyoloji hizmetlerinde kullanılan bir ekipmanının yada yardımcı araç gerecin satışını yapan bir firma veya kuruluşun sahibi ise, reklam amacıyla OKSUD Derneği’nin adını kullanamaz.
• Odyologlar uygulamadıkları odyoloji hizmetinin ücretini talep edemezler!!!!!!!
• Odyologlar kendi ekonomik çıkarlarından önce hastanın menfaatini ön planda tutarak çalışırlar.
• Odyologlar mesleklerini doğru ve en uygun şekilde tanıtacak bilimsel çalışmalar yaparlar, • Seminerler, konferanslar düzenlerler • Halkı odyolog kimliği uygulama alanları konusunda bilinçlendirirler.
• Odyologlar halk sağlığını korumayı amaçlar ve bu alanda çalışmalar yaparlar • Mesleklerinin etik prensipler göz ardı edilerek uygulanmasını engellemeye çalışırlar • Böyle bir durumda OKSUD’u ve ilgili makamları bir rapor ile bilgilendirmeyi kendileri için görev sayarlar.
• Odyologlar halk sağlığı için gerektiğinde her türlü mücadeleyi vererek bu konuda görev almanın bilincini taşırlar.
Multidisipliner Yaklaşım • Odyologlar sağlık ekibinin diğer üyeleri ile işbirliği yapar • Karşılıklı ilişkilerini hasta menfaatleri açısından en uygun şekilde sürdürürler. • Hastanın tanı-tedavi programının belirlenmesinde yardımcı olacak tıbbi bilgileri ilgili hekimden talep edebilir, • Hastanın hekimi ile işbirliği içinde çalışmanın hastanın menfaatleri açısından doğru bir davranış olduğunu belirler.
• Odyologlar ilaç reçetesi yazamazlar • Gerekli durumlarda tedavi ve işitme cihazı uygulamalarında önerilerde bulunabilirler • Hekim ile birlikte tedaviye ortak olabilirler
Dünya’da Odyoloji Dernekleri ve Etik Prensipleri EHIMA - European Hearing Instrument Manufacturers Association
ASHA – Amerikan konuşma dil ve işitme derneği • Meslektaşlar arasında bütünlüğü sağlamak, • Etik ikilemleri çözebilme adına konulan prensiplerdir.
PRENSİPLER • Odyolog tüm kişilerin onur ve haklarına saygı göstermeli ve onlara karşı iyi niyetli bir tedavi sağlamalıdır. • Odyolog hastalar arasındaki kişisel farklılıkları kabul etmeli ve bunlara saygı göstermelidir. • Ody, hastalarına ve odyoloji mesleğine karşı güvenilir ve dürüst bir şekilde görevini yapmalıdır. • Hasta- ody ilişki çerçevesinde; 1. Ody, tanı ve tedavi hizmetlerini sürdürürken hastanın menfaatlerini ön planda tutmalıdır. 2. Ody, hasta- ody ilişkisinin herhangi bir yönünü kötüye kullanmamalıdır.
• Odyolog hastası ile tedavi devam ederken özel anlamda bir ilişkiye giremez. • Odyolog hastaya faydalı olmadığını anladığı anda, hastayı başka bir meslektaşına yönlendirebilir.
Doğruluk • Odyolog, yanlış, aldatıcı ve dürüst olmayan ifadeleri kullanmaktan kaçınmalıdır.
Gizli (mahrem) Bilgi • Odyolog ve hastasının paylaştığı bilgi gizlidir. • Zorunlu bir durum olmadıkça 3. bir kişiyle paylaşamaz. • Ody zorunlu bir ihtiyaç olduğunda yasalar tarafından zorunluluk olduğunda yetkili kişilere bilgiyi aktarabilirler.
Hasta Özerkliği • Odyolog , hastanın kendisine odyoloji hizmetini sağlayacak ody seçme hakkını kısıtlayamaz. • Ody, hastasına ait değerlendirme ve prognoz bulgularını istendiğinde hastaya vermelidir. • Odyolog hastayı her konuda bilgilendirilmelidir • Odyolog, hastasının uygulanan tedaviyi onaylama veya reddetme kararına saygı göstermeli
• Odyolog, mesleğiyle ilgili kanun ve düzenlemelere uymalıdır, • Bu düzenlemelerdeki hasta yararına olacak değişiklikleri sağlamak için elinden geleni yapmalıdır. • Ody; tanı ve tedavi gibi görevlerini sürdürürken etkin mücadeleyi sağlamalıdır. • Herhangi bir yasal olmayan aktiviteye atılmamalıdır.
Doğru Olmayan Kanunlar ve Yönetmelikler • Ody, mesleği ile ilgili doğru olmayan kanunlar ve yönetmelikleri etkin ve yetkin bir çaba göstermelidir. • Ody, etkili mesleki kararlar vermelidir.
Mesleki Sorumluluk • Ody, hastanın max yararına yönelik mesleki kararlar vermelidir. • Ody, mesleğini emniyetli olarak sürdürebilme yeteneği ciddi düzeyde bozulduğunda bu işi bırakmalıdır. • Ody, kendi bilgi, beceri, eğitim, öğretim ve deneyimine uygun mesleki kararlar verilmelidir.
• Ody, hastanıntanı, tedavi programının ilerlemesi, tedavi programının modifiye edilmesi ve hastanın yeniden değerlendirilmesiyle ilgili kayıtların tutulmasından sorumludur. • Elde edilen kayıtlar ile; – Yapılan tedavinin yararını ispat etmek için, – Kongrelere katılıp akademik kanıt sağlamak için, – Tedavinin etkisi yetersiz ise farklı uygulamalar yapmak için,
Yönetim ve Denetim (Hasta İçin) • Bir hastanın denetiminden sorumlu bir ody, hastaya verilen hizmetlerden sorumludur. • Ody, hastasıyla ilgili odyolojide hüner, bilgi ve kararını gerektiren herhangi bir aktivitede kendisinden daha az nitelikli birini görevlendiremez. – Aileden bir yakınına – Stajyer ody (mutlaka denetlemeli) – Tekniker (odyometrist? ) – Teknisyen…vb.
Armağan ve Diğer Bedeller • Ody, kendi mesleki kararını etkileyecek armağan ve diğer bedelleri kabul etmemelidir. • Hastalar yoğun minnet duydukları için çok değişik hediyeler sunabilir. • Hediyenin niteliği, tarzı bu durumda önemlidir.
• Odyolog, mesleki yeterliliğe ulaşmalı ve bu düzeyi sürdürmelidir. • Mesleki yeterlilik- Ody yaşam boyu mesleki yeterliliğini devam ettirip ettiremeyeceği değerlendirmeli • Mesleki değişim- Ody kendi mesleği ile ilgili aktivitlere katılmalıdır. • Ody, mesleğinin pratik, eğitim ve araştırma konularında yüksek standartlarını sürdürmeli ve getirmelidir.
**Ody, mesleki hizmetlerine yönelik hakettiği kadar ve makul bir ücret almayı hedeflemelidir. **Alışveriş ve mesleki pratikler- Ody, mesleğine ait derneğinin etik prensiplerine uygun çalışmalıdır. - Ody, asla maddi çıkarlarını hastalarının çıkarlarından üstün tutmalıdır. - Ody, tedavi ettiği kimselere ve ailelerine kendisiyle doğrudan veya dolaylı olarak ilgili ürünleri veya hizmetleri kullanması için baskı yapmamalıdır. (işitme cihazı merkezlerine yönlendirme !!!!!!)
• Ody, toplumu ve mesleğini etik olmayan, yasal olmayan ve yetkisiz işlerden korumalıdır. • Ody, içinde bulunduğu toplumun sağlık ihtiyaçlarına hitap etmek için çaba göstermelidir. • Ody, meslektaşlarının ve diğer sağlık personellerinin bilgi ve becerilerine saygı göstermelidir
Teşekkür ederim belde. culhaoglu@omu. edu. tr
- Slides: 42